|
2001
|
|
|
Aurretik gure herriaren historia luzean ez bezala, gaur egun lege arauak, botere politikoa, diru bideak eta tresna eraginkorrak ditugu euskararen alde. Badakigu, ongi jakin ere, gure hizkuntzari dagokionez gauzak ez doazela beti bide onetik,
|
euskara
herritar guztion kultur ondaretzat jo litzatekeen herrialde guztietan, eta harrigarria dirudien arren, bulego ofizial batzuetan oraindik euskararen erabilera sozialari hesi mugak jartzeko ahalegin gogorrak antolatu eta kudeatzen direla. Errealitate gordin hori ezkutatu nahi izan gabe, ordea, ukaezina da euskararen aldeko ahalegina ez dela ahuntzaren gauerdiko eztula, eta hori ikusi nahi ez duenak ez dituela ikusi nahi ezta ere gure gizartean joan den hamarkada hauetan hizkuntz arazoez gertatu diren aldakuntza sakonak.
|
|
|
Munduak bizi duen aro berri honetan euskarari leku bat aurkitu nahi badiogu, Mitxelenak eskatzen zuen benetako leku nahikoa, abiapuntua izan da euskararen kultur eta hizkuntz esparru osoan (guk zentzu kultural argi batez Euskal Herria deitzen dugun horretan, alegia)
|
euskara
herritar guztion kultur ondaretzat hartua izatea; herritar guztiona esan nahi dut: euskaraz jakin eta egiten dugunona, baina baita ere euskararik ez dakitenena ere.
|
|
2003
|
|
|
Azken 16 urte hauetan euskara ez da herritarrentzako kezka izan, ez da arazoa izan, naturaltasunez bizi izan du herritarrak normalizazio prozesua, eta horixe da euskaltzaleon aktiborik garrantzitsuenetarikoa. Beraz,
|
euskara
herritarren arteko gatazka bihurtu nahi izatea gu ahultzeko estrategia da.
|
|
2004
|
|
|
Administrazioak lan-postuetarako deialdiak egin ohi dituenean, postu gutxi batzuetarako euskarazko gutxieneko ezagutza eskatzen du. Horren kariaz,
|
euskara
herritarren aukera berdintasuna urratzeko baliatzen dela dioenik bada inguruan, Nafarroan ozen eta Euskal Autonomia Erkidegoan »aho txikiarekin bada ere» geroz eta sarriago. Baina, erizainen, arkitektoen eta enparauen ezagutza baldintzak betetzen ez dituztelako, zenbat herritar geratzen ari dira lanpostu deialdi horietara aurkeztu ezinik?
|
|
|
Horietan guztietan, zer esanik ez, euskara bera zuen gidari,
|
euskara
herritarra, endaz bor bor zetorkiona. Maiz aipatzen dira oraingoetan euskalkiak eta azpieuskalkiak, eu ren estandarizazio beharra eta premia... inoiz ezagutu ere ez diren gehiegikerietan modurik errazenean jausteko.
|
|
2007
|
|
|
Zailtasun asko daude, baina gauza batek animatzen nau: askoz ere normalago hartzen eta onartzen dute
|
euskara
herritarrek politikariek eta hauteskundeek erakusten dutena baino. Noizbait ere salto kualitatibo bat gertatuko da, batez ere gobernu aldaketa izaten bada Diputazioan.
|
|
2008
|
|
|
Irungoari ere bai, badakigu zein hizkuntza izango den bere kulturaren zerumuga goitik behera hesituko duena. Eta batean zein bestean ez da izango
|
euskara
herritar edo turista horien nazio hizkuntza. Datu horrek esan nahi du, besteak beste, nazio kulturalaren auzia nazio politikoaren mendeko auzia dela.
|
|
2010
|
|
|
Datuak gogoratuz esan duenez, euskarak indarra hartzen dihardu zonalde honetan ere, gazteen artean batez ere. Ezagutza mailak gora egin du, elebidunak ugaritu egin dira…," eta hemen ere enpresek zein erakundeek, inoiz baino baliagarriagoa dute
|
euskara
herritarrengana heltzeko". Aldekoaren hitzetan," horiek euskalduntzeko, euskara planak ditugu aspaldiko lagun.
|
|
|
Z-koak propagandan ari direlarik, ez dira ohartzen ere profesional hitza gutxieslea dela. Espantu eta orojakile erran nahi du
|
euskara
herritarrean. Euskara baitakite, Z n, artetan eskapatzen zaie senaz edo ofizioko hitza profesional errateko, esanahiaren hobeki tinkatzeko:
|
|
2012
|
|
|
Aniztasuna du oinarri, euskal herrian hizkuntza eta kultura aniztasun errealitate baten aurrean gauden heinean. eta herritarrak, herritarren artean harremantzeko topaguneak sortzen ditu, kulturen arteko elkartrukeak bultzatuz. Azken batean, hizkuntz aniztasun honetan,
|
euskara
herritarren arteko komunikazio eta kohesio hizkuntza izan dadin ahalegintzen da. egitasmo pilotuak, euskal herriko sei herritan jarri dira martxan; Agurainen (Araba), Bergaran (Gipuzkoa), Berriatuan (Bizkaia), donostiako Antigua auzoan, orion (Gipuzkoa) eta zeanurin (Bizkaia). Auzoko egitasmoa Topaguneak, euskara elkarteen Federazioak eta ueMAk, udalerri euskaldunen Mankomunitateak, eginiko hausnarketa batetik abiatuta sortutako egitasmoa da.
