|
2000
|
|
|
Gure gazte gehienak euskaldunak dira% 50etik gora eta gehiengoa. Orduan, gazte askok ez du familian
|
euskara
hitz egin izanaren eredurik eta, beraz, berak asmatu du familian euskaraz bizitzeko eredua.
|
|
|
Austria, Baviera edo Suitzako aleman hiztun bati nongoa den nabaritzen zaion bezala... ahaleginak ahalegin euskaldunari ere ahoa zabaldu ahala nabaritzen zaio nongoa den. Ezagutu ditugun
|
euskara
hitz egiteko modu horietan akaso zer edo zer galduko da. Baina herri edo ibar bakoitzean egiten den hori, hori desagertzea oso zaila dela iruditzen zait.
|
|
2004
|
|
|
Horretarako, lehendabizi, Alfontso Martinez Lizarduikoa dakargu, eta, honek, besteak beste, euskararen hondarrean izozmendi sakonak hauteman dituela jakinarazi nahi digu: . Baina
|
euskara
hitz egiteak erabateko garrantzia duen arren, izozmendi baten azaleratzen den konkorra baino ez da. Euskara, zati handi batean inkontzientea den eduki baten isla baino ez da, eta inkontziente horrek hizkuntzari izatearen arrazoia eta koherentzia ematen dizkio.
|
|
2005
|
|
|
Publikoa gaztelerazko filmak ikustera ohituta egon arren, pelikula honekin euskaldunak identifikatuta sentituko direla uste dute. Pertsonaiek kaleko
|
euskara
hitz egiten dutela eta filma euskaldunen %100era iritsiko dela diote.
|
|
2007
|
|
|
Are ausartago: «euskaraz ezbadakit ere, nire eskulturek benetako
|
euskara
hitz egiten dute». Egokitu zaiguhonakoa entzutea ere:
|
|
|
Euskal Herrian
|
euskara
hitz egiterik ez bada,
|
|
2008
|
|
|
Bigarren taldean, kide batek euskaraz ondo hitz egiten du eta besteak ez du batere hitz egiten. 31.654 lagunek osatzen dute, aztertzen ari garen seme alaben %27, 7 Euskarak lehen hizkuntza gisa duen transmisioa asko gutxitzen da, eta gainera talde honetan dago alderik handiena transmisioaren ehunekoetan,
|
euskara
hitz egiten duena aita ala ama den kontuan hartuta. Alde hori 10 puntukoa baino handiagoa da (11,6 puntu).
|
|
|
Izan ere, lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentajea %45, 3koa da
|
euskara
hitz egiten duena aita denean. Baina hitz egiten duena ama bada, euskara jasotzen duten seme alaben portzentajea %56, 9koa da.
|
|
|
Lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentajea %45, 3koa da
|
euskara
hitz egiten duena aita denean. Baina hitz egiten duena ama bada, euskara jasotzen duten seme alaben portzentajea %56, 9koa da.
|
|
|
Lehen kasuan hizkuntza erabiltzea zigorrarekin lotuko da maila batean2;, aldiz, euskara ikasteko ahalegina egin ondoren euskaraz aritzea lortzeak poztasuna sortuko du gehienetan. Zaporeen funtzionamendua ezagututa, pentsa genezake
|
euskara
hitz egiteko orduan emozio batzuk azalarazten direla: gustatzea/ ez gustatzea, atsegina/ desatsegina.
|
|
2009
|
|
|
Kutxan ere ildo hori jorratu nahi dute. Hau da, langile helduenek jada ez dute
|
euskara
hitz egiteko moduan ikasteko indarrik gogorik edo dena delakorik, baina barne inkestetan dezentek adierazi du ulermena lantzeko prest egongo litzatekeela. Hori pauso polita litzatekeela uste du Irizarrek; gazteek badakite euskaraz eta erretirotik gertuen dabiltzan gaztelania hiztunek ez liekete gazteen jardunari oztoporik jarriko.
