|
2002
|
|
|
Ahaleginak ahalegin, Eliza izan da oraintsu arte euskarririk tinkoena euskararen alorrean. Ofizialtasunik gabe,
|
euskarak
ez du ganorazko zimendurik jendaurrean eta agerikoan, Elizak bultzaturikoak baino. Egoerak, alabaina, on gaitzak zituen eta baditu, oraingoz ere, Lapurdin, Nafarroa Beherean edo Zuberoan.
|
|
2006
|
|
|
Jakin sortu zutenean, apenas zegoen euskararik aldizkarietan,
|
euskarak
ez zuen egunkaririk, ez zuen irratirik, ez zuen telebistarik. Gaur bai.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, Unibertsitaterakoa artean oso gutxirena zen, eta gutxi horien artean ez bereziki euskaldunena; bestalde,
|
euskarak
ez zuen berorietan inolako lekurik, lan tresna bezala. EHU sortzeko zegoen, gainera (1980), eta Deustua (1886, 1956, 1963) eta" Estudio General de Navarra" hura (1952, 1960) beste orbita batean zebiltzan.
|
|
2008
|
|
|
Testuinguru neoliberal honetan
|
euskarak
ez du balio ekonomikorik, eta horrek bere etorkizuna kolokan jartzen du. Diruak ez du bihotzik ikusteko euskararen balio kulturala, identitarioa, komunikatiboa, sentimentala...
|
|
2011
|
|
|
XVI. mendean, inprimatzen zen hizkuntza goren gradukoa zen. Bernard Etxeparek Bordelen 1545ean euskaraz Linguae Vasconum Primitiae liburua argitaratu zuenean, sarreran argi eta garbi adierazten du
|
euskarak
ez zuela prestigiorik: " berze nazione orok uste dute ezin deus ere eskriba daiteiela lengoaje hartan, nola berze orok baitute eskribatzen berian", adierazten dio Bernard Leheteri, liburua inprimatzeko laguntzaileari, bere ekimen garrantzitsuaren partaide eginez.
|
|
2012
|
|
|
Batean eta bestean entzun dugu aro berriko hauteskundeak zirela, eta, akaso, horregatik garrantzi berezia hartu dute. Tamalez,
|
euskarak
ez du inolako zentraltasunik izan; are gehiago, hautagaiek ez dute apenas hizkuntza politikaz berba egin, eta gehiago nagusitu dira euskararen berreskurapenaren kontra daudenen adierazpenak.
|
|
2013
|
|
|
Bestalde, lege horrek berak dioenez, Eusko Jaurlaritzaren menpeko komunikabideek, euskararen erabilera erabakitzean, helburutzat izango dute Autonomia Erkidegoko irrati eta telebistaren panorama globalaren barneko hizkuntzen oreka bilatzea. Kontuan hartuta garai hartan
|
euskarak
ez zuela inolako presentziarik Madrildik igorritako gainerako telebistetan, horrek eraman zuen Euskal Telebista hasieratik nagusiki euskaraz emititzera.
|
|
|
... ez da sortu jarduera zinematografiko propioa garatzeko moduko ez enpresa ehun sendorik, ezta ganorazko instituzionalizaziorik edo babes eta sustapen sistemarik ere. Ibilbide honetan, gainera[...]
|
euskarak
ez du lekurik izan" euskal zinemaren" marka eta egituraren baitan, zeina, diruak hala aginduta, Espainiako merkatuari begira jarri eta antolatu baita neurri handi batean (Jakin 144, 2004: 87).
|
|
2014
|
|
|
Bartzelonako Omnium Cultural en esan zuten: " Uste genuen
|
euskarak
ez zuela literaturarik eta, joe, zer da hau?". Herri txikia da, baina hauxe ari da ematen herria, eta oraindik eman dezakeena.
|
|
|
Baina behin eta berriz esaten ari gara
|
euskarak
ez duela genero gramatikalik. Hizkuntza eta sexismoaren arteko harremana ikertu duten zenbait adituren arabera, genero gramatikalik ez izatea abantaila da hizkuntzetan joera sexistak saihesteko.
|
|
2015
|
|
|
Makina jende ezagutu dut euskara galdutakoa, baina bakanak izan dira
|
euskarak
ez duela deusetarako balio esan izan didatenak. Gipuzkoaz ari naiz, eta Gipuzkoa industrialaz.
