|
2000
|
|
|
Geroxeago, eta Frantziako estatuaz ari dela, honela diosku: . Iruditzen zait ezeuskaldunek, ez bretoiek eta ez besteek ere ez dutela argi
|
esaten
zer nahi duten eginberen hizkuntzarekin. Jakina, eskolan irakatsi behar dela, horretan denak daude ados; baina bizitza ekonomikoaren hizkuntza ere bihurtu behar al da?
|
|
2001
|
|
|
Ez nago ados: besteak beste, sail horretan parteha rtzen genuen hiru rok ez genuelako
|
esaten
zer irakurribehar zen edo zer ez: liburu baten gainean eztabaidatzen genuen, besterik ez.
|
|
2002
|
|
|
Lurraldetasuna aipatzean, Nafarroa eta Iparraldekoak ere aipatu ditu, eta horrek jarri ditu batzuk erotzeko zorian. Ez dio inori
|
esaten
zer egin behar duen, zein aukera duen baizik, libreki erabakitzeko eskubidez. Eta horregatik ematen dugu, besteren artean, ontzat plan hau.
|
|
|
Programa akademikotik aske ibili zale, ikasleokin kolega gisa jokatzea gustatzen zitzaion. Haren gauza batzuek Perti gogorarazten zuten, mingainaren zorroztasunak batez ere, baina ezin zuten elkar ikusi, ez nuke jakingo
|
esaten
zergatik. Perti ez zen, Txikierdi bezala, egoera zailetan desagertzen, eta hark esaten zuena bat etortzen zen egiten zuenarekin.
|
|
2003
|
|
|
Honekin guztionekin, hipotesiak bideratzea da sarritan bide bakarra, ez denez deskribapen zehatzik benetako egoera eta aktibitateez (ez dituzte azaltzen iturri gehienek). Terminologia ezezaguna ere bada, sarri dauden aipamen eskasetan tresna baten izena agertzen baita, baina ez da
|
esaten
zertarako zen.
|
|
2004
|
|
|
Iruñeak! Dieta mediterraneoko apostoluek jan beharrekoa besterik ez digute esaten, eta inork ez du argi
|
esaten
zer ez den jan edo jan behar. Zerealekin gertatzen ari gara, eta esnekiekin astakeria bat da.
|
|
2005
|
|
|
Konfrontazio politikoa beharrezkoa da, Madrilek konponbiderako beharra izan dezan, baina horretara bakarrik mugatuta, PP eta PSOE kanpo dira eta horiek gabe ez dago irtenbiderik. Nik ELAri esango nioke arazoak jartzen dituela mahai gainean, ongi da, baina ez digula
|
esaten
zer egiteko prest dagoen egoera Elorrietak aipatzen dituen parametroetan kokatzeko. Gainera mingarri samarra gertatzen da kritika hori ELArengandik etorrita:
|
|
|
Eta galdetzen diote zelakoa zen Samuel eta zer esaten zion Samuelek, baina benetan jakin nahi dutena da zergatik ez ziren ezkondu Samuel eta Piedad. Eta Piedadek ez dio horri erantzuten, ez die
|
esaten
zergatik ez ziren ezkondu, baina gauza asko kontatzen ditu Samuel Mudi buruz. Eta oso pertsona kuriosoa zen Samuel Mud, eta gauza batzuk egiten zituen ez sinistekoak, eta misterio handia zeukan.
|
|
|
Ez zuen esaten nork irabazi zuen eta nork galdu. Ez zuen
|
esaten
zer egin zuen aitite Julianek. Esan zezala lehenengo irabazlea eta kontatuko zituen gero pasadizoak.
|
|
|
Eta ez dakit zehatz
|
esaten
zergatik, Balezteneko atetik barrura aireak ekarritako hozte azkar batengatik edo, une hartantxe nabaritu nuen egun haietan bizi ninduen bakeak ez zuela betikoa izateko trazarik. Pitzatu egin daitezkeela Otsoeneko horma sendoek oparitua zidaten zorion moduko hura ere".
|
|
2006
|
|
|
Eta biblioteka ipini genuen, beste aretotxo bat joko isilak egiteko, ambigu bat taberna moduko bat, baina ia eskomikatzeko moduko zer edo zer, otxotea, dantza taldeak... horrela, orduko Elorrion!, gosea eta miseria urteetan! Inork ez zigun
|
esaten
zer egin eta zer ez. Geuk erabakitzen genituen gauzak!
|
|
|
LEk ez du
|
esaten
zer gertatzen den semea edo alaba hiltzen bada, jaiotakoanedo jaio aurretik. Gizarte Segurantzako arauak ikusirik, badirudi egoera horiekama langileari lan kontratua eteteko eskubidea ematen diotela, baina iraupenaerditu osteko nahitaezko sei asteetara mugatzen da.
