|
2001
|
|
|
12 Hona zenbait ale adibidez: " Ex irira est ici pour
|
etche
hirira, maison de ville" (etxe ondora, etxe aldamenera da, jakina);" Naducasu (na (d) ukazu, alegia) est mis pour Nahi ninducasu vous voudriez";" Le mot lastana est un terme injurieux qui signifie indifféremment valet, maîtresse en fait d, amour, fille perdue";" Kaisus, interjection, répondant au mot Jésus" (liburu berean agertzen digu Oihenartek kaisu, hau ... Holaxe beste asko:
|
|
|
Chede hortarat heltzen laguntzeko, esku menean ukanen duzue Petain Marechalaren bizia. Haren potreta
|
etche
guzietan sarthua den bezala, sar dadila ere denetan haren bizia. Nor da Petain?
|
|
|
Frantzia izanen da azkar eta haundi, haren familia guziak indartsu eta bertutedun izaiten badire, eta hori ama familiakoen obra da guziz gainetik, ezen" Amak egiten du edo botatzen
|
etche
bat" eta amaren belaunen gainean moldatzen dire munduko bi gauza oberenak: gizon justuak eta emazteki chuchenak.
|
|
2004
|
|
|
–... bat bederac daqui heuscal herrian quasi
|
etche
batetic bercera ere minçatzeco manerán cer differentiá eta diuersitatea den?. [...]
|
|
|
c) Onengatik" h" a Lapurdi’n, Baxenabarre’n eta Xuberoa’n bizirik dagoelako, oso gaizki iruditzen zait angoak berak"
|
etche
" eta" gocho" idaztea. Batasunaren kontra dijoa ori batetik; eta ango fonetikaren beraren kontra ere bai.
|
|
2007
|
|
|
Cheheki, lanoki, garbiki erakusten dauku saratar andereak nolako diren eskual herriko
|
etche
barneak... gogoeta hanitz eginarazten du haren liburuak. Ikasteche guzietan...
|
|
2008
|
|
|
Zazpiak bat, horra zer dugun irakurtu Donibaneko Eskualdun buruzagiek beren
|
etche
aintzinetan, bai eta ere bide bazterrean, bi aldetarik hedatuak zituzten bandera ederretan. Zazpiak bat:
|
|
|
Erran nezake bada nechken eskolez ere zombat hobeago liteken ikhasten balute eskoletan
|
etche
laneri jarraikitzen gobernu on batekin gero laborari andre on izaiteko; egungo egunean brodatzen eta krotchetian hari baitire, gero laborantzari ihes, fillé edo dendari, jadanik hirietan nechkatcha aski ez balitz bezala.
|
|
2009
|
|
|
Lapurteraren tradizioari jarraikizhordugu< h> aren erabilera: hazitu, hartz, hona, ziriho, edota< tch> rena:
|
etche
–Halabermorfologiaribegiratuz, hordugu< b> zubi hotsa, gauba hitzan, DonibaneLohitzunenematenden eskubabezala.Halanola ai diptongoarenmonoptongatzea, hots, i bilaka tzea, gituzu adizkeran Arrangoizenesatendenaren arabera: gitezinemaguzue, erraguzue, iguzue (< gaite zen). Halaere, adizkerasintetikook:?
|
|
2011
|
|
|
(e, i, o) ch (Anso, Zalboch, Zabalcoch; Erronkari, Bertich, Bortich, Ga lech, Garcech, Lopech, Lopicheguia, Martich, Marticha, Murducoch, Necoch, SalvochHenecoch). ||Baina, eusk.etxe, grafs.eche,
|
etche
(Erronkari, Garce cheNecochea; Urdatx SantaGraziBarnetchia; Barkoxe, Barnetche). || eix9 (Urdatx SantaGrazi, Larraine, deit.Barneix, Berterreix). || ets: Barne tsborda (Larraine). || es (Zangoza, Barnes). || ex (Altzüruku, Barnexborda).
|
|
|
Gaineracoaz den becembatean, batbederac daqui heuscal herria quasi
|
etche
batetic bercera ere minçatzeco maneran cer differentia eta diuersitatea den.
|
|
2012
|
|
|
Gaineracoaz den becembatean, batbederac daqui heuscal herrian quasi
|
etche
batetic bercera ere minçatzeco manerán cer differentiá eta diuersitatea den: raçoin hunegatic sensu eguiazcotic aldaratu gabe, lengoageaz den becembatean ahalic guehiena guciey adi eraciteari iarreiqui içan gaitzaitza, eta ez choil edocein leku iaquineco len [g] oage bereciri (Leizarraga 1571:
|
|
2013
|
|
|
Bereziki soldadoak ehunka, milaka zoazilarik hiritik burdin-biderat, gogotik zuten, eta dute oraino bethi bulhar guziek oihu egiten «Vive l, armée! Vive la France!» Nagon karrikan dut azkenik entzun, arratseko hamarrak ondoan, ehun, berrehun heintsu hori soldado atabal eta kleron musikaz karrikako bi
|
etche
lerroak inharrosten zituztelarik, jendea etche alhazetarik, leihoetarik esku zartaka, oihuka, gauaz, ari: «Vive la France!» Zer zautzue, bat, baño ez baitzen ageri, ez orduan ez bertze egunetan ez gauetan, oihuka; «Vive la Répu?»? 1803
|
|
|
Bereziki soldadoak ehunka, milaka zoazilarik hiritik burdin-biderat, gogotik zuten, eta dute oraino bethi bulhar guziek oihu egiten «Vive l, armée! Vive la France!» Nagon karrikan dut azkenik entzun, arratseko hamarrak ondoan, ehun, berrehun heintsu hori soldado atabal eta kleron musikaz karrikako bi etche lerroak inharrosten zituztelarik, jendea
|
etche
alhazetarik, leihoetarik esku zartaka, oihuka, gauaz, ari: «Vive la France!» Zer zautzue, bat, baño ez baitzen ageri, ez orduan ez bertze egunetan ez gauetan, oihuka; «Vive la Répu?»? 1803
|
|
|
Kolonela harritua zagon, Eskualdunek eman kantu ederrari. Eskualdunek bihotzeko begiez bakarrik ikusten zuten, urrun, biziki urrun, kantuak aipatzen duen
|
etche
ttipia, mendi hegalean.1353
|
|
|
Artetan zenbeit pilota partida egiten ditugu,
|
etche
zahar bati kontra. Ez dugu berinarik hausten; kanoiek aspaldi hautsiak zituzten.
