|
2001
|
|
|
Sakanan, euskararen egoera hobetzeko Bierrik izeneko elkartea sortu zenetik urte luzeak pasa dira, eta ez alferrik, horrez geroztik hamaika harpidetzari, publizitateri nahiz udal, mankomunitate edota nafar gobernuaren laguntzei esker inguru hartako
|
euskal
komunikabideak ugaldu baitira. Izan ere, aspaldi" Guaixe" hilabetekari euskalduna martxan jarri eta, hilero, milaka ale sakanar etxeetan dohainik banatu ohi da.
|
|
|
Inor gutxi ausartuko da, gaur egun, zalantzan jartzera euskararen batasunak gure hizkuntzaren bilakaeran egundoko aurrerakada suposatu zuela, eta oraindik batasun hori abian bada ere,
|
euskal
komunikabideen hedadurarako laguntza paregabea eta urte gutxitan hainbeste jende euskaldun ikasi bihurtzeko ezinbesteko tresna izan dela. Besterik da ikasitakoari eman ohi diogun erabilera, ordea, eta horrexek kezkatzen ditu adituak, hain zuzen.
|
|
|
Ikerketa ekintza honetan bultzatutako esperientziak
|
euskal
komunikabideek, gure kasuan, telebistak, duten ahalmen didaktikoa aprobetxatu nahi du.Aurrerapauso garrantzitsua litzateke hori, batez ere gurea bezalako eskualdeetan, non ikasleek ez duten klasean ikasitakoa kaleko bizimoduko inongo esparrutankontrastatu eta sendotzeko aukerarik.
|
|
|
Gauzak ondo joanda, ikasleek
|
euskal
komunikabide honekin duten harremananormaliza dezaten lortu genuke; hau da, gai izan lukete ia besteedozein kate bezalaxe ikusteko, eta, gainera, hortik beren ikaskuntza prozesuaaberasteko inputa jasotzeko.
|
|
|
Nire helburua ikasleek klasetik kanpo ere nolabaiteko erreferente positibo bataurki dezaten ahalegintzea izan da. Horretarako,
|
euskal
komunikabideek eskaintzen duten aukera aprobetxatzea iruditu zait modurik errealistena eta eraginkorrena.Zorionez, euskaraz diharduten komunikabideak (prentsa, irratia, telebista) normaltasun osoz hedatu dira Euskal Herriko eskualde erdaldunetan ere, eta nolabaitekoeuskal bizitza eraikitzen hasteko ezinbesteko tresna bilakatu zaizkigu. Beraz, euskalgintzaren arloan gabiltzanok, eta batez ere irakasleok, komunikabide horienpresentzia aintzat hartu, sendotu, eta aprobetxatu egin genuke, hiztun komunitatearen trinkotzea lortzeko bide aproposa izan baitaiteke.
|
|
2002
|
|
|
Herri Irratiko beste esatari ezagunak Jose Ramon Beloki, Jose Mari Otermin eta Iñaki Zubizarreta izan ziren. Horietako batzuk gaur ere
|
euskal
komunikabideetan ari dira.
|
|
|
Euskara eta euskal kultura bultzatzeko ez ezik, euskal nortasuna sendotzeko tresnak eratzeko eta euskal ikuspuntutik informazioa jasotzeko aldarrikapenak hedatu ziren Hego Euskal Herrian zehar autodeterminazio nazionalaren eskakizunarekin batera; eta horretarako, ezinbestekoak ziren
|
euskal
komunikabideak izatea. Prentsa arloan bi iniziatiba ezberdin sortu ziren 1977an:
|
|
|
Lege horretan, erakunde publikoari buruzko zehaztapenak agertzeaz gain, bai osaketari, bai funtzionamenduari dagozkienez,
|
euskal
komunikabide publikoek betebeharreko oinarri orokorrak jaso dira8 Horiez gain, euskararen erabilpenari buruzko oso azalpen orokorra agertzen da, horren aplikazioa bermatu gabe:
|
|
2003
|
|
|
Hala eta guztiz, Estatuaren jokaeraren apologia etengabekoa egiten duten
|
euskal
komunikabide filialek, euskal herritarren errugabetasun printzipioari baino zuzenbide estatuaren errugabetasun printzipioari ematen diote garrantzi handiagoa. Hau da, Estatuak ia edozer gauza egiteko eskubidea du, berme demokratiko guztiak dituelako eta hori zalantzan jartzen duena, edo ETAren ingurunean jartzen da, edo fronte nazionalistaren ikusmoldera makurtzen da, edo atxiloketa egoera hauek baliatu nahi ditu euskara eta euskal gizartea ikuspegi sektario batetik eraikitzeko.
|
|
|
LAIAren sortzaileetakoa 1973an eta joera libertarioaren hobesle. Euskal nazionalismoa aztertu du eta artikulu eta saio ugari argitaratu ditu
|
euskal
komunikabideetan. Euskal Konfederazioko kidea da.
|
|
2004
|
|
|
Esan nahi dut, hor, olerkari batek, Valverderen aitak, Aialdek, uste dut, Oteizari esaten ziona: herri honen mamia ez cromlechetan, ez dolmenetan, baizik euskara gurean dagoela, eta beraz, hain zuzen,
|
euskal
komunikabide izatearena hizkuntzan dagoela hein handiagoan esparruan baino. Esan nahi dut, izan daitekeela euskal esparruko medio erdalduna ere?. 384
|
|
|
313 Txema Auzmendi: . Operazio honek (Egunkaria) argi erakusten du beraientzat
|
euskal
komunikabide bat kaltegarria dela, sustatu eta sendotzen ari delako herri bat, bere diferentziarako eskubidea? (azpimarra nirea).
