|
2002
|
|
|
Zorionez, badaude luma ausartak han hemenka sakabanaturik, izen potoloei beldurrik ez dietenak iritzi egiazki pertsonalak kaleratzeko orduan. Garai batean baino libreago ari dira azken hauek, autozentsura gutxiagorekin,
|
euskal
sistema literarioa sendotu den heinean ez delako defendatu beharrekoa argitaratzen den oro.
|
|
2019
|
|
|
" Zeharkako itzulpen kamuflatuak", izan ere, gizarte eta garai batean zeharkako itzulpenen inguruan nagusi den gaitzespen edo gutxiespenaren isla izan daitezke. [...] Badirudi gaur egun, ahal izanez gero (kontuan izan behar baita oraindik ez dagoela aski euskal itzultzaile hainbat hizkuntzarako), zuzeneko itzul  penak lehenesteko joera nagusitzen ari dela
|
euskal
sistema literarioan, eta, zeharkako itzulpenak egiten diren kasuetan, hori behar bezala adieraztekoa".
|
|
|
gero eta garatuagoa, gero eta ugariagoa, gero eta kalitatezkoagoa izan, orduan eta erreferentzia gehiago izango ditugu hizkuntza propioan, eta itzulpen horietan gehienak ez dira sistema hurbilenetik datozkigunak, kolore eta eite estetiko orotarikoekin datozkigunak baizik. Eta itzultzaileak ere, liburua euskaraz jartzerakoan, hizkuntza propioaren sotoetara jaitsi behar du, urrutiko koloreak eta eiteak inkorporatuko baldin ditu
|
euskal
sisteman. Idazleon justu kontrako bidea egiten baitu itzultzaileak:
|
|
|
Eskuetan duzun liburua ez da itzulpenari buruzko tratatu teoriko bat, itzulpenak sistema literarioan duen garran  tzia markatzea du helburu. Azken hogeita hamar bat urtean euskaratu diren obra nagusiak eta ez hain nagusiak izan ditut bidelagun, haiek
|
euskal
sistema literarioari dakarzkioten onuraz ari naiz liburuan barrena. Ez dut exhaustibo, zurrun, preskribatzaile jarduteko asmorik izan:
|
|
|
Beste hizkuntza batetik jasotzen ditugu, halaber, munduak munduaz eta gutaz esandakoak, beste hizkuntza batean asetzen dugu bereziki gure egarri kultural noranahikoa. Horrek guztiak ondorio latzak dakartza
|
euskal
sistema literariora eta euskarara.
|
|
|
Buruan izan dudan irakurlea literaturzalea da, ez bereziki literaturan aditua. Irakurtzeaz aparte, literaturaren joan etorriak eta aroztegia interesatzen zaizkiona,
|
euskal
sistema literario sendoagoa estimatuko lukeena, jatorrizko prosa ona bezala gozatzen duena prosa itzuli ona ere. Liburu bat itzulpena edo originala den galdetu ere egin gabe irakurtzen dugu gaztelaniaz edo frantsesez.
|
|
2021
|
|
|
suizidioarena; jakina, ez zegoen esplizituki adierazia poemetan, baina liburu osoa buruaz beste egiteko modu bat zen, eta eskerrak heriotza sinboliko batean geratu zen guztia. Bide horretatik jarraitu izan balu, Storni bat edo Plath bat izango zuen
|
euskal
sistema literarioak. Hara zer galdu dugun.
|
|
|
Nik, zintzoarena eginez, denak irakurri eta goitik behera aztertzen nizkien, alde ahulak seinalatuz, baina idatzia beheratu gabe inoiz, hobetzeko aukerak erakutsiz baizik. Estimazio ederra lortu nuen
|
euskal
sistema literarioa deritzan ez dakit zer horretan. Egia esateko, neure barruan destaina zegoen guztiekiko eta guztiarekiko, baina inor ez ohartzen.
|
|
2023
|
|
|
Izigarria! Antzina, kolore urdina grisa ere bazen, mendebaldeko euskalkietan gisan, baina, egun, beste kulturetara moldatu beharrak egokitzapenak ekarri dizkio koloreen
|
euskal
sistemari. Kolore urdina zenbait ñabarduratan xehatu da:
|