|
2008
|
|
|
Eskubideen gainetik, Frantziako hizkuntza bakarra frantsesa dela dio Konstituzioak. Bitartean, eguneroko bizian
|
euskaraz
egin ahal izateko trabak baizik ez ditugu atzematen, ezina eta debekua. Euskaldunok frantsesek dituzten hizkuntza eskubide berak behar ditugu eta aitortza hori zor digu Frantziak.
|
|
|
Nahiko lotsagarria dela deritzogu
|
euskaraz
egin ahal izan eta gaztelaniari ematea lehentasunik handiena. Zeren seinale ote da?
|
|
2009
|
|
|
Bilboko bihotzean euskarak leku duina izan zezan nahi genuen; kanpoaldetik erdigunera ekarri nahi genuen euskara. Aukera eman nahi genien euskaldunei euskararen munduan lasai bizitzeko, euskaraz gozatzeko, eta batez ere beren bizitzaren ahalik eta gehiena
|
euskaraz
egin ahal izateko, azaldu zuen Lauzirikak, irekieratik hamar urtera.
|
|
|
Italian italieraz egiten dituzte, Frantzian frantsesez eta Alemanian alemanez. Euskal Herrian, berriz, azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko oztopoak eta zigorrak pairatu dituzte euskaldunek. LABeko zerbitzu publikoetako federazioko kide Arantza Sarasolak salatu du Administrazio Publikoak euskaldunak erabiltzaile eta langile gisa diskriminazioa pairatzen dutela.
|
|
2011
|
|
|
«nola ez dakit, baina iraun egin dut»?, eta garbi ikusten du akordio hark garrantzi berebizikoa izan duela gaur egun euskarazko filmak egiteko erraztasun handiagoa egoteko. «Une horretatik aurrera zinema
|
euskaraz
egin ahal izateko diru funts handiak sartzen hasi ziren, eta, beraz, azken urteetan bultzakada garrantzitsua izan du ikus entzunezkoen sektoreak eta zinemak. Ez da ahaztu behar sektoreak urteetan egin duen presio ia historikoa».Eneko Olasagasti zinema zuzendariak ere hurbil hurbiletik bizi izan zituen akordioaren garaiak, IBAIAko ordezkari moduan aritu baitzen lanean.
|
|
|
Madrilen izango ditugun ordezkariek Estatuko administrazioak euskaldunok ditugun hizkuntza eskubideak berma ditzan jarrera aktiboa izan luketela iruditzen zait. Bermatuko litzaiguke Telenortek euskaraz ere emititzea, Estatuaren administrazioarekin dihardugunean
|
euskaraz
egin ahal izango dugula, nortasun agiriak euskaraz ere egongo direla. Alegia, benetako estatu eleanitz batean normalak diren eskubideak betetzea.
|
|
2015
|
|
|
Argi eta garbi eduki dugu egin beharrekoa, baina desioa, plazera eta gorputzarekin loturiko kontuak ahaztu zaizkigu. Horrek ez du esan nahi
|
euskaraz
egin ahal ez denik. Horretan gabiltza; egin daitekeela soilik ez, egin behar dela sinesten dugu.
|
|
|
Hiru eskaera egin dizkio Seaskak Parisi: elkarteak galdegindako irakasle postu kopurua errespetatzea, ikasleen zenbaketan 2 urteko haurrak ere aintzat hartzea, eta, azkenik, baxoa
|
euskaraz
egin ahal izateko urratsak egitea. Aitzinamendurik ezean, Seaskaren ustez, hitzarmenak ez luke zentzurik, eta, beraz, ez lukete izenpetuko.Sartze «historikoa»Protestarako baino ospakizunetarako arrazoi gehiago ditu egunotan Seaskak, nolanahi ere.
|
|
2021
|
|
|
«Murgiltzea» Hezkuntza Kodean sartzeak brebeta eta baxoa ere
|
euskaraz
egin ahal izatea bideratu lukeela uste du Hur Gorostiaga Seaskako zuzendariak. «Irakaskuntza osoki hizkuntza gutxituan egitea bermatzen badu, logikoa da azterketa ere euskaraz pasatu ahal izatea».
|
|
|
Shock bat izan zen». Hondarribira (Gipuzkoa) joan behar izan zuen ikasketak
|
euskaraz
egin ahal izateko, baina aldea handia zen han ere. Ikastetxe mistoa zen Hondarribikoa:
|
|
2022
|
|
|
Azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea aldarrikatzeko komunikazio kanpaina abiatu dute Ziburuko (Lapurdi) Piarres Larzabal kolegioko ikasle, irakasle eta gurasoek. Frantziako Hezkuntza Ministerioak hizkuntza gutxituen irakaskuntzari buruz prestatu duen zirkularrean ez diote konponbiderik eman azterketen gaiari, baina atea ireki dute tokiko administrazioekin negoziatzen saiatzeko.
