|
2004
|
|
|
Bestalde arreta
|
euskaran
jartzea ez da interpretatu behar euskararen gaineko datu esklusiboak emate moduan. Horrek, batetik, Euskal Herrian historikoki egon den aniztasun linguistikoa ezkutatuko luke, eta, bestetik, euskara beraren egoera historikoa osotasunean ulertzea galaraziko liguke.
|
|
|
Ikastetxe honetatik alor desberdinetako aditu anitz atera ziren: musikan, folklorean,
|
euskaran
.... Altxamendua gertatzean, zentroa euskaltzaletasunetik garbitzea lehen mailako helburua bihurtu zen espainiar nazionalistentzat.Zapalkuntza Elizak berak gauzatu zuen bere hierarkia erabiliz.
|
|
2005
|
|
|
IR, pueblo?, NAR, familia, antepasados?... eta berdin abeltzaintza, nekazaritza, komunikabide, kopuru eta kontzeptu gramatikal orokorrak. Azken atal honetan edozer sartzen da, sintaxi azalpenak ezik, adib. A, el (función de artículo postpuesto)?, baina artikulu determinantea akitanieraz ez dago dokumentaturik, eta oraingoz ematen du latinaren bitartez sartu zela
|
euskaran
, beraz A artikuluaren aztarnarik iberieran ezin da egon, euskarak ez zuen heinean. Atal bereko beste adibide batean egileak zera dio:
|
|
|
Sintaxia eta kategoria gramatikalak ez ditu ezberdintzen, ez
|
euskaran
, ezta iberieran ere, bere ardura bakarra morfemak identifikatu eta isolatzea baita, hau da, bere lana, mordoilokeria ez gramatikal izugarria, da (Trask, 1998:
|
|
|
28 Adib. iberierazko ite eta te pluralgile markatzat hartzen ditu,
|
euskaran
pluragile diren eta edo it elementuen parekoak. Honi kritika bi norabidetan egin diezaiokegu, batetik eta euskarara latinaren bitartez pasatu dela:
|
|
|
Beraz, metodo honetan oinarritutako euskara eta iberieraren arteko antzekotasunak ezin dira onartu zenbait arrazoiengatik: 1) Materialak ez daudelako hizkuntza edo hizkuntza familien arabera antolatuta, lusitanierazko zeltiberiera, iberiera eta euskara nahastuta daude46; 2) Muta cum liquida egiturak euskarari zein iberierari arrotz egiten zaizkiolako; 3)
|
euskaran
latinezkoak diren maileguak ezin direlako iberierazko hitzekin harremanetan jarri, adib. ATHEGMURA (iber.), euskarazko kanpora hitzarekin parekatzen du, euskal forma latinezko campusetik datorrenean; 4) Hitz gehienak zientzi fikziozkoak direlako, ez baitira ez euskara ezta iberierazko hitzak, txarto transkribatuta daudelako:
|
|
|
34) zein hizkuntzalarik onartuko luke briga> bria bihurtzen dela eta br > u? Ordurako Gomez Moreno-k iberierazko materialen desziframendu fonetikoa egina bazuen ere, Cejador ek
|
euskaran
oinarrituz beste bat plazaratu zuen, inolako baliorik gabea.
|
|
|
Akitaniar elementu asko euskaldunak dira eta beste asko euskalduntzat jo daitezke erakusten duten fonetismo bereziarengatik. Elementu hauek egungo edo ertaroko
|
euskaran
pareko berdin berdinak dituzte, adib. andere izenak. Bestalde akitaniar testuetan azaltzen den fonologi sistema aitzineuskarari berreraikitakoaren oso antzekoa da.
|
|
2018
|
|
|
Lezamako euskararen oso lekukotasun interesgarria daukagu Gure Izarra aldizkariko zenbaki bakarrean, 1888ko urrian argitaratua. Ez du askorik balio euskaraz hitz egiten zen edo ez jakiteko, baina kontua da euskaraz idatzita dagoela, eta orain arte ez dugula Aiarako
|
euskaran
idatzitako testu askorik ezagutu. Beraz, oso baliagarria da eskualdeko euskara ikertzeko, nahiz eta gaztelaniaren eragina oso handia den autorearen euskaran (Díaz Noci, 1990).
|
|
|
Ez du askorik balio euskaraz hitz egiten zen edo ez jakiteko, baina kontua da euskaraz idatzita dagoela, eta orain arte ez dugula Aiarako euskaran idatzitako testu askorik ezagutu. Beraz, oso baliagarria da eskualdeko euskara ikertzeko, nahiz eta gaztelaniaren eragina oso handia den autorearen
|
euskaran
(Díaz Noci, 1990).
|