|
2007
|
|
|
Beste batzuetan klasean erabiltzen duten hizkuntza oso urrun geratzen zaio kaleko solaskideari, eta ikasleak antzeman egiten du urruntasun hori. Zentzu honetan,
|
euskal
hiztunen komunitatearen jarrera ona funtsezkoa izango da. Atzerritar batek euskara ikasten duenean, txalotu eta lagundu egiten diogu, baina euskaldun berriarekin ez dugu berdin jokatzen.
|
|
2008
|
|
|
3 Hedabideen eta euren produktuen indar zentripetua ekoizten eta kudeatzen lagunduko duen eztabaidaeta diseinu erreminta bizi bat sortu eta eskuragarri eduki behar dute hedabide euskaldunek aurrera egiteko, sendotzen joateko,
|
euskal
hiztun komunitateari gero eta zerbitzu interesgarriago eta hobeagoa eskaintzeko.
|
|
2012
|
|
|
Barakaldon, besteak beste, 17.000 biztanle euskaldun daude (http://eu.eustat.es/municipal/ dialog/ Saveshow.asp#axzz1Sdudd5Bl) erabilera, aldiz, ez da %1era ere iristen (iturria: Sasiburu, Barakaldoko euskaldunon elkartea).
|
euskal
hiztun komunitate handia duen hiria da, baina hain erabilera tasa baxua izatea kezkagarria da. Lan honetan erabilera tasa baxu horretan eragin dezaketen faktoreak aztertzen saiatu naiz:
|
|
|
Taldeetan dauden liderrek zer nolako sentsibilizazioa duten, zer nolako erreferentzia kulturalak dituzten, zer nolako aurreiritziak (lehen aipatu dugu baten bat)... sekulako eragina du bai produktuen programazioan eta, baita, nola ez, talde barruko hizkuntza harremanetan ere. esan bezala, debako taldeek ez daukate herriaren ikuspegi orokor eta bateratu bat, helburuak adosteko eta (balia) bideak markatzeko. kultur taldeek, orokorrean, ez dute euskal kultura eta euskara bera biziberritzeko, prestigiatzeko eta balioan jartzeko daukaten potentzialitateari buruzko kontzientziarik. ez da, aipatutako taldeetan izan ezik, euskara eta euskal kultura jardueraren erdigunean jartzeari buruzko hausnarketarik egin, kontzienteki erdigunean jartzeak, premia desberdinei erantzutea baitakar. zentzu horretan garrantzitsua deritzogu taldeak euskalgintzaren parametro hauetan ere jartzea; lan hau bera kontzientzia hartzen joateko lehen urratsa izan daitekeela uste dugu. Ikusi dugunez,
|
euskal
hiztun komunitatearen elikagai izan daitezen, beharrezkoa dute taldeek kultura eta hiztun komunitatearekiko hausnarketa egitea. kulturgintzaren eraginaren inguruko diskurtso berriak lantzea ezinbestekoa dela esango genuke eta, bide horretan, baliagarriak izan daitezke, nik uste, ekologiak edo genero berdintasunak, parekidetasunak, eskaintzen dizkiguten euskarri eta argumentuak. kaletar, herri mug...
|
|
2013
|
|
|
Aukera ugari izan zituzten eskura Euskararen Legea egin eta adostasun zabalean onartu zutenek. Aukera bat zuten euskal hiztunak unibertso bereizi moduan hartu eta soilik euskal hiztun zirenei hizkuntza eskubide batzuk aitortzea,
|
euskal
hiztunen komunitatea gutxiengo izaten jarraitzera kondenatuz betiko. Beste aukera zuten, ofizialtasun maila ezberdinak eta hizkuntza eskubideen aitormen ezberdinak egitea lurraldez lurralde edo zonaldez zonalde (Nafarroako moduan, adibidez).
|
|
|
Era berean, euskarak
|
euskal
hiztun komunitatea trinkotzen du: Idahoko unibertsitateko irakaslea, Azkaineko pilotaria eta Leioako ekonomialaria komunitate bereko kide bihurtzen ditu, baldin eta euskal hiztunak badira.
|
|
2014
|
|
|
Ez dirudi horrek guztiak herritarren arteko ahozkotasuna gehiegi bultzatzen duenik. Ez euskarazkoa ez erdarazkoa, bai; baina egoera diglosiko desorekatu, ezegonkor eta gutxituan dagoen
|
euskal
hiztunen komunitateak askoz nabarmenago pairatuko ditu beti eragin horiek.
|
|
|
Gaur egun jendarteak botere bat ematen die estatistikei. Euskararen baitan neurketa asko burutu ohi dira, eta hauen bidez
|
euskal
hiztunen komunitate baten autokontzientzia sortzen da, eta norberak hizkuntz bat hautatuta gure egunerokotasunerako, kategoria bat edo bestea elikatzen dugu. Baina inkestetan" gehienetan gazteleraz, batzuetan euskaraz" aukera ezartzen bada, tarteko kategoria bat sortzen da.
