2008
|
|
«Arabako instituzioen kasuan pixka bat ez da aski». Eusko Jaurlaritzaren azken ekimenetako bat gogora ekarriz, Arabako Foru Aldundiak azken urtean
|
euskara
sustatzeko egindako lanaren balorazioa egin dute hitz horiekin Biltzar Nagusietako EAE ANVko hautetsiek, gaur egun talde mistoan daudenak. Araban euskararen normalkuntzan aurrera egiteko legegintzaldiaren laurden bat galdu dela azaldu dute, eta horri aurre egiteko hamar ekimen aurkeztu zituzten atzo bertan Arabako Biltzar Nagusietan.
|
|
«Inork ez dezala pentsa ezer asmatu dugunik». Ekimen horien bitartez erakutsi nahi dute
|
euskara
sustatzeko lanean «elkarlanerako prest» daudela, baina ez orain arte egin den moduan. Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute.
|
|
Hala, EAJk hizkuntz politikari buruzko aurrekontua PSE EErekin hitzartu duela kritikatu dute. Aldundiaren aurrekontu erabilgarri osoaren %0, 8 baino ez da bideratu
|
euskara
sustatzeko, eta EAk eta EBk EAJren bi gobernukideek %2 bideratzea eskatu zuten.
|
|
Bai Euskarari egitasmoaz diozuena ez da zuzena. Aurrera doa Sakanan,
|
euskara
sustatzeko beste egitasmo batzuekin. Mankomunitateak eta Altsasuko Udalak ez diote ekimenari segida eman, administraziorako ekimenik egokiena ez zela iritzita.
|
|
Horrek pena handia eman digu. Baina
|
euskara
sustatzeko guk ahalegin handia egin dugun neurrian, uste dut hedabideek erantzun diotela gure deiari, eta zenbait hedabidek euskararen aldeko saiakera bat egin dute. Ahalegin hori bihotz bihotzetik eskertzen diegu.
|
|
Harrezkero, euskararendako dirua urteetan izoztuta egon da, edo, aurten gertatu bezala, kopurua murriztu egin dute. 2002an, adibidez,
|
euskara
sustatzeko 4,2 miloi euro bideratu zituen foru exekutiboak eremu ez euskalduneko lau ikastolek jasotzen duten dirua kontuan hartu gabe. Diru hori urte hartako aurrekontuen %0, 17 zen, guztira, aurrekontu orokorrak 2002rako 2.491 milioi eurokoak ziren eta.
|
|
Euskara, ordea, krisiari aurre egiteko ekainean hartutako neurrietan bezala, zartadarik handiena jaso duen arloa izan da. Ekainean, Miguel Sanz Nafarroako presidenteak aurrekontuetatik 150 miloi euro «erreserban» utziko zituela iragarri zuenean,
|
euskara
sustatzeko ekimenetik murriztu zuten diru gehien: Euskarabideko aurrekontua %16 murriztu zuten, hots, Hezkuntza Departamentuan egindako murrizketaren laukoitza.
|
|
09:30ean hasi eta 21:30 arte egitaraua beteta egongo da. Guztiek
|
euskara
sustatu eta hizkuntza horretan komunikazioa bultzatzea dute helburua nagusia. Era berean, antolatzailea gurasoen elkartea izanik, festa familia osoarentzat prestatuta dago, haurrekin hasi eta nagusiekin segi.
|
|
Eroski kooperatibari, Microsofti eta Ikeari aipamen berezia egin die sarien epaimahaiak,
|
euskara
sustatzeagatik
|
|
Egoerari irtenbidea emateko, halaber, elkarlanerako deia zabaldu zuten. Izan ere, aurtengo ekainean, haiendako diru laguntza izoztea erabaki zuten, baina, azkenean, Nafarroako Gobernuak 70.000 euro gutxiago banatzea erabaki du
|
euskara
sustatzeagatik: guztira 240.000 euro.
|
2009
|
|
Patxi Baztarrikak, Hizkuntza Politikarako sailburuordeak, Eusko Jaurlaritzaren poza azaldu du; izan ere, haren iritziz, Europako Kontseiluak aitortu egiten dio Jaurlaritzari
|
euskara
sustatzeko hartzen duen konpromiso irmoa. Espainiako Estatua, baina, kritikatu egiten du, eleaniztasuna oraindik irtenbiderik eman ez dion gaia baita harentzat.
|
|
2009ko aurrekontuek agerian utzi dute Gobernu honen eta Parlamentuko gehiengoaren (UPN CDN PSN) planteamendu euskarafobikoa. Langileen eta funtzionamendurako gastuak (soldatak eta materialak) alde batera utzita, Euskarabideak
|
euskara
sustatzeko dituen kontu sailek %40, 85 egin dute behera 2008 urtearekiko, eta 2000 urtean, Pegenautek euskara sustatzeko ardura hartu zuen hartan, zeudenak baino %60 murritzagoak dira.