|
|
|
Komunikazio kanpainaren bidez, gaia berriz plazara atera nahi dute Ziburuko kolegiokoek. Arlo anitzetako pertsona ezagunengana jo dute, kolegioko eta lizeoko ikasleei babesa erakusteko eta azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskubidea aldarrika dezaten. Ondoren, #AzterketakEuskaraz traolarekin zabalduko dituzte bideoak Instagram sare sozialaren bidez. Kolegioko ikasleen egoera azpimarratu du Amaia Saez irakasleak.
|
|
|
Anartean, Piarres Larzabal kolegiokoek komunikazio kanpaina bat abiatu dute sare sozialetan #azterketakeuskaraz traolarekin. Arlo anitzetako pertsona ezagunengana jo dute, kolegioko eta lizeoko ikasleei babesa erakusteko eta azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskubidea aldarrikatu dezaten.
|
|
|
UEFAk homologatutako entrenatzaile ikastaroak
|
euskaraz
egin ahal izango dira, lehen aldiz, Gipuzkoako Futbol Federazioaren eta Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren arteko akordio bati esker. UEFA C eta UEFA B ikastaroak egin ahal izango dira euskaraz —UEFA A eta UEFA Pro ikastaroak ere badaude— Hizkuntza gutxitu batek lehen aldiz ireki du UEFAren atea.
|
|
|
Hori onartu zuen atzo Nafarroako Parlamentuak, osoko bilkuran. EH Bildu eta Geroa Bai taldeek hiru puntuko mozio bat aurkeztu zuten, Nafarroako Gobernuaren egoitza elektronikoan tramite guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea bermatzeko: lehen bi puntuak aurrera atera ziren; hirugarrena, berriz, ez.
|
|
|
Belaunaldi perspektibarenak badu garrantzia sarearen ekinbidean, baita borroka moldeetan ere. «Euskaraz biziko den belaunaldia izan nahi dugu, eta uste dugu belaunaldi moduan heldu behar diogula auzi horri», azpimarratu zuen Camonek, eta sarearen egituraketan garrantzia izan dute lekuan lekuan hizkuntza eskubideen alde egiten ari diren borrokek; NUPeko Euskara Taldeak, Nafarroako Unibertsitate Publikoan euskaraz ikastearen alde egiten ari denak alegia, edo Ipar Euskal Herrian azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko ikasleek abiarazitako mobilizazio zikloak, kasurako. Euskaraz bizitzeko oztopoak egunerokoan eta euren bizipenetan presente dituztela erakusten dute borroka horiek.
|
|
|
Lehentasun bat da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea. Kolera handi bat bada.
|
|
|
Aspaldikoa da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskakizuna, bai baxoan eta baita brebetan ere. Brebetari dagokionez, 1995etik Historia eta Geografiako proba euskaraz erantzuteko baimena zuten ikasleek, eta Matematikan tolerantzia bazen; haatik, gaiak frantsesez ematen zitzaizkien ikasleei.
|
|
|
Aspaldikoa da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskakizuna, bai baxoan eta baita brebetan ere. Brebetari dagokionez, 1995etik Historia eta Geografiako proba euskaraz erantzuteko baimena zuten ikasleek, eta Matematikan tolerantzia bazen; haatik, gaiak frantsesez ematen zitzaizkien ikasleei.
|
|
|
Administrazioan hasi zen lehen itzulpen lanak egiten —nahiz eta, egiaz, hasi ikasle garaian hasi zela dioen: «Lanbidean baino lehen hasi nintzen ni itzultzen; institutuan, asanbladetan... jendeak
|
euskaraz
egin ahal izateko, itzuli egin behar zen»—, eta lanpostua Basauriko Udaletik (Bizkaia) Gipuzkoako Foru Aldundira aldatzean bildu zitzaion ingurura literatura itzultzen hasteko giroa. «Soziologiako ikasketak neuzkan, baina ordurako erabakia nuen itzultzaile izan nahi nuela, eta literaturakoa».
|
|
|
Adibidez, jaso dute maila ertaineko lanbide heziketa bukatzean ikasleek B2 maila izan dutela gutxienez. Kirolen arloan, C1 maila erdietsi dute goi mailako teknikariek, eta galdegin dute arte ikaskuntzako ikasketa guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
2023
|
|
|
Hezkuntzari lotutako auziak izango dira lehentasun Ipar Euskal Herrian ere: ikasleek bigarren ziklo amaierako eta batxiler bukaerako azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea eta murgiltze eredua «zabaltzeko eta sendotzeko eragozpenei» aurre egitea.
