|
2000
|
|
|
Horixe agertu baitu Lukuk, unibertso bat, esan nahi baita, giza geografia bat, ipuinez ipuin eta irakurketan aurrera egin ahala gure baitan birsortzen goazena. Garazi inguruak dira Lukuren geografia, eta hor bizi direnak nahiz horra
|
etortzen
direnak haren giza osagarria. Bestalde, kontatzeko moduan neurtua, mamitua, luzaz pentsatua, hizkeran, esaldien tenpoan, hor dago liburuaren meritu nagusia, nik uste.
|
|
2002
|
|
|
Nork jaso ote zion illobi apainxka ori? Agian, Espaiñiako Erregiña Isabel II gn. aginduz, onera
|
etortzen
zanetan, arek eskiñi kantuak atsegin izaten zitzaizkiolako?
|
|
2003
|
|
|
Arantzazuko Batzarraren osteko urte batzuetan Arantzazura udetan euskara ikasten
|
etortzen
ziren amerikar ikasleen euskarairakasle ere izan zen, Jon Bilbaoren eskariz, izan ere haiei ingelesez irakatsi beharra zegoen, eta gutxi ziren orduan hortarako gai zirenak.25 Aldi berean, esan behar da, Ameriketatik Euskal Herrira Jon Bilbaoren bitartez zetozen askok Oskillasoren etxea izan zutela aterbe. Amerikar euskalzaleen Arantzazuko udako ikastaro horietariko baten ezagutuko du Rudolf P. G. de Rijk hizkuntzala25 Udako Euskara eta euskal kultura ikastarook Reno-ko Unibertsitateko Euskal Ikaskuntzen Katedrak eraturik martxan jarri ziren 1967(?) inguruan Ustaritzgo Udako Unibertsitatearen barruan, eta handik urte bira Ustaritzen eta Arantzazun.
|
|
|
Juan Pedro itsasgizonaren lagunen artean han zegoen Castor Uriarte ere, esaterako. Jose, ostera, ez ei zen familiarekin Gernikara
|
etortzen
, asma gaixoa zela ta.1 Ezkondu ondoren, erraztasun gehiago izango du hurbiltasunagatik eta sarriago itzuliko da, dena dela, bere jaioterrira, seme alabek ondo gogoratzen dutenez. Hauek diotenez, Benito osabaren seme alabak, Gurutzi eta Kepa, izan dira euren lokarri nagusia Gernikan luzaroko denboran, eurok oraindik txikiak zirela batez ere.
|
|
|
Morroia
|
etortzen
zaionean kafe beltza, cognaca ta habano bat eskatzen ditu.
|
|
|
Fernando aspalditik ezagutzen det. Maiz
|
etortzen
da frontoira Zubirirekin. Representantia da.
|
|
|
Eztauka adiskiderik Madriden Besoluze, Sudurrandi eta beste pelotari batzuk izan ezik, eta gainera eztaki espainolez. Besoluzek adiskide asko dauzka frontoira
|
etortzen
dan jendearen artean eta eztute uzten bakean minuto batean ere. Gehien gehienak erdeldunak dira.
|
|
|
Apalategik hatz lodi bat jaso eta, Pa" itte (pa" itte= pareta= horma) baten kontra txixe e" itten zaela erran zuan,
|
etortzen
zazu bat atzetik, eta plast! belarrondokoa emate" izu.
|
|
|
Baina Koreako guduak bira egin zuanean sortarazi zituan arrazoiak aienatu zirala bat batean amaitu ziran Gabilondoren agerraldiak, eta Fernandok tipuski sentitu zuan lehen sarri
|
etortzen
zan bihotzetiko adiskide baten faltäa.
|
|
|
Iziartxu prest dago irtetzeko eta oraindik sei minutu falta dira zazpi ta erdietarako. Zintzo zintzo
|
etortzen
da beti Luis zazpi ta erdietan. Eztaki berak nolako abegi ona egingo dion gaur bere emaztegeiak, zelako alaitasun egarria sentitzen duan, etxean hain triste egon ostean.
|
|
|
Belarri tresnäa bere tokian uzten duanean berriz
|
etortzen
zaio irrinoa ezpainetara.
|
|
|
Gaur ez dira paratu Larrabasterrako hondartza honen duda mudazko erdiko mugan, non biluzik etzanda dauden azkenengoak, bainujantzia ipinita dutenekin nahasten diren, handik eskuinera jantzita daudenei jabetza emanda; ez, gaur guztiz ezkerrera jo dute, hondar muinoen babespean, klaseko balizko begiluzeengandik urrun soinak hesirik gabe zeruari eskaini ahal izateko. Oso gutxitan ausartu dira honaino
|
etortzen
. Euren adineko oso gutxi ausartzen da top less egitera, are gutxiago larrugorritan agertzera.