|
|
|
Ilunpetan, mundutik aparte, itsasoaren erdian galdutako ontzi batean bageunde bezala, baina hala ere babesean. Ez nuke jakingo
|
esaten
zertaz aritu ginen. Denetaz eta edozertaz.
|
|
|
Gustura ibili nintzen, eta zu ere halaxe ibili zinelakoan nago, baina bazen, hala ere, itzal moduko bat, eguzkiaren gainean ipintzen tematzen diren hodei horien antzera; ez nuke jakingo
|
esaten
zer zen juxtu, baina tarteka isiluneak sortzen ziren gure solasean, nola bete ez genekienak, eta bat batean biok ekingo genion aldi berean hizketari. Horrelako isilaldiak eta tupustekoak normalak dira edozein solasalditan, ez dago hor ezer apartekorik, baina aldi hartan bazen zure jarreran zer edo zer arrunta ez zena, gorputzaren moldagaiztasun bat, burua beste nonbait zeneukala pentsarazten zuena.
|
|
|
Ez dakit erabaki zuzena izan ote zen. Ez dakit hitzez
|
esaten
zer demontre izan zen. Handik hamar minutura ezkaratzera sartu zinen.
|
|
2007
|
|
|
Ez dago jakiterik. Akaso Josetxo ez nuen ezagutu ahal izango hori hala izanda, eta ez nizuke asmatuko
|
esaten
zer den hobea, asko maite baitut nik alkizar mozolo hori ere. Ez dakit, ez dakit.
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, hain dira trumoitsuak egiten ditudan zurrungak, amak ezin du lo egin, eta amak hori baino gehiago merezi du. Nataliak eta zuk ere ez al didazue askotan
|
esaten
zer zaratatsua naizen, neure besaulki honetan jarrita siesta egiten dudanean??
|
|
|
Elementu horiek beste izen edo izenon doak baino askoz maizago darabiltzagu beste kategoria lexiko baten eskuinean hitz eratu bat osatzen. Honek, ordea, delako elementuaren jokamoldearen berri eman dezakeen arren, ez du arrazoia argitzen, ez digu
|
esaten
zergatik erabiltzen den horren maiz hitz eraketan. Gainera, bistan da zabalegia eta estuegia dela aldi berean, izan ere:
|
|
|
Taldean entzuten zaituzte, konprenitzen zaituzte, eta iradokizunak proposatzen. Inork ez dizu
|
esaten
zer egin behar duzun; zuk badakizu zer egin behar duzun. Zer nolako iradokizunak. Ez dizute esaten inoiz duzula gehiago edan.
|
|
|
Izan ere, hain dira trumoitsuak egiten ditudan zurrungak, amak ezin du lo egin, eta amak hori baino gehiago merezi du. Nataliak eta zuk ere ez al didazue askotan
|
esaten
zer zaratatsua naizen, neure besaulki honetan jarrita siesta egiten dudanean...?
|
|
2009
|
|
|
Lekuko baten aitari gonbitea egin ei zioten Txiboko Landara joateko. Baina bertan traizioren bat jazo zen, lekukoak ez daki
|
esaten
zer pasatu zen, baina argi dio traizioren bat pasatu zela han.
|
|
|
Guk aztertu ditugun 9 galletetatik, bakarrak ere ez du
|
esaten
zer motatako landare gantzak dauzkan, eta landare olioarekin egina dagoen bakarrak ere ez du jakinarazten zer olio mota den.
|
|
|
Brent eta erizain bat joaten zitzaiola ospitaletik, astean bi aldiz. Esan zuen egunkarietan ez zela
|
esaten
zer zeukan, baina argi esaten zela bi injekzio behar zituela astean. Gladys Podgers erizainak jartzen zizkion, esan zuen Mr.
|
|
|
Musulmanen kasua bestelakoa dela uste du. . Inork ez digu
|
esaten
zer egin behar dugun. Norbera dago, bere ahalegina eta duen fedea Jainkoarenganako?.
|
|
|
Ergelkeria, zentsura eta hedabide ofizialak gailen diren garaiotan, behin Chuck D k [Public Enemyko rap kantari estatubatuarra] esan zuena izatera beharturik gaude artistok, benetako CNN, alegia. Jendeari guk ez badiogu
|
esaten
zer ari den pasatzen, nork egin behar du?, adierazi zuen Biafrak iaz Sundance Channel kateari eskainitako elkarrizketan.
|
|
|
Aurreko bi epaiketetan, lekuko moduan deklaratu zuten poliziaren perituek inizial bakoitzaren esanahia aditzera eman zuten. Interpretazio bat zen, ez zegoen irizpide logiko bat, ez zuten
|
esaten
zergatik iritsi ziren ondorio horretara. Gehienek zera zioten:
|
|
2010
|
|
|
Ez da materiala, dimentsio espirituala du, ez da beste ezaugarriak bezala. Maitasuna inportanteena da bizitzan, baina ez da
|
esaten
zergatik. Eta komeni da esatea.
