|
2015
|
|
|
Beraiek konturatuta ez, Jaunak halakoei berariazko laguntza ematen baitie horretarako. Bekatuak diodanean, bekatu arinak
|
esan
nahi dut, astunetatik, beraiek dakitela behintzat, aske baitaude, baina ez seguru; beraiek jakin gabe izango dituzte batzuk, eta ez die horrek samin txikia ekarriko. Galtzen ikusten dituzten arimek ere emango diete samina; eta nolabait beraien artekoak izango ez direlako itxaropen sendoa badute ere, Eskritura Santuak aipatzen dituen zenbaitez gogoratzen direnean, Jaunaren babesa zutela zirudien haietaz, esaterako Salomon batez, Haren Maiestatearekin hain harreman estua baitzuen, orduan ezin dira beldurrik gabe egon, esan dudanez; eta zuen artean bere burua ziurtasun handienaz ikus dezanak, beldur handiagoa izan dezala, zorionekoa Jainkoaren beldur den gizonabaitio Davidek.
|
|
|
Naturaz gaindikoa: Teresaren lexikoan mistikoa
|
esan
nahi du. Berberak ematen du horren definizioa:
|
|
|
Gozotasunak, ordea, goi isurizko esperientziak dira, ez lortuak ezta berezko esperientzien antzekoak ere. . Barreiatu hitzak une hartako gogoetaren haritik irtetea
|
esan
nahi du, pentsamendua eta irudimena batetik bestera ibiltzea.
|
|
|
Sen batean: aldaketarik gabe, egoera berean (Bizkaierazko hiztunek, adinekoek batez ere, erabiltzen duten esamoldea, Teresak hemen
|
esan
nahi duena adierazteko, era erara datorrena).
|
|
|
hemen, adimen? hitzak irudimena
|
esan
nahi du). Barne Gazteluan haren doktrinak, gai honetan, ziurtasun handia lortu du; irudimenaren ezegonkortasun eta bihurrikeria jatorrizko bekatuak gugan eragin duen nahasmenaren ondorio hutsa da.
|
|
|
Estasiaren ondoren izan ohi den gorputzeko erortze edo ahulezia
|
esan
nahi du; 4 Egoitzetako grazia mistikoek ez dute halakorik eragiten, gehienez ere, barruko eta kanpoko ahultasuna?.
|
|
|
6 Izan ezazue kontuan gauza bat, ahizpak, gure Jauna ikusteko desira hauetan: batzuetan desira horiek asko estutu ohi dute, eta ez dago haiei lagundu beharrik, zeuen arreta beste gauza batzuetara barreiatu baizik, ahal baduzue
|
esan
nahi dut; izan ere, geroago esango ditudan batzuetan, inola ere ezin da, ikusiko duzuenez. Lehenbiziko hauetan, batzuetan bai ahal izango duzue, arrazoi osoa dagoelako Jainkoaren borondatearekin bat egiteko, eta san Martinek esaten zuena esateko; eta asko estutzen badute, berriro pentsa daiteke; dirudienez, desira hori oso aurrera dauden pertsonena denez gero, deabruak eragin diezaguke gu ere aurreratuak gaudela pentsatzera; beraz, betiere ona da beldurrez aritzea.
|
|
|
9 Presentzia hau gogoan erabiltzea, ulertu behar da, ez dela lehen aldikoa eta Jainkoak opari hau egin nahi izan dion beste batzuetakoa bezain osoa; ez dela hain argia
|
esan
nahi dut; izan ere, halakoa balitz, luke beste ezertan jardun, ezta jende artean bizi ere; baina, beti honelako argi bizi biziaz ez bada ere, konturatzen den guztian lagun honekin egon ohi da. Orain egin dezagun pertsona bat gela argi argi batean dagoela beste batzuekin, eta leihoak ixten direla eta ilunpean geratzen dela; haiek ikusi ahal izateko argia kendu zelako eta berriro argia etorri arte ikusten ez dituelako, horratik, ez dio utziko han daudela sinesteari.