|
|
2004
|
|
|
Urte oro egiten da sariketa hori, ta ikusgarria izaten da. Eta erbestetik ere jende asko
|
etortzen
da hura ikustera.
|
|
|
Berriztatu zenean, haserre egozan ekidazuarrak" ardi txabola bat zirudielako, hormetako hare harriak agerian zituelarik". Baina orain, hura ikustera erbestetar asko
|
etortzen
direla ikusirik, harro ta pozik dagoz beren elizarekin.
|
|
|
Bai, gauez etorri dira, eta ez da argirik egon... Beste batzuetan arin
|
etortzen
izan da baina, gaur ez dakit noiz etorriko den. Trenaren argi indarra apartekoa da.
|
|
|
Edonoiz
|
etortzen
dira ijitoak Ekidazura. Eta ernatu, bizkortu egiten dute herria, etortzen diren bakoitzean.
|
|
|
Edonoiz etortzen dira ijitoak Ekidazura. Eta ernatu, bizkortu egiten dute herria,
|
etortzen
diren bakoitzean. Haiek dagozen artean, baserritarrek ongi zaintzen dituzte oilaskoak.
|
|
2005
|
|
|
Gauean ikusitakoa, bizitakoa dute helburu, errealitate horri fantasia apur bat erantsita. Gaueko giro horren bidetik sentimenduak
|
etortzen
dira: etsipena, maitasuna, desioaren ezintasuna, itxaropena.
|
|
|
eskuinetik ibili, abiadura heintto batean mugatu, bereziki herri bat zeharkatzean. Ez da bihurgune batean edo patar baten kaskoan aintzindu behar gure aintzinean bare baten urratsean doan hori, ikusten ez dugun beste norbait gainera
|
etortzen
ahal bailitzaiguke bestaldetik. Marra zuriak baditugu bidearen erdian, aintzintzeko tokirik aski ez dugula jakin arazteko.
|
|
|
Zorionik ez! Bainan zoritxarra, hura bai
|
etortzen
ahal zaigu beribiletik... gabe egotera behartuak garelarik!
|
|
|
Hamar urte egon ziren apezik batere gabe. Ez bada noizean behinka, gordeka
|
etortzen
zen bat... hor zela jakiten zutenentzat. Badira hiru, lau urtetan
|
|
|
Diapositibak kanpoan pasatzen bainituen, paganoak ere
|
etortzen
ziren ikustera. Nagusiaren barkamena ardietsi eta lagun bati barkatu ez zion sehiaren parabola bururatzean (Mt 18,2135), beti protestatzen zuten, gora gora:
|
|
|
A! Gaur egun
|
etortzen
balire magoak, zenbat apez ez liteke Jerusalemen egon, Beleneko zilo hartara joan gabe. Zenbatek ez lezakete erran beren Jerusalem ttikitik begira:
|
|
|
Konfirmazioneko erretretara
|
etortzen
dira gazteagoei beren fedearen lekukotsuna ematera. Behin ikusi dut mukuzu tzar bat neska eder bati galdetzen heian mutikoekin etzaten zenetz; errepostua eman zion goxoan, batere antzara ferratzerat igorri gabe.
|
|
|
Hala nola apostoluek haurrak bortizki urrundu nahi dituztelarik. " Hori ikustearekin Jesus sumindu zen." (Mk 10,14) Edo eskua eiharra zuen gizon hura larunbatarekin
|
etortzen
zaiolarik sendatua izateko: inguruan zeuzkan farisauei" hasarrez behatu zien" (Mk 3,5).
|
|
|
Ez ote dira beren baitarik
|
etortzen
Europara ikertzale horiek, nehork katez loturik bortxatu gabe, lehenagoko esklaboak bezala. Libertate osoarekin.
|
|
|
Hoberenetik gainera! Hainbestetaraino non mahaintzaina harriturik
|
etortzen
baitzaio jaun esposari erratera, arno ona apairua hastean ematen ohi dela eta ez bururatzean, jendeen erdiak edanak direlarik, arno onaren behar bezala preziatzeko gehiago gai ez direlarik (Jn 2,1). Ez da gertakari arrunta.
|
|
2007
|
|
|
Ofizi [o] 29 ontan ondo jartzen30 da
|
etortzen
dana gaztia.
|
|
|
2 Paguak eztu lanik ematen aitzek bezala sartutzen, arbolak bota ta osto artian berala da agertzen, eta gañera aitze baño aguro dala
|
etortzen
. Emen ekusi ukalituak da askotan naiz akordatzen.
|
|
|
Pobriak lana egin biar du ez da bereala
|
etortzen
.
