|
2002
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman nahi baldin badie, euskal programetara bidali behar dituzte seme alabak, ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela,
|
etxeko
lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza dutelako eskuratu. Eta batzuetan umeek zailtasun objektiboak izan ditzakete, laguntzarik ez dutenez, lan horiek behar den bezala egiteko.
|
|
2006
|
|
|
Ez nengoen behartuta, hori zen bion arteko ituna:
|
etxeko
lanak egiteaz gain emazte plantak egitea ordaintzen nion, halaxe adostua genuen tratua, ez baitago bikote arrunt baten itxurak egitea baino modu egokiagorik mihigaiztoengandik libratzeko. Herr Öchler eta frau Öchler, hala ginen jende aurrerako, hori zen ituna.
|
|
2009
|
|
|
Atzo kafea hartzera joan ginen taldeko sareginok, eta ez dakit nork zein neskato gozoa zinen gogorarazi zigun. Burura etorri zitzaidan eskolatik irten, gugana etorri, merienda jan eta
|
etxeko
lanak egin ostean portura irteten zinenean olgetan, ez zela egunik pasatuko gutariko nonork" kontuz, gero, uretara jausi barik" ohartarazi gabe. Baietz erantzun zidaten taldeko saregin guztiek, hori aipatu nienean.
|
|
|
Ez dut oroitzapen txarrik sasoi hartaz; urte haietan gustura bizi nintzela esango nuke. Kriada lanetan joango ote nintzen galdetu zidanean ere amumak, handiagoa izan zen niregan harrotasuna, etxea uzteak sortu zidan tristura baino; harrotasuna sentitzen nuen,
|
etxeko
lanak egiteko nire trebetasunaz amumak esaten zizkidan berba haiek ez zirela putzezkoak ikusi nuelako, heldu egin nintzela eman gura zidalako aditzera amumak, azken batean.
|
|
2010
|
|
|
Hauek oso ondo hartu zuten eta beste zerbait aurkitu arte gela bat utzi zioten oroigarriz betetako etxe hartan. Trukean ezer eskatu ez zioten arren,
|
etxeko
lanak egitea bere esku hartzea deliberatu zuen, lanik aurkitzen zuen artean, behintzat. Senarra zenarekin bezala, harreman gozo eta sakona lortu zuen Xabiertxoren alargun Myrtarekin.
|
|
|
Eragin handikoa izan zen niretzat, bere sendikoen etxean sartu eta han bere anaia batekin berriketan jardutea. Han zegoen,
|
etxeko
lanak egiten, edozein nekazari bezala jantzita, egurra txikitzen. Neure begiz ikusi nuen, harriturik, etxe hartan nola ez zen ezer aldatu, Giuseppe izeneko bertako seme bat Aita Santu eginda ere.
|
|
2011
|
|
|
Mutilok eta berauen arreba atsoaren ilobak ziren eta morroi neskame gisa enplegatuak zeuzkan. Ez zuen kanpoko jenderik nahi; familia nahikoa zen
|
etxeko
lanak egiteko. Lan nagusietarako bakarrik etorrarazten zuen auzoko laguntza, baina orain martxoan geunden.
|
|
|
Eskuak bakarrik, urduri jolasten mahai gainean nolanahi botata dauden postre kutxiloekin. Neska koskorraren eskuak dira, eskuak,
|
etxeko
lanak egiteaz hondatuxeak, hatz erakuslean jostorratz ziztadak igartzen zaizkio, azkazalak hondo hondotik moztuta dauzka. Élianek, nahi gabe, esku horietan erreparatu du eta, disimuluz, ezkutatu egin ditu bereak, hatz finak, zuriak, alferkeriak eta etengabeko zainketak halako nagitasun aristokratiko batez hornitzen dituztenak.
|
|
|
Goizetan nekez lortzen dut arratsaldetan bezala kontzentratzea. Gaur goizean
|
etxeko
lanak egiten dizkigun pertsonaren kargu utzi zaitut, harekin egongo zara orain. Hamaiketan hitzordua dut Diputazioan, zu zahar etxe batean sartzeaz mintzatzeko.
|
|
|
Ezin nuen horrela jarraitu; urte hartan mutil bat hartu beharra nuen etxeaz arduratu eta bazkaria egiteko, morroia aurkitzea erraza ez izan arren. Momentuz ondo konpontzen nintzen aitarekin, nik bi artaldeak gobernatu bitartean berak bazkaria eta
|
etxeko
lanak egiten baitzituen, baina ez zen beti etortzen, bestelako lanak ere bazituen eta.