|
|
|
...rago joan arima, hobeki lagun egiten diola Jesus on honek, egoki izango da azaltzea nola, Haren Maiestateak nahi duenean, Berarekin ibiltzea baino besterik ezin dugun, Haren Maiestatea komunikatzen zaigun eta guri digun maitasuna, agerpen batzuekin eta ikuskari hain miragarriekin, erakusten digun era eta moduetan argi ikusten denez; honelako mesederen bat egiten badizue, izuturik ibil ez zaitezten
|
esan
nahi dut azken batean hauetakoren bat. Jaunak esaten asma dezadala nahi badu?, biziki gorets dezagun, mesede hori guri egin ez arren, hain handi eta ahaltsua izanik, kreatura batekin horrelako harremana izatea nahi duelako.
|
|
|
Jainkoak arimari mesede hau egiten dionean, hura bere salbamenaz eta berriro ez erortzeaz ziur dagoela
|
esan
nahi dudala ematen du. Ez, ez diot halakorik, eta era horretara, arima ziur dagoelako itxura agertzen dudan alde guztietan, jainkozko Maiestateak horrela bere eskutik duen bitartean eta arimak Hura iraintzen ez duen bitartean, ulertu behar da.
|
|
|
16 Beste behin ere esan nizuen karraka isil bat bezala dela, eta hasiera hasieratik ezagutu genukeela. Honetaz zerbait
|
esan
nahi dut, hobeki aditzera emateko.
|
|
|
1 Jainkoaren errukiz borroka hauetan garaile irten direnei eta, ekin eta jarrai, hirugarren egoitzetan sartu direnei zer esango diegu, dohatsu Jaunaren beldur den gizonabaizik? Ez da izan gutxi Haren Maiestateak nik bertso honen erromantzeak zer
|
esan
nahi duen uler dazadala egitea, gauza honetan moldakaitza bainaiz. Egia esan, arrazoiz deituko diogu dohatsua, atzera egiten ez badu, gure irudiko salbamen bide seguruan baitoa.
|
|
|
santu egiten dituzte beren pentsamenduetan gauza hauek, eta beste batzuek ere santu egitea nahiko lukete. Haietakoren bat
|
esan
nahi dut, geure burua uler eta proba dezagun Jaunak gu proba gaitzan baino lehen, gauza handia izango bailitzateke erne egotea eta lehenik geure burua ulertzea.
|
|
|
4 Beste iturri honetan, ordea, ura iturburutik bertatik dator, hau da, Jainkoagandik, eta horrela, Haren Maiestateak nahi duenean, naturaz gaindiko mesederen bat egin nahi duenean, bake eta atseden handi handia eta gure barru barrutiko gozotasuna sorrarazten ditu, nik ez dakit norantz eta nola, ezta poz eta atsegin hura hemengoak bezala bihotzean sentitzen den ala ez ere, bere hasieran
|
esan
nahi dut, gero dena asetzen denean?, ur hau egoitza eta ahalmen guztietara zabalduz gorputzeraino iritsi arte; horregatik esan nuen Jainkoagandik hasten dela eta gugan amaitzen; egia esan, probatu duenak ikusiko duenez, gizakiaren kanpoalde osoak gozatzen du gozotasun eta leuntasun honetaz.
|
|
|
5 Egoitzetako 4 kapituluko elkar ikuste hark sinbolizatzen duen ikuste mistikoa
|
esan
nahi du hemen. Jarraian dio:
|
|
|
Barruko ikusmena: arimako begiak
|
esan
nahi ditu (8 kap. 2 zenb.; eta Bizitza 28, 4), edota barruko zentzumenak, adimenetik eta kanpoko ikusmenetik bereizten direnak.
|
|
|
idatzi zuen haren ordez. Egia esan, Teresak jarraian idatzi zuen esaldiak garbi uzten du
|
esan
nahi zuena: –Kontuan izan Jainkoa ikusi esaten dudala, bat egitezko era honetan halaxe sentitzen dela esana baitut?
