|
2010
|
|
|
Eta, handik egun gutxira, ekainaren 29an, Espainiako Gobernuko presidenteak ofizialki bedeinkazioa eman zion bake prozesuari, adierazpen publiko baten bidez. Adierazpena Espainiako Kongresuan egin zuen, baina ez osoko bilkuran, kazetarien aurreko agerraldian baizik. Gobernuaren eta ETAren arteko elkarrizketak hasi egingo zirela jakinarazi zuen eta, ETArekin hitzartu bezala, Espainiako Gobernuak
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatuko zuela agindu. Buruz aritu zen, paperik irakurri gabe.
|
|
|
Espainiako gobernuburuak, gatazkaren konponbiderako ezinbesteko adierazpena? egin zuen Batasunaren iritzian,?
|
euskal
herritarrek erabakiko dutena errespetatzeko konpromisoa, hartu zuen neurrian.
|
|
|
zela adieraziko zuen. Ondoren, Espainiako Gobernuko lehendakariak, Rodriguez Zapaterok,
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatuko zuela aginduko zuen, alderdien arteko elkarrizketari bedeinkazioa emango zion eta ETArekin elkarrizketa formalak hasiko zituela jakinarazi; dena, bi aldeek hitzez hitz hitzartutako adierazpenaren bidez. Su etenarekin eta Rodriguez Zapateroren adierazpenarekin, bi mahaiak abiatuko zirela ere hitzartu zuten bi aldeek, Anoetako proposamenak zehaztutako moduan:... batetik, ETA Gobernua mahaia, gatazkaren ondorioez hitz egiteko, eta, bestetik, euskal alderdi politikoen mahaia, esparru politiko berrirako akordioa negoziatzeko.
|
|
|
Ahotsak. Euskal Herriko alderdi eta sindikatu gehienetako emakumeek bat egin eta, alderdietako zuzendaritzek gerora egin beharreko negoziazioari aurrea hartuta, akordio politikorako oinarriei buruz kontuan hartzeko moduko ekarpena egin zuten,
|
euskal
herritarren erabakiaren errespetuari buruzko formulazio hitzartuarekin:
|
|
|
Sinatzaileen artean PSE EEko, PSNko eta PSko kideak egoteak esangura berezia eman zion testu hari,
|
euskal
herritarren erabakiaren errespetua jasota zegoen neurrian. Inork ez zuen dudarik egiten Gemma Zabaleta PSE EEko legebiltzarkidea. Jone Goirizelaia Batasuneko buruzagiarekin batera mugimendu haren eta adierazpen haren inspiratzaile nagusia?
|
|
|
Prozesu osoaren gakoetako bat une honetan zegoen. Genevan eta Oslon,
|
euskal
herritarrek erabakitzen zutena Estatuko erakundeek errespetatu egingo zutela hitz eman zuen PSOEk, ETArekin hitzartutako akordioan. Eta Loiolan, euskal herritarrek erabakitzen zutena Espainiako erakundeek errespeta zezaten defendituko zutela hitz ematekoak ziren hiru alderdien ordezkaritzak.
|
|
|
Genevan eta Oslon, euskal herritarrek erabakitzen zutena Estatuko erakundeek errespetatu egingo zutela hitz eman zuen PSOEk, ETArekin hitzartutako akordioan. Eta Loiolan,
|
euskal
herritarrek erabakitzen zutena Espainiako erakundeek errespeta zezaten defendituko zutela hitz ematekoak ziren hiru alderdien ordezkaritzak.
|
|
|
Ez zen gutxi Estatuko erakundeek
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatuko zutela denek onartzea eta erabaki oro legezko prozeduren bitartez hartuko zela hitzartzea. Baina ez zen nahikoa, jakina.
|
|
|
Alderdien artean erabaki beharrekoa zen, baina, jakin bazekiten Genevan eta Oslon izandako akordioetan ere PSOEk berme hori eman ziola ETAri:
|
euskal
herritarrek erabakitzen dutena errespetatuko du Espainiako Gobernuak. Horri forma egokia ematea zegokien orain alderdiei, etorkizuneko akordio politikoan auzi hori konpontzeko printzipioetan ados jartzea.