|
|
|
Hala ere, badut idazle giroari buruzko komentario bat kolkoan. Aurreko batean, konpainia on batean, euskaldunik baizen ez zen lekuan (cantina mariachi batean lagun artean afaltzen geundela), ekarri zuen solasak, izan zen perpausa, azken hamar hamabost urteotan euskal literaturan gertatu den aldaketa sakonena, beharbada, idazle bakoitzak bere karrera eta promozioa zaintzea izan dela,
|
euskal
komunikabideek idazlearen irudiari eman dioten bultzadarekin batean. Horrek baditu dudarik gabe bere alderdi onak, eta ezinbestekoa izango zen seguru asko, bizi garen munduan bizi garenez gero.
|
|
2005
|
|
|
Euskararen aldeko ospakizun, festa eta deialdietara joaten da, seme alabakDereduan matrikulatzen ditu, euskara ikasteko ahalegina egiten du eta, gainera, etxekoekin eta lagunartean erabiltzen saiatzen da. Kontzientziatuenak
|
euskal
komunikabideak eta euskal kultura kontsumitzen ditu...
|
|
2006
|
|
|
Are gehiago,
|
euskal
komunikabide publiko erdaldunetan, euskararen mugarik ezean eta ajeak aje, pribatuetan ez bezalako pluraltasuna agertzen da. Radio Euskadiko El parlamento de las ondas datorkit burura non alderdi bakoitzeko bozeramale bana elkartu ohi dituzten.
|
|
|
Baina auskalo, agian
|
euskal
komunikabideak" Cosa Nostra" lez kudeatzen ditugu, ikuspegi eta asmo baztertzailez edo, neure aldetik bederen oharkabean, euskal abertzale ez direnak baztertuz. Autokritikarako prest behar dugu egon.
|
|
2008
|
|
|
Norberak eragina daukala eta gauzak ondo egiten ditugula uste dugu, baina guztion artean ere gizartean oso txiki gara. Bakoitzak bereari eutsiz, elkarrekin dinamikak egin behar ditugu
|
euskal
komunikabideak indartzeko eta daukagun eragina biderkatzeko.
|
|
|
Alduntzinek kolpeak hartzen ikasi omen zuen, baina elkarlanean aritzen ere. Eskermentua alde hartuta
|
euskal
komunikabide gehiago sortzera animatu du. Beitialarrangoitiak ere bide beretik jo du hitz hartzean.
|
|
2009
|
|
|
Tahitin surfeko elitean lortutako orain arteko sailkapenik onena mamitu ondoren, Aritz Aranburu
|
euskal
komunikabideen aurrean azaldu da gaur goizean Donostian. Zarauztarrak hirugarren postua lortu du Frantziar Polinesian jokatutako Billabong Teahupoo delako proban.
|
|
|
Ondokoa ere bazioen editorial horrek: «1976garrengo urtea
|
euskal
komunikabideei, kazetaritzari bereziki, indarra emango dion urtea izan dezagula. Beronen garrantziaz euskaldun guztiok ohar gaitezela».
|
|
|
80ko hamarkadan kazetari berrien belaunaldiak sortu ziren. Eta belaunaldi horiek izango ziren
|
euskal
komunikabideetan lan egingo zutenak: bertako kazetariak bertako komunikabideetan.
|
|
|
Josu Zabala: Euskal musikak gero eta oihartzun txikiagoa du
|
euskal
komunikabideetan.
|
|
2010
|
|
|
Euskalduna eta euskaltzalea, gure hizkuntzaren normalizazioaren prozesuarekin konpromiso estua harturik jaio zen Hamaika Telebista sortzeko egitasmoa. 2008ko azaroan izan genuen lehen aldiz
|
euskal
komunikabide honen berri, eta 2010an, azkenean, Lasarte Orian ikusterik izango dugu. Bilbon hasi ziren lehenengo emisioak, eta uda baino lehen Donostialdeko Hamaika Telebista izango dugu gure artean.
|
|
|
Ondotik irakasle izateko konkurtsoak gainditu behar dituzte (ikus beherago 4 atala). Baina Euskal Ikasketek formakuntza ona eskaintzen diete ere euskal kulturan,
|
euskal
komunikabideetan, hizkuntza politikan, hots euskarari lotu zaizkion lanbideetan lan egin nahi dutenei, euskararen aldetik bederen (ikus 5 atala).
|
|
|
Euskal kutxa handi bat behar dela errepikatu du Gregorio Rojok behin eta berriz gaur
|
euskal
komunikabideetara bidali duen gutunean.