|
|
2009
|
|
|
Bertako bizilagunak gomuta ona dute, Marutxeaga auzora bizitzen etorri zirenetariko hainbat gipuzkoarrak izan zirela. Artzainen kasuan, negu gogorra egiten zuenean Gipuzkoako Goierri aldetik euren artaldeekin
|
etortzen
ziren pastoreak.
|
|
|
Hiletetara kanpoko jendea
|
etortzen
zen, senideak batez ere, kanpora ezkonduak eta behar egitera asagora joandakoak. Lehenago komunikazio onik ez zegoenez, eta hileta amaierarako bazkalordua izaten zenez, hileta jatordua eratzea ekarri zuen ondorenez.
|
|
|
Lekuko batzuek, esaterako, Gabon Zahar arratsaldean ez zuten beharrik egiten. Etxe batzuetan kanpoko senitartekoak
|
etortzen
ziren afarirako eta beste batzuetan etxekoek egiten zuten ospakizuna. Baziren Gabon gauaren eta Gabon Zaharraren artean bikotekide bien gurasoen etxeak bisitatzen zituztenak ere.
|
|
|
Lekukoek gomutan dute orain arte ikusi dugun ospakizun honen genero ezaugarria, mutilek bakarrik abestea, apurtzen duen jazoera bat. Bermeoko andreak Jatabera
|
etortzen
ziren Santa Ageda kantatzera.
|
|
|
Baina ez ziren erbestetik Jatabera
|
etortzen
ziren bakarrak. Armintzako mutilak ere santa eskean ibiltzen ziren Goieta, Basordaportu edo Marutxeaga auzoan.
|
|
|
Garizumaren aurretik fraideek misioak egiten zituzten, eta sermoien ostean konfesioa izaten zen. Jatabera
|
etortzen
ziren eta sermoiak botatzen zituzten, goizez eta arratsaldez. Mutilak hartzen zituzten alde batetik, neskak bestetik eta bekatua zer den eta zer ez bereizten erakusten zieten.
|
|
|
Jataben ereiten den artoari arto fiñe esaten diote lekukoek. Indaba artoaren lastoaren bueltan, trongo gainetik,
|
etortzen
da gora. Eta horretara ez zegoen, azken urteetan indaba ereiteko ipintzen izan diren bañepaluk ipintzen ibili beharrik.
|
|
|
Etxe portalean atontzen zen ezteguko bazkarirako mahaia. Senideak eta auzokoak ere
|
etortzen
zirenez, huraxe izaten zen jende mordo guztia sartuko zen lekurik egokiena. Mahai eta banku luzeak ipintzen ziren.
|
|
|
Begoñan, goizeko lehen meza entzun eta herrira bueltatzen ziren. Antzina oinez
|
etortzen
ziren bueltan, baina sasoi batetik aurrera trenez itzultzen hasi ziren, Mungiara.
|
|
|
Arkaziz egineko txori batek laguntzen dio, egitura bira araziz, harriari kanporantz irteten. Erraz
|
etortzen
da harria kanpora. Bertan buelta ematen zaio.
|
|
|
Mantzanila garagarrilean batzen zen normalean, eta bero handia egiten zuen urteetan bagilerako
|
etortzen
zela diote lekukoek. Batzeko ordua zenean, otzarak betetzen zituzten; behar den beste bildu ez bazen, gehiago batzen zen, eta sobera zeukanak ez zeukanari ematen zion.
|
|
|
Zahartegian
|
etortzen
ziren erreuma edo hezurretako minak, ostera, itsasoko uraren bidez osatzen ahalegintzen ziren. Itsasora joan, ura ekarri eta umorea jasaten zuen adinekoak tinaku batean hartzen zuen itsasoko ur bainua.
|
|
|
, etxe barruan ematen zituen egunetan, ikustaldiak izaten zituen. Beraren ama izaten zen lehenengoetarikoa, senitarteko eta auzoko andreak ere opariekin
|
etortzen
zitzaizkion. Ohiko opariak galletak eta anisa izaten ziren.
|
|
|
Jatabera
|
etortzen
ziren maisu maistrek arin alde egiten ei zuten. Irakasle gehienek euskara ez jakiteak izugarri jaitsi zuen heziketa maila.
|
|
|
1964 Goian ezkerretik hasita: Iñaki Askasibar, Ana Mª Elorriaga, Esteban Eguskiza, Patxi Alzaga, (hurrengo biak dantzan irakasten
|
etortzen
zirenak) eta Iñaki Zurbano. Erdiko lerroan:
|
|
|
Buruari eragiten ei dio eta eguzkitatik erretiratu beharra egoten ei da, ezpabere bat gaixotu egin liteke eta. Horren ostean trugonade
|
etortzen
da eta orduan jausten da abazuze edo babazuza, baserritarren uzten kaltegarri.