|
|
|
14 Kontuan hartu behar duzue, lehen egoitza hauetara ia batere ez dela iristen oraindik Erregea dagoen jauregitik irteten den argirik; izan ere, [egoitza hauek] arima bekatuan dagoenean bezain ilunduak eta beltzak ez badaude ere, nolabait ilundurik dago ez ikusteko, bertan dagoenak ez ikusteko,
|
esan
nahi dut, eta ez gelaren erruz, ez dakit nola esan?, baina berarekin batera sartu ziren suge, sugegorri eta gauza pozoitsuekin, ez diote uzten argiari erreparatzen.
|
|
|
8 Baina, beste toki batean esan nuenez?, otoitz era honetan adimenaren gogoeta geldiarazteko arrazoia hau da(
|
esan
nahi dut, egoitza hau hasi nuenean, bildutasunezko otoitza sartu nuen, lehenengo esan behar nuen honekin batera, eta esan dudan Jainkoaren gozotasunen otoitza baino askoz ere beheragokoa da, baina hara iristeko hasiera; bildutasunezko otoitzean ez da utzi behar meditazioa, ezta adimenaren jarduera ere), otoitz hau iturburua dela, ubideetatik ez datorrena; bera neurritsu ari da, edota neurritsu ar... Borondatea hain sendo du bere Jainkoagan, non nahigabe handia ematen baitio bere nahaspila hark, eta beraz, ez du hari kasu egin beharrik, gozatzen duenetako asko galtzera ekarriko baitu; aitzitik, utz dezala hura eta bere burua maitasunaren besoetan, Haren Maiestateak irakatsiko baitio une hartan zer egin; ia zer guztia honetan datza:
|
|
|
7 Irudipena ez dela, oso argi dago; izan ere, beste une batzuetan horretan saiatu arren, du hura berregin. Eta hain gauza nabaria izanik, inola ere ezin da irudikatu, hau da, badelako itxura agertu, ez denean, ezta badenik zalantzan jarri ere; eta zalantzaren bat geratuko balitz, jakin ezazue ez direla hauek egiazko bultzadak; halakorik izan duen ala ez zalantza badu,
|
esan
nahi dut; belarrietan ahots indartsu bat bezala sentitzen delako. Bada, malenkonia izateak ez du inolako zentzurik, malenkoniak irudimenean baino beste inon ez baititu eratzen bere begitazioak; beste hau, ordea, arimaren barrutik dator.
|
|
|
13 Bada, esaten ari nintzenera itzuliz, Senarrak egoitzetako ateak eta baita gaztelu eta harresikoak ere ixteko agintzen du; arima hau gainezkaldian sartu nahi duenean, arnasarik gabe geratzen da eta, batzuetan gainerako zentzumenek gehiago iraun arren, inola ere ezin du hitz egin; beste batzuetan, berehala kentzen zaio dena eta hoztu egiten zaizkio eskuak eta gorputza, arimarik ez duela esateko moduan, are gehiago, batzuetan, badirudi arnasarik ere ez duela hartzen. Honek gutxi irauten du, sen berean,
|
esan
nahi dut. Izan ere, gainezkaldi handi hau pixka bat kentzen zaionean, gorputza nolabait bere senera datorrela dirudi eta arnasa hartzen du berriro hiltzeko eta arimari bizi handiagoa emateko, eta hala ere, estasi handi handi honek ez du asko irauten; [14] baina, kentzen bada ere, borondatea hain geratzen da bere baitan bildua eta adimena hain sorgortua, eta horrela egun bat eta baita egunak ere, non borondateari maitatzera eragingo dioten gauzak ulertzeko baino bestetako ez dela gai baitirudi; borondatea, berriz, oso erne dago horretarako eta lotan inongo kreaturarekin lotzera ausartzeko.
|
|
|
Haren Maiestatea bera izatea gure egoitza, guk geuk landutako egoitza. Badirudi Jainkoagan kendu eta jarri egin dezakegula
|
esan
nahi dudala, Bera dela egoitza eta guk geuk landu dezakegula bertan sartzeko esaten baitut. Eta jakina ahal dugula!, ez Jainkoa kendu ezta jarri ere, geugandik kendu eta jarri baizik, hartxo hauek egiten duten bezala; oraindik ahal dugun guztia amaitzeko izango genuen, ezereza den lantxo hau, Jainkoak bere handitasunarekin bat egiten duenean eta obra honen saria Jauna bera izaterainoko balioa ematen dionean.
