|
2009
|
|
|
–Pena bakarra dut, geografi liburua ekarri ez izana,
|
etxeko
lanik ez nuelako, han argi eta garbi azaltzen baita nik diodana.
|
|
|
–Pena bakarra dut, geografi liburua ekarri ez izana,
|
etxeko
lanik ez nuelako, han argi eta garbi azaltzen baita nik diodana.
|
|
2016
|
|
|
Eta, bai, egia da, oro har, emakumeek egin izan dutela lan etxean, hainbat garai historikotan. Dena dela, emakumeen
|
etxeko
lanak ez dira beti izan gaur egun diren modukoak; izan ere, fenomeno sozial guztiak bezalaxe, etxeko lanak ere giza historiaren fruitua dira, eta, beraz, aldakorrak. Sistema ekonomikoak hazi eta deuseztatu ahala, goitik behera eraldatu da etxeko lanen garrantzia eta nolakotasuna.
|
|
|
Antza denez, masaien gizartean, emakumeak arduratzen dira etxeko lan guztiak egiteaz, eta, ondorioz, baita etxeak eraikitzeaz ere, zeren, herri nomada bat direnez, sarritan aldatzen baitute bizitokia. Emakume masaien ikuspegitik,
|
etxeko
lanak ez dira soilik janaria prestatzea, garbitzea, haurrak zaintzea, jostea eta beste; aitzitik, etxeak eraikitzea ere etxeko lana da. Gizonen abeltzaintza zereginak garrantzitsuak dira, bai, baina gizon masaien ekarpen ekonomikoak bezain produktiboak eta ezinbestekoak dira emakumeen, etxeko lanak?
|
|
|
produktu historiko amaitua ez da mende bete baino askoz zaharragoa. Koloniaren garaietan,
|
etxeko
lanak ez ziren, inondik ere, gaur egun AEBetako etxekoandre batek egunero egiten dituen zereginen modukoak.
|
|
|
Izan emakume, aske?, izan esklabo, emakume beltzek etxetik kanpo egin dute lan, eta, beraz,
|
etxeko
lanak ez dira sekula izan haien bizitzen erdigunea. Emakume beltzek, hein handi batean, ihes egin diete kapitalismo industrialak klase ertaineko etxekoandre zuriei ekarri dien kalte psikologikoari eta horren ustezko bertuteei:
|
|
2019
|
|
|
Gainera, nahiz eta gensa txit sendoa izan, eta hala zela frogatzen du auzitegi publikoekiko loturarik gabeko etxe auzitegi hori izateak berak?, haren buru jarritako aita familiakoa herritar bat zen, oroz gain: haren autoritatea mugagabea zen, eta guztiz gobernatzen zituen emaztea eta seme alabak, baina ez ziren haren jabetza; zehazki, haien existentzia administratzen zuen, onura publikoan pentsaturik; emakumea, berriz, haurrak munduratu eta
|
etxeko
lanaz ez ezik nekazari lanak ere egiten zituenez askotan, oso baliagarria zen herriarentzat, eta errespetu handia zitzaion. Errepara diezaiogun historian barrena agertuko zaigun funtsezko gertakari bati:
|
|
|
baieztatu du nahiago luketela etxean geratu, lantegian aritu baino. Dudarik gabe, klase ekonomikoki zapaldu baten barnean eskuratzen dute independentzia, eta, bestalde, lantegiko zereginek ez diete baimenik ematen
|
etxeko
lanak ez egiteko. Proposatu izan baliete aukera zezaten non nahiago zuten berrogei orduko lan astea, fabrikan ala etxean, bestelakoak izango ziren erantzunak, dudarik gabe; eta, beharbada, pozik ere onartuko lituzkete bi egitekoak metatzea baldin eta berena luketen mundu batean txertatuko balira obrero gisa, modua balute gustura eta harro parte hartzeko mundu hori eratzen.
|
|
|
Leirek mingainari kosk egin behar izan zion ez erantzuteko. Bere onetik ateratzen zuen eskola maisuaren rolean jartzen zenean, ikasleari errietan
|
etxeko
lanak ez egiteagatik. Gurasoekin hitz egin nahi zuela esatea besterik ez zitzaion falta.
|
|
2023
|
|
|
Nire etxeko intimitatean barneratuz, Brigittek begien parean jarri zizkidan ordura arte batere inportantziarik eman ez nien hainbat kontu. Ez, nire amak ez daki kozinatzen, ezta maionesa xixtrin bat egiten ere,
|
etxeko
lanak ez zaizkio interesatzen, ez da emakume" femeninoa". Adierazpen zitala, egun batean sesioan ari garela:
|