|
|
2011
|
|
|
Hauteskunde kanpainak tarte zabala izango du
|
euskal
komunikabideetan
|
|
|
Horregatik da hain garrantzitsua gardentasuna. Esan liteke gardentasuna dela marketin berria, markarekiko konfiantza, segurtasuna eta benekotasuna ekartzen dituelako.Nola ikusten duzu
|
euskal
komunikabideek sare sozialen inguruan duten jarrera. Oro har, euskal hedabideek berri jarioak abiatu dituzte, baina ez dute marketinik egiten oraindik. Arazoa sakonean hau da:
|
|
|
Zahartzaroan dirudi sartu jatala huskeritxu batzuk idazteko grina, baina batez be lurraldeko
|
euskal
komunikabideei laguntzearren eta beti be irakurle zehe eta apalei zuzendurik. Zutabe mordoa idatzi ditut, gai bati eta besteri buruz, Anboton, Durangaldeko astekarian.
|
|
|
Horietan, ikerketa gehienak denborazko diseinusinkroniko batekin edo atalkako diseinu batekin egin direla ikusten da. Hori daikerketa honen kasua ere; denbora eta baliabide mugak direla-eta, atalkako diseinubat aukeratu dugu, EITB
|
euskal
komunikabide talde publikoko hiru komunikabideeklortu duten integrazio eta konbergentzia maila aztertzeko. Azken finean, ikerketarakoestrategia metodologia aplikatzean datza, ikerketa diseinu baten arabera, eta betiere, izaera deskribatzailea eta sinkronikoa duten helburuen arabera.
|
|
|
Kapitulu honetan azaldu bezala, kasu azterketa honen bidez, EITB
|
euskal
komunikabide talde publikoa aztertzeko tresna metodologikoak aplikatu nahi izandira. Ikerketa honek hedabideen konbergentzia prozesuak duen konplexutasunmetodologikoa erakusten du, baliozkotasun zientifikoa duten irizpideekin.
|
|
|
Arrakasta handienduten telesail batzuen kasuan, aurrestreinaldiak ere egin izan dira webgunearenbidez. Interneten presentzia marka bakar batekin (Eitb.com) aldatuta, 2008kourrian,
|
euskal
komunikabide talde publikoak atari handi bat zabaldu zuen. Atarihorrek elkarreragina, partaidetza eta edukien zabaltasuna ditu xede.
|
|
|
Karmel aldizkariak Bergarako Bilera baino lehen, beste
|
euskal
komunikabide batzuekin batera, batasuna lortzeko euskara herrikoiaren alde, edo beste modu batera esanda, euskalkien alde egin zuen: Gainera Karmel aldizkariaren zuzendariak izandako bi kide (S.
|
|
2012
|
|
|
Bai, alajaina! Izan ere, lotsagarria da gure erakundeek dirua aurrezteko aitzakiarekin soldatak izoztea, etxe sozialak egiteko dirurik ez dagoela esatea,
|
euskal
komunikabideei laguntza murriztea eta batzuei kentzea, ETB1 telebistako langileak kaleratzea, Nafarroako ospitalera gaixoak eramateko garraioa kentzea (gobernu horrexek hamasei urtetik gorako gazteei hortzetako doako zainketa ezabatzea), langabeei gero eta eragozpen gehiago jartzea bizimodu duin bat aurrera eramateko, eta abar eta abar. Oso kezkagarria da, beraz, dirua egonda, argi eta garbi azaldu denez?
|
|
|
Egun 800 bazkide ditu irratiak, baina publizitate irabaziak eta laguntza publikoak murrizten ari direla ikusita, ekarpen gehiagoren premia dutela iragarri du Euskalerria Irratiko Elkarteko buru Kike Diezek: «Bistan da
|
euskal
komunikabideen diru iturriak behera egiten ari direla, eta, hori horrela, inoiz baino garrantzitsuagoa da bazkideen ekarpena». Katearen hurrengo pausoa webgune berria abiaraztea izango da.
|
|
|
Ederki jateko, sektore ugaritako jendearekin elkartzeko eta giro epelean honetaz eta hartaz solastatzeko aukera aproposa dira Argia Sariak. Aurten, bereziki jendetsua izan da
|
euskal
komunikabideen lana saritzea helburu duen ekitaldia. Umorez, esker onez eta aldarrikapenez jantzitako mezuak utzi zizkigun egunak.
|
|
|
" euskal ikuspegiz egindako erdarazko egunkari eta astekariak beharrezko zaizkigu. Baina hau ezin daiteke euskararen galeran egin. euskara indartzea eta zabaltzea nahi baldin badugu
|
euskal
komunikabideetan, euskaraz diren komunikabideak alegia, indartu eta zabaldu behar ditugu".
|
|
|
Martxelo Otamendi Berria ko zuzendariak eta Felipe Juaristi Euskadi Irratiko zuzendariak izenpetu dute publizitate esparruko ituna. Berria eta Euskadi Irratia,
|
euskal
komunikabide sendoak eta helduak dira, ezagunak eta eraginkorrak, bakoitza bere esparruan. Bien proiektuak eta bien egiturak ezberdinak diren arren (Euskadi Irratia komunikabide publikoa da), ez dute eragozpenik izan hitzarmena sinatzerakoan.
|
|
|
Dinámicas organizacionales y locacionales en la industria cultural vasca izenburupean EHUko Ikerkuntza Errektoreordetzak diruz lagunduriko ikerketa egitasmoaren emaitza da. Lan honetan, beraz,
|
euskal
komunikabide eta kultur industrien jarduera lokalizazioaren eta berrikuntzaren teoria ekonomikoen markoan kokatu nahi izan da, bereziki Martin Ugalde Kultur Parkeak osatzen duen errealitateari erreparatuz.