|
|
|
Baina, zenbat izango diren Jaunak apostolutzarako dei egiten dienak, Judasi bezala, haiekin harremanetan jarriz, eta errege egiteko dei egiten die beste batzuei, Sauli bezala, eta gero beren erruz galdu egiten dira! Gero eta gehiago mereziz joan gaitezen eta hauek bezala gal ez gaitezen, ene ahizpak, izan dezakegun ziurtasuna obedientzia da eta Jainkoaren legetik ez okertzea; Jaunak halako mesedeak egiten dizkienentzat,
|
esan
nahi dut, eta baita gainerako guztientzat ere.
|
|
|
6 Jaunak gaixotasun oso larriak ere eman ohi ditu. Hau neke oso astuna da, batez ere min handiak direnean; alde batetik, haiek latzak direnean, uste dut lurrean direnik eta handienak direla, kanpoko oinazeak
|
esan
nahi dut, nahi diren guztiak sarturik ere; oinaze latzetakoak badira, diot, barru eta kanpo arima hausten eta bere buruaz zer egin ez jakiteraino estutzen baitute; eta askoz ere nahiago izango luke edozein martiritza sufritzea, oinaze hauek baino; hala ere, ez dute hainbeste irauten hain latzak izanez, Jainkoak ez baitu ematen sufri daitekeen baino gehiago, eta lehenbizi Haren Maiestateak pazientzia ematen baitu.
|
|
|
13 Bada, zer egingo du arima gaixo honek egun askoan irauten badio horrela? Izan ere, errezatzen badu, errezatuko ez balu bezala da, haren poza lortzeko bidean,
|
esan
nahi dut; barruan ez da onartzen hori, eta berberak errezatzen duena ere ez dio ulertzen bere buruari, ahozko otoitza bada ere; gogoetazko otoitzerako, berriz, ez da inola ere garai hau, ahalmenak ez daudelako horretarako; alderantziz, bakardadeak kalte egiten du, inorekin egotea eta hauek berari hitz egitea berez beste oinaze bat bada ere. Eta beraz, eginahalak egin arren, kanpo aldetik garraztasunez eta era txarrez ari da, eta hori oso nabarmen ageri da.
|
|
|
26 Hilen ikuskariez hitz egiten hasi naizenez gero, oraingoan, gauza batzuk
|
esan
nahi ditut Jaunak ikustea nahi izan duen arima batzuen kasuez. Gauza gutxi esango ditut, laburtzearren eta ez delako beharrezkoa, hau da, ez delako inolako onurarako.
|
|
|
–Hau ez bedi har nire monasterioaz? esatean Gizakundeko monasterioa
|
esan
nahi du, ez une hartan autobiografia hau idazten ari zen San Jose monasterioa.
|
|
|
Erlijioso bizitzak eskatzen duena ez dela betetzen
|
esan
nahi du.
|
|
|
Ahalmenak galdu: zentzu mistikoan, etenda, airean bezala, geratu
|
esan
nahi du. Laugarren graduko otoitzean gertatzen da hori, esaterako, estasian.
|
|
|
Han: gelditasunezko otoitzean kontenplazio hutsa dela
|
esan
nahi du eta horrela, arima, Mariaren astialdi santuaz gozatzen dago; otoitz honetan, ordea, Marta ere izan daiteke, kontenplazioa eta ekintza biak batean bilduz. Ebanjelioko pasartearen aipamena (Lk 10, 38).
|
|
|
Gauza hauek adierazteko ez dagoela hitzik
|
esan
nahi du.
|
|
|
Teresaren axioma antzekoa. Hemen
|
esan
nahi du, malkoen urak goragoko grazien ura lortzen duela, baratzea ureztatzeko.
|
|
|
Baratzearen irudian, zuhurtziarik gabe, inoren gauzez gehiegi arduratzea
|
esan
nahi du. Berehala dator oraindik lumaje eskasa duen hegaztitxoaren irudia (ik.