|
|
|
Zaletasuna hartzen ei zuten batzuk umetokia barrura sartu eta berriro ateratzeko. Baina umetokia apur bat orbanduz gero infekzioa
|
etortzen
zen. Txahala hil egiten zen, kanpora irten barik, amaren barruan lotzen bazen.
|
|
|
Ganadurik gaixotu edo makaltzen bazen, ermandadeko tasadorea
|
etortzen
zen etxera. Tasazioa egiteko kordela erabiltzen zuen, eta kanetan ateratzen zuten aberearen pisua.
|
|
|
Gauez ibiltzen ei zen. Sacamantecas kotxez
|
etortzen
zela esaten zuten; hori zela eta, Jatabeko umeek beldur itzela hartu zieten autoei. Batu dugu kasuren bat, umeari beldurra eragin barik, Sacamantecas ezagutzeko gogo itzela sortu zitzaiona.
|
|
|
Antzina ere baziren elaiaren habia apurtzeko arrazoiak. Kultura askotan udaberriaren etorreraren sinboloa da elaia, eta gure lekukoek baieztatzen dute elaia goizetik
|
etortzen
dela udaberrian. Baina ez da denentzat gauza segurua udaberriko lehenengo txoria izatea, kukua lehenago agertzen ez ote den da batzuen zalantza.
|
|
|
Atxurra txistulariak kalejira eta erromeria alaitzen zuen. Rufino Arrola, Andrakako Itsuak, jazz band eta guzti, eta etxekoen ohituren gaineko atalean agertzen diren musikari eta kobratzaileak
|
etortzen
ziren erromeriara. Agintari moralek arin amaitzen zituzten erromeriak eta aipatutako atal berean irakur daitezkeen murriztapenak eragiten zizkieten herriko gazteei.
|
|
|
Arratsaldeko idi probetara joatea izaten zen herritar guztien jai ekintza bakarra. Sarrera kobratzen zen, lurraren gaineko proben eremua itxi egiten zen, eta, hala ere, erbestetik herritar asko
|
etortzen
zen. Eta jatabearrek euren behieta idi uztarriak lehian ipintzen zituzten.
|
|
|
Artxoak saltzeko Lemoizko bezera edo bezeroa
|
etortzen
zitzaien goizeko sei eta erdietan. Ordurako Andrakara atera behar izaten zituzten artxoak.
|
|
|
Jatabera trashumantzia handia egiten
|
etortzen
ziren artzainak gipuzkoarrak eta nafarrak ziren. Negu gordinean etortzen ziren, barrualdeko elurretatik ihesi, itsasertzeko belar goxoaren bila.
|
|
|
Jatabera trashumantzia handia egiten etortzen ziren artzainak gipuzkoarrak eta nafarrak ziren. Negu gordinean
|
etortzen
ziren, barrualdeko elurretatik ihesi, itsasertzeko belar goxoaren bila. Eta San Jose egunez barrualderantz abiatzen ziren berriro.
|
|
|
Belarra errez gero finagoa
|
etortzen
da hurrengoan. Eta horretara ardiek esne gehiago ematen dute eta arkume hobeak hazten dituzte.
|
|
|
Egun, ostera, eukalipto basoak daude antzina laiatuta egoniko lurretan. Egin dugun bidetik
|
etortzen
ziren prozesioan Santa Kurtze egunez lehenagoko jatabeaRufino Agirre abadea bere lobekin Jatako puntan, c. rrak.
|
|
|
Zaldizuritik bertatik irteten da Santakurtzeko landara joateko beste bide bat. Oinbide zaharretik
|
etortzen
ziren markaidarrak Basordarako bidean, lapa bila. Bitturi menditxoa dago Zaldizuri gainean eta apur bat aurrerago Elorritxuko gana.
|
|
|
Harria zabalduz egiten ziren konponketak eta gero zilindroa igarotzen zuten gainetik, lisutu zitezen. Lan horiek egiteko Bilbotik
|
etortzen
ziren beharginak. Jatabeko semeak ere prest egoten ziren behar horretan hasteko, jornaltxoa zen-eta baserritik bizi zirenentzat, baina baztertuak izaten ei ziren, eta influentzia handia zeukatenek baino ez zuten lortzen bertan beharrean hastea.
|
|
|
Artzaintzak ere, norbere artegi, ardi txabola eta eskorta izateak, zeresan handia izan du Jatabeko ekonomian; batez ere, mendi bizkarretako etxeetan (Goieta, Unibasoak, Añekak...). Eta langintza horren barruan ezin ahantz genitzake lehen Gipuzkoatik
|
etortzen
ziren artzain edo pastoreak, neguko sasoirik gogorrena hemen egiteko asmoz.