|
|
|
Jon Sarasuak
|
euskal
komunikabideen esparrua eta euskal irrati eta telebista publikoaren inguruko gogoetak lotu ditu. Eta erakunde autonomikoaren orain arteko monokultiboa amaitu beharra dagoela uste du, kontuan hartuta euskal hiztun komunitatearen barruan egon den pitzadura politikoa, gutxienez oinarrian, leundu daitekeela.
|
|
|
Batzuek erran lezakete: eta hori
|
euskal
komunikabideen aurka Estatuak eraman duen ofentsibarekin konparatuta... Baina, zer aldatzen du konparatzeak?
|
|
2013
|
|
|
Argiari eusten diotenak dira harpidedunak, Interneteko gunea diruz laguntzen dutenak, publizitatea jartzen dutenak, eta baita erakundeak ere: hauek ere krisi garaian ahalegin bat egin baitute dirua beste partida batzuetatik kendu eta
|
euskal
komunikabideentzako laguntzak mantentzeko. Guk hori erabateko esker onez aitortzen dugu.
|
|
|
Lazkanoren iritziz," gaur egun
|
euskal
komunikabideak elkartuta gaude, oihartzun bat daukate, onartuta daude; orain badago esparru komunikatibo bat euskaraz, profesionala eta ganorazkoa. Beraz, lagundu badu, ongi etorria.
|
|
|
Bizi bizi joan zen proba, jendeak ongi pasatu zuen eta kontentu gaude" aipatu du olaztiarrak. Guaixe eta Beleixe sustatzen dituen Bierrik fundazioak izan zuen rallyaren garbiketaren eta sarrerak kobratzearen ardura, eta bildutakoa Sakanako
|
euskal
komunikabideak bulkatzeko izango da. Alde horretatik, rallyak izandako erantzunarekin kontentu daude Bierriken eta eskerrak eman nahi izan dizkiete laguntzera hurbildu ziren boluntario guztiei.
|
|
|
Giroa lehen ordutik bermatuta dago. Ongi pasa, ingurunea zaindu eta segurtasun arauak errespetatu! Sarrerako dirua Guaixe eta BeleixerendakoSakana Motorsportek Guaixe eta Beleixe Sakanako
|
euskal
komunikabideen alde egin nahi izan du. Horrela, komunikabide horiek sustatzen dituen Bierrik fundazioarendako izango da Olazti Urbasa Rallysprinteko sarreran kobratuko den dirua (helduak 5 euro, haurrak doan).
|
|
2014
|
|
|
Ukberri.net agerkari digitala desagertu egingo da abenduaren amaieran, eta, urtarriletik aurrera, Hiruka taldearekin plazaratuko dituzte edukiak formatu ezberdinetan. Ziortza Merino Hiruka ko kudeatzaileak azaldu duenez, duela bi urte Uribe Kostako irrati euskalduna sortzeko asmoz bildu ziren
|
euskal
komunikabideetako (UK, Ukberri.net) ordezkariak euskalgintzako eragileekin. «Koska irratiak bere bidea amaitutzat eman zuen, eta, Jaurlaritzak irrati lizentziak banatzeko lehiaketa abian zuela ikusita, aurkeztu genuen Justuri irratiaren proiektua».
|
|
2015
|
|
|
Salcesek egindako ekarpenetan garrantzia berezia eskaini die komunikabideei eta horiek euskararen normalizazio prozesuan duten edo izan dezaketen indarra azpimarratu du. Eskola eta komunikabideen arteko elkar harremana sustatu litzateke eta ikasleei bideak zabaldu zaizkie dauden
|
euskal
komunikabideak ezagutu eta horien erabilera bultzatzeko. Baina, Gorkak esaten duena gogoan hartuz, komunikabideek ere esfortzu berezia egin dute, gazteei egokitutako formatu erakargarri bat sortzen, euren behar eta nahiei nolabaiteko erantzun bat emateko, eta gazte horien errealitateetara gerturatzeko.
|
|
|
(...) Baina hau ezin daiteke euskararen galeran egin. Euskara indartzea eta zabaltzea nahi baldin badugu
|
euskal
komunikabideak, euskaraz diren komunikabideak alegia, indartu eta zabaldu behar ditugu.?
|
|
|
(...) egiten duguna baino zerbait gehiago egin dezakegu. (...) Hil ala biziko jokoa jokatzen ihardun gintezke
|
euskal
komunikabideetan. (...)?
|
|
|
130 Hemen, beste behin, kontzeptuen nahastearekin egiten dugu topo; gure ustez euskaraz diharduten komunikabideak (edo euskararen nagusitasunean oinarritzen direnak) baino ez dira
|
euskal
komunikabide. EKHE sigletan ageri diren euskal komunikabide horiek, ordea, ez dira euskararen nagusitasunean oinarritzen; hortaz, ez deritzogu egoki Euskal Komunikabideen Hedapenerako Elkartea izenari.
|
|
|
130 Hemen, beste behin, kontzeptuen nahastearekin egiten dugu topo; gure ustez euskaraz diharduten komunikabideak (edo euskararen nagusitasunean oinarritzen direnak) baino ez dira euskal komunikabide. EKHE sigletan ageri diren
|
euskal
komunikabide horiek, ordea, ez dira euskararen nagusitasunean oinarritzen; hortaz, ez deritzogu egoki Euskal Komunikabideen Hedapenerako Elkartea izenari.