|
|
|
Etxean komunikatzeko erabiltzen den hizkuntzari eta ikasleen inguruko hizkuntzei erreparatuz gero, hainbat egoera aurkitu ditugu" D" ereduan ikasitako ikasleen artean: a) etxean nahiz gizarte eremuan euskara komunikatzeko tresna nagusi gisa erabiltzen dutenak; b) elebidunak etxean eta euskararik gabekoak gizarte inguruan; d) elebidunak etxean eta euskara mintzatzen eta entzuten dutenak gizarte inguruan; e) etxean nagusiki
|
euskara
hitz egiten dutenak eta euskararik gabekoak gizarte inguruan; f) euskararik mintzatzen ez dutenak etxean baina bai gizarte inguruan; g) etxean nahiz gizarte inguruan euskararik hitz egiten ez dutenak.
|
|
2010
|
|
|
Beste kontu bat litzateke euskararekin Europan barna ibiltzea. Beharbada, Europa eleanitza baino lehen, diskurtsoan behintzat gurean modan jarri den elebitasun pasiboa landu genuke, alegia, euskara hiztunak euskaraz egitea aurrean duen gaztelania hiztunak
|
euskara
hitz egin ez baina ulertzen duelako. Beste hainbeste euskara frantsesarekin.
|
|
2011
|
|
|
Arestian aipatu dugun enpresa izenen pobrezia lexikala adierazkortasun horren erakusgarri ona da: berdin da,
|
euskara
hitz egiteko erabiltzen dugun ala ez, berdin da hizkuntzaren barruan, hau da, euskaraz jokatzen ari garen. Hizkuntza arrotz eta objektualki ari gara erabiltzen kasu horietan, kanpotik, nonbait.
|
|
2012
|
|
|
Adibidez, gazteen %87a oso edo nahikoa ados dago baieztapen honekin: " gaur egun, Euskadin,
|
euskara
hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkio pertsona bati". %8a baino ez dago baieztapen horren aurka edo oso aurka.
|
|
|
Gazteen %87a oso edo nahikoa ados dago baieztapen honekin: " gaur egun, Euskadin,
|
euskara
hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkio pertsona bati".
|
|
|
EAEko gazteen %71k ongi edo oso ongi ulertzen du euskara, eta %59 ongi edo nahikoa ongi mintzatzen da euskaraz, baina %18k baino gutxiagok erabiltzen du euskara gaztelania baino gehiago bere bizitzan. %45k uste du gaur egun, Euskadin,
|
euskara
hitz egiten jakiteak prestigio handiagoa ematen diola pertsona bati, %87k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkiola pertsona bati. %85 ingururi arazo iruditzen zaio euskara galtzea, uste duelako hizkuntza guztiek garrantzia bera dutela eta biziiraun dezaten neurriak hartu behar direla.
|
|
|
EAEko gazteen %71k ongi edo oso ongi ulertzen du euskara, eta %59 ongi edo nahikoa ongi mintzatzen da euskaraz, baina %18k baino gutxiagok erabiltzen du euskara gaztelania baino gehiago bere bizitzan. %45k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak prestigio handiagoa ematen diola pertsona bati, %87k uste du gaur egun, Euskadin,
|
euskara
hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkiola pertsona bati. %85 ingururi arazo iruditzen zaio euskara galtzea, uste duelako hizkuntza guztiek garrantzia bera dutela eta biziiraun dezaten neurriak hartu behar direla.
|
|
|
%58, 2 ados dago baieztapen honekin: " nik euskara oso ondo ulertu ez arren, niri ez dit axola
|
euskara
hitz egin dadila nire aurrean" (%27, 1 ez dago ados horrekin, eta %14, 2 ez alde ez kontra). %40, 5 ez dago ados baieztapen honekin:
|
|
|
Ni jakinaren gainean nengoen, baina batzuei gogorra egiten zaie errealitatea ezagutzea. Uste dute Euskal Herria osoan
|
euskara
hitz egiten dela eta guztiak euskaldun peto petoak direla. Hala uste dutenentzat hasieran zaila da egoera bestelakoa dela onartzea.