|
|
|
Lide Belaustegigoitia, Mª Pilar Agirre, Trinidad Lopategi, Felisa Agirre, Pedro Elortegi eta Kontxita Iturriaga, 1960ko hamarkadan. hauetan okelak normalean baino pisu handiagoa hartzen zuen, baita arrain klase batzuek ere. Gainera, egun berezietako askotan etxetik kanpokoak
|
etortzen
ziren jatordura. Beraz, neurri batean, etxetik kanpokoen aurrean itxura ona emateko era bat izaten ziren egun berezietako jatorduak.
|
|
|
Familiako afaririk garrantzitsuena da. Mahaian jesartzen diren guztiak etxeko kideak izaten dira, eta ezkonduta dauden seme alabak euren familiekin
|
etortzen
dira. Edadeko jatabearren esanetan, Gabon gauean, ardia, oilaskoak, oiloak, bildotsak, orio azak edo olioarekin bustitako azak, koliflora, karakolak eta arrainen artean bakailaoa, txitxarroa eta besegu edo bisigua izaten ziren usadiozko jakiak.
|
|
|
Garai batean, bijilia barau antzeko bat zen, eta zazpi urtetik gorako guztiek bete behar zuten. Barau egunak bat
|
etortzen
ziren egun seinalatuekin: Hautsen eguna, Garizumako bariku zapatuak, tenporak eta jaiegun jakin batzuen bezperak.
|
|
|
Dena dela, gerra aurretik Jatabeko jaiegun nagusietara, eta inoiz domeketan ere, kanpotik
|
etortzen
ei ziren soinulariak. Gerra aurretik soinu diatonikoa edo ilarabikoa jotzen zuten batez ere.
|
|
|
Soinulari horiek jota eta pasodoblea jotzen zuten gehien, eta dantzaldia amaitzeko martxa. Soinulariekin batera euren lagunen bat
|
etortzen
zen beti, kobratzaile egitera, erreal bat edo txakur txiki bi kobratzen zizkieten mutilei oratuta dantzatutako pieza bakoitzarengatik. Gerraostean, jazzbandaren sasoian, soinu kromatikoa edo nagusia jotzen zutenak agertzen hasi ziren.
|
|
|
Zenbait lekukok barausia gizonezkoena bakarrik zela esan digute. Batzuetan, kanpokorik beharren batean laguntzera
|
etortzen
zenean, izaera soziala hartzen zuen barausiak. Izaera sozial hori gizonen artean baino ez zuen hartzen, edo eta gizonezkoek egiten zituzten beharren aurretik bakarrik ematen zen.
|
|
|
Arratsaldean edo arrastian, eguna luzea izan bazen etxe batzuetan, eta beti beste batzuetan, askaria edo meriende
|
etortzen
zen. Ez zegoen ordu finkorik, arratsaldea edo arrastia besterik, bazkalordutik afarira doan tartean egiten zuten, seiak inguruan.
|
|
|
Sarritan habe bat izaten du erdian. Bertan, jotzen ziren gariak, artoak zuritu eta etxetik kanpoko senitartekoak
|
etortzen
zirenean, mahai luzea ipinita egiten ziren bazkari eta geroagoko dantzaldiak.
|
|
|
Garbitasun horren beharrak jatabearren berbetan arrazoi argia dauka. Gauez, etxekoak lotan daudela, aingeruak
|
etortzen
dira etxeko suetera, dantzan egitera. Aingeruak datozenerako garbi egon behar du sueteak.
|
|
|
Maiatzaren hiruaren aurretxoan abereei erradurek edo ferrak ipintzera
|
etortzen
ziren inguruko herrietatik, Gipuzkoatik, Kantabriatik... Erromeria nagusia San Lorentzotakoa izan arren, iraileko Santa Kurtzetako idi probek ospe handia zeukaten.
|
|
|
Gure lekukoek diotenez, aldi baten berez
|
etortzen
ei ziren fruituak. Zuhaitzak ez ziren inausten, ez eta mendatu ere.
|
|
2011
|
|
|
Atzerriko literatur lanak itzultzerakoan, aukera amaigabe horretatik zein lan euskaratu hautatzerakoan euskaraz sortutako literaturak ments ditun genero, literatur molde eta erregistroak dituzten lanak itzultzea izan liteke agian irizpideetako bat, edo hala ez bada ere, irizpidea horixe izan ote den
|
etortzen
zaio bati gogora Groucho eta ni irakurtzean.
|
|
2013
|
|
|
Mikaela emazteari egindako bertsoak besteen aurrean kantatzen zituenean emozioa ezin izaten zuen disimulatu, eta negarrari ematen zion. " Azken gaba" gogora
|
etortzen
zitzaion, eta harekin batera emazteak utzi zion hutsunea eta alarguntasunaren bakardadea.