|
|
2009ko aurrekontuek agerian utzi dute Gobernu honen eta Parlamentuko gehiengoaren (UPN CDN PSN) planteamendu euskarafobikoa. Langileen eta funtzionamendurako gastuak (soldatak eta materialak) alde batera utzita, Euskarabideak euskara sustatzeko dituen kontu sailek %40, 85 egin dute behera 2008 urtearekiko, eta 2000 urtean, Pegenautek
|
euskara
sustatzeko ardura hartu zuen hartan, zeudenak baino %60 murritzagoak dira.
|
|
Euskal Herrian, hala ere, badira
|
euskara
sustatzeko hainbat ekimen esparru desberdinetan. Instituzioei begira hor daukagu Uema, Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea.
|
|
Eta alderantziz ere, jakina, Bilboko Udalak egin dituenak eta Donostiakoak egin ez dituenak. Era berean, zergatik ez ditu autoreak azaltzen, PSEk gobernatzen dituen beste udalerrietan, zeintzuk diren
|
euskara
sustatzeko egiten diren politikak; esaterako, Portugaleten?
|
|
Euskararen alorrean, berriz, itunak
|
euskara
sustatuko duela azaldu du Lopezek,, baina inposiziorik gabe, euskara errefusatzea eragin dezakeelako, eta hori delako hizkuntz bati gerta dakiokeen gauzarik txarrena?.
|
|
hartzen dutela diote. Hala,. Akitaniako administrazioarekiko akordioa lortuz,
|
euskara
sustatzeko ekintzetarako eta norbanakoek nahiz elkarteek euskarazko kultura ekintzetarako laguntza planak burutzea hitzartuko, dutela jaso dute protokoloan.
|
|
Bizkaiko euskara zerbitzuek
|
euskara
sustatzeko ekimena jarri dute martxan; kirolaren bidez, haurrengan eta gurasoengan euskararen sentsibilizazioa piztu nahi dute.
|
|
Hori jaurtiketa!; Gora zu!; Ondo ari haiz!; Lortuko duzu!... horiek dira Bizkaiko Foru Aldundiak
|
euskara
sustatzeko egin duen ekimenaren lelo batzuk. Ekimena azaroaren 13tik dago martxan, eta Bizkaiko 16 udalerrik eta Enkarterriko eta Uribe Kostako mankomunitateek sustatu dute.
|
|
Oraingo honetan, berriz, NETLE Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartekideok beste ikuspegi batetik salatu nahi dugu sortzen ari den egoera, hain zuzen ere langileak garen aldetik. Azken batean, euskaltegiek, euskarazko komunikabideek, euskalgintzako beste erakundeek eta udalek
|
euskara
sustatzeko ematen dituzten zerbitzuen atzean langileak ere bagaude.
|
2010
|
|
Frantziako legediaren hipokresia salatu du Seaskak. Batetik, Falloux legearen agindua dago, eta, bertzetik,
|
euskara
sustatu nahi duela adierazten du. Frantziako ondaretzat ere hartu du euskara.
|
|
Hainbat helburu ditu ekimenak:
|
euskara
sustatzea, ahozkotasuna eta sormena lantzea, mintzaira desberdinekin gozatzeko aukera izatea, euskararen erabilerari balioa eta indarra ematea, ipuinak modu arin eta ikusgarrian eskaintzea...
|
|
Zein estrategia erabil daitezke nerabeengan
|
euskara
sustatzeko?
|
|
Udalek zer nola eragin dezakete nerabeengan
|
euskara
sustatzeko programa hauetan guztietan?
|
|
Urtebetean 1,2 milioi euro emango dizkio taldeari Gipuzkoako Diputazioak,
|
euskara
sustatzeko
|
|
Euskararen normalizaziora bideratutako aurrekontuetatik aurten murriztutako dirua Realari ematea egotzi dio Aralarrek Gipuzkoako Foru Aldundiari. Futbol taldeak eta erakunde publikoak herenegun sinatutako itunaren arabera, aldundiak 1,2 milioi euro emango dizkio futbol taldeari
|
euskara
sustatzearen truke. Aralarren irudiko, ulergaitza da ituna, hain justu, foru aurrekontuetan euskara kaltetu nagusietakoa izan den urtean.
|
|
Hizkuntzak sustatzeko tresna berriak sortu direla gogorarazi zuen Lopezek, eta tresna horiek planaren barnean sartzearen garrantzia nabarmendu zuen. Garai modernoetara egokitu behar dugu plana, eta
|
euskara
sustatzeko bideak berritu.