|
|
|
Estasiaren ageriko ondorio edo fenomenoak orain dela gutxi desagertu direla
|
esan
nahi du. 1565aren amaieran idazten du bere biografiaren bigarren idazketa.
|
|
|
Beste era honetara: hizketa mistikoa
|
esan
nahi du, 1 zenbakian adierazi duenez. 2 zenbakitik aurrera, hizketa mistikoen eta hizketa gezurrezkoen artean bereizketa ezartzen du.
|
|
|
27, 2an azaldu duen adimenezko ikuskariaz ari da. Hau irudizkoa baino goragokoa izan arren, irudizkoa oroimenean guztiz grabaturik geratzen denez gero, probetxu handiagokoa izan daitekeela
|
esan
nahi du.
|
|
|
Liburu hauek
|
esan
nahi ditu: Tratado de oración y meditación (Lisboa), eta Lisboan bertan argitaraturiko beste tratatu txiki batzuk (1560):
|
|
|
San Joanen 4 kapitulua
|
esan
nahi du.
|
|
|
Koruko otoitz arau eta zeremonietan ez zela jantzia
|
esan
nahi du.
|
|
|
Grazia hauek guztiz doakoak direla
|
esan
nahi du: ik. 21, 9.
|
|
|
Euskaraz, serora? erabiltzen dugu horretarako, nahiz eta jakin, hitz horrek toki batzuetan moja edo lekaimea
|
esan
nahi duela eta beste batzuetan elizaina edo elizako eta sakristiako zereginak betetzen dituen andrazkoa.
|
|
|
15 Gauza bat
|
esan
nahi dut orain hemen. Behin berarekin nengoen ni mintzaleku batean, eta nire arimak maitasunez eta espirituz hain isiotua ikusi zuen harena, non ia sor eta lor bainindukan; izan ere, arima bat epe motz motzean hain gora jaso zuen Jainkoaren handitasunak nerabiltzan gogoan.
|
|
|
1214) idatzia eta Honorio III.ak onartua, geroago Inozentzio IV.ak (1247) aldatua eta berretsia izan zela, eta Eugenio IV.ak lasaitua(). Teresak bere San Jose monasterioan Karmengo gure Amaren Erregela gordetzen dugu, eta hau lasaitu gabe dagoena idazten duenean, Gizakundeko monasterioan indarrean zeuden Eugenio IV.aren lasaitze klausulak alde batera utziak zituztela
|
esan
nahi du. Berak eta San Josereneko mojek Inozentzio IV.ak onarturiko Erregela hartu zuten bizi arautzat.
|
|
|
Errektorea, A. Gaspar Salazar, Ávilatik kendu zutenean, A. Baltasarrek egin zuen haren ordezko, baina errektore titulurik gabe. Horregatik, zalantzak sortzen dira bietako zein
|
esan
nahi duen hemen Teresak.
|
|
|
Ordenako buldek: larunbateko bulda deritzona
|
esan
nahi du.
|
|
|
30 kapituluko 8 zenbakian eta hurrengoetan kontatu dituen proba eta egoera mistikoak
|
esan
nahi ditu.
|
|
|
Maria/ Marta (Lk 10, 42), bi bizitza moten sinboloa, kontenplaziozko bizitzarena eta bizitza aktiboarena. Hemen, otoitz eta bertuteetan lan egin eta saiatu baino lehen kontenplazio mistikora igo nahi izatea
|
esan
nahi du.
|
|
|
Ziur asko, Elvira Cepedaren, Hernando Mejíaren alargunaren, semeak
|
esan
nahi ditu: Vasco (1507an jaioa), Francisco (1508) eta Diego (1513).
|
|
|
Bigarren kapituluan aipatzen diren zaldun liburuak
|
esan
nahi ditu.
|
|
|
Eta zein bihotz kementsua eman zion Haren Maiestateak aipatu dudan santu honi berrogeita zazpi urtean hain penitentzia latza egiteko, guztiek dakiten bezala! Zerbait
|
esan
nahi dut hartaz, oso osoan egia dela badakit-eta.