|
|
|
Han ikusi zuen zaindari baten gorpua, tirokatua. Hura ikusita, Salbadorrek arrisku handia sumatu zuen, zaindariak
|
etortzen
zirenean zer gertatuko zen imajinaezina zen, edozer gauza gerta zitekeen zaindari frankista haien eskutik.
|
|
2017
|
|
|
Emakumezkoen aurkako genero diskriminazio adibiderik bada, 18 urteko Benignari gurasoek utzi ez izana Arteta margolariarentzat modelo aritzea, adibidez," emagalduen kontua" zela esanda; Benigna, ordea, arras buruargia izaki, gurasoen ezkutuan gustuko zuen lan hartan nola jarraitu asmatu zuen.96 Uribek, beraz, ez du arazoan sakondu. Klase desorekak ere badu agerpenik, aitona Liboriok Ricardo Bastida arkitektoarekin eta beronen familiarekin izandako harremana, kasu, lehenak lana erruz zeukalarik Bastidatarrei zerbitzatzen eta berauen aisialdiko hainbat jardueratan laguntzen, udaro Ondarrura hiru hilabetez oporrak igarotzera
|
etortzen
zirelarik; klase desoreka nabarmen horrek ez zuen aitona Liboriorengan erresumin sentipenik eragin, kontrakoa baizik, neguko halako egun batean Bastidatarrekin gogoratuta, besterik gabe, Ondarrutik Bilboraino legatz handi bat eramatera joan izanak erakutsi bezala.97 Uribek, beraz, ez du desorekan sakondu. Arazo geopolitikoak ere ageri dira, Gerra Zibila eta bere ondorio latz batzuk arin bada ere aipatu egiten dira, Ondarruko gizonak frontea herrira heldu eta ihes eginda zeudela soldadu italiarrak herrian sartu eta" emakumeen atzetik ibiltzen zirela", esaterako; bortxaketak eta horietatik jaiotako haurrak ere aipatzen dira, baina kontu zaharrak dira," [h] erri txikietako gauzak", dio testuak aipamena itxiz.98 Uribek, beraz, ez du gatazkan sakondu.
|
|
|
Orduan ere, gauetik goizera utzi zuen familia, Jon Goitia senarra eta Eunate zein Irantzu alabak, zazpi eta lau urte zituztelarik, hurrenez hurren. Etxean harrera ona egin dioten arren, Ane depresioak jota dago, eta Jon senarrak Esteban Mugarra psikoanalistarengana eraman du, tratamenduak bere onera
|
etortzen
lagun diezaion. Kontakizunaren hari nagusiak, horrela, Aneren psikoanalisia bilduko du, bi urtez iraungo duena, gutxi gorabehera.
|
|
|
mundutik erabat bananduta dago, alegia. Hari bisita egitera joan eta halaxe aurkitu du Maribelek, euskal errefuxiatu politikoa bera ere, eta Goiori bere onera
|
etortzen
laguntzeaz arduratzea erabaki du. Horretarako, Goio Ekuadorrera eramatea otu zaio Maribeli, Goioren haurtza213 Joseba Sarrionandia, Lagun izoztua (Donostia:
|
|
2018
|
|
|
Malenkoniaz bete zen. Umeaz gogoratzen zen bakoitzean, tropelean
|
etortzen
baitzitzaizkion etorri ere gogorapenak, negarrean joan behar zuela ematen zuen.
|
|
|
Marie Antoinette eta Louis XVI.a zirela esan zitekeela
|
etortzen
zitzaion burura behin eta berriz, eta hala irudikatzen zituen, berriz, euren bien buruak pentsamenduan, hainbat aldiz era hartara bazkaritan, gazteluko mahai luze zabal haren alde banatan, elkarri begiratu ere egin gabe, eta deus esan gabe.
|
|
|
Eta ez ziren gutxiagorako gainera gogoratu zuen minduraz, nekea eta penitentzia gogorra, gizona etorriaz batera zuen infernua, oherako ordua
|
etortzen
zenean. Elkarren aldamenean ongi ez, eta azterkak zirenean, hobeto ez.
|
|
|
Alargun egon edo egon ez, behin sasoi batera ezkero, beti beltzik. Arin baten sartzen zirela han euren parajean andrezkoak bizitzaren udazkenean, nahiz eta gizonezko gehienak, asko eta asko, beti udaberrian bizi, ia ia heriotza
|
etortzen
zitzaien arte, uste osoa zuen. Baina nola beltzak ez zuen argi egiten gizonen bihotzetan, ez eta desioetan ere, herrian emakumeek esaten zuten bezala, gogoratu zuen," gizonak beti gizon!", andreek begiak ixten zituztelarik bakearren, gizonak argi bila auzora.