|
|
2015
|
|
|
Horrezaz gain, ezinbestekoa da euskara nagusi duten eremu geografikoetako egoerak zertan diren teorizatzea. Urrats horren ondoren eta soilik ondoren iritsiko gara ulertzera gertatzen ari diren egiturako aldaketek
|
euskal
hiztun komunitate naturalen oinarrietan duten eragin linguistikoa. Eta horrela neurtzeko eta aplikatzeko eredu bat izatera ere iritsiko ginateke.
|
|
|
Izan ere,
|
euskal
hiztun komunitate naturalen egituran errotiko aldaketak gertatzen ari dira. Familietan euskara ez den beste hizkuntzen presentzia handitzen ari da, kalean, sare sozialetan gazteleraren edo frantsesaren erabilera orain gutxi arte agertzen ez zen harremanetan agertzen da.
|
|
|
Modu grafikoan esanda, Espainian nagusi izan zen Francoren erregimen zapaltzaileak udalerri hauetan lortu ez zuena gertatu da honen ondorengo erregimenean:
|
euskal
hiztun komunitate naturaletan gazteleraren edo frantsesaren erabilera soziala bere lekua egiten hasi da, eta ondorioz hiztun askoren hizkuntza identitatea (eta erabilera) euskaldun izatetik hibridoa izatera pasa da. Ez da norberaren elebiduntasunari lotutako gertaera, erabilera sozialari lotukoa baizik.
|
|
|
Amaigabeko aipamenak egin genitzake hizkuntza ordezkapenaren teorikoek nahiz baztertutako hizkuntzak indartzearen aldekoek egin dituzten aipamenez hitz egiten. Gertatu dena gertatu da, ordea,
|
euskal
hiztun komunitate naturalek, mendez
|
|
|
Taldekidetasun sentimenduen dislokazio espazio tenporal horretan sakonduta, Amezagak gogora ekartzen ditu Meyrowitz en" placeless cultures" delakoak (Meyrowitz, 1985), zeintzuen arabera kultura batek ez du zertan leku fisiko bati lotuta egon, komunikabide digitalek deserrotze geografiko hori posible egin dutelako. Bada, beste kontinenteetatik etorritako euskal herritar berrientzat telebista euren jatorrizko komunitatearekin kontaktuan egoteko eta haren parte sentitzen jarraitzeko bide eraginkorra den modu berean,
|
euskal
hiztun komunitatearen periferia geografikoetan bizi garen euskaldunontzat euskarazko komunikabideak hiztun komunitatearen partaide sentitzeko modua izan daitezke. Halaber, sare sozialek ere arnasgune ez fisikoa eskaintzen digute inguru erdaldunetan bizi garenon euskaldunoi, hain zuzen ere identitatea eraikitzeko eta euskara erabiltzeko arnasgunea (Diaz, 2014).
|
|
|
Eskolan gai hauek lantzekotan, hiztun berriekin bezainbeste etxetik euskaldun datozenekin egin litzateke. Oso erdaldun diren inguru askotan euskararen hiztun berriek euskaraz jarduteko egiten duten indarra eta euskarari dioten atxikimendua eredugarri jo behar luke
|
euskal
hiztunen komunitateak, eta bereziki ingurune euskaldunetan bizi diren eta etxetik euskal (ki) dun diren hiztunek.
|
|
|
Betiere kontuan hartu da egokitutako edukiak direla, Berasategik azaltzen duen moduan A eta ereduetan ikasten baitute euskal herritar berri gehienek. Hortaz,
|
euskal
hiztun komunitatearen baitako aniztasuna gero eta agerikoa da, eta, Goirigolzarrik aditzera eman duenez, euskalduntasuna eraikitzeko moduetan desberdintasun nabarmenak egon daitezke hiztun berrien eta zaharren artean. Erdara (k) ama hizkuntza d (it) ugun euskaldunok komunitatearen proportzio gero eta handiagoa hartzen dugula kontuan harturik, gizarte
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, 2012 urtearen hasieran eta Errenteriako Udalaren eskaerari erantzunez Soziolinguistika Klusterrak" Errenteriako udalerrian diskurtso berrituaren bitartez
|
euskal
hiztunen komunitatea trinkotzea" xedea zuen
|
|
2019
|
|
|
3 hainbat gomendio (2, 5, 9 eta 12) nagusitzen hasi da gomendio guztien edukia esanguratsua dela esan daiteke. edonola ere, hainbat gomendioren (2, 5, 9 eta 12) garrantzia azpimarratzekoa da. horien baitan, besteak beste,
|
euskal
hiztun komunitatearen ingurune digitaleko politika bateratzea, euskarazko ingurune digitalaren bilakaerari buruzko datu eraginkorrak izatea politika eraginkorrak zehazteko edota euskarazko ingurune digitalaren inguruko ikerketa etengabe egiteak bultzada handia eman diezaioke euskararen presentziari ingurune digitalean.
|
|
|
Bestalde, erresilientziaren bidea proposatzen dugu, zeinak gaizki bizitze horri zentzua eman baitakioke. hondarrean, bizitza historia hau ezin kasu hobea da bere burua, profesionala lagun, ikertzen ari den lekukoa baita. hala, egoera ulertzeaz gain, hobetzeko bideen bila ere ari delako. Bide horietan
|
euskal
hiztun komunitate osorako baliagarri izan daitezkeen ondorioak ateratzen entseatu gara.
