|
2000
|
|
|
Agiriak erdaldun huts eta euskaldun elebidun arruntentzat gaztelaniazko predikua segurtatzen zuen, lehenik;
|
euskara
bakarrik zerabilen gehiengo nagusi nagusirikzegoen tokietan (hortaz, ehuneko altuko baldintza betetzen zenetan) euskaraz egingoziren sermoiak.
|
|
2001
|
|
|
Nire zakurrek Txiki eta Txoko izena dute eta
|
euskara
bakarrik dakite, ez dute ingelesezko hitz bat ere ulertzen. Gainera baditut bi anaia inguruan bizi direnak, eta haiekin ere beti euskaraz egiten dut.
|
|
|
Beldurrik gabe aitortu eta onartu dugu euskaldun guztiok, baita euskaldun jantzi edo prestatuenek ere? ez dutela ziurrenik
|
euskara
bakarrik erabiliko beti eta nonahi. Ez guretzako, ez beste inorentzako estalki edo gozagarririk gabe aitortu eta esan dugu euskararen geroa badela baita ere erantzukizun guztia abertzaleon eskuetan utzi nahi luketen erdaltzale erosoen arazoa; are gehiago, hizkuntzen bilakaerak naturaren halabeharrak gobernatzen dituela sinesteko joera susmagarria dutenek ere gure hizkuntzaren etorkizuna finkatzerakoan badutela zer eginik.
|
|
2002
|
|
|
Batetik, Oñati barruan gertatzen den guztiaren berri ematea, udal kontuak, herrian sortzen diren albisteak... Bestetik, hasieratik garbi geratu zen
|
euskara
bakarrik erabiliko genuela eta gure hizkuntza normaltzeko bide bat izango zela. Jendeak bere herriko informazio guztia euskaraz jaso zezan17.
|
|
|
Lehentxeago ere mintzatu natzaizu kontu honetaz. Familia euskaldun batean sortu nintzen, eta
|
euskara
bakarrik entzuten nuen inguramenean hazi. Herriko eskola erdaldunean, ezinbestean, egin nituen ikasketak, neskatikoetatik ongi bereizia, hori bai garai hartan mutikoak eraikin batean sartzen gintuzten, eta bestean neskatikoak, nahas mahas ibil ez gintezen, nonbait, ez baitzuten inolako aukerarik izan gure gurasoek euskara aukeratzeko hezkuntza sisteman.
|
|
|
Gaurko errealitate akademikoak ateak irekitzea eskatzen du. Aukeran, nahiago nuke, askoz ere nahiago gainera, unibertsitate bat non euskara, gaztelania, frantsesa edo ingelesa nolanahi erabiltzen diren, denak maila berean, eta ez
|
euskara
bakarrik erabiltzen duen unibertsitatea. Arazo akademikoetan, esan nahi dut.
|
|
2004
|
|
|
Euskal txokoetan (geto baino hitz goxoagoa, ala?) hautematen denagatik, aniztasunean ingelesa gaztelania baino errazago sartzen da. Fakultate ikasleen artean gauza arrunta da gure hizkuntza esapideak
|
euskara
bakarrik adieraztea idazlanetan. Baita euskara nola edo halakoa dutenen artean ere.
|
|
|
Patxi Altunak hori uste du: . Nire garaian herriko gehienek
|
euskara
bakarrik zekiten, eta haiek beren gurasoengandik orain dela ehun urte baino gehiago hitz egiten zen euskara zekiten, eta ona. Oraindik ere badira horrelako batzuk, baina nahasketa handia dago?. 577 Euskara on hura ezarian ezarian ahitu eta ihartu egin da euskaldunaren mintzoan, interferentzien erasoak erauzi egin dio orduko euskaltasunari zerion sena:
|
|
2006
|
|
|
Adituek ama hizkuntza esaten diote 3 urte baino lehenago ikasten denari, horrek definitzen du hiztun tipologi berri bat zeinen arabera hiztunak honako hauek izan daitezkeen: Jatorrizko euskaldunak: 3 urte baino lehenago
|
euskara
bakarrik ikasi dutenak. Jatorrizko elebidunak: 3 urte baino lehenago euskara eta gaztelera ikasi dituztenak (hauei aldibereko elebidunak esaten zaie). Jatorrizko erdaldunak:
|
|
2008
|
|
|
Lehen hizkuntza
|
euskara
bakarrik duten semealaben portzentajea zaharrenen taldeko %17, 6tik gazteenen taldeko %23, 9ra igotzen da.