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntzetan ere trebea da. Alemana, ingelesa, frantsesa, italiera, katalana, espainola eta
|
euskara
hitz egiten ditu. Kantuan ere batean edo bestean egiten du, baita portugesez ere, hala behar izanez gero.
|
|
2015
|
|
|
Gehienek erdaraz egiten dute egunean zehar, nahiz eta askok
|
euskara
hitz egiteko saiakera egiten duten edozein esparrutan (umeak, bizilagunak, administrazioa,...). Beste askok ez dute bizimodu sozialik eta horrek eragina izan du bere euskararengan, baina denak izugarri pozten dira euskaraz hitz egin eta entzuten dutenean.
|
|
|
...dean dugu, GFAren helburua euskara inposatzea dela dioena(" Euskararen erabilera inposatu nahi du GFAk eta legeak argi eta garbi adierazten du gaztelera eta euskara hizkuntz ofizialak direla, beraz, ez dut ulertzen zergatik erabiltzen dan euskara politika egiteko"), baita GFAren jarduerak informazioa behar bezala ulertzea zailtzen diola dioena ere(" Batzuetan, gaien arabera bakarrik
|
euskara
hitz egiten dute eta orduan nik ez dut ulertzen ondo eta jende asko ni baino gutxiago").
|
|
|
Orain Mallorkan bizi naiz bizikletagatik eta hemen egonda maila galdu dut. Txikia naizenetik
|
euskara
hitz egin dut eskolan eta oso hizkuntza polita da niretzat, ez dut galdu nahi.
|
|
|
Xabier Amurizak idatzi eta Oskorrik abestu zuen Euskal Herrian euskaraz abestia euskalgintzaren ereserkia bilakatu da. Bertan," Euskal Herrian
|
euskara
hitz egiterik ez bada bota dezagun demokrazia zerri askara" esanez, euskararen erabilera eta demokrazia kontrajartzen dira. Adibide horrek, inportantziarik gabekoa dirudien arren, jarrera orokor bat adierazten du.
|
|
2016
|
|
|
– Soziologoarekin solasean, beste mapak probatuz, iruditu zait nire buruan euskara ulertzen duen Euskal Herriaren kartak irudikatzen zuela gutxi gorabehera duela 15 urte 1996an
|
euskara
hitz egiteko gai zirenena.
|
|
|
– [H] orrela bizi izan naiz ni azken urteotan, oharkabean beti kalkulatuz gutxi gorabehera leku bakoitzean[?] zenbat egon zitezkeen nire komunitatekoak, txikitatik
|
euskara
hitz egin dutenak gehi eskoletan ikasita hitz egiten dutenak gehi gau eskoletatik ateratako militanteak. Horrela nola ausartu, ez dut esango Bilbon, edo Irunen?
|
|
|
Entrenamenduetan ingelesa, frantsesa, gaztelania eta
|
euskara
hitz egiten da. Gehiena, gaztelaniaz.
|
|
2017
|
|
|
Soziologoarekin solasean, beste mapak probatuz, iruditu zait nire buruan euskara ulertzen duen Euskal Herriaren kartak irudikatzen zuela gutxi gorabehera duela 15 urte 1996an
|
euskara
hitz egiteko gai zirenena.
|
|
|
Ikusi 2 mapa... " Horrela bai", horrela bizi izan naiz ni azken urteotan, oharkabean beti kalkulatuz gutxi gorabehera leku bakoitzean (Lekeition, Barakaldon, Orexan, Agoitzen…) zenbat egon zitezkeen nire komunitatekoak, txikitatik
|
euskara
hitz egin dutenak gehi eskoletan ikasita hitz egiten dutenak gehi gau eskoletatik ateratako militanteak… Horrela nola ausartu, ez dut esango Bilbon, edo Irunen… nola ausartu Donostian edo Agurainen?
|
|
|
Kontu hori aipatu izan diegunean beraien gurasoak aipatzen dizkigute, gure aiton amonak alegia. Haien
|
euskara
hitz egiteko modua goresten dute. Gu ere gogoratzen dugun apurra aintzat hartuz gero, ados gaude baieztapen horrekin.
|
|
|
ez zuten aukeratu behar. Hitz egiten zuten
|
euskara
hitz egiten zekiten hizkuntza bakarra zen. Elebakarrak ziren.