|
|
Ardura hori gobernuarena izateaz gain, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako biztanleen ardura ere badela zehaztu du: Gizarteak du eskura
|
euskara
sustatzeko aukera, egunero erabiltzea eta kale hizkuntza ez ezik hizkuntza profesional bihurtzea. Berrikuspen horretan parte hartzeko eskatu die Lopezek Euskararen Aholku Batzordeko kideei.
|
|
Saltzear zebilela, diru hori ez zuela behar eta bere gurasoek irekitako hotela aurrerantzean
|
euskara
sustatzeko eta irakasteko leku gisa erabil dadin nahi izan du, eta Seaskaren esku utzi du.
|
2011
|
|
«Esaten da ez dagoela euskaraz bikoiztutako filmentzako nahikoa eskari, baina eskaintza da lehenik sortu behar dena, eta hala sortuko da eskaria».Eusko Jaurlaritzak du egun zinemaren eskuduntza, halere, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoan, Dobaranek adierazi duenez, eta ez Foru Aldundiek. «Guk euskarazko bikoizketak bultzatu ditugu,
|
euskara
sustatzeko bide bat dela iruditzen zaigulako. Baina Jaurlaritzak gidaritza hartu behar luke gai honetan».
|
2012
|
|
IKT informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz edukiak euskaraz hedatzeko proiektuak sustatze aldera, 199.934 euro bideratuko ditu aurten Gipuzkoako Foru Aldundiak; iaz baino 41.667 euro gutxiago. IKTetan
|
euskara
sustatzeko iaz emandako dirua Gipuzkoa 2.0 programaren barruan jaso zuen aurreko diputazioak, baina programa horrek ez du jarraipenik izan aurten. Gipuzkoa 2.0ko lau laguntza lerroetatik bi Euskara Zuzendaritza Nagusiak kudeatzen zituen, eta bi horiei zegokien diruaren parte bat da aldundiak aurten emango duena.
|
|
Zalaparta izan zen atzo sarean, Gipuzkoako Foru Aldundiak euskararen eta IKTen gaineko diru laguntzen zenbatekoa jakinarazi zuenean. Informazio batzuen arabera, teknologia berrietan
|
euskara
sustatzeko dirua erdia baino gutxiagora murriztu du aldundiak: 507.600 eurotik 199.934ra.
|
|
Hiru elementu nabarmendu ditu: hiztunen beherakada motela, gazteen artean izaten den emendatze motela eta
|
euskara
sustatzearen aurkako jarreren handitzea.
|
|
Euskalduntzeko arazoak ikusi nahi ezik segitzen du. Programan ez du jaso
|
euskara
sustatzeko neurririk. Ingelesa ikasten dela bermatzeaz eta euskara salbuesteko modua jartzeaz mintzo da, eta hezkuntza «euskalduntzearen eta doktrinatzearen menpe» egon dela salatu du.
|
2013
|
|
1986an gaztelaniazko katea sortzeko erabakia mugarria izan zen telebistaren bilakaeran. Hortik aurrera, ETB1 erabili zuten
|
euskara
sustatzeko, eta gaztelaniazko katea jende ororengana iritsi eta komunitate politikoa indartzeko. Eredu bikoitz horrek ekarritako ondorioen analisia egiten du Amezagak:
|
|
Euskal hedabideen jarduna bultzatzeko laguntzei eutsi die Eusko Jaurlaritzak, baina
|
euskara
sustatzeko gainerako diru laguntzetan mozketak egin ditu. Aurten, %15 jaitsi ditu EBPN Euskara Biziberritzeko Plan Nagusiarentzako laguntzak, euskalgintzako eragileen proiektuak garatzeko laguntzak eta enpresetan euskararen presentzia handitzeko Lanhitz deialdiko laguntzak.
|
|
182 enpresa aurkeztu dira Lanhitz deialdia enpresentzat irekitzen du Jaurlaritzak. Lantokietan euskara planak eta
|
euskara
sustatzeko jarduerak egiten dituztenak aurkezten dira haietara. Aurten, 1,94 milioi euro banatu ditu enpresen artean; iaz baino 340.200 euro gutxiago dira.
|
2014
|
|
Adibide ugari Erakunde batzuk saiatzen dira, baina trabak dituzte haiek ere. Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean bilduta dauden udalek salatu dute Iruñeko gobernuak laguntzarik gabe utzi dituela
|
euskara
sustatzeko, eta beren dirutik aritu behar dutela zeregin horretan, beste sail batzuetatik kenduta. Halako neurriekin euskararen hedapena geratu nahi du UPNk, udalen ustez.