|
|
|
Hau gogoan izanik heldu dio Zeruko Argiak aldaketari. (...) 1976garrengo urtea
|
euskal
komunikabideei, kazetaritzari bereziki, indarra emango dion urtea izan dezagula. Beronen garrantziaz euskaldun guztiok ohar gaitezela.?
|
|
|
Amatiñoren. Euskal kazetaritzaren inguruan? hausnarketa luzea (lau orrialde) Zeruko Argiaren 675 zenbakian (II) edota Deustuko Unibertsitatean
|
euskal
komunikabideei buruz eginiko mahai ingurua, besteak beste.
|
|
|
Horra beste arazo bat: ez dago euskararen lurralde osoa aintzat hartzen duen azterketa sistematikorik.Arazo horretaz jabetuta, EUKOA egitasmoa,
|
euskal
komunikabideen audientziak aztertzea xede zuen erakundearen proiektua, aurkeztu zen bere garaian (Williams et al, 2011), baina egitasmo hura ez zen gauzatu.
|
|
|
Azaroaren 20an, ostiralean, Akademiaren Sustapen batzordeak antolatuta, XX. Jagon Jardunaldia egingo du Euskaltzaindiak, Bilboko egoitzan, Hedabideak euskararen sustapenean gaiaren inguruan. Jardunaldiotan
|
euskal
komunikabideek euskararen sustapenean jokatzen duten rola aztertuko da.
|
|
|
Adibide gisa ZT corpusa 1 daukagu, zientzia eta teknologiaren alorreko euskarazko testu bilduma. Baita Lexikoaren Behatokia corpusa 2 ere, hainbat
|
euskal
komunikabidetako artikuluekin osatutako bilduma. Corpus bat HP tresnekin prozesatzean, testuaren gaineko analisi linguistikoak lortzen dira, lehen aipatutakoak bezalako aplikazioak garatzekobeharrezkoak.
|
|
|
Informazio agentziek modu itxian sortutako ikus entzunezkoek, berriz, ez dute presentziarik euskarazko medioetan. Hala ere, egon badago kanpoko produkzioa
|
euskal
komunikabideetan: kanpoko eragile sozialek sortutako ikus entzunezkoak.
|
|
|
Denak bat datoz errateko elkarlana beharrezkoa dela eremu horretako
|
euskal
komunikabideen artean. Oro har elkarlan gutxi dagoela erratearekin bat etorri dira denak, eta Baztan Bortzirietako eskualdeetan komunikabide bat baino gehiago baldin bada ere, bakoitza bere aldetik ari dela diote, elkarrekin deus egin gabe.
|
|
|
– Zein da Pirinioetako
|
euskal
komunikabideen jarrera balizko komunikabide digital batu bat sortzeko?
|
|
|
1 Ikerketa galdera: Zein da Pirinioetako
|
euskal
komunikabideen jarrera (parte hartzeko aukera eta baliabideak, dauzkaten kezka eta itxaropenak, proiektuari buruzko iritzia) balizko komunikabide digital batu bat sortzeko?
|
|
|
Euskal komunikabide bateko kazetari euskaldun batek galdera bat egin zion euskaraz euskal talde bateko entrenatzaile euskaldunari. Euskal taldeko entrenatzaile euskaldunak euskaraz erantzun zion
|
euskal
komunikabide bateko kazetari euskaldunak euskaraz egindako galderari. Alabaina, ia bat batean, bertako kazetarien ahots zakarrak entzun ziren aretoaren barruan; mespretxuzko hitzak, ez euskaraz, gaztelaniaz baizik, Garitanoren erantzuna etenez:
|
|
2016
|
|
|
Euskalgintzako taldeek eskaera zehatza egin dute aurrekontuei begira; aurten emandako dirutzaren halako bi bideratzea heldu den urteko aurrekontuetan, euskalgintzan diharduten taldeak itoduratik ateratzen hasteko(
|
euskal
komunikabideak, helduen euskalduntzea eta abar). Hori entzun bezain laster, Batzarrerekin batera Ezkerra osatzen duen Ezker Batua taldeko ordezkariek bileretan adierazi dute euskarari sos aunitz eman zaiola aurten, eta betiko leloa lehentasunak bertzelakoak direla.
|
|
|
Etxean euskaraz egiten dute bertako euskaldun gehienek, eta lagunartean ere bai askotan. Horrezaz gainera bere alde dute euskal eskola, ia beti D eredukoa383, baita (idatzizko edo ikus entzunezko)
|
euskal
komunikabideez baliatzeko aukera ere. Erdarazko harreman sareek pisu nabarmena dute, ordea, bertako euskaldunen artean ere.
|
|
2017
|
|
|
ARGIAk bi alderdi horiek bikain jorratzen ditu, beti ere ikuspuntu propio batetik. Horrek ARGIA berezia egiten duela esango nuke
|
euskal
komunikabideen unibertsoan. Betiko gai eta pertsonaiez haragoko zerbaiten bila nenbilen eta ARGIAk hori ematen dit.