|
|
|
TELParen muinak egoera komunikatiboak baikortzea darama, jolas gisa, irudimena erabiliz, norbanakotik talde osoari eragiteko sorkuntza gisa. eta bide batez
|
euskal
hiztun komunitate eria edo sufritzen ari den horren sufrimenduak jabaltzeko eta ongizatetik hurbiltzeko. ayestak eskatzen duenarekin ados, portaera erreaktiboa baztertuz eta proaktiboaren alde eginez: ayestak (2016:
|
|
|
...ere, Jakilearen trauma larriena 5 urtetan xuxen koka dezakegu, iraganean, hots. haatik, handik eratorritako ondorioei gehitu behar zaizkie oraingo egunean bizitzen dituen eguneroko trauma komunikatibo ttipiak euskaraz bizi nahi izateari lotuak, zeina estres linguistiko hutsa baita. honetan datza kasu honek, hain xuxen ere, komunitate osoarekin duen lotura. hala, zinezko erresilientzia bat egiteko,
|
euskal
hiztun komunitateak bizi duen zapalketa gainditua luke dagoeneko. eta urrun gaude hortik. hau erranik, gure eriari ibiltzen laguntzeko, sorkuntzak eman liezaioke bizirauteko makulua. terapeutak integrazioa aipatu duelarik, création proposatzen du norberaren izateari uko egin gabe:
|
|
|
Jakilearen traumatismoa
|
euskal
hiztun komunitate osoarena da, herri bati hizkuntza bortxaz extipartzen ari zaion heinean.
|
|
|
Bestela, plazer ukatua da. haatik, ez dezagun uka, masturbazioa trantsitorioa izan badaiteke ere, ganorazko bizitza sexualerako partaideak beharrezkoak dira. eta horretan dago koska, mixel etxekoparrek (2017) Berriako elkarrizketan zioen gisan, balizko hiztun partaide horiek desagertzen ari baitira: " tsunami bat izan da 25 urtez. harritzekoa. ene adinekoen artean, hamarretarik zortzi edo bederatzik euskara badakite. eta oraingoen artean, hamarretarik batek". horiek hola, Jakilearen traumatismoa
|
euskal
hiztun komunitate osoarena da, herri bati hizkuntza bortxaz extipartzen ari zaion heinean. hortik abiaturik, diagnosi horrekin eta erresilientziari esker oinazearen nondik norakoak ulertu eta gero, minaren aringarriak sorkuntzatik bilatu egin behar zaizkio autoestimua eta duintasuna goratuz, kulpabilizazioa eta lotsa uxatuz. haatik, jakin, aringarri horiek beren mugak badituztela komunitate eria ...
|
|
|
Jone Miren hernandez antropologoak dio euskarak beste agertoki batean jartzen zaituela, irekitzen dizkizula beste ate batzuk,
|
euskal
hiztunen komunitateak hartzen duenez hain modu positiboan. euskararen inguruan buruturiko beste ikerketa batean, hala azaldu zidan 19 urteko emakume batek:
|
|
2020
|
|
|
Behategia ezinbesteko tresna bilakatu da, besteak beste, hedabideek
|
euskal
hiztunen komunitatea trinkotzeko daukaten garrantzia azpimarratzeko, ekoizpen komunikatiboa transmititzeko daukaten gaitasuna neurtzeko, paradigma sozial eta teknologiko berrian sektoreak eduki ditzakeen arazoak eta aukerak aztertzeko, kontsumo aldaketen aurrean alternatibak eskaintzeko, hala nola, hedabideak eraginkorragoak izan daitezen eta jende gehiagorengana irits daitezen kontsentsu eta ado...
|
|
|
Azken finean, Behategia sektorea hobetzen laguntzeko tresna bat da, baina bada espazio bat ere, arlo akademikoaren eta administrazioen parte hartzeari begira, eta noski, bada jarrera bat, hedabide hauen jatorria —herri ekimena— eta helburua kontuan hartzen baditugu:
|
euskal
hiztunen komunitateari zerbitzua eskaintzea eta komunikazioa sustatzea.
|
|
2022
|
|
|
Beñat Muguruza eta Garbiñe Bereziartuak" Hitanoa
|
euskal
hiztunen komunitate garaikidean: molde zaharretatik ertz berrietara" lanarekin parte hartu zuten sarietan.
|
|
|
Hitanoa
|
euskal
hiztunen komunitate garaikidean: molde zaharretatik ertz berrietara
|
|
2023
|
|
|
1 Gure egitekoa:
|
euskal
hiztunen komunitate osasuntsu eta iraunkorra indartzea eta elikatzea.
|
|
|
Balio demografikoen aldatze bortitza hizkuntza komunitate jakin batentzat traumatikoa izan daiteke haren bizindar etnolinguistikoari dagokionean (Giles et al. 1977, 317). Horregatik da interesgarria Altzan immigrazio garaiko
|
euskal
hiztunen komunitateak bizi zuen egoeraren berri jasotzea.
|