|
|
|
Portzentajeak nabarmen aldatzen dira banaketa adintaldeen arabera aztertzen badugu. Hala, lehen hizkuntza
|
euskara
bakarrik duten seme alaben portzentajea zaharrenen taldeko %17, 6tik gazteenen taldeko %23, 9ra igotzen da. Bestalde, lehen hizkuntza euskara eta gaztelania dituztenen taldea ez da %5era iristen 25 eta 29 urte bitarteko seme alaben artean eta, aldiz, balio hori hiru aldiz handiagoa (%14, 5) da 2 eta 4 urtekoen artean.
|
|
|
Gurasoek euskaraz ondo hitz egiten ez dutenean7, seme alaben %95ek gaztelania bakarrik jasotzen du lehen hizkuntza gisa, %3, 5ek gaztelania euskararekin batera eta %2 baino gutxiago dira
|
euskara
bakarrik jasotzen dutenak. Hala ere, esan beharra dago ehuneko hori horren txikia izan arren, euskara ez dakiten gurasoen seme alaben multzoa hain handia izanik (seme alaba guztien ia %70 hain zuzen), lehen hizkuntza gutxienez euskara dutenen kopurua handi samarra dela, 17.133 lagunekoa, alegia.
|
|
|
Pertsonaren lehen hizkuntza erabakigarria da hizkuntza gaitasun erlatibo bat ala beste izateko. Horrela, bada, lehen hizkuntza
|
euskara
bakarrik duten pertsonek hizkuntza gaitasun erlatiboa dezentez handiagoa izan ohi dute lehen hizkuntza gaztelania dutenek baino. Bi multzoen erdian daude, baina hurbilago lehenengotik bigarrenetik baino, hizkuntza biak lehen hizkuntza gisa jaso dituzten pertsonak.
|
|
|
Gaztelaniaz ez dakitenek (marokoarrek eta beste afrikarrek, asiarrek, europarrek...), berriz, gaztelania ikasteko beharra sumatuko dute lekurik gehienetan. Ingurune batzuetan soilik sumatuko dute lehenengo euskara ikasteko premia, eta oso ezohikoa izango da
|
euskara
bakarrik ikasteko beharra sentitzea. Gaztelaniaz ez dakiten horientzat, gaztelania da aukerarik argiena.
|
|
2009
|
|
|
Hezkuntza curriculumak esparru bat zehazten du, eta hortik aurrera eskola bakoitzak du eskumena irakasgaia antolatzeko. Eskola askotan
|
euskara
bakarrik lantzea erabakitzen dute, literaturari tarte txikia eskaintzea. Eskolen esku dago, beraz, irakasgaiak egoki antolatzea.
|
|
2010
|
|
|
• Orokorrean, bi gurasoak euskaldunak direnean gehienek (%80k)
|
euskara
bakarrik jaso dute lehen hizkuntza gisa. (2.2 atala, 14 or.) pertzepzioen inkesta kuantitatiboaren interpretazioa
|
|
|
Orokorrean, bi gurasoak euskaldunak direnean gehienek (%80k)
|
euskara
bakarrik jaso dute lehen hizkuntza gisa.
|
|
|
Lehen hizkuntza
|
euskara
bakarrik jaso dutenen proportzioa goraka doa: 31 urtekoetan, %31; 15 %39.
|
|
|
Ulertzen dizut, baina ni naiz —hain zuzen— hiztun horietariko bat. Niretzat
|
euskara
bakarrik da" puntu bateraino" ailegatzen zaidan hizkuntza, eta ez daukat inongo beharrik" hortik aurrera ere" mundua euskaraz izan dadin. Behintzat ez nuke horregatik borrokatuko zoroen pare.
|
|
2012
|
|
|
Hekimen hainbat komunikabideetako 600 profesional batzen dituen elkartea da;
|
euskara
bakarrik erabiltzen duten enpresak osatzen dute eta publikoak ez direnek.
|
|
|
Hekimen 600 profesional batzen dituen elkartea da;
|
euskara
bakarrik erabiltzen duten enpresak osatzen dute eta publikoak ez direnek.