|
|
|
Ematen du etsita gaudela. Iparraldean ikasle eta gurasoen greba bitxi bezain miresgarria antolatu dute azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea aldarrikatuz, baina horrek ez du Errepublikako Jakobinismoaren oinarriak suntsitu beharra aldarrikatzen. Eta azkenaldian Euskal Autonomia Erkidegoan, EAEn alegia, Irunetik Ezker Alderaino edo/ eta Gasteizko eta Arabako hainbat kasutan epaitegiek jarritako oztopoak bere horretan gelditu dira.
|
|
|
Osakidetzan inoiz eskaini diren lanpostu kopuru handiena ekarriko duen lan eskaintza publikoan izena emateko aukera dago oraindik. Baina betiko arazoarekin gatoz, euskaldunok
|
euskaraz
egin ahal izango ditugu azterketa hauek?
|
|
|
Bada, euskaldunok eskubide osoa daukagu lan eskaintza publiko edo oposizioetan azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko, noski. Baina berdintasun egoeran aurkezten da euskaraz azterketa egin nahi duen pertsona eta gaztelaniaz egin nahi duena?
|
|
|
Urte luzeko borrokak eman du fruitua: Seaskako ikasleek
|
euskaraz
egin ahal izango dute aurten brebetaren zientzietako azterketa. Hala iragarri zuen atzo Vincent Bru Frantziako Asanbleako diputatuak, sare sozialen bitartez.
|
|
|
«Onartezina da». Hurrengo erronka baxoa
|
euskaraz
egin ahal izatea izango dela erantsi zuen Jorajuriak. Hain justu ere, Seaskak biharko elkarretaratze batera deitu du Etxepare lizeoaren atarian, 13:30ean, Azterketak Euskaraz lelopean.
|
|
|
Aldundiak epaia atera zen unean eman zuen helegitea jartzeko asmoaren berri. «Euskaldunok eskubide osoa dugu zerbitzari publiko guztiekin
|
euskaraz
egin ahal izateko», esan zuen orduan hizkuntza berdintasuneko zuzendari Garbiñe Mendizabalek. «Sumindura eta desadostasun irmoena» adierazi zuen epaiaren harira.
|
|
|
«EAEn euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak izanda, oposizio publiko batean aukerako hizkuntza erabili ahal ez izatea hizkuntza eskubideen urraketa larria da». Horregatik, ELAk Arkautiko Akademiari «exijitu» dio
|
euskaraz
egin ahal izan ez zituzten azterketako atalak baliogabetzea, eta kalifikazioa moldatzea. Azterketa psikoteknikoa euskaraz egiteko eskatu zuten horiek berriro egiteko aukera izan dezatela ere galdegin du, «eskatutako hizkuntzan».
|
|
|
JxCk eta ERCk eskatu dute hizkuntza gutxituak Kongresuan erabili ahal izatea eta Europako Parlamentuan ofizialak izatea. Zurian beltz agertzea exijitu dute, gainera, eta, horregatik, datorren asteartetik aurrera
|
euskaraz
egin ahal izango da Kongresuan, eta datorren asteartean ere euskarari hizkuntza ofizial izaera onartuko al dioten bozkatuko dute Europako Kontseiluan. EAJ eta EH Bildu atzetik joan dira horiek babestera.
|
|
|
Euskara etxe barruko hizkuntza izatera garamatza horrek, intimitatetik kanpo ez erabiltzera. Legearekin topo egin eta legeari dagokion guztia
|
euskaraz
egin ahal dugunean, orduan izango gara hiri edo herri euskalduna».
|
|
|
Euskara etxe barruko hizkuntza izatera garamatza horrek, intimitatetik kanpo ez erabiltzera. Legearekin topo egin eta legeari dagokion guztia
|
euskaraz
egin ahal dugunean, orduan izango gara hiri edo herri euskalduna».
|
|
|
LAB sindikatuak ohar bidez salatu du «borondate falta» dagoela arazoaren oinarrian: «Suhiltzaile kabo izateko azterketa teorikoa
|
euskaraz
egin ahal izateko, adibidez, nahikoa da galderak eta erantzunak itzultzea. Administrazioak berak erraz egin lezake hori Euskarabidea institutuaren bidez, horretarako borondaterik balego, noski.
|
|
|
LABek langile guztiok hiru hitzorduetan parte hartzera deitzen ditu: enplegu publikoa sortzeko eta egonkortzeko; sektore publikoa indartzeko; erosahalmena berreskuratzeko; zerbitzuen eskaintzak eta lana
|
euskaraz
egin ahal izateko; neurri feministak ezartzeko; eta negoziazio kolektiboaren eskubidea bermatzeko. Denok grebetara!
|