|
2008
|
|
|
Euskal Herriko administrazioei dagokienez, aipagarriak dira Eusko Jaurlaritzak eta, maila xumeago batean, Bizkaiko Foru Aldundiak euskararako teknologiak garatzeko egin zituzten ekimenak. Eusko Jaurlaritzaren Industria Sailak, hizkuntza ingeniaritzaren alorra interes estrategikoko ikerketa lerro izendatuta, Hizking 21 proiektua finantzatu zuen 20022005 bitartean, Etortek programaren bidez. Konputagailuak eta sareak eguneroko bizimoduan txertatu ahal izateko teknologiak sortzea zen proiektuaren helburu nagusia, eta lehentasuna eman zitzaion erabiltzaileei
|
euskaraz
egiteko aukera emango zieten aplikazioak sortzeari, hizkuntza hedatuenen tresnak euskaraz ere izan zitezen. Proiektua Euskal Herriko hainbat zentrok eta ikerketa taldek (EHUko IXA eta AhoLab taldeak, Elhuyar Fundazioa eta Robotiker eta VICOMTech ikerketa zentroek) batera egindako proposamenaren ondorioz sortu zen.
|
|
2010
|
|
|
Baina ez dezagun ahaztu herri euskaldunetan eguneroko ogia den errealitate egoskor eta begien bistakoa: euskaldunok,
|
euskaraz
egiteko aukera daukagunean ere, badakigu erdaraz egiten, eta halaxe egiten dugu askotan. Ez gara beti" leial".
|
|
2013
|
|
|
Solaskidea aurkaria dela pentsatu beharrean, hobe da entzun, haren lekuan jarri eta ulertzen saiatzea; estualdia pasaraziko diogula sinetsi beKarmelo Ayesta – Goza daiteke gehiago. Euskaldun baten hizkuntz bidaia harrean, hobeto imajinatzen badugu
|
euskaraz
egiteko aukera zabalduko diogula, edo, euskalduna izan ezean, hizkuntza aldatzea eskertuko digula.
|
|
2014
|
|
|
Erabilerarekin jarraituz, gurasoekin ikasleek duten komunikazioa anitza da eta% desberdinak ikusten dira emaitzetan. Ikasleen %66, 6k euskara ez den beste hizkuntza batez hitz egiten du gurasoekin; %28, 57k, gurasoetako batekin behintzat badu
|
euskaraz
egiteko aukera; eta %4, 76k, euskara hutsean.
|
|
2015
|
|
|
Besteak beste: " Dena euskaraz"," Eurek guztia euskaraz egitea"," Horrela jarraitu %100 lortu arte"," Euskara hutsez funtzionatzea, bai barneko lanean, bai kanpora begirako proiekzioan (agerraldietan, hedabideetan...)"," Zerbitzu, harreman eta tramite guztiak
|
euskaraz
egiteko aukera eskaintzea"," besterik gabe, onar nazala euskaraz nik eskatu gabe, berez horrela izan behar duelako, errespetuz eta duin eskainiz herritar moduan zor didan zerbitzua"," Edozein herritarri edozein zerbitzu edo informazio txukun emateko moduan egotea eskatzen diot, herritarrak berak eskatzen duen hizkuntzan. Eskatzen diodan horretara iristeko hartu beharreko erabakiak hartuko dituela eta helburuari tinko eutsiko diola espero dut" eta" Egia esan, erakunde publikoen zein instituzioen sarea eta egitura ahalik eta gehien murriztu, soildu eta arintzearen aldekoa naiz.
|
|
2016
|
|
|
133 Zehazkiago:
|
euskaraz
egiteko aukera oinarriduna izango du, termino demolinguistiko globaletan. Oinarri horretaz zer neurritan baliatuko den, aldiz, ikuskizun dago erabat.
|
|
|
Neska mutilei" behingoz euskara ondo irakasteko" metodo hobea, moda modakoa," definitiboa",.. leher egin arte bilatzen saiatu gabe beste honek izan behar du lehentasun nagusi: gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra benetan non dagoen (edo non legokeen) ikusiz, eta gure esku egon litezkeenak hautatuz, aukera komenentzia behar horien oinarrian dauden prozesu demografikoak, soziokulturalak, ekonoteknikoak, lurralde antolamenduzkoak eta administratiboak euskarazko jardunaren indargarri izan daitezen birmoldatzen saiatzea. Hori egin gabe" lehendabizi ikasi, gero egin" paradigmaren ildotik jarraitzeak ez garamatza begiz jotako indarberritze helburu sendora.