|
|
Oro har, iaz baino 30.000 euro gehiago. Eusko Jaurlaritzak iazko heinean atxiki du Ipar Euskal Herrian
|
euskara
sustatzeko funtsa, eta 400.000 euroko ekarpena egin dio. Ohi bezala, Frantziak du eragile nagusien arteko ekarpen apalena egiten:
|
|
Jon. Proiektu honetan, sinesten dugu hizkuntza aniztasuna sustatu behar dugula
|
euskara
sustatzeko. Hortaz, euskaraz gain, beste hizkuntza guztiak ongietorriak izango dira.
|
|
Aurreko txostenarekin alderatuz, nabarmena da beherako koska. 2010ean 162,8 milioi euro jarri zituzten erakunde publikoek
|
euskara
sustatzeko; 2012an, 146,3 %10 gutxiago. Aurreko txostenean ere, 2008koarekin alderatuz, bazen beherakada:
|
|
Siadecok egin du, eta datu orokorrez gain, erakunde bakoitzaren azterketa ere egin du: xehe xehe., Nabarmentzekoa da
|
euskara
sustatzera zuzenduriko diru laguntzetan Eusko Jaurlaritzak egiten duela ekarpenik handiena. Guztiaren bi heren jartzen ditu:
|
|
Herri administrazio guztien artean, alorrerako, biztanleko 68 euro jartzen direla esplikatu zuen Baztarrikak, eta kopuru horretatik Jaurlaritzak jartzen duen ratioa 42 eurokoa dela. Baliabide horien zatirik handiena «euskalgintza sozialaren jarduera babesteko eta finantzatzeko» izaten dela adierazi zuen, eta laguntza edo eta hitzarmenen bitartez taxutzen direla gero horiek., Murrizketei buruz esplikatu zuen «ezinbestez» izan duela «orotara» diru sarrera publikoetan izan den estualdiak
|
euskara
sustatzera bideratutako aurrekontuetan ere eragina. Aitortu zuen, hala ere, sasoi oparoagoak izan direnetan ere euskararen aldeko gehikuntza ez dela beste hainbat alorretakoaren parekoa izan.
|
|
Katalunian, Espainian... Guk eskumenen zenbatekoa handitu dugu, eta, euskararen kasuan, lehenengo aldiz, udalek eskumena izango dute
|
euskara
sustatzeko.
|
2016
|
|
Lanbide Heziketan
|
euskara
sustatzeko beste ildo bat ere aurkeztu du Arevalok: ikasle euskaldunen praktikak euskara lan hizkuntza duten enpresetan egitea indartu nahi du Jaurlaritzak.
|
2017
|
|
lankideekin eta ikaskideekin haiek erabiltzen dute gehien, eskolaren ondorioa sumatzen da?. Gazteen artean euskaraz dakitenen kopurua etengabe gora ari da, batez ere hiztun berriei esker. Aukera berriak dakartza horrek,
|
euskara
sustatzeko beste neurri batzuk hartzeko aukerak. Baina beharrak ere badira:
|
|
Hala ere, gaur egun neska mutikoen artean euskaraz aritzea normalagoa da gure sasoian baino.Esperantza bada, orduan, neska mutikoek zuen garaian baino normaltasun handiagoz hitz egiten badute euskaraz. Euskarak lotsa galdu du, hori bai, baina egoerak eraginda gaztelaniara jo ohi da. Eibarren, hasteko, plan bat asmatu dute,
|
euskara
sustatzeko: A ke bai!
|
2019
|
|
Eta euskaltegia Oionen dagoela esaten badugu ere, eremu zabalagoa hartu du: Arabako Errioxa, Viana, Mendabia... Sortu dira
|
euskara
sustatzen duten elkarteak 1991tik. Aurrez Ttiki Ttaka aipatu duzu; 2009an Txandrio Bertso eskola sortu zen.
|
2020
|
|
TVEk ez du iragarkirik. ETB euskal kultura eta
|
euskara
sustatzeko sortu zen. Baina agerikoa izan da zenbaitetan TVEk eta ETBk Espainiako kate pribatuen telebista egiteko modua eta haien formatu berdintsuak erabili dituztela, ikusleak erakartzeko asmotan.
|
|
EEP eta Eusko Jaurlaritza 2007an hasi ziren euskararen alorrean elkarlanean, eta, Bingen Zupiria Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntz Politikako sailburuaren ustez, «oso emankorra» izan da urteotan guztiotan egindako bidea. «Badira hamahiru urte Eusko Jaurlaritzak eta Euskararen Erakunde Publikoak
|
euskara
sustatzeko bide berri bati ekin ziotela. Harrezkeroztik, urtero urtero lehentasunak adosten ditugu, eta elkarlanari eusten diogu».