|
|
|
Etiketa gaizki emana dute: ontziak ez du
|
esaten
zer sorta zenbaki duen.
|
|
|
Pausoak eman zitezkeen. Guk ez genien
|
esaten
zer, baina gauzak egin zitezkeen, preso gaixoak askatu adibidez, gai horri buruzko negoziazioan sartu gabe. Behin eta berriro aipatu genien, baina PSOEk urrats horiek ez zituen eman?.
|
|
|
" Denek diote gaur eguneko ereduak aldatu beharra daukala; jendea beste era batera erakarri edota hedabideen aldetik lan gehiago egin behar dela. Denek diote zerbaitek aldatu behar duela, baina inork ez du
|
esaten
zerk aldatu behar duen. Denok horren zain gaude:
|
|
|
Ez huke jakingo
|
esaten
zer ordutan jo zuen telefonoak eguerdi hartan, ez zunan artean bazkaltzeko tenorea.
|
|
|
–Oso haserre egongo da zurekin promesa hautsi eta bere aurka lehiatzeko prest zaudela jakin orduko. Eta ez dizut
|
esaten
zer gertatuko den bere burua garaitua ikusten duenean. Inozoa bezain harroa da.
|
|
2011
|
|
|
Ez omen zitzaidan komeni. Ez zenidan, ordea,
|
esaten
zergatik apartatu behar nuen lagunarengandik. Tematu egin nintzen, nik orduan hamabost bat urte izango nituen?
|
|
|
Gero batzuk hori bakarra, eta izenpetzen diezu, baina beste batzuek beraien historia kontatzen dizute, bidea ematen dizute galderak egiteko. Ni halako zera naiz edo nik badut familiarteko bat halako egoera batean, nik badut alaba bat preso dagoena, eta ez zizun
|
esaten
zergatik, nik ere ez nion galdetu, eta, orduan, hor historiak ikusten dituzu, jendearen historiak.
|
|
2012
|
|
|
jo nionean hankak nire gitarra gainean jarri zituen, bibrazioa sentitzeko. Nik ez diet
|
esaten
zer egin, haiek topatzen dute modua.
|
|
|
«Bertze jendek uste zuten/ ezin eskriba zaiteien/ orai dute forogatu enganatu zirela/ euskara jalgi hadi plazara». Ez dugu aurkituko venezuelarrik
|
esaten
zergatik idazten duen espainieraz, palestinarrik esaten zergatik idazten duen arabieraz. Baina ehun aldiz elkartasun handiagoa dauka gose greban den palestinar presoak ekintza berean hilabete baino gehiago daroaten Selma Irmak eta Faysal Sariyildiz diputatu espetxeratuek baino.
|
|
|
«Bertze jendek uste zuten/ ezin eskriba zaiteien/ orai dute forogatu enganatu zirela/ euskara jalgi hadi plazara». Ez dugu aurkituko venezuelarrik esaten zergatik idazten duen espainieraz, palestinarrik
|
esaten
zergatik idazten duen arabieraz. Baina ehun aldiz elkartasun handiagoa dauka gose greban den palestinar presoak ekintza berean hilabete baino gehiago daroaten Selma Irmak eta Faysal Sariyildiz diputatu espetxeratuek baino.
|
|
|
Dardara batean bizi den pertsonaia da. Ez zaigu
|
esaten
zer den gertatzen zaiona, baina askotarikoak dira jasaten dituenak: kaleari beldurra, ezin bakarrik egona, gorputzari agindua eman arren ezin mugitua, ezin hitz egina, haluzinazioak.
|
|
|
Hurrengo urtekoa da Singin in the Rain, Kellyren ibilbidearen apurkako gainbeheraren aurreko azken perla. Goitik beherako azkarra Zaila da
|
esaten
zer gertatu zen lehenago, Kellyren gainbehera ala musikalarena. Kontuak kontu, genero dekadente bati leial izatearen ondorioak nozitu zituen 60ko hamarkadatik aurrera, eta ez zuen merezitako amaierarik izan.
|
|
|
Bere horretan du indarra, generotzat har liteke, Erdi Aroan Ingalaterran eta Frantzian bereziki indartutako generotzat. «Ez da erraza
|
esaten
zer den. Zineman aipatzen den dokumental faltsuaren antza izango luke, agian».
|
|
|
–Nik ez nuke jakingo
|
esaten
zer... Dena da eder edo mamuzko, dena zorion eta zorigaitz, dena irribarre eta malko...
|
|
|
«Ezezko baten atzean beti egon behar du «oso ondo» batek, ohartarazi du txakurren portaeran aditua denak. «Txakur batek ez du ulertuko zergatik debekatzen zaion zerbait egitea, gero ez badiogu
|
esaten
zer egiten duen ondo». Horregatik, animaliak lapurtu nahi zuen jakia uzten duenean, komeni da gure eskuko janaria eskaintzea «eta keinua gako batekin laguntzea, txakurrak uler dezan hori dela egokiena».