|
|
|
6 Nik orain
|
esan
nahi nukeena da Jauna nola agertzen den ikuskari hauetan. Ez dut esaten, barne zentzumenean argi hain bizi hau eta adimenean irudi hain argia ezartzea, bertan dagoela pentsatzeko moduan, nola izan daitekeen azalduko dudanik, hau jakintsuen egitekoa baita.
|
|
|
Nik uste dut Jainkoak egoera honetara ekarri duen arima, Haren Maiestateagandik erabat aldentzen ez bada, ez duela lagundu gabe utziko ezta galtzen ere. Baina, esan dudanez, eror dadinean, Jaunaren maitasunagatik, kontu izan beza ez dezan engaina otoitza uzteko, nirekin egiten zuenez gezurrezko apaltasunarekin, esan dudanez eta behin eta berriro
|
esan
nahi nukeenez.
|
|
|
8 Eta gelditasun honetan nengoela gertatu zait, latinez errezatzen zen gauzarik, batez ere salmoetatik, ia ezer ulertzen ez nuelarik, ez latinezko txatala erromantzez ongi ulertzea soilik, baita erromantzez
|
esan
nahi duenaz gozatuz aurrerago joatea ere.
|
|
|
6 Ariman gelditzen diren grazia eta ondorioak ere
|
esan
nahi nituzke, eta berez zer egin dezakeen, edota hain goi gradura iristeko berak parterik ote duen.
|
|
|
1 Gauza bat
|
esan
nahi dut, nire ustez garrantzitsua dena; berorrek ongi baderitzo, ohartarazpen gisa har daiteke, eta baliteke berorrek honen beharra izatea; izan ere, otoitzari buruz idatziak diren liburu batzuetan diote, arima egoera honetara bere ahalmenez iritsi ezin bada ere, harengan Jaunak egiten duen lana erabat naturaz gaindikoa delako, hala ere lagundu diezaioke bere buruari espiritua sorkari guztien ga...
|
|
|
2 Nik ez diet kontra egingo, letradunak eta espiritualak direlako, eta badakitelako zer dioten, eta Jainkoak bide askotatik eramaten dituelako arimak. Nirea nola eraman duen
|
esan
nahi dut orain eta irakurtzen nuenari kasu egitearren zein arriskutan ikusi nuen neure burua; gainerako gauzetan ez naiz sartuko. Argi ikusten dut bat egitera iritsi eta hortik aurrera igaro ez den arimak, hau da, liluramendu eta ikuskari eta Jainkoak arimei egiten dizkien gainerako mesedeetara igaro ez denak?, esandako hori hoberentzat izango du, nik egiten nuenez; eta hartan gelditu banintz, uste dut ez nintzela sekula iritsiko oraingo honetara, nire iritziz engainua delako.
|
|
|
Oi esana egitearen bertute hori, guztia ahal duzuna!: Jainkoak argitu egin zuen nire adimena, batzuetan hitzez eta beste batzuetan nola esan behar nuen adieraziz eta, horrela, aurreko otoitz eran egin zuenez, nik esan ezin dudana eta esaten ez dakidana Haren Maiestateak
|
esan
nahi duela dirudi.
|
|
|
Atsegin dut konparazio hau, izan ere, sarritan hasieratan nengoenean (eta Jaunak nahi beza ni orain Haren Maiestatea zerbitzatzen hasia izatea; hemendik aurrera esango dudan neure bizitzaren, hasiera?
|
esan
nahi dut) atsegin handia ematen zidan nire arima baratze bat zela eta Jauna bertan paseatzen irudikatzeak. Itxura batean zabaldu nahirik hasieratan zeuden bertuteen loretxoen usain gozoa areagotzeko eskatzen nion eta bere aintzarako izan zitezela eta manten zitzala, nik neuretzat ez bainuen ezer nahi, eta moztu zitzala nahi zituenak, hobeak irtengo zirela bainekien.