|
|
|
Besarkatu eta batera, bizitu egiten zen eta sartu irten bortitzak hasten ziren nire aieneekin batera. Baina ez nion horregatik sekula ezetzik esaten; eman nahi nion behar zuena, bere leherketaren hurren nire gozamena
|
etortzen
zelako. Orduan, laztankiro aritzen zen, ene arrosa jaiki harrotuarekin jolastuz eta gozatuz, pizten ikusiz, niri gozaaraziz.
|
|
|
Trumoiak jo aurretiz, zerua ilunabarrean aldez alde zeharkatzen duen oinaztua bezalakoa izan zara niretzat, Edhen; oharkabe
|
etortzen
izan zitzaizkidan bizitzako trumonaden aitzinean, tximista iragarle sendo eta gogorra bezain argi eta garbia; baina oraingoetan ordea, ni erdierditik ebakirik utzi eta alde duzun sekulako oinaztarri gaizkilea bihurtu zatzaizkit. Joan zara, eta nik ez dakit aro ekaiztsuetan zu gabe ibiltzen.
|
|
|
Aitarekin izandako mintzaldiaz geroztik, sentimenduen ahotsa entzunik, bakardadetik irteteko, gurasoei laguntzea poztasun bide bihurtzen hasiz, nahiz eta haien izpiritu eta gogoaren eta Elbarenaren artean sekulako ulertuezina zegoen, gurasoekin lanera joaten hasi zen goizean goiz. Urtearo guztiak gogorrak baziren ere bere parajean, lana eta beroa biak batera
|
etortzen
zirelako, udaberria egiten zen batez ere astuna. Baina, lan asko egin behar izanagatik, eta penaza baten izan arren eginbeharra, ez zion hartu lanari ikararik; beste guztiek egiten zuten bezalaxe, gogor ekiten zion berak ere bero kiskalgarrian, hautsez josirik, ereiteari.
|
|
|
Udaberria bete betean zen, kitana zuen berarekin, aitaren eleak ere momenturik momentu
|
etortzen
zitzaizkion gogora, gero eta fuerteago sentiaraziz, indarberritua eta zerbait egiteko adoretsuago; nahiz eta zerbait hori zer ote zen ez zekien, zaila egiten baitzitzaion aparatzea.
|
|
2019
|
|
|
" Tarteka
|
etortzen
zitzaidan baina Flora, zergatik jartzen gara gu biok horrela, huskeria batengatik, elkar maite badugu esateko asmoa eta desira, baina ez zuen segundo bat irauten, instant bat baino gutxiagoko ideia zen, fisikoki neurtzerik ez dagoen une bat, nahi bada. Hutsaren hurrengoa" (58).
|
|
|
Beltranen dotorezia fisikoa, aberastasuna eta jokabide duina gorabehera, haren nortasunaren ezaugarri agerikoena sufrimendu latza da: " maitemindurik jarraitzen zuenez, bidaia egiteko modua aurkitzen zuen guztietan
|
etortzen
zen, harengandik gertuago sentitzeko" (8). Gogoan izanik Senarraren kontaketa emaztea hil eta ondorengoa dela, narrazioaren amaiera igarri dezakegu Beltranen aipamena inkontziente obsesiboaren indarrez heldu dela bere diskurtsora, hasieran bezala bukaeran, oroimenaren zirimolan ekarria bezala.
|
|
|
Beltranen oroitzapena gogora
|
etortzen
zaiola aipatzen du, lehen lerroetan, zergatik ez dakielarik. Beltran ezagutu zuenean gogoratuz abiatzen da, kontzienteki zergatik ez badaki ere.
|
|
|
batetik, beldur da andrea bera baino sendoagoa ez ote den borrokan hasiz gero, eta bestetik, hozki planeatzen duen hilketaren erabakiak eskatzen duen autokontrol makiavelikoak lasaitzen du. Bestela esanda, ez gaude krimen pasional baten aurrean; izan ere, horrelakoetan krimena odol beroan egiten da, eta ondoren damua
|
etortzen
da. Eleberri honetan ez dugu horrelako prozesurik ikusiko.
|
|
|
Proustek memoria boluntarioa eta nahigabeko memoria ezberdintzen ditu. Lehenengoa nahita egina da eta bigarrena nahigabe estimulu edo sentsazio baten bidez burura
|
etortzen
dena da. Bihotz bi.
|
|
|
Koadro honetan, Jainkoak gizonari bizitza ematen dion momentua irudikatzen da. Aurreko kasuetan ez bezala, ikus dezakegu oraingoan ez dela eleberriko eszena bat deskribatzen eta bertan agertzen diren pertsonaiak ikustean ez zaizkigu Flora eta Adolfo burura
|
etortzen
. Oraingoan, konparazio bat egin nahi da Florak eta Adolfok elkarri agur esan behar dioten momentua imajinatzen duelarik.