|
|
|
Galok ez zuen bitan pentsatu: aulki haren barrurengo muturrerantz abiatu zen; ez zuen jakingo
|
esaten
zerk bultzatuta zehazki egin zuen hura, mendeku nahiak sorraraziriko amorruaren eraginez izan zitekeela iruditu zitzaion berari une hartan, ustela ere ez baitzen.
|
|
|
ez genuen ia inoiz kobratzen; eta kobratzen genuen apurretan, purra izaten zen kobratutakoa. Ez ziguten
|
esaten
zergatik geratzen ginen sosik gabe. Ez ziguten daturik ematen, ez genuen jakiten zenbat saldu genuen, gure liburuek zer ibilbide egiten zuten.
|
|
2013
|
|
|
Adituek ez dakite zehatz
|
esaten
zergatik sortzen den nahasmendu hau, baina uste dute askoz maizago agertzen dela estresa duten haurrengan eta lo falta, gehiegizko nekea eta sukarra dutenengan.
|
|
|
Horrekin batera, diagnostikoan baino gehiago, pazienteak behar duen laguntzan pentsatu behar dela dio Fuentesek," diagnostikoak ez baitu
|
esaten
zer behar dituen pertsona horrek".
|
|
|
Beheraldi hartan, beldur izaten zen: ez zuen zehatz mehatz
|
esaten
zerk ematen zion beldurra, baina, denborarekin, pilulek beren apurkako eragina egiteaz gain, bere beldur hari aurre egiteko modua aurkitu zuen, modu nahiko berezia, hori bai, bitrinara joan, ireki, eskopeta hartu eta hari laztanka ibiltzen baitzen.
|
|
|
Beheraldi hartan, beldur izaten zen: ez zuen zehatz mehatz
|
esaten
zerk ematen zion beldurra, baina, denborarekin, pilulek beren apurkako eragina egiteaz gain, bere beldur hari aurre egiteko modua aurkitu zuen... modu nahiko berezia, hori bai, bitrinara joan, ireki, eskopeta hartu eta hari laztanka ibiltzen baitzen.
|
|
2014
|
|
|
Eskizofreniaren agerpenean senidetasun mailak eragina duela garbi egonik ere, gauza jakina da ez dela gauza bera senidetasuna eta genetika. Familia mailako azterketak ez digu
|
esaten
zerk eragiten duen eskizofrenia. Nahastearen zergatia genetikoa edo ingurunekoa den jakiteko bikiekin eta adoptatuekin ere egin behar dira ikerketak.
|
|
|
Hirietan egunero jasaten dugun informazioak guregan duen eraginaz ez gara ohartzen, handik ateratzen garen arte, interneta eta mugikorrik ez dagoen leku batera iristen garen arte, bizitzen hasten garen arte. Hemen inork ez dizu
|
esaten
zer izan behar zaren ala zein diren zure beharrak, baten lana da hori guztia aurkitzea.
|
|
|
alegia, Eskoziaren independentziak lituzkeen ondorio baikorrak azaldu dituela. Hori horrela izanda ere, ni ez nintzateke ausartuko
|
esaten
zerk eragin duen aldaketa. Etorkizunean tesi asko egogo dira prozesu honi buruz, oso interesgarria baita.
|
|
|
Zaila da
|
esaten
zer den jatorrizkoa eta zer Marmelada?
|
|
2015
|
|
|
Interneten aurkitu nuen orriak ez zuen horrelakorik esaten. Ez zuen
|
esaten
zer dela eta izan zen frente hura hain beldurgarria; ez zuen aipatzen hotzak ardoa izoztu zuenik, eta ezin zezakeen esplika borroka hura bizitakoen ezinegona. Teruel, hitza entzuten duten bakoitzeko.
|
|
|
Gau guztia iragan nuen Ritak kontatu zidanari buruan bueltaka. Neronek ere ez dakit zuzen
|
esaten
zergatik, oldar ezkutuko batek eramaten zuen nire adimena harengana, hala, batere neurri gaberik. Egia da ez niola indar horri kontra egiten:
|
|
|
Benetan nahigabe handiaz hartu dut bide hau; hainbeste sentitzen dut toki honetatik urruntzea! Eta horrez gainera, berorren gorentasunak duen sufrimendu handiaz idazten dit gotzain jaunak, eta ez dit
|
esaten
zer den. Etorri aurreko egunetan egon ez banintz, nahigabe honekin ez etortzeko ahalegina egingo nukeen.
