|
2008
|
|
|
Kontuan hartuta garai hartan
|
euskarak
ez zuela inolako presentziarik Madrildik igorritako gainerako telebistetan, horrek eraman zuen Euskal Telebista hasieratik nagusiki euskaraz emititzera.
|
|
|
Bestalde, lege honek berak dioenez, Eusko Jaurlaritzaren menpeko komunikabideek, euskararen erabilera erabakitzean, helburutzat izango dute Erkidego Autonomoko irrati eta telebistaren panorama globalaren barneko hizkuntzen oreka bilatzea. Kontuan hartuta garai hartan
|
euskarak
ez zuela inolako presentziarik Madrildik igorritako gainerako telebistetan, horrek eraman zuen Euskal Telebista hasieratik nagusiki euskaraz emititzera.
|
|
2009
|
|
|
Administrazio publikoaren esparruan ordea,
|
euskarak
ez du inongo errekonozimendu ofizialik. Aitzitik, udal organoetan euskara erabil daiteke eta funtzionarioek bizilagunekiko harremanetan erabil dezakete; jakina, ez eskubide bezala, baizik eta erabilera soil edo ohiturazkoa bailitzan.
|
|
|
Administrazio publikoaren esparruan ordea,
|
euskarak
ez du inongo errekonozimendu ofizialik. tziako" Conseil Constitutionnel" ek edo Konstituzio Auzitegiak, berehala, 99 zki.dun Erabakia hartu zuen 1999ko ekainaren 15ean. Erabaki horretan Frantziako" Conseil Constitutionnel" ek zera ulertzen zuen:
|
|
|
" Donostia Baiona eurohiriak" euskara berreskuratzearen aldeko mugimenduaren hedapen komunikabideetan ere izan zuen lekua, orain urte batzuk (Bat, 2003). Irakurri horren gaineko agintariek nahiz euren alderdiek esandakoak, eta ikusiko duzu amets horretan
|
euskarak
ez du lekurik. Normalean aipatu ere ez.
|
|
2010
|
|
|
Uda ikastaroak dira unibertsitatean sortzen den jakintza gizarteratzeko modu bat. Lehen esan bezala, esparru horretan
|
euskarak
ez du oraindik lukeen presentzia. Unibertsitateen arteko lankidetzaz ikastaro erakargarriagoak eskaini daitezke, askotan aipatzen den entzule kopuru murritzak sortzen dituen arazoak saihestuz.
|
|
|
besteak beste, herritarren gogoa euskara hauspotzea izan delako, herri aginteek autogobernua euskararen zerbitzura jarri dutelako, euskarak puntako babes ofiziala izan duelako, hizkuntza politika eraginkor bat garatu delako, gizarteko hainbat arlotan sorturiko elkarteek euskara bultzatu dutelako, eta, oso bereziki, oinarrizko kontsentsu politiko batetik abiatu ginelako, nahiz eta —paradoxikoa dirudien arren— ez dugun kontsentsu hori behar beste zaindu edo hedatu elebitasunak aurrera egin ahala. Faktore horiek ahulagoak izan diren lurraldean —nafarroan—, askoz motelagoa izan da euskararen hazkundea; eta faktore horiek gehienak falta izan diren lurraldean —iparraldean—, euskarak atzeranzko bidean jarraitu du, nahiz eta gazte elebidunen kopurua lehen aldiz oraintxe hasi den apurka bada ere gora egiten.
|
euskarak
ez du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz bereak ez zituen esparru sozialak eta funtzionalak ditu bereganatuak gaur. gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira euskara etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. euStatek argitaraturiko datuen arabera, eaen gaur egun bi urte edo gehiagoko herritarren %37, 5ak daki ongi euskar...