|
|
Euskararen presentzia areagotzeko nahia sumatu dute dendarien artean. Nahiz eta euskaraz jakin ez, dendarien %42 prest agertu dira euskararen ezagutza hobetzeko, eta %41ek interesa agertu dute
|
euskara
sustatzeko. Hain justu ere, Parrok ohartarazi du «enpatia eta jarrera positiboa» beharrezkoak direla merkataritzan, bezeroei arreta emateko.
|
2021
|
|
«Donapaleu eta Amikuze euskaldunak dira». Agintea hartu duen taldearen xedeetan da
|
euskara
sustatzea.
|
|
Lau urtekoa izango da ikerketa, eta, lehen emaitzak udaberrian argitaratuko badituzte ere, aurrerapen bat egin zuen Labaienek, emaitzetatik bi nabarmenduta: espedizioan parte hartzen dutenen %85ek adierazi dutela espedizioak euskara maila hobetzeko balio izan diela eta %92k agertu dutela borondatea
|
euskara
sustatzeko ahalegina egiteko, behin Euskarabentura amaituta.
|
|
2021 urteak Korrikarena izan behar zuen, baina iazko urrian aurreratu zuten urtebete atzeratuko zela euskararen aldeko lasterketa masiboa. Korrika ez da
|
euskara
sustatzeko ekinbidea soilik; AEKrentzat finantzaketa iturri garrantzitsua ere bada, eta aurten ekarpen hori gabe geratzea «kolpe itzela» izango zela aurreratu zion BERRIAri Asier Amondo Korrikaren koordinatzaileak. Galera hori ahal bezainbeste leuntzeko, herritarren diru ekarpenak jasotzeko kanpaina bat abiatu du euskaltegien sareak:
|
|
Gure seme alabak euskaraz eroso bizitzea xede, beraz, Eskola Publikoko eskoletan eta Ikastolen Elkarteko ikastoletan matrikulatu genituen, zentro horiek
|
euskara
sustatzea misiotzat daukaten neurrian gure helburua bermatuta egongo zelako ustean. Baina ikastetxeotan aurkitu dugun egoerak helburu hori betetzen lagundu barik urrundu egiten du.
|
|
Aurreko zirriborroan ezarria zegoena baino ia milioi bat euro gehiago erabiliko ditu Nafarroako Gobernuak
|
euskara
sustatzeko proiektuak finantzatzeko; adibidez, Sarean Euskaraz programa, udal eremuan euskara garatzeko laguntza programa eta hedabideetan euskararen presentzia sustatzeko diru laguntzak. Horrez gain, «helduek euskara doan ikasi ahal izateko bidean urrats eraginkorrak egiteko» konpromisoa hartu du gobernuak, horretarako diru funtsak handituta.
|
|
Festibalaren lorpenen artean, «zubi lana» egitea nabarmendu du komunikazioko kideak, katebegi izaera baitu Lautan Hiruk bai antzerki zaletasunari dagokionez, baita
|
euskara
sustatzeari dagokionez ere, Mendizabalek zehaztu duenez. «Beste motatako lanak ikusteko aukera ematen du:
|
|
Bai Euskarari Ziurtagiria 2000 urtean sortu zen, Euskal Herriko arlo sozioekonomikoan euskararen erabilera eragiteko eta areagotzeko helburuarekin. Horri begira,
|
euskara
sustatzeko eta erabiltzeko konpromisoa hartu zuten sektore guztietako entitateen lana aitortu, saritu eta gizartearen aurrean erakusteko bereizgarri bat eskaini zitzaien. Ordutik, garapen handia bizi izan du.
|
|
Aldaketa honi esker, Bai Euskarari Ziurtagiria berritzearekin batera, balioa erantsi nahi izan diogu, entitateetan eragiteko eta haiei laguntzeko baliagarria den tresna gisa. Bestalde, ziurtagiria duten Euskal Herri osoko entitate guztiei ere ate bat zabaldu nahi diegu urte hauetan guztietan
|
euskara
sustatzeko egiten ari diren lanagatik aitortza eta onespena jaso ditzaten administrazio publikoen aldetik. Eta oraindik bide honetan murgildu ez direnei, tresna erabilerraz eta eraginkor bat jarriko diegu eskura, arlo sozioekonomikoan euskararen erabilera erosoa areagotzeko helburuarekin.
|
|
Laura Perez eta Eduardo Santos idazkari nagusi ohiak ez bezala, Alfaro ez da euskalduna, baina «erakunde guztietan
|
euskara
sustatzeko politikak ezarri behar direla» aldarrikatu izan du.
|
|
Kirolean
|
euskara
sustatzeko planak lau oinarri nagusi ditu. Batetik, kirolean erreferente diren entrenatzaile eta epaileak euskaraz trebatu asmo dituzte, horrela gazteen euskararen erabilera modu naturalean handitzeko.