|
|
|
batetik, bere buruari galdetzen ziona zela zer ez zuen ondo egin, eta erantzunak arrapaladan zetozkion burmuin zigortura; eta, bestetik, kalera irtetea erabaki zuela. Pertsonaren jokabideen arrazoiak, bereziki une latzetan egiten direnak, subkontzientean eta, oro har, kontzientziaren geruza ezkutatuenetan, bilatzen dituztenek jakingo lukete
|
esaten
zergatik joan zen Roman larunbat hartan aspaldi ibili gabeko kale haietara. Utz dezagun, bada, haientzat zeregin hori.
|
|
2016
|
|
|
Tabakoari dagokionez, elkarte gastronomikoen egoera airean egon da aurreko urteetan, tabakoaren kontrako legeak ez baitu zehatz
|
esaten
zer egin. Debekatu egin nahi zuen Jaurlaritzak.
|
|
|
Handiago dirudi, eta itxura arraroa du. Ez dakit
|
esaten
zer aldatu zaion, baina ez da lehengoa. Ez dakit harro edo haserre dirudien.
|
|
|
Keinu mekaniko inkontziente bat, axolagabekeria, irritsa... Ez dakit
|
esaten
zer. Aspaldiko garaietan bumeran bat aurkitu nuen garbitegian.
|
|
|
Bere oroitzapenik ez baina amarenak ekarri dizkio hots horrek Alsinari, nola kontatzen zion, txikitan, Elorrion kanpai hotsen agindura ibiltzen zirela, eskolan noiz sartu eta noiz irten, kalean noiz ibili eta etxera noiz itzuli; kanpai hotsekin batera emakume batzuk igaro zaizkio Alsinari aldamenetik elizara bidean, emakume beltzez jantziak, mezatara edo dena delako elizkizunen batera, itxuraz. Jakin minak, lilurak, zer eginik ezak edo nora joan ez jakiteak, zaila da
|
esaten
zerk eragin dion baina, Alsina ere atsoen atzetik abiatu da eta haien ondotik sartu da elizara.
|
|
|
esplikaziorik gabeko erokeria arraro bat. Eboluzio naturalaren joairan eta begikera razional eta zientifikoan perbertsio eta ergelkeria hutsa den horri Dawkinsek, hala ere, guztiz onirizten dio, Naturak dionari ez du
|
esaten
zergatik, eta ez du argitzen arrazoi zientifiko ala filosofiko humanistaren bategatik egiten duen salto mortale hori zientziaren eremutik balioen juzguarenera, artikuluan berak aipatzen duen San Pauloren maneran egin ere, eta, esate baterako, Nietzscheren Genealogia ren arras kontrara: " Well, if that’s a perversion, it’s the kind of perversion we need[?] to encourage and spread";" yes, it is the kind of dumb that should be[?] encouraged". 283 (Zein ‘arrazoirengatik’?) Razionalki onarkaitza, zergatikoa ez dakigun arren, onarturik:
|
|
|
Ni igual igual gelditzen naiz, tontontzio aurpegi berberarekin, zientziek diotena aditurik. Big Bangak eta zulo beltzek ez didate
|
esaten
zer demontre naizen eta zertarako nagoen kosmosean.
|
|
|
Berak ez Ez dit
|
esaten
zer egin.
|
|
|
Ez didazu inoiz
|
esaten
zer egingo duzun.
|
|
|
Beti dabil
|
esaten
zer egin behar den.
|
|
2017
|
|
|
1980 hamarkadako euskararen egoerari buruzko diskurtsoa – Jon Artza genuen. Ez genuke jakingo
|
esaten
zer alderdi politikotakoak ziren, eta apustua egin bagenu, tamainan, dirutzarik arriskuan jarri gabe.
|
|
|
Lehengusina urrun eta familiaren lagunak adiskidetasun hutsagatik odol berekoen obligazioez edo inbestitutakoak noblesse oblige. Eta hura han eserita denen aurrean guri
|
esaten
zer lastima zen Geraldek familiakoen edertasun guztia heredatu izana gizon batek ez zuelako haren beharrik, hobeto zegoela hura gabe baina hura gabe neska bat galdua zela. Guri Geralden andreei buruz hitz egiten Quentinek tiroa bota dio Herberti tiroa bota dio haren ahotsari Caddyren gelako zorutik barrena onespen doinu harroz.
|
|
|
367. Iruditzen zait ez euskaldunek, ez bretoiek eta ez besteek ere ez dutela argi
|
esaten
zer nahi duten egin beren hizkuntzarekin. Jakina, eskolan irakatsi behar dela, horretan denak daude ados; baina, bizitza ekonomikoaren hizkuntza ere bihurtu behar al da?
|
|
|
kaskamotz, bizar errubio. Leiho goretatik argi izpi batek ile urrekararen gainean distira egitean, Josebari zerbait asaldagarria iruditu zitzaion, ez zuen jakinen
|
esaten
zertan, ez zuen jakinen esaten nola, ez zuen jakinen zer, baina zerbait iragan zen bere baitatik. Eta halako batean ardailak harturik Axi han egotea desiratu zuen.