|
|
|
20 Korrikak behin eta berriz nabarmendu ditu elkarlanaren beharra eta indarra, helburuak guztion artean lortzeko tresna gisa. Bada,
|
euskal
komunikabide batzuek beren jardunean txertatu dute Korrikaren mezu hori. Ondorioz, 19 Korrikan Urepeleko irteeran eta Bilboko amaieran egin zen moduan, zenbait telebista elkarrekin ariko dira Otxandion, zuzeneko emanaldia eskaini eta 20 Korrikaren hasiera Euskal Herri osora zabaltzeko:
|
|
|
Indarrak batu dituzte eraikuntza klusterrak eta tokiko
|
euskal
komunikabideek
|
|
|
Eragile biek euskarazko edukiak sortu eta ipiniko dituzte irakurleen eta erabiltzaileen eskura, eraikuntzaren gaineko komunikazioa hobetzeko. Lankidetza hitzarmena sinatzeko ekitaldian parte hartu dute Alberto Marín Eraikuneko presidenteak eta Jone Guenetxeak, tokiko
|
euskal
komunikabideen presidenteak. HIRUKA Tokikomeko kidea da.
|
|
|
Feminismoa eta politikaren eraldaketak (Esteban 2017) liburuan, hizkuntza/ euskararen gaiari erreparatu diot azken urteetan nabarmentzen ari diren eraldaketak azpimarratuz. Horrela,
|
euskal
komunikabideetan feministek duten lekua eta euskaraz sortzen ari den teoria/ ikerketa/ saiakera feministen gorakada nabarmendu ditut. Baina, era berean, ispilatze efektuaren aurrean tentuz ibili behar dugula idatzi dut:
|
|
|
Harpidetza militante minorizatu, publizitate instituzional eta mainstream kultur produktuen Big Data ahaltsuaren artean,
|
euskal
komunikabideak (denak, esango nuke) benetako krisi finantzari existentzial batean murgilduta daudela iruditzen zait. Paisaia ez ezik ekosistema osoa aldatu egin zaigu, eta horrek erantzunak bakarrik ez, galderak eurak birplanteatzera behartzen gaituela uste dut.
|
|
|
Zaila da
|
euskal
komunikabideek (eta beroriek eta beste batzuk darabiltzagun erabiltzaileok) aurretik dugun etorkizuna asmatzea, baina, eraldaketa prozesu desorekatu, dinamiko eta zentzu askotan agoniko honetan, edukia izango da zalantzarik gabe gakoetariko bat. Edukia, berori kontsumituko den zeinu sistemaren baitarako pentsatuta.
|
|
|
Lerro hauetan 2017ko adibide azpimarragarrien antologia bat saihesten saiatu naiz; baina,
|
euskal
komunikabideen etorkizuneko jardunaz pentsatzen jarritakoan, inprobisazioa oinarri duen hitzezko lehia irudi eta soinuzko web telebista formatura eraman duen Txapelpekoak esperimentu multimediaz akordatu naiz (Txakur Gorria/ BerriaTB 2017).
|
|
2018
|
|
|
Oso beharrezkoak dira
|
euskal
komunikabideak. Zeruko ARGIA etxean ikusi izan dut noizbait, aitak Iruñean erosia seguruenera.
|
|
|
Herri literaturari oso lotuta dagoen idazle aberatsa eta ugaria dugu Joseba donostiarra, Euskal Herri osoaren mitoen jarraitzaile eta aditua, besteak beste. " Herritik jaso herriari itzultzeko" filosofian barneratua, literatura du bere komunikazio tresna indartsuena, baina ez bakarra; horren harira esan behar da bere parte hartzea nabarmena dela bestelako
|
euskal
komunikabideetan, bai interneteko hainbat ataritan (Kazeta.info, Elinberri, ZUZEU...) eta baita herri antzerkietan ere, adibidez egun bizi den Urruñako kabalkadan; horietaz gain, ibilbide oparoa du Iparraldeko kronista gisa eta antzerki bildumetan.
|
|
|
Euskarazko gutunetan «Kanpion» sinatu ohi zuen. Bilkura akademikoetan ez ezik, bestelako ekitaldi sozial jendetsuetan ere parte hartu ohi zuten euskaltzainek, gaur egun euskal eskolen alde,
|
euskal
komunikabideen alde, euskal literaturaren alde eta abar egiten diren ekitaldietan bezala (horrelakoak ziren, adibidez, orduko euskal jaiak). Gutun honetan Campionek 1921eko euskal jaietara joateko ezina adierazten du, osasun arazoak direla eta.
|
|
|
Euskal Herri kontinentalak ez dauka leku handirik
|
euskal
komunikabide nazionaletan. Alabaina, Euskal Herriko biztanleen% 10 baizik ez da bizi Bidasoatik iparraldera, beraz, logikoa da berez sortzen den informazio kantitatea ere proportzio horietakoa izatea, are gehiago, kontuan hartuta Euskal Herri kontinentalak ez daukala berezko erakunde autonomorik, eta beraz, horrek berez lekarkeen jarduera politiko, sozial eta administratiboa ere urriagoak direla.
|
|
|
Zatiketa administratiboak eta bi estaturen menpe egoteak dauzkan ondorioak zuzendu nahi badira, Euskal Herri kontinentaleko berrien trataerak diskriminazio positiboa behar luke
|
euskal
komunikabide nazionaletan. Arreta berezia jarri behar zaie itzalpean dauden eskualde guztiei, ez bakarrik Zuberoari, Nafarroa Behereari edo Lapurdiri.