|
|
|
Sinets dezagun ondasunak ematen dizkigunak, grazia ere emango digula, deabrua horretan tentatzen hastean, hala uler dezan, eta sendotasuna ere bai gogor egiteko;
|
esan
nahi dut, Jainkoaren aurrean lau lau jarduten badugu, Berari bakarrik poz eman nahirik eta ez gizakiei.
|
|
|
Eta honetarako ere maiz gertatuko zaio besoak ezin dituela jaso, ezta pentsamendu on bat izan ere: adimenarekin lan egite honek ura putzutik ateratzea
|
esan
nahi du.
|
|
|
Izan ere, gehiago halakorik ez egiteko beren aldetik ahaleginak egin arren (gero pena izaten baitzuten eta baita kontzientziako kezka ere), gorputzeko eta arimako halako nekeak nituenean, eta ni maitasunez kontsolatzeko erabakia hartu arren, ezin izaten zuten. Ez zuten hitz txarrik esaten. Jainkoa iraintzekorik,
|
esan
nahi dut?, baina bai aitor entzule baten ahotan izan litezkeenik garratzenak. Ni hilduratzeko asmoz egingo zuten, eta beste batzuetan atsegin hartu eta onez eramateko eran banengoen ere, une hartan guztiak ematen zidan min.
|
|
|
11 Hau ere
|
esan
nahi dut, izuturik utzi ninduelako: Behin, Trinitate egunez, monasterio batean koruan nengoela eta liluramenduan, deabruek aingeruen aurka egin zuten borroka latz bat ikusi nuen.
|
|
|
Behin, Trinitate egunez, monasterio batean koruan nengoela eta liluramenduan, deabruek aingeruen aurka egin zuten borroka latz bat ikusi nuen. Nik ezin nuen ulertu zer
|
esan
nahi zuen ikuskari hark. Hamabost egun baino lehen ongi ulertu zen otoitzeko jendearen eta halakoak ez ziren askoren artean gertatu zen iskanbila batean, eta kalte handia etorri zen hura izan zen etxera; luze iraun zuen iskanbila izan zen eta ezinegon handia sortu zuena.
|
|
|
Umetan zaldun liburu atsegin eta bizi bat idatzi omen zuen, baina ez da horren aztarnarik geratu? Haren estiloa
|
esan
nahi zuena albait argien eta zehatzen adierazteko egiten zuen ahaleginaren, saiatze etengabearen emaitza da. Guztiek ulertzeko moduko hiztegia erabiltzea erabakitzen du.
|
|
|
4 Oi, ene Jainkoa! Bai gutxi
|
esan
nahi dutela eraikin hauek eta kanpoko atseginek barrurako! Haren maitasunagatik eskatzen dizuet, ene ahizpa eta aitak, etxe handi eta baliotsuei dagokien honetan, oso kontuz joka dezazuela.
|
|
|
10 Horretarako, lehenik neure aitor entzulearekin hitz egin nahi nuen; Velázquez Doktorea zen, kalonjea eta Toledoko katedraduna, gizon oso jakintsu eta bertutetsua, orain Osmako gotzaina dena; izan ere, beti izan dut neure iritziaz soilik ezer ez egiteko ohitura, horrelako pertsonen iritziaz baizik. Hark gutunak ikusi eta arazoaz jabeturik, esan zidan ez ezesteko eta era onean erantzuteko; izan ere, Jainkoak hainbat gogo batera etxe batean biltzen dituenean, bere zerbitzurako nahi dituela
|
esan
nahi duela. Nik horrela egin nuen, eta ez nuen erabat onartu ezta erabat ezetsi ere.
|
|
|
2 Bada, monasterio hauetan urte hauetan gauza espiritualetan gertatu ohi denari begiratuz,
|
esan
nahi dudanaren beharra dagoela ikusi dut. Gure Jaunak nahi beza, behar dela ikusten dudanaren arabera asma dezadala.