|
|
|
Ez diot inoiz izenordainena zehaztu. Ez nuke jakingo
|
esaten
zer kontatu zidan elkar ezagutu genuen egunean. Gogoan dut “ni” hainbestetan errepikatzen duen inor ezagutu gabea nintzela.
|
|
2018
|
|
|
Tren proiektu honek Irun Hendaia eta Donostia hurbilduko ditu, bai denboran, baita maiztasunean ere, ahazteke RENFEren zerbitzua. Agintarien arabera, Donostia eta Zarautz ere lotuko omen ditu, baina ez dute
|
esaten
zer nolako abiadura hartuko duen trenak, oraindik XX. mende hasierako bide egitura baitauka ibilbide horrek, bikoiztu gabe gainera.
|
|
|
Pertsona horietako batzuek XX kromosomak zeuzkaten, baina medikuek sexu maskulinoa esleitua zieten; beste batzuek XY kromosomak zeuzkaten, baina medikuek sexu femeninoa esleitua zieten. Ez zaigu
|
esaten
zergatik esleitu zitzaien pertsona horiei bere garaian beren kromosomen egituraren aurkako sexua, baina uste izatekoa da beren lehen mailako eta bigarren mailako bistako ezaugarriek esleipen egokiak zirela pentsaraziko zutela. Page eta bere lankideek hipotesi hau egin zuten:
|
|
|
Neskak dio bera ere bakarrik dagoela. Ez dio
|
esaten
zerekin. Gizonak dio:
|
|
|
Eta neskatoak, han abandonatzen du bere burua neskatoak, gizonak jostaketan hasi denean hartu duen bide berberetik. Eta halako batean neskatoak erregutu egiten dio, ez du
|
esaten
zer, eta gizonak, isiltzeko egiten dio oihu gizonak, oihu egiten dio jada ez duela harekin deus jakin nahi, ez duela gozatu nahi, eta horra hor berriro ere biak elkarri itsatsiak, elkarri kateaturik espantuan, eta hara non espantu hori berriro ere desegiten den, amore ematen dioten espantuari, malko artean, desesperoaren eta zoriontasunaren artean.
|
|
|
Inoiz ez zait gustatu jantzita egonik hondartzan zapatak kentzea. Berbetan doazela dirudi, baina Añesen buruan haizeak eta itsas orroek estaltzen dituzte beren hitzak, eta nik ere ez nuke jakingo
|
esaten
zertaz hitz egin genuen paseo luze hartan. Badakit, inoiz elkar ukitu ez bagenu bezala ibili ginela elkarren ondoan.
|
|
|
Ilunabarrean bainatzea, eguzkia aurpegiaren altuera berean dagoenean. Udako azken bainuaren zirraraz hitz egin nahi zuen Añesek, baina," ez dakit
|
esaten
zergatik etorri nintzen Parisera", irten zitzaion," hemen ez baitago itsasorik". Euskal Herrian bakean bizi direnik ezin zela esan, baina ez zela hori handik alde egin behar izateko arrazoia.
|
|
2019
|
|
|
Niri ere berpiztu zait egun haietako errespetu eta mira sentsazio hori, ez nuke jakingo oso ongi
|
esaten
zertan suma zitekeen hori, baina agerikoa zen. Maialen honen arrazoiak zein izan zitezkeen hasi da:
|
|
|
Maria Sarak paketeak barru aldera eraman zituen, bitartean Raimundo Silvak, zutik, bere orriei begiratzen zien, buruan beste pentsamendu bat duenaren aurpegiaz, Ezin al duk gehiago idatzi, galdetu zuen emakumeak itzultzean, nire etorrerak distraitu al hau, Ez dun gauza bera heu egotea edo ez, ez gaitun emozioak eta baita emoziorik izanaren oroimena galdu duten senar emazte zaharrak bezalakoak, alderantziz, Ouroana eta Mogueime bezalakoak gaitun, hasten ari gaitun, Orduan esan nahi duk distraitu egiten haudala, Jainkoari esker, baina pentsatzen ari nintzena zunan ez dudala hemen idazten segituko, Zergatik, Ez zekinat oso ongi, bulegoa uztea errutina uztea bezala izan zunan, agian beste denbora batean sartuko ninduen ohituraren urratzea, baina orain, ia itzultzen ari naizenean, nire zuzentzaile aulkia eta mahaia berreskuratzeko gogoa dinat, azken finean horixe naun, Zergatik errepikatzen duk behin eta berriz lelo hori, Mogueime eta Ouroanaren artekoan dena garbi geldi dadin, Azal ezak kontu hori, Mogueime ez dun sekula kapitain izango, eta ni ez naun inoiz idazle izango, Eta beldur haiz Ouroanak, ikusten duenean ez dela kapitainaren