|
|
|
herritarren eguneroko jardun arrunta eta belaunez belauneko jarraipena segurtatzea edo indartzea helburu nagusi duen eskema berria. Gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra eragiten duten prozesu hurbilak oso kontuan izan ditugu horretarako: eguneroko jardun arrunta prozesu multzo horren ondorio da batez ere, eta belaunez belauneko jarraipenaren iturburu nagusi.
|
|
|
ezaugarri berriak egokitu zaizkie, autoreak aipatzen duen moduan: " gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra benetan non dagoen (edo non legokeen) ikusiz, eta gure esku egon litezkeenak hautatuz, aukera komenentziabehar horien oinarrian dauden prozesu demografikoak, soziokulturalak, ekonoteknikoak, lurralde antolamenduzkoak eta administratiboak euskarazko jardunaren indargarri izan daitezen birmoldatzen saiatzea [lehentasuna da]. " (59 or.).
|
|
|
Kualitatiboki ezinbestekoak dira horregatik. Gizarte ezaugarrien bilakaera ikusita (mugikortasuna, etab.) eta euskaldun gehienak gune erdaldunenetan bizi direla kontuan hartuz,
|
euskaraz
egiteko aukera berriak sortu behar dira gune horietan. Gune soziolinguistiko erdaldunenetan erdaraz egitea denez normala," normala" ez dena egin dezakeela jakin behar du euskaldunak:
|
|
2017
|
|
|
Sortu ahal dugu, adibidez, erabilgarritasun eta erabilera irudirik, inpresiorik, pertzepziorik..., eta, batez ere, balioetsi ahal ditugu erabilera ezkutuak, apalak, txikiak, eta horrela buelta eman baztertze eta desagertze prozesuari. horrenbestez, eta bourdieuren terminoak (1982) erabilita: .... euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira,
|
euskaraz
egiteko aukera ageriko horiek atzean dute araua: euskaraz egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntzaren bizitza soziala ikertzen dutenek metodo eta teknika berezien bidez bestelako errealitateak eraikitzen dituzte eta indartu eta sustatu ahal dituzte hiztunen errealitatea bera.
|
|
|
hiztunek badakite zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat, badute horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira, euskaraz egiteko aukera ageriko horiek atzean dute araua: euskaraz egin ahalik eta gehiena,
|
euskaraz
egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntz... Maiz, hala egiten da kontzeptu edo kategoria arruntak ikerketetan erabiliz, edo gatazka sozialen ageriko logikak ikerketak diseinatzeko irizpide gisa hartuz. eta horrela ere, eragin zuzen eta argia dute hiztunek" hizkuntza eremuaz" (edo merkatuaz, edo hizkuntzajoko eta gatazka eremuaz) eta hango gorabeherei buruz dituzten ezagutza eta iritzietan. horregatik guztiagatik, oso arreta handia eman behar zaie bai ikerketaren bidez eraikitzen diren errealitateei, bai ikerketa haietan sustatzen eta bermatzen diren errealitate sozialei eta legitimatzen diren politikei.
|
|
2022
|
|
|
Euskara biziberritzen eta leheneratzen aurrera egingo badugu, heldu beharreko gai estrategikoa da elefantea, hau da, esparru sozioekonomikoari berez daukan garrantzia ematea; izan ere, problema handi baten aurrean gaude: izugarrizko ahalegina egiten dugu hezkuntzaren bidez gazteak euskaraz hezi eta lan mundura euskaraz etor daitezen, baina gero gazte horiek batez ere erdaraz funtzionatzen duen lan munduan murgiltzen dira eta gehienetan irentsi ere egiten ditu,
|
euskaraz
egiteko aukerarik eman gabe.
|
|
|
• Hori horrela," garrantzitsua da
|
euskaraz
egiteko aukera estrukturalak bultzatzea. Helburua euskarazko harreman sareak indartzea bada, horretarako, beharrezkoa da euskaraz jarduteko baldintzak eta testuinguru egokiak sortzea".
|