|
|
|
2001ean euskaldunen kopurua %50etik gorakoa zuten eskualde guztiek osatzen dute, eta ziur asko ipar durangaldea gehituko zaie. eskualde horietan, premiazkoa da euskararen nagusitasunari dagokion estatu legedi bat: ...jakiteko betebeharrik. bigarren taldea euskaldunen presentzia handia (%30) duten eskualdeek osatuko lukete. eremu horietan euskara hiltzen ari zen, eta belaunaldi bakar batean da berreskuratzeko bidean (donostiako ibarra, bilbo handiko iparraldeko eskualdeak, arabako iparraldea, burunda eta nafarroako mendialdearen erdialdea). eskualde horiek elebidunak dira ofizialki, baina horrek ez du esan nahi
|
euskarak
ez duenik erabilerarako zailtasun handia, hainbat esparrutan. alderdi askotan, duela hogeita hamar urteko araudi beraren arabera jokatzen da, oraindik ere, nahiz eta eskualde horietako haur gehienak euskaldunak izan. horregatik, bultzada berria eman behar zaie eskualde horietako politika normalizatzaileei. hirugarren taldea berriz euskalduntasunera itzultzen ari diren eskualdeek osatzen dute; hau... Soziolinguistikak mende erdi baino ez du. eta hizkuntzen berreskurapeneta normalizazio prozesuek, are gutxiago. ez dut uste gehiegizkoa denik esatea arlo horretan diharduten guztiek hura eraikitzen laguntzen ari direla, gehiago edo gutxiago. guztiek egiten dugula zientzia, batzuetan akatsak eginez eta besteetan asmatuz. eta argi dago aurretik joateak eta erreferentzia puntu gehiegi ez izateak ez duela asko laguntzen. baina denborak arrazoia ematen digu, emeki emeki. hortxe dago gure lurraldeetako gazteria, gero eta eleaniztunagoa dena. egia da rlS aro mesianikoan sartzetik urrun dagoela (Joshua Fishmanen esapide egokia hizpide hartuta). baina haiengatik bada ere, gure etorkizunagatik, aurrera egin dugu. badakigu halakorik ez egiteak nora eramango gintuzkeen.z aipuaK
|
|
2011
|
|
|
euskararen egokitasun eza. Gazteen ustez
|
euskarak
ez du gaztelaniaren egokitasunik. Eta egokitasun ezagatik nahiago dute gaztelania erabili.
|
|
|
Gazte gehienen ustez
|
euskarak
ez du gaztelaniaren egokitasuna zenbait musika mota egiteko. Ez du indarrik, takorik ez dago, bigunegia da punka egiteko, oihu egiteko gaztelaniaz egokiago da eta horrelako beste arazo asko aipatu ohi dituzte gazteek.
|
|
|
Gazte gehienen ustez
|
euskarak
ez du gaztelaniaren egokitasuna zenbait musika mota egiteko. Ez du indarrik, takorik ez dago, bigunegia da punka egiteko, oihu egiteko gaztelaniaz egokiago da eta horrelako beste arazo asko aipatu ohi dituzte gazteek.
|
|
|
Oztopo larria jartzen die horrek gazteei, ez baitute uste euskarak gaztelaniaren egokitasuna duenik eta edozein hiztunek egingo lukeen moduan, errazagoa egiten zaienera jotzen dute, haien kasuan gaztelaniara. Ondorioz
|
euskarak
ez ditu erabilerarekin sortzen diren hitzak edo espresioak izatea lortzen. Gazteek ez dute jergarik sortzen eta ezta ere, beraien adin taldearen bereizgarri eta nortasun emaile diren espresiorik ere.
|
|
|
euskararen ezagutza %24, 2 eta ia ezagutza %1815 den bitartean, kale erabilera %4, 316 da. Zenbakiei begiratzeaz gain, hiriaren erabakigune politiko, ekonomiko, sozial edo mediatikoetara begiratzen badugu
|
euskarak
ez du sarbiderik bertan. Eta emakumeari etxean, familian, baloreen transmisioan, finean, pribatutasunean espazialki asignazio batzuk egiten zaizkion bezala, euskarari ere, asignazio sinboliko (identitate/ ideolojia politikoaren markadorea, jaiak, familia, sentimenduak) eta funtzionalaz gain (hezkuntza, umeak, eusEuskarari ere, asignazio sinboliko
|
|
2012
|
|
|
Barakaldoko gizartean gaztelaniaren atxikimendu komunitatea nabarmentzen dela esan liteke, jendea euskararen alde egon badago, baina
|
euskarak
ez du tokirik gizartean, ikasteko edo lana topatzeko ez bada. Euskararen atxikimendu komunitatea, euskararekiko motibazio sinbolikoa duena, aurki badaiteke ere; sarritan, motibazio hauek ez daukate erabileran eragiteko beste indarrik.