emaztea izatera iritsiko, ez ote dion bizkarra emango Mogueimeri, Handiagoak ere ikusi izan ditun, Ouroana horrek bizimodu hobea ezagutu zian zaldunarekin bizi izan zenean, eta orain, hala ere, Mogueime onartu dik, eta ez diat uste gizonak hartara bortxatuko zuenik, Ez naun Ouroanaz mintzatzen ari, Nitaz ari haiz, ederki zekiat, baina esaten ari haizena ez zaidak gustatzen, Hala iruditu zaidan, Gure artekoak iraun behar duena iraun dezala, baina nik garbi bizi nahi diat, nire gustukoa izan hintzen hintzenagatik, eta uste diat ni naizena izatea ez dela ni hire gustukoa izateko oztopo izango, eta kito, Barkatu, Alferrik ari haiz barkamen eske, gaitza zeuengan zagok, gizonengan, guztiengan, matxismoa duk gaitza, lanbidea ez denean, adina duk, adina ez denean, gizarte klasea duk, eta gizarte klasea ez denean dirua duk, noiz erabakiko duzue natural bizitzea, Ezein gizaki ez dun natural bizi, Ez duk beharrezkoa zuzentzailea izatea hori jakiteko, lizentziatu xume batek ere bazekik, Bazirudin gerran ari garela, Horixe ari garela gerran, setio gerra duk, gainera, gutariko bakoitzak bestea setiatzen dik, eta besteak setiatzen dik gutariko bakoitza, bestearen harresiak amildu nahi ditiagu, baina norberaren harresiak bota gabe, amodioa harresi gehiagorik ez izatea duk, amodioa duk setioaren bukaera. Raimundo Silvak irribarre egin zuen, Heuk idatzi behar huen historia hau, Sekula ez zitzaidaan burutik pasatuko hiri pasa zitzaian ideia, hau da, inolako zalantzarik ez duen gertaera historiko bat ukatzea, Neronek ere ez ninan jakingo
|
esaten
zergatik egin nuen, Egia esan, nik uste diat pertsonen arteko egiazko bereizketa horixe dela, baietz eta ezetz esaten dutenen artekoa, eta oso ongi zekiat, hik horretaz ohartarazi baino lehen esaten diat, pobreak eta aberatsak badirela, eta indartsuak eta ahulak, baina kontua ez duk hori, bedeinkatuak bitez ezetz esaten dutenak, beraiena izan bailuke lur honetako erresumak, bailuke, esan dun, Nah... Biak irriz hasi ziren, eta gero, elkarri lagunduz, bulegora eraman zituzten paperak, hiztegia, kontsultako liburuak, Raimundo Silva tematu zen berak eraman behar zuela bi arrosak zituen loreontzia, Hau nire kontua dun, neuk asmatu dinat.
|
|
|
Lagun izaten saiatzen bazara, aita edo ama izateari uzten diozu. Lagun bati ez diozu
|
esaten
zer egin behar duen; aholkatu edo iradoki diezaiokezu, baina lan hori ez da gurasoena edo hezitzaileena”. Ohiko bost akats, haur bat hezten denean Baina badira beste faktore batzuk ere.
|
|
|
Fortunaz, maitasunari buruz idazteaz galdetu zuen alemanak, eta ez maitasuna egiteaz generorik gabe. Tamalez, Imre Kérteszek ez du
|
esaten
zer erantzun zion irakurle alemanari.
|
|
|
Literaturaren pertzepzioa aldatu zitzaidan, hori badakit, baina ez nuke jakingo
|
esaten
zertan. Hala ere, bi kontu behintzat garbi dauzkat ordutik:
|
|
|
Zaila bada Pedro Pà ¡ ramok literaturari ekarri ziona argi  tzea (kontu hauek ezin daitezke errazak izan), are zailagoa da
|
esaten
zer ekarri izan dion euskal literaturari. Oker ez banago, Mikel Lasak behin bakarrik aipatzen du Juan Rulfo Nobela berria Hego Amerikan izeneko saiakeran (1972).
|
|
|
Inork ez dizu
|
esaten
zer egin edo nora joan.
|
|
|
Ez dut egin nahi ez badidazu
|
esaten
zertarako.
|
|
|
Ez dugu
|
esaten
Zer?
|
|
2020
|
|
|
Nik ez dizut
|
esaten
zer egingo nukeen erantzun nion lehor, neu ere haserre samar.
|
|
|
Ildo horretan, kritikatu zuten profesionalek, horietako askok lan erregulazio espedienteekin, alarma egoera nola amaitzen zen ikusten zutela, baina inork ez ziela
|
esaten
zer gertatuko zen. Azaldu zutenez, maiatzaren 12an Hezkuntzari diziplina anitzeko lantalde bateko kide izatea proposatu zioten," Itzulera" landu ahal izateko, baina ez zuten erantzunik jaso.