|
|
|
2 Gutxieneko irakaspenak erabakitzea.2.1 Hezkuntzaren hizkuntzatzat
|
euskara
bakarrik hautatu ahal izatea.2.2 Curriculumaren helburuak eta edukiak finkatzea.2.3 Ebaluazioaren irizpideak ezartzea.2.4 Eskola liburuen baldintza orokorrak legeztatzea.
|
|
|
Horrekin batera, gutxieneko irakaspenak erabakitzea; hezkuntzarenhizkuntzatzat
|
euskara
bakarrik hautatu ahal izatea; curriculumaren helburuak etaedukiak finkatzea; ebaluazioaren irizpideak ezartzea; eskola liburuen baldintzaorokorrak legeztatzea.
|
|
2014
|
|
|
Askotariko egoerak ikusten ditu Ziorditik Uztarrozera: «Eskualde batzuetan ez da
|
euskara
bakarrik galdu; populazioan ere beherakada handia izan dute. Oso zaila da hara atzera ere euskara sartzea, bere eremua desagertu egin baita».
|
|
|
–Hasierako helburua euskalkiak jasotzea zen. Euskararen aldetik hasi ginen, baina berehala konturatu ginen ez genuela
|
euskara
bakarrik jasotzen?. Deba ibarretik haratago Deba ibarreko euskalkia jasotzeko sortu zuten Ahotsak proiektua.
|
|
2015
|
|
|
Hemen duzue oraintxe 10/ 1982 EuskararenLegeko 8.3 artikulua zena, eta Auzitegi Konstituzional Espainolak atzera bota zuena: . Gorago agindutakoa horrela dela ere, udalaren gizarte hizkuntzazko egoera dela eta, herritarren eskubideenkalterako gertatu ez dadinean, herri agintariek, Toki Arduralaritzaren arloan,
|
euskara
bakarrik erabili ahal izango dute?. Hau atzera bota zuten, eta geroztik hala joan zaizkigu gauzak.
|
|
|
Horrela egiten diren ikerketa, deskribapen... guztietan, euskaldun kontzeptuabeti gaizki erabiltzen dugula uste dut. Nik uste Euskal Herrian, zoritxarrez, ez daukagula euskaldunik, ulertzen baldin badugu euskaldunak direla
|
euskara
bakarrik dakitenak, euskal elebakarrak.Izan ere, erdaldunak aipatzen ditugunean, erdaldunen artean denak dira gaztelania dakitenak beste hizkuntza batzuk jakin ditzakete hor nonbaitekoak, baina euskararik ez dakitenak dira. Beraz, euskara eta gaztelaniaren arteko harremanean, elebakarrak erdaldunak, eta elebidunak gara besteok, euskara ere badakigunok, eta nahiz eta euskara aurretik jakin, edo gaztelania baino hobetojakinda ere, gaztelaniaz hitz egiteko kapaz gara.
|
|
|
Erabat euskaldunak diren udalerrien kasuei begirako artikulu bat zen. Artikulu hark, nolabait egoera soziolinguistikoak bide emanda, bide ematen zien udalerri horiei
|
euskara
bakarrik baliatzera,, euskara bakarrikerabili ahal izango dute, esaten baitzuen.
|
|
2016
|
|
|
Egia da euskararen legeak bazuela udalerri euskaldunei buruzko artikulu bat, 8.3.a: «Herri aginteek
|
euskara
bakarrik erabili ahal izango dute toki administrazioaren esparruan baldin eta, udalerriaren ezaugarri soziolinguistikoak direla eta, herritarren eskubideei kalte egiten ez bazaie». Espainiako Auzitegi Konstituzionalak baliogabetu egin zuen artikulu hori, Espainiako Gobernuaren helegiteari arrazoi emanez. PSOE zegoen gobernuan; Eusko Legebiltzarrean araua babestua zuten sozialistek?.
|
|
|
Nolako plangintza behar dugu, aniztasun hori kudeatzeko? Ahalegindu gaitezke
|
euskara
bakarrik sustatzen, gerra gure kabuz egiten eta gehienez gizarte elebidun bat eraikitzen saiatu; edo, aldiz, saiatu gaitezke eleanitzak izaten eta etorkinen jatorrizko hizkuntzak aintzat hartzen, inork bere hizkuntzari uko egin behar ez izateko. Denok hizkuntza aniztasunaren alde borrokatzen baldin badugu, emaitza hobea izango da guztiontzat.
