|
2009
|
|
|
Eskoletako ikasleek aniztasunean eta berdintasunean bizitzeko aukera izan dezaten, hainbat neurri eskatu ditu Gehituk. Sexu nortasun askatasunaren kontrako jazarpen kasu bereziei aurre egiteko prestatutako arduradunak lirateke
|
euskal
hezkuntza sisteman, Gehituren ustez. Horrelako jarreren aurka lan egiteko materiala sortzearen beharra ere ikusi du, irakasleek tresna egokiak izan ditzaten.
|
|
|
Erronka garrantzitsua dute ikastolek, Imanol Igeregi Ikastolen Elkarteko zuzendari berriaren esanetan: . Euskal Curriculuma da, segur aski, XXI. mendean ikastolek
|
euskal
hezkuntza sistemari egin diezaioketen ekarpen garrantzitsuena?. Euskal Curriculumaz gainera, Eleanitz proiektua, ikastolen finantzaketa eta, giza eskubideak osotasunean?
|
|
2013
|
|
|
Haserrea adierazteko eguna behar zuen, baina alai erantzun zioten herritarrek; hezkuntza sistemaren hileta behar zuena
|
euskal
hezkuntza sistemaren aldeko jai bihurtu zen. 10.000 lagunek baino gehiagok egin zuten dantza atzo Bilbon, Arriaga antzokiaren aurrean, Espainiako Hezkuntza ministro Jose Ignacio Wertek sustatuta asteon Madrilgo Kongresuak onartutako legearen aurka Bilboko kaleak ibili ostean.
|
|
2021
|
|
|
Bigarrenik, gezurra izango litzateke esatea
|
euskal
hezkuntza sistemak dituen arazoak konponduko direla publifikazioaren bidez. Gaur egun Espainiako Estatuaren legeen bidez zuzentzen da gure hezkuntza sistema. Guztia publifikatzea eskoletako hezkuntza proiektuak Estatuaren legedia betetzen duen Eusko Jaurlaritzaren esku uztea da; nahiz eta hezkuntza eskumena transferituta egon Gernikako Estatutuaren bidez. Horregatik, irtenbidea berezko euskal hezkuntza lege berri bat egitea da, non auzolana, herri ekimenak eta hizkuntza murgilketa oinarriak izanda, eredu publikoaren ezaguera desberdin bat ezarriko baita EAEn.
|
|
|
Egoera horren bidez esparru berrietara ailegatuko dira; adibidez, etorkinek ikastoletan ikasiz. Edonola ere, ez dira itunpeko ikastolak jomugan ipini behar
|
euskal
hezkuntza sistemak dituen arazoak konpontzeko. Euskal hezkuntzaren gaineko legediaren aldaketa da gakoa.
|
|
|
Egun hauetan, Euskal Eskola Publikoaz Harro plataformaren aurkezpenaren ostean,
|
euskal
hezkuntza sistemaren desberdintasunei buruzko eztabaida zabaldu da berriro. Euskal eskola publikoaren alde egindako ekimen horrek adierazten du gure hezkuntza sistemak Europa osoko hirugarren sare pribatu itundu handiena duela (Espainiar estatuko lehena), eta kezkagarria dela ikasleen segregazioa, klasearen eta jatorriaren arabera.
|
|
|
Bide horretan gero eta gehiago gara eta sareak sortu ditugu; izan ere, hasieratik esan dugun bezala, segregazioa ez da hiri bati edo lurraldearen zati bati bakarrik eragiten dion arazo bat,
|
euskal
hezkuntza sistema osoari eragiten dion bat baizik. Sare horiek Euskal Eskola Publikoaz Harro Topagunearen sorreran gauzatu dira.
|
|
|
Hor egin dugu bat familien tokiko plataforma ezberdinek, hezkuntza arloko sindikatu gehienek, Euskal Herriko ikasle eta gazte erakunde ezberdinek eta euskal eskola publikoko guraso elkarteen konfederazioak. Hortik plazaratu dugu unea iritsi dela
|
euskal
hezkuntza sistema birpentsatzeko eta ikasgeletan justizia soziala ahalbidetuko duen sistema bat aukeratzeko, haurren familien jatorria edo maila sozioekonomikoa edozein dela ere.
|
|
|
Azken txanpa. Etorkizuneko
|
euskal
hezkuntza sistemari buruzko hitzarmenaren oinarriak zehazteko lantaldearen azken saioa izan zen atzo. Orotara, 90 eragiletik gora izan dira prozesuan.
|
|
|
Lehenik, Eusko Jaurlaritzak dituen eskumen mugatuak kontuan hartuta eta burujabetasun osoa eduki arte, eskolen titulartasunari dagokionez, publiko eta pribatu dikotomiatik haratago joan behar den hezkuntza zerbitzu publikoaren beharra du
|
euskal
hezkuntza sistemak; adibidez, ikastegi guztietan gizarte aniztasuna islatzeko. Aipatutako eredua —auzolana, herri ekimenak eta euskarazko hizkuntza murgilketa ardatzak izanda—, biztanleriaren erantzukizun kolektiboaren eta herritarren partaidetzaren bitartez garatuko litzateke.
