|
2010
|
|
|
Euskaldun askok
|
euskal
estatu bat nahi izatea arrazionala dela, ez patologikoa, edozeinek ulertzeko modukoa behar luke da berez. Espainolek bakarrik ez, beste herri batzuek ere badute euren estatua, eta arrazionaltzat eta normaltzat hartzen da.
|
|
2012
|
|
|
The Economisten, [eta ez du inork astekari hori" ezkertiartzat" joko] Aznarren gobernua Erdi Aroko inkisizio garaiekin konparatzen zen. Eta barne aldera begira,
|
euskal
estatu baten beharraren alde beti epel sentitu izan garen askok ere pentsatu genuen, ondo edo gaizki, geure eskuetan dagoen Estatuak ez zuela inoiz halakorik egingo eta independentistei arrazoia eman genien.13
|
|
2015
|
|
|
Horren arabera, batzarra, komuna, auzolana, etxea eta beste jardunbide eta instituzio batzuek erakutsiko ligukete komunitarismo prepolitiko iraunkor bat dela euskal jendearen bereizgarri nagusia. Paradigmaren korronte batean, halako beste komunitarismo batzuetan bezala, judaismo fundamentalistan esaterako, komunitarismo hartatik erakundetze politikora igarotzea usteltze eta eragabetzetzat jotzen da, eta halaz,
|
euskal
estatu baten aukera gaitzesten edo gutxiesten. Paradigma horren adibide zenbait, ikus:
|
|
|
75. " Helburua euskal kulturaren transmisioa da. Eta independentzia,
|
euskal
estatu bat, eman dezagun, horretarako tresna. Baina hala al da?
|
|
2018
|
|
|
" Zazpiak Bat" armarria, Gipuzkoako eta Lapurdiko armarri zaharrekin. zituen Madrilgo gobernuak hartu zituen neurriak; haiek argitaratu zituen Eskualduna k. ..., ez zuten lerro bakar bat ere sartu Broussainen gogoeta abertzaleez, hala nola" Zazpiak bat" aren ideiaz, Gernikako arbolaz eta euskaldun guztiak bateratzeko xedeaz, beti ere Broussainek berak Azkueri jakinarazi zionaren arabera.270 Manex Hiriart Urruti Eskualduna ko zuzendariak zorrozki idatzi zuen, 1914an, bere astekarian, baietz, mendiz bi aldeetako euskaldunak ahaideak direla, baina
|
euskal
estatu baten sortzearen kontra zegoela, batzuk Frantziarekin ezkondu zirela eta besteak Espainiarekin, eta hori ongi iruditzen zitzaiola.271
|
|
|
Beraz, lurralde zatiketa eta identitate ordezkatzaile desberdina izatea oztopo handiak dira herri batu baterantz joaterako orduan. Identitate espainiarrak indarra eta eragina lukeen
|
euskal
estatu batean ez dira sekula sartuko identitate frantziarrarekin bizitzen ikasi duten beste euskaldunak. Euskaldunen bereizleak dira frantses identitatea eta espainola.
|
|
|
Batzuen ustez ez du gehiago balio azpimarratzea nazioa edo herria garela; ideia hori zaharkitua omen da eta ez omen du funtzionatzen. Haatik, jende gehiago erakar omen daiteke argudiatuz gero
|
euskal
estatu batean hobeki biziko ginatekeela. Batentzat ongi bizitzea da diru gehiago irabaztea eta kontsumismoan murgiltzea, Mac Donalds en jatea, ingurumenaren zaintzeaz axolatu gabe; beste batentzat, ordea, ongi bizitzea justu kontrakoa da, elikagai ekologikoak erostea eta jatea, diru gutxiagorekin bizi ahal izatea, garraio publikoaren onurez gozatzea.
|
|
|
Hobeki bizitzearen ideiak, aldiz, badu bide interesgarririk egiteko, lurraldetasunaren ikuspegitik begiratuz. Espainiatik edo Frantziatik bereizi eta
|
euskal
estatu batean bizitzea hobeki bizitzea bada, argudio horrek balio behar luke independentzia Euskal Herri osorako baldin bada. Eman dezagun indar gehiago hartzen duela Gipuzkoa, Araba eta Bizkaia bakarrik hartuko lituzkeen euskal estatu baten ideiak:
|
|
|
Espainiatik edo Frantziatik bereizi eta euskal estatu batean bizitzea hobeki bizitzea bada, argudio horrek balio behar luke independentzia Euskal Herri osorako baldin bada. Eman dezagun indar gehiago hartzen duela Gipuzkoa, Araba eta Bizkaia bakarrik hartuko lituzkeen
|
euskal
estatu baten ideiak: beharbada orain baino hobeki biziko lirateke hiru herrialde horietan; hala ere, horrek ez luke baliorik Nafarroan eta Zuberoan, adibidez.
|
|
|
Konbentzitu, nola? Balizko
|
euskal
estatu bateko bizimoduaz teorizatuz. Katalogo batean bezala eskainiz nolakoa litzatekeen bizia, independentzia lortuko bagenu?
|
|
|
Eztabaida genezake, beraz,
|
euskal
estatu baten beharraz edo komenentziaz. Argi dago, baina, haien kontzientzia nazionalaz jabetu zirenean, finlandiarrek euren estatua eraikitzeko borondatea eta abilidadea erakutsi zutela, eta hezkuntza sistemak zeregin determinantea izan zuela prozesu horretan, haren bidez alfabetatu zelako herria.
|
|
2021
|
|
|
Horrenbestez, euskarak eta euskal kulturak beren lekua izan dezaten, badirudi aukera bakarra Paulo Iztuetak aipatzen duena izatea, hots, euskal hezkuntza sistema nazional bat —euskalduna izan arren, laikoa, inklusiboa eta demokratikoa dena, noski, zeinetarako ezinbestekoa litzatekeen
|
euskal
estatu baten babes instituzionala: " Bistakoa da borondatea bakarrik ez dela aski bere asmoa aurrera eramateko alboan estatu boterearen lege babesa ez bada[...].
|