|
|
2012
|
|
|
zeharo gorritu zen. Iruditu zitzaion, berak ordura arte ezagutzen zuenaren arabera, piano hura lekuz kanpo zegoela inguru hartan,
|
etxeko
lanak egiteko jantzita egonik zetazko jaka gainetik jartzearen pareko zela hura, nonbait.
|
|
2019
|
|
|
Ez bata ez bestea ziren etxeko garbitasun eta ordenarekin maniatikoegiak. Baina Lexa haserreak hartzen zuenean,
|
etxeko
lanak egiten hasten zen frenetikoki.
|
|
2020
|
|
|
Zaharxeagoak, berriz, gaueko hamarrak jo arte aritzen ziren baltseoan herriko plazan. Mikelak oso gustuko zuen,
|
etxeko
lanak egindakoan, ahizpekin plazara jaistea, eta bat batera konpasa jarraitzen zuten bikoteei begira egotea. Gonek hegan egiten zieten neska gazteei, zeren hain arin mugitzen zituzten oinak, non berek ere airean flotatzen zutela ematen baitzuen.
|
|
|
Zorionez Arminda ondoan bahuen. Eguneroko gauza arruntez mintzatu gara eta emeki emeki
|
etxeko
lanak egiten hasi haiz. Hilabeteren buruan, hitz aspertu batean esan din ez dunala isilik egon behar.
|
|
|
Eta azak ontzeko, gainean neukan kulparen itzal luze izugarria: goizean jaikitzen nintzenetik, komunera laguntzen ninduen,
|
etxeko
lanak egiten nituen bitartean zaindari neukan, gauean ohean sartu arte nire eguneroko ekintzarik xumeenak hipotekatzen zizkidan.
|
|
2021
|
|
|
Edo akuilatzen ditugu, ulertu ez dituzten maisu maistren kontrako protestetan, bidegabekeria baten biktima izatearen plantak egiten ditugu haiekin. Eta egunez egun zuzentzen dizkiegu etxeko lanak; eseri ere egiten gara haien ondoan
|
etxeko
lanak egiten dituztenean, haiekin ikasten ditugu ikasgaiak. Egia esan, haur batentzat, eskolak hasieratik izan luke berak bakarrik, gu gabe, aurre egin beharreko lehen borroka; hasieratik argi egon luke haren gudu zelaia dela, non guk laguntza noizbehinkako eta hutsal bat baizik ezin baitiogu eman.
|
|
|
ustekabean jarri zuen gugan bere behako urdina, etxeraino lagundu zigun egun batez eta gu estimutan edukitzen hasi zen. Arratsaldean, gurera etortzen da
|
etxeko
lanak egitera; eskuetan dugu ikasgelako lehenaren kaier preziatua, bere kaligrafia eder punta zorrotzez eta tinta urdinez idatzia; bere etxeko lanak kopiatu ditzakegu, denak akatsik gabeak. Nolatan suertatu zaigu halako zoriona?
|
|
|
–Behin batez
|
etxeko
lanak egin gabe joan ninduan eskolara. Orduan irakasle anker bat genian (guk" Akerra" esaten genioan), eta nire hutsaz jabetuta, suminduta, klaseko mutil guztiak beren aulkiekin patiora irtenarazi eta, ba al dakizue zer agindu zien zakilberde kakingarri hark?
|
|
2022
|
|
|
" Ikus dezagun:
|
etxeko
lanak egiten nituen; ikaslea nintzen; azkeneko azterketak egitekoa nintzen. Mobilizazioa gertatu zen.
|
|
|
Amari berari dagokionez, berriz, honako hauek balioko lukete bere aldarria justifikatzeko: " Ondo datorkit
|
etxeko
lanak egin ahal izateko"," Aste osoko janaria prestatzeko aprobetxatzen dut"," Erosketak egiteko tartea hartu behar nuen" eta abar.
|
|
2023
|
|
|
Etxerako moduko euskaldun zangarren bat garaiz agertu izan balitzait esku eske edo gaurko neska gazteek duten askatasuna izan banu, ez ninduan berehalakoan harrapatuko hire sare likatsuan, baina Frankismoaren hondarreko gizarte bidegabe hartan zer aukera genuen ba emakumeok? Lehenbailehen ezkondu ahal zenarekin eta kitto,
|
etxeko
lanak egitera.
|