|
|
Helburu hirukoitza du, hortaz: ikastea, entretenitzea eta
|
euskara
sustatzea.
|
2022
|
|
1991n antolatu zuten lehen aldiz Bertsoaroa Iruñean, hirian bertsolaritza eta
|
euskara
sustatzeko, kalitaterik handienarekin eta modurik pluralenean, eta iruindarrei bertsolaritzaren oraingo egoeraren berri emateko. Urtez urte egokituz doa, eta aurten, sei emanaldirekin osatuko dute eskaintza:
|
|
Denera, hamalau arlo jasotzen ditu: tartean, garraio azpiegiturak, neguko bidezaintza planak, genero indarkeriaren aurkako protokoloak eta
|
euskara
sustatu eta bultzatzeko jarduerak.
|
|
Lan munduan
|
euskara
sustatzeaz ere arduratzen zarete. Zeintzuk dira datozen urteetarako esku artean dituzuen erronka nagusiak?
|
|
Dena den, parte hartzeak ez du zertan aktiboa izan, zuzeneko emankizuna egingo baitute Twitchen bidez. «Bideo jokoen kontsumorako baliabide bat da, bideo jokoak era pasibo batean kontsumitzeko ere balio duena, besteek nola jokatzen duten ikusiz», azaldu du Jungituk, Interneten
|
euskara
sustatzeko ere balio duela gaineratuta.
|
|
Zenbait liburu idatzi ditu, hezkuntza arloaren eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiekin ingurukoak gehienbat. 2010ean, Buber saria jaso zuen
|
euskara
sustatzeko webgunerik onenarengatik.
|
|
Korrika hasiberri da. Zinegotzi kargua utzi zenuenean, esan zenuen militante moduan ere jarraituko zenuela lanean herriaren alde eta, besteak beste,
|
euskara
sustatzen. Kezkatzen zaitu euskararen egoerak?
|
|
Halarik ere, ez zen ofizialki behaturik; ahapetik behatzen zen”. Aski fite baliatu bazen ere
|
euskara
sustatzeko tresna gisa, lehen emankizunetan frantsesa eta portugesa entzuten ziren, euskararekin batean.
|
|
Halarik ere, ez zen ofizialki behaturik; ahapetik behatzen zen». Aski fite baliatu bazen ere
|
euskara
sustatzeko tresna gisa, lehen emankizunetan frantsesa eta portugesa entzuten ziren, euskararekin batean.
|
|
Ez da erraza ogia erostean, tabernan edaria eskatzean, eta ile apaindegira joatean, besteak beste, euskaraz mintzatzea. Kalean
|
euskara
sustatzeko asmoz, Maite Pellejerok Lodosa Bizirik elkartea sortu zuen hainbat lagunekin: « Euskarazko ekintzak antolatzeko sortu genuen Lodosa Bizirik; ezinbestekoa da denon artean lan egitea».
|
|
Elkarlanaz gain, lan munduan
|
euskara
sustatzeko funtsezkoa da enpresek borondatea izatea. Baina ez borondatea bakarrik, lan mundua euskalduntzeko baliabideak izatea ere ezinbesteko baldintza dela dio Salaberriak:
|
|
Erronkaren tamainarekin alderatuta, baina, hartzen diren neurriak ez dira nahikoak: «Esaten dugu lurralde erronka bat dela lan munduan
|
euskara
sustatzea, baina kasu honetan, ez zaigu iruditzen tamaina horretako apusturik egiten denik». Izan ere, enpresetan, oro har, artikulatu gabeko ekintza solteak egiten dira euskara sustatzeko, eta ez da egiten plangintza eta apustu jakinik.
|
|
«Esaten dugu lurralde erronka bat dela lan munduan euskara sustatzea, baina kasu honetan, ez zaigu iruditzen tamaina horretako apusturik egiten denik». Izan ere, enpresetan, oro har, artikulatu gabeko ekintza solteak egiten dira
|
euskara
sustatzeko, eta ez da egiten plangintza eta apustu jakinik.
|
|
«Enpresek
|
euskara
sustatzen dutenean ez dute euskara bakarrik sustatzen, uste dut euskara planekin beste onura askoz gehiago eta abantaila gehiago jasotzen dituztela», ohartarazi du Baldak. Izan ere, planak martxan jartzean, langileek lantzen dituzte, besteak beste, talde lana, lidergoa, berrikuntza, ekintzailetasuna eta antzeko beste hainbat konpetentzia.