|
|
|
Indargune handia dago, bai, euskal prentsan. Ehunka langile ari dira lanean
|
euskal
komunikabideetan. Zoritxarrez, atomizazio horren ondorioz, indar horren emaitza ikusezin bihurtzen da.
|
|
|
Bistan da, horrek Espainiarekiko menpekotasuna berresteaz gain, euskal herritar batzuk baztertzea ere badakar, senpertar batentzat Murcian gertatzen dena Florentzian gertatzen dena bezain urrun dagoelako, eta hala izan lukeelako mundakar batentzat ere. Beste bitxikeria bat,
|
euskal
komunikabide batean, hau ere: " lau dira dagoeneko Parisko atentatuan hildako espainiarrak".
|
|
|
Euskal komunikabide nazionalek Espainiako politikaz hitz egiten dute anitz, konturatu gabe Frantziaren menpe bizi diren euskaldunentzat politika hori arrotza dela, eta horrek eragiten duela ustez nazionalak diren
|
euskal
komunikabideekiko distantzia handitzea, Euskal Herri kontinentaleko irakurleen artean.
|
|
|
Hori bereziki Eustat estatistika erakundeari esker. Horra euskaraz eta
|
euskal
komunikabide batzuetan irakurriak: " euskal gizartearen gehiengoak ikastetxe publikoa eta eredua aukeratuko lituzke beren seme alabak matrikulatzerakoan"...
|
|
|
" Elkarlana" hitzak engaina dezake —eta engainatzen du... — Dozenaka
|
euskal
komunikabide daude, denak ahulak, haien arteko" elkarlana" badagoela dioten arren. Zenbaterainoko elkarlana, ordea?
|
|
2019
|
|
|
Eta egia da, komunitate oso ahula gara, baina nahi beste indartu dezakegu, eta bakoitzaren ahulezia denon indar bilakatu. Zorionez, Hekimen (Herri ekimeneko
|
euskal
komunikabideen elkartea) eratu zenetik horretan ari gara, poliki, jakin gabe ondo nola, beldurrez, aldaketarekiko erresistentzia lagun, baina bagabiltza.
|
|
|
Albisteak (nodoen% 14,92): 4 talde honetan albisteekin erlazionatu ditugu bertako nodoak, nodo deigarrienak
|
euskal
komunikabideekin zerikusia baitaukate (@argia, @HamaikaTb, @eitbAlbisteak, @zuzeu, @Gaztezulo). Kasu honetan ere, azpitalde hau eta helduen ereduan azaldutako azpitaldeak erlazioa daukate, bieredu ezberdinen artean paralelotasunak ematen direla berriz ere erakutsiz.
|
|
2020
|
|
|
2019. " Euskaraldiaren presentzia
|
euskal
komunikabideetan". Or. 41–48 in Euskal hedabideen urtekaria 2018, L. Mimenza Castillo (arg.).
|
|
|
OJD interactiva atarian argitaratutako datuak baliatuko ditugu euskarazko hedabideen audientzia digitalaren testuinguruan zer gertatu zen ikusteko. Online komunikabideen trafikoaren auditore horrek Espainiako Estatuko 400 komunikabideren adierazle digitalak biltzen ditu (tartean zortzi
|
euskal
komunikabide), eta krisiak iraun bitartean egunez eguneko datuak argitaratu zituen sarean. Horien jarraipena eginda eta Hego Euskal Herriko datuak desagregatu ondoren, argazkia argia da:
|
|
|
2020ko lehen hiruhilekoan, OJD interactivak auditatutako zortzi
|
euskal
komunikabidetako erabiltzaileak% 79 hazi ziren, horien saioak% 103 eta ikusitako orriak% 101.
|
|
|
Halaber, komunikabideek sare bakoitzean egindako jardunaren isla dira argitalpen kopuruak, eta zenbaki horiek igoeraren ispilu dira, kasu guztietan: Facebooken 7.167 argitalpen egin zituzten
|
euskal
komunikabideek 2020ko urtarrilean eta 8.826 martxoan(% 23 gehiago). Twitterren 1.234.620 txiotik 1.261.876ra pasa ziren(% 2 gehiago).
|
|
|
13 Telebistako edo irratiko audientzien neurketekin bezala, metrika digitalen neurketan ere ez dago
|
euskal
komunikabideen datuak sistematikoki eta modu bateratuan jasotzeko aukerarik. Euskara hutsezkoen jarraipena egiteko hainbat urrats egin dira Euskal Hedabideen Behategitik, baina komunikabide elebidunen eta erdarazkoen datuen argazki osatua falta da.
|
|
|
16 Instagram sareko
|
euskal
komunikabideen hazkundearen inguruko datu xeheak Berria n argitaratu ziren (Urkizu, 2020).
|
|
|
Horretarako domeinu izenak erosi eta webguneak eraiki zituzten. 2000 urteaz geroztik
|
euskal
komunikabideen sareratzea gertatu zen komunikabideek euren edukiak Interneten jarri zituztelarik. Komunikabidearen genero eta bereizgarrian antzematea zail bilakatu zen, izan ere, berezitasun handirik gabe egin zuten prozesua eta webgune guztiek biltzen zituzten testua, irudia, audioa edota bideoa.