|
|
|
Aipatutako eredua —auzolana, herri ekimenak eta euskarazko hizkuntza murgilketa ardatzak izanda—, biztanleriaren erantzukizun kolektiboaren eta herritarren partaidetzaren bitartez garatuko litzateke. Horrela gizarteari eskaintzen zaion zerbitzu publikoa bilakatuko litzateke
|
euskal
hezkuntza sistema, eta ikastetxe bakoitzak betebehar komunak izango ditu.
|
|
|
Kristau Eskola
|
euskal
hezkuntza sistemaren parte da. Sistema horretan daude titulartasun publikoko ikastetxeak eta itundutako titulartasun pribatuko ikastetxeak.
|
|
|
EAEko ikasleak heztea. Horretarako, Euskadik Hezkuntza Lege propio bat behar du,
|
euskal
hezkuntza sistema osatzen dugun guztiok barne hartuko gaituena eta eskubideetan eta betebeharretan berdindu. Doako derrigorrezko hezkuntza ahalbidetuko duen legea, horretarako finantzaketa eskainiko diena gaur egun EAEn ditugun eredu guztiei.
|
|
|
Larruzeak Euskal Autonomia Erkidegoko hezkuntza itunaren garrantzia nabarmendu zuen, besteak beste. Haren ustez, itunak «proposamen zehatzak» behar ditu, eta
|
euskal
hezkuntza sistemaren «akordiorako abiapuntu» izan daiteke. Hala ere, azaldu zuen ituna ez dela amaitzen «sinatzen denean»; etengabe garatu behar den zerbait da:
|
|
|
Doktorearekin bat etorri ziren, besteak beste, LAB, Steilas eta CCOO sindikatuetako ordezkariak. Steilasen arabera,
|
euskal
hezkuntza sistema aldatu behar da «Espainiako Estatuak arautzen duen markoaren menpe» dagoelako. CCOOren ustez, berriz, egungo legea «zaharkituta» dago; eta LABen aburuz, Euskal Autonomia Erkidegoari ez ezik, «Euskal Herri guztiari ere eragingo dion hezkuntza sistema» sortzeko garaia da.
|
|
|
Etorkizuneko
|
euskal
hezkuntza sistema planteatzeko orduan, hizlari guztiek izan zuten segregazioaren amaiera hizpide. Ekitateaz hitz egitean aritu zen Larruzea segregazioari buruz.
|
|
|
—Bildarratz sailburuak eskola segregazioa dagoenik aipatu gabe jarraitzen du,
|
euskal
hezkuntza sistemaren arazorik larriena. Halaber, ez du birplanteatzen azken hamarkadetan zehar, Eskola Publikoaren kaltetan, itunpeko hezkuntzaren hazkundea sendotzen ari den finantzaketa eredua berrikusteko beharrik.
|
|
2022
|
|
|
LABen arabera, EAEko hezkuntza akordioaren inguruko eztabaida ireki izana «aukera» bat izan da hezkuntza «eraldatu» nahi dutenentzat. Sindikatuaren proposamenak, esaterako,
|
euskal
hezkuntza sistemak zeri erantzun liokeen planteatzea du oinarri, eta egungo egoera «iraunarazteaz» gain, indar «euskaltzale, feminista, ezkertiar, antirrazista eta eraldatzaileak aktibatzea» du helburu.
|
|
|
EAJko legebiltzarkide Leixuri Arrizabalagak dokumentua aurkeztu zuten egunean adierazi zuen akordiorako abiapuntu ona ezartzen duela: «Uste dugu oinarri horiekin kontsentsu zabal bat egon litekeela
|
euskal
hezkuntza sistema bermatzeko eta ziurtatzeko». EH Bilduko Ikoitz Arresek adostasuna lau alderdi nagusiek lortzea du begiz joa:
|
|
|
Etorkizuneko
|
euskal
hezkuntza sistemari buruzko hitzarmenaren oinarriak zehazteko lantaldea sortu zen. Eragileak entzun eta itun bat ontzeko ardura zuen.
|
|
|
Gaur egun, itunpeko ikastetxe katolikoek
|
euskal
hezkuntza sistemaren %35a osatzen dute (harritzeko kopurua hezkuntza sistema batean!); diktadura frankistaren babesarekin elizak garatu zuen hezkuntza sarea gure egunetara heldu da, demokraziaren botere publikoek esku hartu gabe. Izan ere, ikastetxe horiek guztiak diru publikoz finantzatuak dira, baina kudeaketa pribatukoak, eliza katolikoaren kudeaketa, hain zuzen.
