|
2008
|
|
|
Baina bere hipotesiaren defentsan erabiltzen dituen etimologiak askoz ere ahulagoak dira euskararen ikuspuntik begiratuta: Vennemann ek asmatu duen aitzin
|
euskarak
ez du zer ikusirik euskalari gehienek onartu dutenarekin eta haa tik pentsatzen dugu konparazio lan honek ere huts egin duela euskara kanpoko mate rialarekin erkatzeko orduan.
|
|
|
III. Horren guztiaren osagarri, beraz,
|
euskarak
ez dituen aldaerak edo ondo garatu gabe dauzkan aldaerak sortzeko, bultzatzeko eta aberasteko ikerbideak finkatu behar dira. Nire ustez, ikerbideak hiru dira.
|
|
|
Etxean ditugu gaur egun ordenagailu, bideo jolas eta erosotasun guztiak; honek kaleko bizimoduari eta euskarazko hartu emanei mesede handirik egiten ez dielakoan nago. Bestalde, beti esan izan da
|
euskarak
ez duela gazteentzako hizkera eredu berezirik, helduen hizkeratik bereiztuko duenik, eta horrek ere eragin ohi du zenbait egoeratan erdal esapide batzuetara jotzea.
|
|
|
Kuriosoki Azkuek Unamunorekin izandako eztabaida, ia terminu berberetan errepikatu zen hiru hamarkada geroago: Unamunok, II. Errepublikako gorte konstituziogileetatik,
|
euskarak
ez zuela bizitza modernorako balio, berriro, adierazi zuenean,. Xabier Lizardi?
|
|
|
Beraz, Akademia sortzeko unean, Broussain eta bere gogaide Azkuek honako planteamentuak zituzten:
|
euskarak
ez zuen hizkuntza bizi gisa iraungo batu ezean; gaztelania eta frantsesarekin lehia zedin ezinbestekoa zen hitz mordo batekin aberastea; eta, azkenik, goi mailetara hedatu ezean, euskara, arrantzale eta nekazarien hizkuntza soil gisa, desagertuz joatera kondenaturik zegoen. Hortaz, ezinbestekoa zen gizarteko goi klaseek, bereziki burges, eliztar eta intelektualek, euskara erabiltzea, haien eredua segituko baitzuten klase apalek, Europako hainbat herri txikitan jazo zen bezala.
|
|
2010
|
|
|
162 Ohartxoren bat edo beste egingo dugu datuak ematen hasi aurretik, ondoko taula koadroak errazago ulertu ahal izateko. Honako ohar hauek, besteak beste, kontuan hartzea komeni da: a) Hasiera batean, ikastetxe gehienetan
|
euskarak
ez zuen inolako presentziarik (ez eta asignatura gisa ere). Hasierako egoera hari, nolabait deskribatzeko, X «eredua» esan izan zaio aspalditxodanik, eta halaxe esango zaio hemen ere.
|
|
2012
|
|
|
Testu honetan euskaratu gabe geratu diren hainbat hitz itzultzeko
|
euskarak
ez du inolako zailtasunik, ez gaur eta ez Orixeren garaian, eta meza liburuan dagoen bezala itzulirik geratu bada, Orixek egin zuen interpretazio hautazkoarengatik bakarrik izan dela aitortu behar da. Badirudi, hitzaurrean dioenez, sinetsirik zegoela, inguruko erriek itzen burrunbarekin, soiñuarekin etsitzen dutela askotan?
|
|
2016
|
|
|
espresabide libre bat. Anitz zerbitzatuko luke antzerkiak euskara, baina
|
euskarak
ez du zerbitzari beharrik baizik ez hiztunak, baldin eta gai zabalagoak taularatzen balitu. Euskal herrikoak hizkuntzaren garapenerako ere eremua murrizten dion pedagogia militantismo kutsu hori badu oraino.438
|
|
2021
|
|
|
Hain zuzen ere, Lafon eta Lafitte gramatikariek horixe zioten: baitmenderagailuak erabilera zabala duen Iparraldeko euskalkietan,
|
euskarak
ez zuela izenordain erlatiboen beharrik, berdin berdin erabil baitaitezke halako perpausetan erakusleak, edo haietarik eratorri lekuzko adberbio deiktikoak (han, handik...), erresunptibo gisa, euskararen joskeraren jatortasuna hobeki errespetatuz. Bestalde, orain ikusiko dugun bezala, erakuslerik gabe ere egin daitezke halako erlatiboak, izenordain erresunptibo agerikorik erabili gabe.
|
|
|
Kausa hori objektiboa izan daiteke (su biziegia zutelako erre dira babarrunak), oinarri logikoa duena (euskalduna naizelako mintzo naiz euskaraz) edo arrazoi nahiz motibo subjektiboa adierazten duena (adiskidea zaitudalako egin dizut galdera hori). Kausa mota desberdinak dira horiek, nozio desberdinetan oinarritzen direnak, baina
|
euskarak
ez ditu formalki bereizten; forma berak erabiliz ematen dira denak (lako, adibideetan). Predikatuak aipatzen duen gertakariaren eragilea seinalatzen dute denek.
|
|
|
Europa mendebaldeko hizkuntza askok ez bezala,
|
euskarak
ez du indikatibo/ subjuntibo bereizketa morfologikorik bere adizki jokatuan; haatik, subjuntibozkotzat daukagun adizki analitiko bat badu, [aditzoina+* edin/* ezan] egitura hain zuzen —mendebaldean [tu+ egin] da adizki analitiko trantsitiboa, ez [aditzoina+* ezan] — Delako forma adizki analitikoei dagokien atalean deskribatuko dugu (§ 26.3.5.1b) eta haren erabilerak § 26.6.2.1 atalean...
|
|
|
Zertan den bereiz euskara, hori da kapitulu honek azaldu nahi duena. Jakina denez,
|
euskarak
ez du ahaiderik hizkuntzen artean. Egoera hau, euskararen bakartze hau esan nahi dugu, aski berezia da, baina ez da euskararekin bakarrik gertatzen, bai baitira munduan beste zenbait hizkuntza, euskara bezain isolatu ageri direnak, familiarik gabeak.
|