|
|
|
Ekaizerren pasadizo horrek, zeharka, beste errealitate bat auzitan jartzera eramaten gaitu, enegarren aldiz. Galdetzera ea zer funtzio betetzen duten Espainiako Estatuan kokatzen diren eta hango logikara makurtzen diren solaskideek (Ekaizer, Carmen del Riego, Antonio Losada)
|
euskal
komunikabide publiko batean; are gehiago, berau sortzeko printzipioen arabera bertakoon mundu ikuskera bultzatzeko jaio bazen. Euskal Herrian ez ote dago horien ideologia defendatzeaz gain, bertako errealitatea ezagutuko duenik, de Andresek bezala?
|
|
|
COVID lehendik ere oso ahuldua zegoen
|
euskal
komunikabide sistema ere gogor astindu du eta aurretik zetozen desorekak eta joerak sakondu eta areagotu egin ditu. Josu Amezaga Albizuk gogoratu bezala ikus entzunezkoen arloan Euskal Herrira kanpotik datozkigu eduki gehien gehienak, eta horiek garraiatzen dituzten euskarriek Espainia edo Frantzia birsortzen dituzte.
|
|
|
Josu Amezaga Albizuk gogoratu bezala ikus entzunezkoen arloan Euskal Herrira kanpotik datozkigu eduki gehien gehienak, eta horiek garraiatzen dituzten euskarriek Espainia edo Frantzia birsortzen dituzte. Komunikazio arloan espazio hutsen teoria inon baino nabariagoa da,
|
euskal
komunikabideek betetzen ez duten espazioa ez da hutsik gelditzen, espainiar edo frantziar espazioek betetzen dute. Itxialdiak komunikabideen kontsumoa igo du eta ondorioz areagotu egin da espazio estatal nazionalaren alde (espainola zein frantsesa izan) pairatzen dugun desoreka.
|
|
|
Itxialdiak komunikabideen kontsumoa igo du eta ondorioz areagotu egin da espazio estatal nazionalaren alde (espainola zein frantsesa izan) pairatzen dugun desoreka. Bistakoa da
|
euskal
komunikabide publikoetan eta batik bat ETB1ean izandako kaltea; euskal telebista publikoaren ereduak gaztelerazko kanala indartu eta euskarazko kanala ahultzea eragin du. Gainera, itxialdiak areagotutako joerak egonkortzea ziurrena da.
|
|
|
Alde batetik, jendarte antolatuaren behar konkretuei erantzuteko kooperatiba berrien sorrera edo indartzea gertatu da, garai batean Ikastola,
|
euskal
komunikabide edo euskaraz alfabetatzeko eskolek irekitako ildoari jarraituz; energia, finantzak, elikadura, telekomunikazioak, modu kolektibo eta kooperatiboan eskuratzeko mota ezberdinetako kooperatibak sortu dira. Askotan oinarrizko beharretarako izanik, bazkide asko lortu dituztenak, modu demokratikoan kudeatzen direnak eta, izaeraz gain, beharraren erantzuna ere modu eraldatzailean proposatzen dutenak, finantza etiko, teknologia libre, energia berriztagarri edo agroekologiaren bitartez.
|
|
2021
|
|
|
Orain abiatuko duenikerketa berri huntan Ipar Amerikan dagoen euskal diasporaren hobeki ezagutzeko eta han bizi diren euskaldunek zer nolako segipena egiten duten
|
euskal
komunikabideekin ikertuko du. Horri esker diasporan bizi diren euskaldunek, beren sorterria edo (ta) arbasoen lurraldetasunari buruz duten ikuspegia jakinen da.
|
|
|
Euskal Herri osoa euskaldundu behar dugu. Eta Euskal Herria euskalduntzeko bideetarik bat
|
euskal
komunikabideak ditugu.
|
|
|
«Trafiko hazkundea orokorra izan zen, mundu mailakoa, baina euskarazko komunikabideen kasuan, lortutako emaitza horiek berebiziko garrantzia dute, etorkizunera begira erronka eta aukera berriak iradokitzen dituzten heinean». Astibiak uste du 2020a urte zaila izan dela
|
euskal
komunikabideentzat. «Baina sektorea bizi bizi eta indartsu dago.
|
|
|
Ez da ahaztu behar bestalde, hizkuntza eskubideak giza eskubideak direla eta ondorioz, hizkuntza eskubideak urratzen dituenak giza eskubideak urratzen dituela. Iruñeko euskaldunek bitarteko egokiak dituzten
|
euskal
komunikabideak edukitzeko eskubidea dute eta ez soilik ongi informatutako eskubidea dutelako, baizik eta, haien hizkuntzaz informatuta egoteko eskubidea dutelako.
|
|
|
Politika hori euskararen normalizazioaren kontrakoa da eta
|
euskal
komunikabideei zuzen zuzenean eragiten die. Gauza jakina da, komunikabideen diru iturri nagusiak haien erabiltzaileak, publizitatea eta laguntza instituzionalak direla.
|
|
|
Euskal komunikabideak ez dira salbuespena, proiektu editorialak garatzeko unean hiru horiek dira diru iturri bakarrak. Euskara, urteetako hizkuntza politika baztertzailearen ondorioz, hizkuntza gutxiagotua da orain eta
|
euskal
komunikabideentzat erabiltzaile unibertso murritza edukitzea zailtasun gehigarria da haien iraunkortasuna bermatzeko momentuan.
|