|
|
Lan munduan aurrerantzean ere
|
euskara
sustatzeko, hizkuntza politika ausartagoa eta eraginkorragoa «behar beharrezkoa» dela uste dute Baldak eta Salaberriak, eta horiek enpresetan ere «oso garbi» definitu behar direla, tokiko hizkuntzan eta erdaretan beteko diren funtzioak adostuz. Politika horrek ahalbidetu, erraztu eta bermatu du euskara lan hizkuntza izatea eta enpresetan euskara zerbitzua ematea.
|
|
Bestetik, ikastolen ekarpena
|
euskara
sustatzera mugatu nahi izan dute batzuek, eta, alor hori ereduak betetzen omen duenez, ikastolen xedea agortutzat eman dute. Kooperatibismoa?
|
2023
|
|
Eta gehiago esango dizut: lanbide arteko akordio baterako saiakera egin zen, enpresa pribatuan
|
euskara
sustatzeko. Guk esan genuen enpresen laguntza ekonomikoak jaso lituzketela langileek euskara ikasteko, eta enpresek eurek esan zuten ezetz.
|
|
Horregatik, zaindu, babestu eta indartu egin behar ditugu». Azken urteetan, Nafarroako Gobernua eta Uema elkarlanean aritu dira euskararen alde, eta espero dute hitzarmen berriaren bidez elkarlan hori «zabalduko» dutela, «euskarari eusteko eta
|
euskara
sustatzeko ezinbestekoak diren alorretan» lan eginen dutelako.
|
|
Onartezina iruditzen zaigu plataformak esatea euskarazko bertsioa jartzea teknikoki ez dela posible». Pantailetan
|
euskara
sustatzearen alde borrokan ari den taldeak uste du euskarazko bertsioak iritsi egin behar direla, gainerako hizkuntzetako bertsioekin batera, euskara hizkuntza ofiziala delako eta Espainiako Ikus entzunezko Legea indarrean dagoelako. «Movistarrek, gainera, erakutsi izan du baduela oztopo hori gainditzeko modua:
|
|
Aintzat hartu duten unibertsoa dira 16 urtetik gorako Arabako herritarrak. Hor jasotako informazioaren bidez,
|
euskara
sustatzeko hurrengo planetan kontuan hartzeko informazio esanguratsua lortu nahi izan dute instituzio publikoek. Herritarren lagin adierazgarria aztertu nahi izan dute horretarako.
|
|
Aintzat hartu duten unibertsoa 16 urtetik gorako Arabako herritarrak dira. Hor jasotako informazioaren bidez,
|
euskara
sustatzeko hurrengo planetan kontuan hartu beharreko informazio esanguratsua lortu nahi izan dute instituzio publikoek. Herritarren lagin adierazgarri bat aztertu dute horretarako.
|
|
Adegi patronalak eta ELA, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek ados jarri gabe amaitu zuten berriz ere Gipuzkoako metalgintzako hitzarmena berritzeko mahaiaren seigarren bilera atzo. Sindikatuek adierazi dutenez, Adegiren azken proposamenean soldata taulen aldaketa bat eta
|
euskara
sustatzeko plan bat sartu ditu patronalak, baina gehitu dute «proposamen integral» bat egin gabe jarraitzen dutela. Bestalde, patronalak sindikatuei adierazi die atzo mahaira eraman zuen proposamena bere azken eskaintza izango litzatekeenetik «oso gertu» dagoela.
|
|
Juan Mari Aburto Bilboko alkate eta EAJko alkategaiak eta Ana Otadui Bizkaiko Batzar Nagusietarako presidente eta EAJren lehendakarigaiak agerraldi bat egin zuten atzo Bilboko Plaza Barrian, Euskaltzaindiaren egoitzaren aurrean, euskararen arloan hartu nahi dituzten neurrien berri emateko. Horien artean daude Bilboko Euskararen Aholku Batzordea indartzea,
|
euskara
sustatzen duten tokiko eragileekiko «etengabeko koordinazioa eta babesa» ematea, Bilboko euskaltegietan matrikulazioa sustatzeko kanpainak gauzatzea eta euskararen aldeko gizarte, erakunde zein parte hartze bidezko ekinaldietan «modu aktiboan» parte hartzea.
|
|
Ez dira hobekuntza bakarrak: berdintasun planak eta
|
euskara
sustatzeko neurriak onartu dituzte, eta domeketako plusak eta antzinatasuna %22 igotzea.
|
|
«Eta sententzia honek berriro garamatza orduko egoerara». Berriki euskararen normalizazioaren kontrako epai gehiago ere egon direla oroitarazi dute, eta esan dute auzitegiak
|
euskara
sustatzeko «lege zimendua higatzen» ari direla ebatzi dituzten epai horiekin guztiekin.