|
|
|
Barakaldoko gizartean gaztelaniaren atxikimendu komunitatea nabarmentzen dela esan liteke, jendea euskararen alde egon badago, baina
|
euskarak
ez du tokirik gizartean, ikasteko edo lana topatzeko ez bada. Bestalde, euskararen atxikimendu komunitatea, euskararekiko motibazio sinbolikoa duena, aurki badaiteke ere; sarritan, motibazio hauek ez daukate erabileran eragiteko beste indarrik.
|
|
|
Jakina, galdu zuena" konnotatzeko gaitasuna" izan zen, eta irabazi, aldiz, denotatzeko gaitasuna:
|
euskarak
ez du mundua" ordezten" (are gutxiago, eraikitzen, artikulatzen edota eratzen), euskarak, askoz jota, munduko gauzei" izendatzaile zurrunak" jartzeko balio du. ez dute esanahirik, nonbait, baina hau edo beste seinalatzen dizute: Iker, Dornaku, Aiora edo Doltza izenen gisan, Osakidetza, Ertzaintza, Construcciones Etxeandia Eraiki edo Panader� a Okinder kasuetan bezala... euskararen lana denotatzea da; konnotazioa, esanahitik" kodera" lerratu da, euskara edo euskal zera baino ez dute euskal hitzek konnotatzen. erdaraz egiten dugula, neutro, zibil, zabal, aberats eta unibertsal egiten dugunez, munduaz aritzen gara lasai asko.
|
|
2014
|
|
|
Hau da, Nafarroan euskara eremu euskaldunean (Nafarroa iparraldean) bakarrik da ofiziala. Beste bi eremuetan (zonalde mistoa eta ez euskaldunean)
|
euskarak
ez du ofizialtasunik.
|
|
2015
|
|
|
Beraientzako
|
euskarak
ez du kanporako balio, baina hemengo hizkuntza da eta erdara baino zaharragoa, gainera. Euskara zer zen galdetuta, bizirik dagoen hizkuntza," gure hizkuntza"," besterik ez izan eta uztea kostatzen zaiguna" eta" gustatzen zaigunez euskaraz egitera bultzatzen gaituena" erantzun zuten.
|
|
2016
|
|
|
Diskurtsorako aipatu den osagaietako bat, identitatea, bete betean sartzen da merkatuko balio bezala herritar askorentzat, baina oso ahula da beste batzuentzat. Beste herrialde bateko kide sentitu eta bertan bizi den batentzat,
|
euskarak
ez du balio identitario sakonik izango. Uler dezake ondare kultural gisa eta onar dezake aniztasunaren izenean, baina horiek ez dira nahikoa izango euskara bere egin dezan.
|
|
2018
|
|
|
2 Aldagaiak honakok izan dira: ...ikas dezaten, G20 tipologia, guztiz bertakoa izateko euskaraz jakin behar da, hobe da jendeak ingelesa ikastea euskara ikastea baino, Administrazioan sartzeko euskara jakitea beharrezkoa litzateke, ezinbestekoa da haur guztiek euskara ikastea, irrati/ telebistek programa gehiago behar lukete euskaraz, euskara galtzeko arriskuan dago, G21 tipologia, euskara beharrezkoa da jendearekin komunikatzeko,
|
euskarak
ez du sekula izango gaztelaniak duen garrantzia, nahiago dut euskaraz egiten duten dendetara joatea, oro har hurbilagokoak sentitzen ditut euskaldunak, euskaldunek ezezagunei lehen hitza euskaraz, euskaldunok beti euskaraz nahiz eta guztiek ez jakin.
|
|
|
Aspalditik,
|
euskarak
ez du erreferentzia nagusia iraganean;(...). Beraz, herritartu beharrean, euskara hiritartu egin da azken 50 urteotan, kulturaren ulerkera integralenean:
|
|
|
Ipar Euskal Herriko hiru lurraldeetan,
|
euskarak
ez du estatutu legalik... Hizkuntza Gtxituen Eurokartaren gisan, Frantziak ez ditu nazioarteko idazkiak izenpetu. arteko solasaldiak izango ditugu abiapuntu ondoko lerroetan.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko hiru lurraldeetan,
|
euskarak
ez du estatutu legalik. Konstituzioaren 2 artikuluaren arabera, Frantziak hizkuntza bakarra
|
|
2019
|
|
|
Interneten 2018an mugitu zen trafiko guztiaren %57 bideoa zen eta beste %8 bideojokoak. Trafiko nagusi horretan
|
euskarak
ez du tokirik: ez dago apenas euskarazko edukirik.