|
|
|
Prentsa ohar batean, adierazi du ona dela legeak berariaz jasotzea zein diren ikasleek eskuratu beharreko hizkuntza gaitasunak derrigorrezko hezkuntza amaitzerako, eta «egokitzat» jo du legeak hitzarmenean adostutakoari jarraitzea. Hala ere, kezka adierazi du legeak ez duelako zehazten
|
euskal
hezkuntza sistemak zein hizkuntza ereduri jarraituko dion. «Euskal hezkuntza sistema eleaniztuna berresten du lege zirriborroak, baina ez du zehazten nola interpretatu behar den sistema eleaniztuna izatea hizkuntza ereduari dagokionez».
|
|
|
Bestetik, itunpekoak ere egongo dira, finantzaketa hobearekin: «Derrigorrezko irakaskuntzak ematen dituzten itunpeko ikastetxeak
|
euskal
hezkuntza sistemaren parte izango dira, eta osorik finantzatuko dira irakaskuntza horiei dagokienez».
|
|
|
Nazio ikuspegia: «Ontzat ematen du
|
euskal
hezkuntza sistema propioa egituratzea oztopatzen duen esparru juridiko politikoa, eta ez du planteamendurik Euskal Herrirako hezkuntza sistema burujabean urratsak egiteko». Eta segregaziori aurre egiteko neurriak:
|
|
|
Baina aldi berean, baita aldarrikatzeko gune bat ere». Aldarrikapen horien artean kokatu ditu ikastolen, hezkuntza sarearen, defentsa eta
|
euskal
hezkuntza sistemaren erreibindikazioa: «Ikastolen Elkarteak sare nazionala osatzen dugu, eta proiektu nazional bat lantzen dugu, elkarrekin eta koordinatuta».
|
|
|
«Gure jaiak misio bat eduki behar du, aldarrikapen bat. Kilometroak sortua dago
|
euskal
hezkuntza sistemaren defentsa egiteko, baina nola ez, euskarari plazak eskaini eta horiek egonkorrak bihurtzeko».
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak duela bi urte ireki zuen proiektuetako bat da
|
euskal
hezkuntza sistemaren ingurukoa. Helburua da euskal hezkuntza sistema bateratu baterantz joateko bidean ekarpenak jasotzea, ikuspegiak bateratzea eta amankomuneko elementuak ateratzea posible egin dezaten.
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak duela bi urte ireki zuen proiektuetako bat da euskal hezkuntza sistemaren ingurukoa. Helburua da
|
euskal
hezkuntza sistema bateratu baterantz joateko bidean ekarpenak jasotzea, ikuspegiak bateratzea eta amankomuneko elementuak ateratzea posible egin dezaten.
|
|
2023
|
|
|
Bada ez da posible izango, Espainiako legediak zuzenean debekatzen baitu egungo hezkuntza sistematik
|
euskal
hezkuntza sistema burujaberako irudikatzen dugun trantsizioa. Legearen arabera, hezkuntza bi saretan banatzen da eta biek tratu bera jaso behar dute (soilik segregazioaren karira dago matrikulaziorako askatasuna murrizteko aukeraren bat), Espainiako legediaren arabera erabakitzen da hemengo eduki kurrikularra edo haren arabera antolatzen dira langileak.
|
|
|
Azkar iritsi da Hezkuntza Sailaren erantzuna. Ohar baten bidez iragarri du «ahalik eta lasterren» dei egingo diela sindikatuei, «negoziazio eremuak elkarrekin aztertzeko eta
|
euskal
hezkuntza sistemak lortu nahi dituen hobekuntzetan eragin zuzena izango duen adostasuna lortzeko».
|
|
|
«Titulartasunaren gaian tematzeak, beraz, funtsik gabea izateaz gain, bestela ados gauden helburuei ez erreparatzea dakar. Honenbestez,
|
euskal
hezkuntza sistemaren inguruan eztabaidatu eta proposamenak egiterako garaian, helburuak argi izan behar genituzke». Beraz, Mendiaren ustez, titulartasunaren eztabaida funtsik gabea eta antzua da segregazioaz hitz egitean gure artean ados jartzen ez garelako.
|
|
|
Antolatzaileek adierazi dutenez, urteurrenak bat egiten du «hezkuntzan lege aldaketa sakonak egiten ari diren garai batekin». Hala, haien erranetan, aldaketa prozesu hori «eskola publikoa sendotuz eta hedatuz amaitu behar da,
|
euskal
hezkuntza sistemaren ardatz bihurtu dadin».
|
|
|
Lankidetza horren isla diren bestelako proiektuen artean, aipatu du datozen lau urtean unibertsitatearen ikerketa
|
euskal
hezkuntza sistema osora zabaldu nahi dutela, «zientzian eta bikaintasunezko ikerketan oinarritutako berrikuntzak landuz eta proposatuz»,
|