|
2009
|
|
|
" marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Euskal Herriko agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak euskaraz burutuko dituztela; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Euskal Herriko agintariek prozesuak euskaraz burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; eta behar adina neurri hartzea, Euskal Herriko auzitegietan
|
euskara
lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko. Ingeleseko bertsioak zera dio:
|
|
|
" marko juridikoa aldatzea, argi gera dadin, arlo judizial penaleko, zibileko eta administratiboko Nafarroako agintariek, alderdi batek hala eskatuta, prozesu judizialak euskaraz burutuko dituztela; akusatuari euskara erabiltzeko eskubidea formalki bermatzea, gaztelera menperatu arren; behar adina neurri hartzea, Kartako 9 art.dela eta, espainiar Gobernuak hartutako konpromisoekin bat, zera bermatzeko: hala dagokionean, prozesuetako alderdiei informatuko zaiela Nafarroako agintariek prozesuak euskaraz burutzeko daukaten betebeharrari buruz, alderdietako batek hala eskatuz gero; behar adina neurri hartzea, Nafarroako auzitegietan
|
euskara
lan hizkuntza bezala erabil dezaketen Justizia Administrazioko langile kopurua maila guztietan areagotzeko, eta bereziki, epaile nahiz fiskal kopurua handitzeko; Nafarroako Justizia Administrazioko langileei zein abokatuei zuzendutako heziketa programak ezartzea18.
|
|
|
Balorazio txosten berean(), orobat, adierazten da (46 orrietan), IV. Plangintzaldian" euskara ere Administrazioko lanerako hizkuntza bihurtuko bada, langileak euskaraz ere egin behar du lana. Eta horretarako zehaztu egin behar da zein lan jardun gauzatzeko erabiliko den
|
euskara
lan hizkuntza moduan, nola, norekin, noizko, eta, batez ere, zergatik. Horrezaz gain, langileen motibazioa indartu behar da, euskaraz lan egiteko lehen urratsak emateko, baita ere gaztelaniarekiko inertzia eten eta, arian arian, euskaraz jarduten hasteko.
|
|
2018
|
|
|
• Nabarmentzekoa da espezializazioa aurrera doan heinean euskara desagertzen dela, eta joera horren aurrean
|
euskara
lan hizkuntza gisa lortzeko neurri sendoak behar direla. Horregatik, azken urteetako lidergo faltari buelta eman behar zaio, izan ere, agintarien inplikazioa erabakigarria da.
|
|
|
Nabarmentzekoa da espezializazioa aurrera doan heinean euskara desagertzen dela, eta joera horren aurrean
|
euskara
lan hizkuntza gisa lortzeko neurri sendoak behar direla.
|
|
|
— Osakidetzan, batez ere
|
euskara
lan hizkuntza izateko ekimenak bultzatzea, zirkuitu euskaldunak sortuz, adibidez.
|
|
2022
|
|
|
" Guk zerbitzua eta lana euskaraz": zerbitzua euskaraz eskaini eta
|
euskara
lan hizkuntzatzat duten enpresei, saltokiei eta era guztietako entitateei zuzendua.
|
|
|
● Enpresa batzuetan egonkortu da euskararen presentzia eta erabilera, eta baldintza oso onak daude
|
euskara
lan hizkuntza nagusi izateko, baina horretarako beharrezkoa da erabaki ausartak hartzea. Euskara planekin urteak daramatzaten batzuek dilema handia daukate aurrealdean, bidegurutzean daude:
|
|
|
● Hizkuntza politika ausartagoa eta eraginkorragoa behar dugu,
|
euskara
lan hizkuntza izatea erraztuko eta ahalbidetuko duena, euskaraz zerbitzu ematea eta lan egitea lagunduko eta babestuko duena, eta hori bermatu eta blindatu lege, arau, baliabide eta abarren bidez, batez ere eremu euskaldunenetan eta euskaraz bizi nahi duten herritarren borondatean oinarrituta, badagoelako horretarako gogoa. Beharrezkoa da konpromiso eta adostasun politikoa, baina gaur egun daukaguna baino irmoagoa eta eraginkorragoa.
|
|
|
Enpresa batzuetan egonkortu da euskararen presentzia eta erabilera, eta baldintza oso onak daude
|
euskara
lan hizkuntza nagusi izateko, baina horretarako beharrezkoa da erabaki ausartak hartzea.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, Administrazio Publikoak du bailaran (eta ez bailaran bakarrik) euskararen erabileraren zamarik handiena, urtez urte sektore hau euskalduntzeko hartu diren neurrien emaitza da hori. Lan horrekin jarraitu behar da horrela izaten jarrai dezan, baina gainerako sektoreei begirako lanketa behar dela nabarmena da,
|
euskara
lan hizkuntza izan dadin, batik bat Industrian, bertan jaso baitira euskarari dagozkion daturik txarrenak. Euskararen egoera ona ez bada ere, ikusi da badirela historikoki euskara plana urte luzez izan duten enpresak bailaran eta horiek egindako lanetik ikasteko aukera dute bailarako enpresek.
|
|
|
Langabeen datuekin amaitzeko, esan dezakegu, beheko taulan oinarrituta,
|
euskara
lan hizkuntzatzat zuten sektore bakarrak Zerbitzuak eta Administrazio Publikoa zirela. Industrian eta Ostalaritzan erdiak adierazi du euskaraz eta gaztelaniaz egiten zuela lan, eta beste erdiak gaztelania hutsean lan egiten zuela.
|
|
|
Oro har, euskararen aldeko jarrera eta diskurtsoak nagusitzen badira ere,
|
euskara
lan hizkuntza modura txertatzeko esfortzuek ez dute lehentasunik izaten, euskararen erabilera handitzeak enpresa munduko eskakizunei egiten dizkion ekarpenak oso argiak ez direlakoan edo enpresen esfortzu guztiak helburu ekonomikoetara bideratzen direlako (Galarraga eta Uranga 2021, 5).
|
|
|
Euskararen aldeko jarrera eta diskurtsoak nagusitzen badira ere,
|
euskara
lan hizkuntza modura txertatzeko esfortzuek ez dute lehentasunik izaten, euskararen erabilera handitzeak enpresa munduko eskakizunei egiten dizkion ekarpenak oso argiak ez direlakoan.
|