|
|
|
(...) Euskararekiko konpromiso digitala zabaltzea ezinbestekoa da gaur egun dugun %17ko erabilera tasa gainditu eta euskararen presentzia sarean indartzeko." [Waliño, 2016a] puntueuS Behatokiaren (puntueuS Fundazioa, 2018) arabera 2017 urtean %16koa izan da euskararen erabilera Interneten, hau da, euskal herriko webgune guztiak aintzat hartuz gero, euskarazko edukia duten webguneak 26.663 dira, guztien% 16 bataz beste. kaleko erabilera baino zerbait gehiago, baina ez asko, euskararen kale erabilera %12, 6koa baita azken neurketaren altunaren arabera (altuna, 2016). gaur egun, ingurune digitalean ikus entzunezkoa da pisu gehien duen arloa (Sandvine, 2018). Interneten 2018an mugitu zen trafiko guztiaren %57 bideoa zen eta beste %8 bideo-jokoak. trafiko nagusi horretan
|
euskarak
ez du tokirik (waliño, 2017): ez dago apenas euskarazko edukirik Netflix edo Youtube bezalako plataforma erraldoietan, eta bideo-jokoen munduan ere hizkuntza nagusiak baino ez daude.
|
|
|
Alta badaki ontsa euskaraz, nonbait bere axaita izan da amiñi bat, izan da konplikatua beretako. Eta berak onartu
|
euskarak
ez zuela deusendako balio. Euskarak ez du balio.
|
|
|
Eta hor izan zen modernotasun hanitx, eta aita hor sartu zen atope. Eta hor, nonbait, onartu berak ere
|
euskarak
ez zuela deusendako balio. Ez zuen balio euskaraz mintzatzeak.
|
|
|
(...) Gero, instituzioa jin baitzen etxerat, eskola jin baitzen etxerat, eta, erraiteko ez zela haboro behar euskaraz elestatzen etxean enekilan. Hor, nonbait, aitaren alde, nonbait, konfirmatzen ebe, bere ikusteko manera,
|
euskarak
ez duela deus ere balio. Jin da, nonbait, dilindan pisua emaitera aitari
|
|
2021
|
|
|
Artikulu osoan zehar ikusi dugu irakaskuntza eta
|
euskarak
ez dutela harreman sinplea. Izenondo horrekin ez dut erran nahi ez dutela elkar ulertzen baina bai harreman konplexu horrek egoera eta ondorio desberdinak sortzen ahal dituela.
|
|
|
Helburu horrek haur, nerabe eta gazteen kasuan pisu nabarmena du euskararen etorkizuna bermatzeko funtsezkoa baita belaunaldi berriek hizkuntza erabiltzea. guztiek euskaraz jakin arren ez dutela erabiltzen, hau da,
|
euskarak
ez duela inolako garrantzirik. Eta orduan galdetuko dute:
|
|
2022
|
|
|
Ezaugarri horiek lagungarriak izan litezke egungo egoera linguistikoa aztertzeko. Alegia,
|
euskarak
ez du estatus dominanterik hizkuntzen merkatuan, baina agian bai ikuskeren munduan.
|
|
|
Badago gabezia politiko nabarmen bat:
|
euskarak
ez du berak lagunduko duen estaturik, ezta bera lagunduko dionik ere.
|
|
|
Euskarari dagokionean, badago gabezia politiko nabarmen bat:
|
euskarak
ez du berak lagunduko duen estaturik, ezta bera lagunduko dionik ere; eta, jakina, hizkuntza tresna aparta da estatuaren helburuak aurrera eramateko. Gure kasuan, alde batetik, ez dakigu zer gerta zitekeen estatu bat izango bagenu, baina, ziurrenik euskara egoera mesedegarriagoan egongo litzateke.
|