|
|
|
"
|
euskarak
ez du batere onurarik jasotzen jarrera politiko jakin batekin edo beste batekin identifikatzetik". 17 Kultur ondasunak merkantzia hustzat hartzen dituen ideologia neoliberalarekin, are gutxiago, bistan denez, zenbait ‘merkatutatik’ euskara desagertzea onartzea baitakar, egitate naturala balitz bezala, eta ez hautu politiko baten ondorioa. Izan ere, Koldo Mitxelenak ohartarazi zuen bezala, hizkuntza eremuan ere laissez faire leloa, Helburu horietarako funtzionala da, guztiz, ideologia diglosikoa, menperatutako hizkuntza hainbat arlotatik baztertzea zilegi egitea baitu xede.
|
|
2017
|
|
|
Hemen ari gara elkarri gezurka, hau edo hura biziki ontsa dela... aintzinatzen ari garela, antzerkirik ez delarik batere aipatu gauza horietan, polemikari ihes egiten dugu eta tabuak tabu daude, kulturak ez du biziarekin harremanik, da. Aintzinatzen ari omen gara eta gure gazteak frantsesez ari dira
|
euskarak
ez duelako interesik gure ondoezaren ehotzeko. Gure begien aitzinean aldatu nahi zaio antzerkiari betidanik ukan duen funtzioa eta izatea.
|
|
2018
|
|
|
Anonimoki ezer gutxi asmatzen dugu, erdararen aldakia ez denik. Jostalari eta zirtoka sortzen dugunean, hala nola trinkotzaindiari esker zabalduriko damolat, dizerdit eta abar trinko hori guztia,
|
euskarak
ez du aski bizi indar badamolat asma dezagun, noa ez baizik banoa esaten dugun bezain oharkabean.
|
|
|
Gaztelaniaz bai. Ondarroako herri
|
euskarak
ez du horretarako balio, ikusten denez. Langileen erdarak bai, ordea.
|
|
|
Beraz, defizit inportante bat dugu hor, neurri batean normala den defizita:
|
euskarak
ez du zentraltasunik euskaldun gehienen bizitzan, eguna euskaraz baino erdaraz igaro ohi dute askok, lanean, lagunartean, aisialdian; horrez gain, gero eta gehiago dira euskara eskola edo euskaltegian ikasita eskuratu duten euskalDatuek merkatuaren neurri txikia erakusten digute, eta eskatzen dute euskal ekoizpena gizarteratzeko politika eraginkorragoak pentsatzea eta lantzea sektorearen eta admi... Bizi dugun egoera soziolinguistikoak ez du laguntzen euskaldunen euskara gaitasuna indartzen.
|
|
2021
|
|
|
Oso oinarrizko eskaerak dira guztiak, baina gabezia batetik sortuak dira:
|
euskarak
ez du gure pantailetan izan lukeen presentzia, gaur egungo ikus entzunezkoaren eskaintzan kasik entzunezina da gure hizkuntza.
|
|
2022
|
|
|
Nabarmenki, xix. mendean Europan positibismoa nagusitu zenean, ideologia burges eta liberal gisa, Euskal Herria kanpoan geratu zen. Unibertsitatea ez zen euskal lurraldera sartu, eta, ondorioz,
|
euskarak
ez zuen unibertsitaterako sarbiderik topatu. xix. mendeak ez zizkigun euskara eta zientzia ezkondu.
|
|
|
Karlista batzuek, esaterako, jaXIX. mendean Europan positibismoa nagusitu zenean, ideologia burges eta liberal gisa, Euskal Herria kanpoan geratu zen. Unibertsitatea ez zen euskal lurraldera sartu, eta, ondorioz,
|
euskarak
ez zuen unibertsitaterako sarbiderik topatu rrera antizientifiko hori bere egingo dute, euskal purutasun katolikoaren bandera antimoderno eta antiindustrial moduan, Mendebaldearen ustelkeria moralaren aurka bertakotasunaren defentsa egiteko. xviii. eta xix. mendeetan, zientzia eta teknologia mehatxagarri sentitu dira euskal lurraldeetan. Historia ezagun horrek badu sinplifikaziotik, salbuespenak esanguratsuak eta nabariak direlako, batez ere xviii. mendean (Azurmendi 2020:
|