|
2005
|
|
|
Serreta ko testuan hitzak banatzeko bertikalean jarritako puntuak erabiltzen dira baina batzuk, adib. BASEROKEIUNBAIDA hitz bakarra baino, amalgama morfematikoak dira Roman del Cerro-ren ustez, hau da, esaldi edo perafrasi bati dagokion espresioa. Gure ustez, autoreak testua hartu du eta esanahia aurkitzeko asmoz testua morfemetan banatzen hasi da BASER/ OKE/ IUN/ BAIDA bere hiztegiko euskararen argipean (berak
|
euskararik
ez baitaki). Hala ere egileak zera dio, morfema anitzdun hitzak atzetik aurrera irakurri behar direla,, el núcleo de la secuencia morfemática aparece habitualmente al final, seguido de un posible artículo y precedido por las otras determinaciones?
|
|
|
93). Noski,
|
euskararik
ez badaki eta iberiera ez bada gehiegi ezagutzen, nolako fidagarritasunik eduki dezake. Gainera logikoena izango zen iberierazko inskripzioen esanahia jatorrizko bertsioan eskaintzea, hau da, euskaraz.
|
|
|
Beltran-ek euskoiberista gisa honako ezaugarriak ditu:
|
euskararik
ez daki, ez du ia ezagutzen, eta euskararen inguruko ikerketen berririk ere ez du, beraz iberierazko testuak euskarara itzultzean Azkueren hiztegia erabili behar du. Kasualitatez agian, baina valentziarra da aurrerago valenciamoaz hitz egitean argituko dugu zer adierazi nahi dugun.
|
|
|
Iberiera eta euskararen arteko harremana frogatu nahi dute, baina iberiera ezezaguna da eta
|
euskararik
ez dakite. Beraz, ikerkuntzaren emaitza ez da fidagarria.
|
|
2018
|
|
|
1803 urte inguruan Lorenzo Prestamerok idatzitako Pueblos de Álava por vicarías dokumentuan, Zuia, Urduña, Aiara, Orozko eta Tudelako Bikariotzetako herriak euskaldunak zirela esaten zen, eta horietan alferrik izango zirela
|
euskararik
ez zekiten apaizak. Artziniega eta inguruko herrietan. Santa Koloma, Mendieta, Erretes Tudela, etab.?
|
|
|
1806an, epai baten bidez, herrian bertan predikatzeko hizkuntza egokiena gaztelania zela agindu zen. Hala ere, urte batzuk geroago kanpotik etorritako erlijiosoek Luiaondon predikatzen jarraitzen zuten, eta herriko apaizek, Olamendi anaiek, ez zuten egoera hori onartu nahi euskaraz hitz egiten zuten bakarrak kanpokoak zirelakoan14 Haien arabera, gutxi batzuek esaten zuten ez zutela gaztelaniarik ulertzen eta gehiago ziren
|
euskararik
ez zekitenak; egoera horretan, apaizek gaztelaniaz predikatzen zuten oztopo eta kexarik gabe (Iturrate eta Uzquiano, 1979).
|
|
|
Antzeko zerbait gertatu zen Okondon, Independentzia Gerra garaian. Apaiz bat kendu zuten kargutik
|
euskararik
ez zekielako, eta kargu gabetuak argudiatzen zuen herrian lau apaizetatik hiru erdaldunak zirela eta euskara ez zela beharrezkoa (Ros, 2011: 390).
|
|
|
Hala ere, adin guztietako erdaldun elebakarrak agertzen dira erroldan, baina kasu batzuk susmagarri samarrak iruditzen zaizkigu. Adibidez, ez dugu uste 1855ean jaiotako etorkin gipuzkoar baten semeak
|
euskararik
ez jakitea oso arrunta izango zenik Baranbion. Gure ustez, posible da Bilbon urte asko eman eta gero hizkuntza ahaztu izana edo trakets aritzea eta, horregatik, ez zekiela esatea; bestalde, agian, euskarari buruzko aurreiritziekin lotuta egon zitekeen euskalduntasuna ukatzea.
|