|
|
|
Abestiaren letrari begiratzen badiogu, batez ere bigarren eta hirugarren bertsoak irakurtzen baditugu, konturatuko gara berriro ere Saizarbitoriak ez duela ausaz aipatu abesti hau. Izan ere, gauean Flora lotan dagoen bitartean
|
etortzen
baitzaizkio protagonistari ere kezkak eta oroitzapenak burura (Memories always start" round midnight) eta Flora ohean dagoen bitartean, bera lurrean pasabidean eserita dago eta negar egiten du maiz (114), beharbada beren maitasuna amaitu ote den beren buruari galdezka (Does it mean that our love is ending?). Nahiz eta galdera horren erantzuna aspaldi dakien, ezin dio egoerari aurre egin eta egunak eta gauak pasatzen dira, baina beren maitasun istorioak ez du konponbiderik (Till our love is safe and sound).
|
|
|
" Flora haserre baina zain edukiko nuela jakiteak kendu zidalako konbentzimenduarekin egin nuen sukaldetik gelarako bidea. Bidaia horretan, Léo Ferréren kanta hura etorri zitzaidan burura; Flora lo zegoela, ordu txikietan oheratzen nintzenean sarritan
|
etortzen
zitzaidan," ez zaitez hanka punttetan ilunpean ibil, piztu argia, esnatu eta emaiozu zaflada bat" dioena gutxi gorabehera. Ez nion belarrondokorik eman, adore faltaz eta, neurri batean, ez delako nire estiloa, baina halakoetan egiten nuena egin ordez, hots nire aldeko ertz ertzean etzan, ukitzeko pentsamendu hutsak berak nazka ematen zidala erakusteko, argia piztu eta irten zaitez oraintxe bertan nire ohetik, faborez esan nion, ateondoan zutik jarrita" (65).
|
|
|
Baina, azken urteotan, abeltzaintza intentsiboa areagotzen ari denez, bat
|
etortzen
hasi dira, harrigarria badirudi ere. Hiritik etorri denak, soropil berde eta leuna lortzeko, xede hori lortzeko gramineobarietateren bat landatzen du.
|
|
2021
|
|
|
" Guri hainbat irakasle
|
etortzen
zaizkigu galdetzen ea ze liburu gomendatu ahal diegun DBHrako, eta katalogoak eta eskaintzak hor dituzte, baina ikerketa lana ere bada, ezta. Azken batean, norbere ikasleak dira eta norberak ezagutzen ditu ondoen.
|
|
|
Azken batean, norbere ikasleak dira eta norberak ezagutzen ditu ondoen. Aproba egin beharrean, gugana
|
etortzen
dira ea ze gomendatuko dieten galdetuz. Hori ere adierazgarria da, ezta?".
|
|
|
Zerbait" orekatua" eskaini behar dutela esaten du, eta horretan ahalegin guztiak egiten dituzten arren, errealitatea bestelakoa dela dio: " Horren aurrean
|
etortzen
zaidan lehenengo ideia talkarena da: teorian eskatzen denaren eta irakasleak egin dezakeenaren artekoa".
|
|
|
Aitzurraren puntarekin bultzatu zuen fuerte eta zaunka egiten hasi zen. Ixabelek orduan pilota bat ekarri zuen etxe barrutik, eta ahalik eta urrutien botatzen hasi zitzaion bakean utz zezan, baina aldiro
|
etortzen
zen pilota zulo ertzean uztera, maitemindu begiradarekin. Uhala jarri zion eta terrazako barandara lotuta utzi zuen.
|
|
|
astelehena" astearen hasiera", asteartea" astearen erdia", eta asteazkena" astearen amaiera". Ezin dugu zehaztu nola eta noiz geureganatu genituen forma horiek, baina jakin badakigu kristau aroaren aurretik zibilizazio desberdinak ez zirela beti bat
|
etortzen
asteko egunen kopurua ezartzerakoan: antza denez, asiriarrek eta babiloniarrek 5 egun bereizten zituzten, egiptoarren asteak 10 egun zituen, eta zelten artean ohikoak ziren 3 edo 9 eguneko banaketak; kasu guztietan, betiere, kontuan izanda egunei buruz dihardugunean ez gabiltzala beti zehatz eta simetrikoak diren denbora tarteez berbetan.
|
|
2023
|
|
|
Tomate sasoian, berbertan zuritu, zatitu eta egiten zen, geroagoan egosi eta poteetan sartzeko. Eta, beharrok alde batera utzita, jaiegunetan, auzoren bat edo gonbidaturen bat
|
etortzen
zenean ere, lehenengo berriketalditxoa etxe barrura sartu aurretik andaputxuan egiten zen, jesarrita eta kopauren bat hartzen. Horrexegatik jagoten zen horren ondo eta lorez apaintzen zen.
|