|
|
2013
|
|
|
Besteak beste, honako ideiak jorratu ziren: zer egin euskaratik urrun bizi diren herritarrak euskarara hurbiltzeko; eskubide desberdintasunek desberdintasun sozialak eragiten dituzte,
|
euskara
herritar guztien eskura ez jartzeak desberdintasuna bultzatzen du. Hezkuntza sisteman diren hiru ereduak ere aipatu ziren, eta berdintasuna bultzatzeko eredu bakar eta euskalduna —D eredua— aldarrikatu zen.
|
|
2014
|
|
|
5 Euskaltzaindia izan da lehena aldarrikatzen
|
euskara
herritar guztien hizkuntza eta balio kultural orokorra dela, esklusibotasunik gabea. izan ere, gure hizkuntza urte askotan hor egon da, erabili, maitatu eta indartu nahi izan duten guztien esku, eta oso argi dago orain arte nortzuk izan diren bera jagon, landu, ikasi eta bultzatzen ahalegindu direnak. Polemika bero hori nahikoa hoztu bada ere, inoiz aldizka darion keagatik, ez dirudi, horren sua oraindik erabat itzalia denik. izan ere, gaur ere badira, euskara suspertzeko zerbait egiten den bakoi tzean, euskaldun abertzaleoi behin eta berriro geure balio, identitario?
|
|
|
Antzerkiarentzat tamalgarria izan bada barne mespretxu hori, oraino gehiago dela erran genezake mintzairarentzat. Urkizuk azpimarratzen du Euskal Antzerkia n zer baliagarri diren orduko
|
euskara
herritarraren ezagutzeko.
|
|
2015
|
|
|
Astean behin batuko diren taldeak osatu eta dinamika ludikoak proposatuko dizkie, elkar ezagutu eta harremandu daitezen, beti ere euskaraz. Hain zuzen ere, aniztasunean eta bakoitzak bere hizkuntzari uko egin barik,
|
euskara
herritar guztien arteko komunikazio hizkuntza komuna bihurtzea da azken helburua".
|
|
2018
|
|
|
Euskal antzerki modernoa nazionalismo tradizionalak baliatu zuen estrategia politikoari zor zaio,
|
euskara
herritarren belarrietara heltzeko aitzakiari. Hala, XX. mendean, euskal identitatea definitzearen beharretik sortu zen teatroarekiko zaletasuna, izaera amateurduna.
|
|
2019
|
|
|
Azken urratsa, eremu publikotik euskal" eremu komunera" igarotzeko ahalegina –euskaldunon hizkuntz komunitateak euskal komunitate osoa hegemonizatzeko saiakera, alegia–,
|
euskara
herritar guztion balio eta bizipen komuna bihur dadin, gobernantza demokratiko berritzaileMario Zubiaga – Nola autogobernatu hobeto (herriko hizkuntz) komunitatea, aren bitartez egiten ari da. horretarako, aipatzekoak dira mobilizazio historikoak –korrikak–, berriki izan duen garapena, eta, batez ere," Euskaraldiak" ekarri duen mobilizazio eredu berritzailea. hizkuntz komunitatearen langa gainditzeko asmoa nagusitu da kasu bietan. honela, lurraldezko gobernantza demokratikoaren abangoardian kokatu da euskalgintza:
|
|
2020
|
|
|
Euskarari neurriz kanpoko arreta ematen zaiola salatzen duten sarreren artetik: % 12
|
euskara
herritarrekiko inposizioa dela salatzeko da eta% 6 langileekiko euskararen inposizioa salatzeko. Guztira% 18.
|
|
|
Iraultza aurretik
|
euskara
herritarren komunikaziorako hizkuntza nagusia zen, eta frantsesa, berriz, administrazioaren eta boterearen hizkuntza (Oyharçabal 2001). Jakintza edo ideia berriak ezagutu nahi zituenak frantsesa menperatu behar zuen, eta botere zentralaren eta lokalaren arteko bitartekaritza eta herritarrekiko lotura zuen lekuko notabilismoak bi hizkuntzak menperatu behar zituen, boterearena eta herriarena.
|
|
2021
|
|
|
Ez da ez, lan kixkila, egin duena, ez da zalagarda bat, oso interesgarria baita ikuspegi askotatik. Hasteko, hizkuntzaren memoria historikoa modu dibulgatzailean berreskuratzen du, eta Nafarroan
|
euskara
herritarren ohiko hizkuntza izan zela erakusten digu. Eta hala erakusten die ere, Nafarroako euskararen historiaren negazionistei.
|
|
2023
|
|
|
«Hitzarmen honen bidez, bi erakundeen arteko elkarlan iraunkorrerako lehenengo pausoa eman du Lizarrako Udalak. Hori horrela izanik ere, akordioa sinadura hutsa baino gehiago dela nabarmendu nahiko nuke; izan ere, helburua
|
euskara
herritarron artean zabaltzea bada ere, erakundeak jendartearen zerbitzura jartzeko saiakera ere bada», esan du Leozek. Aurrerantzean, euskarari lotutako gaiei dagokienez, Euskaltzaindia izanen da Lizarrako Udalaren erakunde aholku emaile ofiziala.
|