|
|
|
Zorionak eta eskerrak Patxi. Txalo berezia merezi duzu plaza guzia dantzan artzea, erdaldunak eta euskaldunak elgarrekin,
|
euskara
bakarrik erabiliz lortzen baituzu, Azkainen Andremaritan eta bertze herrietan berdin! Eta biba zuek Guarani populuarekin elkartasunez, jendeari hiztegiak eskaintzeko asmoz muntatu duzuen proiektuarentzat.
|
|
2017
|
|
|
Hortik Europako euskal toponimia. Europako parte handi batean
|
euskara
bakarrik hitz egingo omen zen hiru edo lau mila urtez. Beraz, Europa mendebalde eta erdialdeko hizkuntz substratua euskara da.56 Neolitikoan indoeuroparrak ekialdetik etorri ziren.
|
|
2020
|
|
|
Bai, Jose Luis, zuk ez zenigun alferrik azaldu, xehetasun askorekin, Errioxan, Biarnon, Bureban edo Hueska inguruan nola mintzatu izan zen euskara, eta hura galdurik espainol bilakatu diren errotik, baina gero eta gutxiago kezkatzen gaitu horrek, eta gero eta inpotentzia gehiago sentitzen dugu geurea
|
euskara
bakarrik sentitzen dugunok, eta Euskal Herrian hizkuntza derrigorrezko bakar bihurtu nahi dugunok, gure auzoek beren hizkuntzarekin egiten duten bezala beren esparruan eta beren esparrutik kanpo. Ezin indarrak batu eta egituratu!.
|
|
2021
|
|
|
Webguneetan ere hizkuntza desberdinak erabiltzeko joera dago. 7 soilik dira
|
euskara
bakarrik erabiltzen duten aldizkariak(% 17). Ohikoena webgunea hainbat hizkuntzatan izatea da:
|
|
2022
|
|
|
b) HERRI AGINTARIAK saia daitezela
|
euskara
bakarrik erabiltzen udaletxetako batzar, eztabaida eta agiri guztietan. Euskara sar dezatela, nahiz eta bortxaz, euren mendeko eskola guztietan, eta euskararik ez dakienik ez dezatela hartu otsein, langile eta ogipekoen artean.
|
|
|
«Enpresek euskara sustatzen dutenean ez dute
|
euskara
bakarrik sustatzen, uste dut euskara planekin beste onura askoz gehiago eta abantaila gehiago jasotzen dituztela», ohartarazi du Baldak. Izan ere, planak martxan jartzean, langileek lantzen dituzte, besteak beste, talde lana, lidergoa, berrikuntza, ekintzailetasuna eta antzeko beste hainbat konpetentzia.
|
|
2023
|
|
|
Inguruneak (hizkuntza komunitatea, gizartea, herria), beraz, bi hizkuntzak ikastea errazten du, batez ere txikienen artean. Lehen hizkuntza
|
euskara
bakarrik duten gazteek baieztapen hori babesten dute; izan ere, ikastetxeetan gaztelania irakas hizkuntza ez den arren, inork ez du adierazi gaztelaniaz ondo ulertzen edo hitz egiten ez duenik.
|
|
|
Galdera honen erantzuna gatazkatsua da, ikerketa subjektuaren araberakoa delako; beraz, erantzun orokorra ematea zaila da. Adibidez, etxean (espazio pribatuan) gaztelania soilik erabiltzen duten gazteak daude,
|
euskara
bakarrik erabiltzen dutenak edo biak (bata gurasoekin, bestea anai arrebekin)...
|
|
|
«Nahiko eredu kaskarra zen», gogora ekarri du: «Gorputz hezkuntza eta
|
euskara
bakarrik ematen genituen euskaraz: gainerako guztia, gaztelaniaz».
|
|
|
Erraztasunak lotura handia du lehen hizkuntzarekin. EAEko 16 urteko edo gehiagoko biztanleriaren% 18,4k
|
euskara
bakarrik jaso du etxean;% 6,5ek, euskara eta erdara; eta% 75,1ek, erdara. Adinari erreparatuta, 16 urtetik 24 urtera bitartekoen% 24,1ek euskara soilik jaso du etxean; eta% 13,8k euskara eta erdara.
|