|
|
|
Jakinakoa da azken urteetan euskal soziolinguistika esparruko ikerketa nagusiak euskal herriko hego aldean garatu direla, mugaz bi aldeetako arrakala eremu horretan ere gero eta zabalagoa eginez. neurri batean urlergarria den fenomenoa izanik ere hori (batean eta bestean euskal soziolinguistikaren finantzazio publikoak duen pisua kontuan hartuta), asko eskertzen da ikertzaileek iparraldeko ikerketan sakontzeko ahalegina egitea. baina, batez ere, gaiak du gaurkotasun handia: testuinguru ez lagungarrietan,
|
euskara
hitz egiten ez duten gurasoek euren seme alabak immersioko ereduetan eskolatzeko arrazoiak ezagutzea eta aztertzea. lurralde osoaren ikuspegitik ikerketa sakonik egin ez baldin bada ere gai horretan, lehendik badira hurbilketa oso interesgarriak, hiztun berrien gaiarekin lotutakoak eaen, edo haurren sozializazioaren inguruan nafarroan. beraz, ikerketa honetan jasotako emaitzak arretaz hartzekoak ... " Euskararen Ofizialtasuna Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrean" izenburuak iradokitzen duen bezala, ikerketaren gaia da lurralde horretako administrazio orokorraren langile publikoen euskararen ezagutzan eta erabileran eragiten duen legedia. ez dirudi honakoa denik euskal soziolinguistika esparruan gai landuena, eta, aldiz, denen ezagutzan dago ezinbestekoa dela ahalik eta modu eraginkorrenean kudeatzea; dagoena ondo ezagutzea, baliabide guztiak profitatzea eta aldaketak bultzatzea. horregatik da hain pertinentea gai hau, zehazki, hiru aztergai landuz:
|
|
|
Soziologoarekin solasean, beste mapak probatuz, iruditu zait nire buruan euskara ulertzen duen Euskal Herriaren kartak irudikatzen zuela gutxi gorabehera duela 15 urte 1996an
|
euskara
hitz egiteko gai zirenena.
|
|
|
Ikusi 2 mapa... " Horrela bai", horrela bizi izan naiz ni azken urteotan, oharkabean beti kalkulatuz gutxi gorabehera leku bakoitzean (Lekeition, Barakaldon, Orexan, Agoitzen...) zenbat egon zitezkeen nire komunitatekoak, txikitatik
|
euskara
hitz egin dutenak gehi eskoletan ikasita hitz egiten dutenak gehi gau eskoletatik ateratako militanteak... Horrela nola ausartu, ez dut esango Bilbon, edo Irunen... nola ausartu Donostian edo Agurainen?
|
|
|
" Bilbon
|
euskara
hitz egin dadila nahi dugu", adierazi du gaurko agerraldian Koldo Narbaiza Euskara zinegotziak. Horretarako lehenengo berba beti euskaraz egiteko eskatu die herritarrei Narbaizak.
|
|
2018
|
|
|
eremu ez euskaldunetako hainbat gaztetxok esan zuen ohikoan baino askoz gehiago edo inoiz baino euskara gehiago erabili zutela hamar egunetan. Batek hala esan omen zion begiraleari, sekula ez zuela hainbeste
|
euskara
hitz egin. Begiraleak berriz bere golkorako:
|
|
|
Orduan ere, gasteiztarra, bizkaitarra, besteren bat, eta batak besteari: «Eta zuk zer
|
euskara
hitz egiten duzu?». Eta bestearen erantzuna:
|
|
|
aitzitik, hutsuneak hutsune, txalogarria izan da: hiruzpalau hamarkadetan
|
euskara
hitz egiteko gai direnen kopurua bikoiztu egin du. Baina bere mugak ditu, eta beste tresna batzuk behar dira hark erdietsi ezin dituen helburuak erdiesteko:
|
|
2019
|
|
|
Bestalde, gaztelaniaren azentu patroia jarraitzen duten hainbat hitz barneko alternantzia kasuaurkitu ditugu, hau da, azken aurreko silaban azentua eta euskal flexioa konbinatzen duten hitzak.Kasu honetan, alde batera utzi ditugu azterketarako Bizkaia iparraldeko euskalkiaren hiztun direnesatariak; erdialdeko
|
euskara
hitz egiten duten esatarien jardunean zentratu dugu azterketa, azkenhauen azentu patroia baita gaztelaniazkoarekin konparatu nahi duguna.