|
|
|
PSE EEko ordezkaritzak hori aitortzeko eragozpenik ez bazuen, besteek ere ez. Dena den, euskal alderdien arteko akordiorako oinarriak idazten eta hitzartzen ari zirenez, ezin zuten idatzi Espainiako Gobernuak edo Estatuko Instituzioek
|
euskal
herritarren erabakia errespetatuko zutela, hori agintzea ez baitagokie euskal alderdiei, baizik eta akordioa sinatzen duten alderdiek. PSE EE barne, konpromisoa hartzen dutela behar den lekuan defenditzeko. Madrilen, alegia?
|
|
|
konpromisoa hartzen dutela behar den lekuan defenditzeko. Madrilen, alegia? Estatuko Instituzioek
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatzea. Horregatik formulatu zuten formulatu zuten bezala, akordio zirriborroan, atal honetako lehenengo esaldia:
|
|
|
Zentzu honetan, Euskal Herriaren etorkizunari buruzko azken hitza Euskal Herrian bizi eta lan egiten duten euskal herritar guztiena izan behar du. Euskal Herriaren etorkizuna
|
euskal
herritarrek erabaki behar dute, eragile guztion artean adostu beharreko prozedura demokratikoaren bitartez. Eta guztiok errespetatu behar dugu herritarren erabakia.
|
|
|
Bigarren puntuak, urriaren 31ko zirriborroan idatzita zegoen bezala, ez zuen Espainiako Estatua zuzenean konprometitzen, han eserita zeuden alderdi politikoak baizik. Horregatik, dokumentu hartan Estatuak ez zuen agintzen
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatu egingo zuela, baizik eta akordioa sinatzen zuten alderdi politikoak konprometitzen zirela hemen erabakitakoa Madrilek errespeta zezan defenditzeko. Baina Estatuak, Gobernuaren bidez, beste nonbait hartu zuen konpromisoa:
|
|
|
Baina Estatuak, Gobernuaren bidez, beste nonbait hartu zuen konpromisoa: Oslon, ETArekin sinatutako akordioan,
|
euskal
herritarrek erabakitakoa errespetatu egingo zuela hitz eman zuen. Gero, Jose Luis Rodriguez Zapaterok ekainaren 29ko adierazpenean, hitzez hitz esan zuen gauza bera, nahiz eta Konstituzioari eta Estatutuari egin zizkion aipamenengatik erakunde armatuak hitza jan egin zuela leporatu.
|
|
|
Dagoeneko ez ziren marko politiko demokratikoa osatzeko, aukera politiko guztiak gauzagarriak izango ziren joko arau berriak adosteko bakarrik, baizik eta trantsizioko marko politiko jakin bat, aukeren artean bat, baldintza gisa jartzeko. Eta horretarako, PSOEri
|
euskal
herritarren erabakitzeko eskubidea errespetatzea exijitzeaz gain, Hego Euskal Herrirako estatutu politiko bateratua bultzatzea ere eskatu zitzaion. Nazioarteko begiraleek ezker abertzalearen planteamenduak oro har arrazoizkoak zirela esan zieten Batasuneko kideei, Otegiren esanetan, Genevako azken negoziazioetan, baina Otegik berak aitortzen du nazioartekoek salbuespen bat egiten zutela:
|
|
2015
|
|
|
2005eko otsailaren 1ean Espainiako Kongresuan izandako eztabaidan, bi erabaki eremuren arteko gatazka argia irudikatu zuen:
|
euskal
herritarren erabaki eskubidea aldarrikatzen zutenak, batetik, eta Espainiaren subiranotasuna zatiezina zela argudiatzen zutenak, bestetik. Ibarretxek ez zuen Espainiako Gorteek jarri zioten harresia gainditzerik lortu, baina arrastoa utzi zuen.
|
|
|
1999ko maiatzean, Suitzako Vevey herrixkan bilera egin zuten Aznarren hiru ordezkariek eta ETAko bi solaskidek, Mikel Albisuk eta Belen Gonzalezek, Juan Maria Uriarte apezpikua bitartekari zutela.119 ETAk jakin nahi zuen ea Espainiako Gobernua prest zegoen
|
euskal
herritarren erabakitze eskubidea errespetatzeko. Espainiako Gobernuak jakin nahi zuen zertan zen ETA; su etena betikotzeko zer aukera zeuden.
|
|
|
zuen autore hauen tipologiaren arabera, baina hori ere lortu gabe utzi ditu armak. Ez ditu azken helburuak lortu, alegia independentzia eta sozialismoa, baina ezta tarteko helburu taktikoak ere, hau da, funtsean,
|
euskal
herritarren erabakitzeko eskubidearen aitormena.
|