|
|
|
Bertze toki batzuetan, elizak lurrean dira. Bertze nunbeit atzeman behar igandetako aterbea, lurpe, harroka zilho, edo
|
etche
zahar, aberetegi eta holakoetan. [?] Aurthengo eguberriak hei zahar batean eginak ditut.
|
|
|
Nahi ta ez noizbeit gogorat ethorri behar dute Verdunen ikusi ditugunek: lurra hala itzulia iraulia hainbertze eremutan, non begiak heda ahala ez baitute belhar ondo bat ikusten; oihanak hala chirchikatuak, non dudatzen baituzu sekulan arbola ondo bat ere izan den han; herrichkak eta herriak hala erroz gora emanak non harri meta bat baizik ez baita gehiago ageri,
|
etche
orde?.. Bainan gure ametsetan gehienik ikusiko duguna da naski hauche:
|
|
|
Azken egun hautaraino ikusi dituzte etcheko teilak bat bertzearen ondotik pusketan airatzen eta murruetan arraildurak geroago eta zabalago idekitzen. Bainan kalerna guzien gatik
|
etche
andetuari lothuak zauden. Obus puska zorrotzek urratu alhorretan ogia ereina zuten, geroa Jainkoaren dela eta Jainkoak nahiko zuela aurthen bederen uzta eder batek urhezta zitzan guduak zikhindu bazterrak.
|
|
|
[?] «Ez da hitzik hango izigarrikeriak nolazbeit aipa ere detzazkenik. Hainiz herritan,
|
etche
guziak beren elizarekin behereraino barreiatuak dire; karrikako bide handia bera ez da gehiago ageri; ez da han gelditzen harri muilo batzu beizik. Ikusi dut, egun batez, gizon adineko bat bila non zukeen bere etchearen tokia, eta ez zezaken atzeman; ez zezaken sinhets ere han zitekela hiruetan hogoi urthez egon zen herri hura.1094
|
|
|
Artetan zenbeit pilota partida egiten ditugu,
|
etche
zahar bati kontra. Ez dugu berinarik hausten; kanoiek aspaldi hautsiak zituzten.
|
|
2016
|
|
|
Haurrik gabe, edo haur eskasarekin laster errekalat loake eskualdun etchea. Nola aldachakak mahats ondoaren lagun eta sustingu, hala haur gazteak
|
etche
eskualdunaren jasaile, begiratzaile, arthatzaile".
|
|
|
Haurra ontsa zeno gostuan bizi ziren haurraren hertzetan, hor baitzuten geriza eta jatekoa nasaiki. Bainan eritu denean, sukharra jin delarik, ez dute
|
etche
gostukoa hatcheman, berotasun horrek beren jaidurañoetarik jalarazi ditu, beldurtu dira lanjera senditu baitute eta abilki dira eskapatu. Zuen haur eriak harrak botatzen baditu, ez uste izan harren gatik dela eri, botatzen ditu eri dagoelakotz.
|
|
2017
|
|
|
Eta bestalde zapataintza ere erori zen osoki. Ai laster bazterrak histu ziren,
|
etche
gehienetan bazen eskasia eta herstura frango. Eta guziak baino ere beltzago zena, etcheko jaun hazkarrenek elgar aditu zuten ogiaren eta arthoaren prezioa goratzeko izariz goiti.
|
|
2019
|
|
|
Axularren deskripzioa izan baino lehen, Leizarragaren hitzak dauzkagu: " batbederaç daqui heuscal herria quasi
|
etche
batetic bercera ere minçatzeco maneran cer differentia eta diuersitatea den".
|
|
2022
|
|
|
Gorphutzez hazkar zen, haragiz ihar, mokoz mehar, goizetan goichtiar handi eta ihicerat emana. Batzuk diote Kijada zuela izengoitia, biltzuk Kesada (ezik horren gainean makhur zerbait bada
|
etche
hartaz mintzatu diren iskribauen artean) nahiz ara gehiago duen uste izateko Kijana deitzen zela. Bainan horrek mengoa guti gure istorioarentzat, gauzen erratean ez bada ile batez egiatik urruntzen.
|
|
|
Gure arabera, eskuarazko idazleek hanitz badukete ikasteko haren idaztietan, guziz Silhouettes Basques derizanean. Cheheki, lañoki, garbiki erakusten dauku saratar andereak nolako diren eskual herriko
|
etche
barneak, gure aneia, arreba, aitamen esku lanak, etchaldeen itchurak, gure jaidura askoren sorgune eta alhapidea. Ez iduria gatik, gogoeta hanitz eginarazten du haren liburuak.
|
|
2023
|
|
|
Gure baserritarrek aspalditik dakite hori, Nafarroa Beherekoek dotore adierazten dutenez: " Jaten den lekhian aza eta arbi, ez daiteke izan
|
etche
gibela garbi."
|