|
|
Era berean, «oldarraldiari» aurre egite aldera «erantzun juridiko sendoa» ere behar dela uste dute. «Garaia dugu elkarlanean
|
euskara
sustatzeko lege orubea egokitzeko». Bide horretan sendo aritze aldera, «lege esparru eraberritu» bat behar dela azaldu dute, eta horren aldeko urratsak egin behar direla, egiturazkoak.
|
|
Blusa eta Nesken Batzordearekin hasi ziren iaz elkarlanean, eta euskarari presentzia ematea izan dute helburu nagusi. Hala,
|
euskara
sustatzeko bi ekitaldi nagusi egin dituzte aurten, eta antolatzaile guztiek poza adierazi dute lortutako emaitzekin.
|
|
Iaz, elkarretaratze bat egin zuten jaialdiaren lehen egunean, eta, hain justu, hori zen eskakizun nagusia: emanaldietan
|
euskara
sustatzeko neurriak hartzea.
|
|
Edonola ere, exekutiboa osatzen duten indar politikoak (PSN, Geroa Bai eta Zurekin Nafarroa) ez dira ados jarri
|
euskara
sustatzeko abiaduran eta giltzarri diren arloetan, adibidez, zonifikazioan. Baina, hori onartzearekin batera, Ollok ukatu egin du egungo gobernu akordioa 2019koa baino apalagoa dela euskararen arloan.
|
|
Edonola ere, gobernua osatzen duten indar politikoak (PSN, Geroa Bai eta Zurekin Nafarroa) ez dira ados jarri
|
euskara
sustatzeko funtsezkoak diren arloetan; adibidez, zonifikazioan. Euskara kontseilariak, ordea, ukatu egin du egungo gobernu akordioa 2019koa baino apalagoa dela euskarari begira.
|
|
Kargu uztearen harira, euskalgintzak hamarraldiotan egin duen bidea goraipatu du:
|
euskara
sustatzeko «beso tekniko» indartsu bat garatu izana txalogarritzat dauka. Uste du gizartera begira dagoela orain erronka:
|
|
Udal legearen bidez
|
euskara
sustatzeko dekretuaren artikulu gehiago baliogabetu ditu justiziak
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiak beste epai bat eman berri du, udal administrazioek beren jardunean euskara lehenestearen kontra. PPk jarritako helegite bati erantzun dio, eta baliogabetu egin ditu EAEko udal legearen bidez
|
euskara
sustatzeko dekretuaren zenbait arau. Idatziak euskara hutsean sortzeko modua ematen zuten arau horiek, betiere bermatuta euskaraz ez dakienari gaztelaniara itzulitako dokumentazioa emango zaiola.
|
|
Udalek EAEn
|
euskara
sustatzeko araudia berriz kimatu dute
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiak beste epai bat eman berri du udal administrazioek beren jardunean euskara lehenestearen kaltetan. PPk jarritako helegite bati erantzun dio, eta EAEko udal legearen bidez
|
euskara
sustatzeko dekretuaren zenbait arau baliogabetu ditu. Agiriak euskara hutsean sortzea ahalbidetzen zuten arau horiek, betiere euskaraz ez dakienari gaztelaniara itzulitako dokumentazioa emanez.
|
|
Ikusi gehiago: Udalek EAEn
|
euskara
sustatzeko araudia berriz kimatu dute
|
|
Ikusi gehiago: Udalek EAEn
|
euskara
sustatzeko araudia berriz kimatu dute
|
|
Jaurlaritzaren iturriek berri agentziei adierazi dietenez, Jaurlaritzaren izenean ez ohi dira manifestazioetara joaten, eta oraingo honetan ere ez dira joango. Dena den, Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak iragan ostiraleko osoko bilkuran salatu zuen
|
euskara
sustatzeko politiketan «sentsibilitate falta» dagoela eremu judizialean, eta berretsi zuen Jaurlaritzak helegitea jarriko duela Espainiako Auzitegi Gorenean EAE Auzitegi Nagusiak udal legearen harira emandako epaiengatik. Kontseiluak prentsaren bidez jakin du ez dela Jaurlaritzaren ordezkaritzarik izango Bilbon.
|
|
Hizkuntza plangintzan derrigor hartu behar da hori kontuan: nazio ikuspegia behar da
|
euskara
sustatzeko plangintzan, eta hor badago zertan eragin; baina, aldi berean, tokian tokian lan egin behar da, bertako egoera oinarritzat hartuz, hutsuneak eta aukerak kontuan izanez. Euskararen estatusak eta euskaldunen hizkuntza eskubideek ez dute zonifikazioa onargarri, baina hizkuntza plangintzaren eta eraginkortasunaren aldetik, ezinbestekoa da tokian tokiko egoerara egokitzea.
|