|
|
|
Maiz ezaguna duenak esan dit bete betean asmatu dudala; halere, zuhur jokatu beharra dago entzuteko aukerarik ez emateko, arinegi epaitzeko eta beste hainbateko arriskutik ihes egiteko.Hitzik gabe hainbeste hitz egin daitekeenez, eleekin baino askoz gehiago, makina batek ikasi egiten du jendaurrean nola aritu. Ez ahaztu, ordea, norbere keinuak ez direnean, naturaltasunik ez dagoenean, jendeak igarri egiten duela eta agian ez daki
|
esaten
zergatik baina zerbaitek huts egiten duela sentitzen du.Norbaitek hitz egiten duenean, deitu zientzia, deitu intuizioa, deitu psikologia, besteok, era kontziente edo inkontzientean, hazpegiak aztertzen ditugu eta badakigu gezurretan ari zaigun ala ez; geure keinuek ere adierazten dute benetan ari garenetz.
|
|
|
Ikatzean ere bai, baina uste dut prestatzen ari dela trantsiziorako, eta ez dut zalantzan jartzen prest egongo dela datozen aldaketei aurre egiteko. Beharbada ez dute
|
esaten
zer eta nola, baina uste dut euren lanak egiten ari direla".
|
|
|
Marianne kafeari zurrut egiten ari da Connellek hori esaten duenean, eta, une batean, gelditzera bezala egiten du kikara ezpainetan duela. Connellek ez daki
|
esaten
zergatik iruditzen zaion geldialdi hori Marianneren edateko mugimendu naturalaz bestelakoa, baina ikusten du. Mariannek kikara platertxoan uzten du atzera.
|
|
|
Connell begira geratzen zaio gelaren beste aldetik, mugitu gabe eta segundo batzuetan begirik kendu gabe. Zaila da
|
esaten
zer adierazten duen haren aurpegiak. Azkenean, Mariannek begiak apartatu eta toalla berregokitzen du.
|
|
|
Nabaritzen du Marianneren aurpegian zerbait aldatzen dela, edo gogortzen dela, baina ez daki
|
esaten
zer den zehazki.
|
|
|
Notak ematen zituztenean, konduktan zero bat jartzeko motibo fulminantea izaten zen. Ez ziguten garbi
|
esaten
zer zen, baina mutikoak mutikoekin
|
|
|
Mireiaren etxean irakurtzen ditut hari bidaltzen dizkionak, baita prentsan ere zure maisu koldar horiek, Balbas eta Cercasek, kartetatik iragazten dituzten zatiak. Ez dio inork
|
esaten
zer idatzi, egon ziur. Bidali pikutara zuen psikologo horiek eta aukeratu hobe zuen esanetara idazten duten kazetariak.
|
|
|
Bat batean motor hots batek burua jirarazi dit eskuinaldera, eta auto beltz bat ikusi dut hurbiltzen. Ez naiz auto kontuetan aditua, eta ez nuke jakingo
|
esaten
zer markatakoa den, baina erdiko gamako edozein izan liteke. Gizona ere autoari begira dagoela konturatu naiz, ni baino arreta eta interes handiagoz, harengana hurbildu denean bebarruko ate aurreko koxka jaitsi baitu eta kotxea zetorren aldera pare bat metro aurreratu eta zain bezala geratu baita.
|
|
|
Azkenerako tinbrea jarri zuen lepotik zintzilik; hainbatetan jaitsi nintzen goizaldeko ordu txikietan, arnasa etenda. Zentralitatik deitzen ziguten, abisua ematen ziguten amak deitu zuela baina ez ziguten
|
esaten
zergatik, bihotza kolkoan egiten nuen amaren etxerako bidea, kakalarriak jota, zein egoeratan aurkituko nuen ikaratan. Normalean, antzeko kontua izaten zen:
|
|
|
Maite nuen haiekin hitz egitea. Ez dakit
|
esaten
zer ikasi nien zehazki, agian ezer ez, baina estimulagarria eta inspiratzailea zen. Ordea, lurrera jaitsiko ninduen norbait behar nuen.
|
|
|
Ezetz eta ezetz. Ez zuen
|
esaten
zergatik. Erronka jo nien:
|
|
2021
|
|
|
Osasunarentzat kaltegarrienak diren produktuen gaineko zerga handitzeaz gain, proposatzen al da murrizketa fiskalik edo elikagai osasungarriak kontsumitzea sustatzen duen laguntzarik? Jendeari ez diogu
|
esaten
zer jan behar duen: nahi duena jan dezake.
|
|
|
Ez dugula gizendu behar? Etengabe ari zaizkigu instituzioak
|
esaten
zer den egokiena. Baina, kontrara, gure gizarteei ez diete esan:
|