|
|
2020
|
|
|
Kalitatea hiztunaren zerbitzura egon behar duela dio. Hiztuna eroso sentitu behar da
|
euskara
hitz egiterakoan eta horretarako batua informaltzearen alde agertzen da. Baina ez edozein modutara, erdarakadak txertatzea, hizkuntza bera zabartzea edo herri hizkeretako hitzak edonola erabiltzea bistan da desegokia dela.
|
|
2021
|
|
|
Euskara ikastearen prozesuari dagokionean,
|
euskara
hitz egiten ikastea zaila delako ideia oso hedatua dagoen iritzia da. Halere, informatzaile guztiek adierazten dute nabarmenki errazagoa dela euskaraz hitz egiten ikastea herri txiki euskaldunetan hiriburuan baino, horietan dagoen euskararen erabilera soziala askoz sendoagoa delako.
|
|
|
Batetik, euskaraz ikasten dutenen artean politizazio handiagoa dagoela uste du gehiengoak; are gehiago, ereduko ikastetxeetan abertzaletasunari lotutako balioak transmititzen direla pentsatzen dute dirudienez, beraiek jasotzen duten prestakuntza neutroa omen da, identitaterik bakoa... — Bestetik, kontrako zentzuan, euskara dakitenen artean ere errepikatzen da euskara jakinez gero hobeto ezagutzen dela Euskal Herria, besteak beste. Modu batean edo bestean, argi geratzen da euskararen politizazioa, zeinen arabera, batzuek erabiltzen duten euskara arma politiko gisa besteei benetako euskaldunak ez direla esateko, besteek
|
euskara
hitz egiten duten horiek terrorismoarekin edo abertzaletasunarekin lotzen dituzten bitartean.
|
|
|
Aurreko urteetako datuekin konparatuz gero, ikusten da gazteek
|
euskara
hitz egiteko duten ezagutzak edo gaitasunak gora egin duela. Euskara ondo edo nahiko ondo dakitenen ehunekoa% 48 zen 2000 urtean,% 56ra igo zen 2004an eta 2008an;% 62ra igo zen 2012an; eta% 69ra, berriz, 2016an (Eusko Jaurlaritza, 2017:
|
|
2022
|
|
|
Anarik [Ana Rita Alberdi abeslaria] behin esan zigun beste sortzaileen kantak abestea bereak propioak kantatzea baino gehiago kostatzen zaiola, baina bereak kantatzeko munduan ez dagoela bera baino hoberik. Ez ditugu sekula ahaztu hitz horiek, eta defendatzen dugu gure kantak kantatzeko onenak gu garen bezala,
|
euskara
hitz egiten norbera dela onena.
|
|
|
Espainiarrez, beste lelokeri pilen artean hor bota die entzuleei: " Hemen erromatarrak etorri aurretik ba omen zebilen algun Argiñano
|
euskara
hitz egiten". Alabak ikusi du nire asmoa," Ama ez esan ezer" eskatu dit.
|
|
|
oso ondo hitz egiten dutenak eta guztiz barneratua daukatenak, eta oztopoarekin saiatzen direnak baina limitazio hori daukatenak. Orduan, pertsona horientzako (bigarrenentzako) nik uste ona izan daitekela, beraien inguruan
|
euskara
hitz egiteko beste aitzakiarik ez baldin badaukate." E34
|
|
|
Bere egiteko nagusia euskara praktikatzeko espazio txiki eta erosoak sortzea da. Hau da, ikasten ari delako, hitz egiteko ohitura galdu edo dena delako arrazoiren batengatik
|
euskara
hitz egiteko erraztasuna ez duten hiruzpalau pertsona elkartzen ditu. Haiekin hizkuntza dakien beste pertsona bat izaten da.
|