|
|
|
Horregatik aholku hau ematen diet ama prioreei eginahalak egin ditzatela liluraldi hain luzeak saihesteko; nire ustez, arimak agintzen diena ez egiteko, ahalmen eta zentzumenak ezindurik geratzeko bidea ematea baino besterik ez baita; eta honela, kontuz ibiliz ekarri ohi dioten irabazia kentzen diote. Nagusiak ahulezia dela ikusten badu, kendu barau eta diziplinak (derrigorrezkoak ez direnak
|
esan
nahi dut, eta bere garaian ken daitezke guztiak ere kontzientzia onez) eta eman diezazkiola gogoa beste gauza batzuetara barreiatzeko ofizioak.
|
|
|
–Erromes? hitzak pelegrin edo beilari adieraz gainera, txiroa, pobrea ere
|
esan
nahi du, eta adiera honetan darabil hemen Teresak. Euskaraz ere hitz horrek bi adiera horiek, behintzat, baditu.
|
|
|
Adimen eta oroimena itzarrik daudela, eta beren zentzugabekeriekin gerra egiten arituko direla
|
esan
nahi du.
|
|
|
Odol garbikoa dela
|
esan
nahi du (ik. 20 kap., 2 zenb.).
|
|
|
Testigantza: aurreko ohar batean esan dugunez, hitz honek salaketa faltsuak egitea, kalumniak ateratzea edo belztea
|
esan
nahi du testuinguru honetan.
|
|
|
– Pixka bat aurrerago, aita hark dioenean A. Mariano
|
esan
nahi du (ik. 15 zenb.).?
|
|
|
Guztiz nekaturik iritsi zen, eta oraindik neke handiagoa izan zuen etxea ikusi zuenean; izan ere, leku onean kokatua eta zabala bazen ere, ez zuen beste eraikinik, eta horrela gau hartan oso nekatua zegoen. Beste egun batean, goizean, patiora joan zenean, putzua ikusi zuen san Andres ikusitako alde berean, eta guztia agertu zitzaion ikusi zuen bezala berdin berdin; lekua
|
esan
nahi dut, ez Santua, ezta belardia eta loreak ere, berak irudimenean ongi gordeta izan zuen eta oraindik duen arren.
|
|
|
7 Aurrera egin orduko
|
esan
nahi dut aita honi buruz dakidana, Mariano San Benitorena zeritzan. Italiarra, doktorea eta oso asmamen eta trebetasun handikoa.
|
|
|
Hemen ez dago horrelako ezer, bestela baizik: kanpoko ez barruko hitzik gabe argi argi ulertzen du arimak nor den, eta zein aldetan dagoen, eta batzuetan baita zer
|
esan
nahi duen ere. Nondik eta nola ez daki; baina horrelaxe gertatzen da, eta hark irauten duena ezin du alde batera utzi; eta kentzen denean, lehen bezala irudikatu nahi izan arren, alferrik da, irudikapena delako hau eta ez presentzia, hau ez baitago haren esku; eta honela dira naturaz gaindiko gauzak.
|
|
|
Bat egitean hauxe bera gertatzen da, baina hemen indar handiagoz izaten da, berezko berotasuna ez dakit nik nora doalako; izan ere, liluramendua handia denean, otoitz era hauetan guztietan gehiagoa eta gutxiagoa baitaude, handia denean, diodanez, eskuak jelaturik geratzen dira, eta batzuetan zotzak bezala zabaldurik; eta gorputza, zutik hartzen badu, halaxe geratzen da, edota belauniko. Eta hain okupatua dago Jaunak berarentzat
|
esan
nahi duenaren pozean, non gorputzean biziarazle izateaz ahaztu egiten dela eta bertan behera uzten duela baitirudi, eta pixka bat irauten badu, kirioak mindurik geratzen dira.
|
|
|
Gainezkaldia Haren Maiestateak arimaren barne muinean ematen duen albiste bakarretik dator; abiadura handi batez beragandik goragora eramaten duela iruditzen zaio, eta, bere iritziz, gorputzetik joan doakio; eta horrela, eramaten duen lekura eramaten duela, Jaunaren besoetan bere burua uzteko adore handia behar da hasieran. Izan ere, Haren Maiestateak eraman nahi duen lekuan bakez uzten duen arte (eraman, goiko gauzak ulertzera eraman
|
esan
nahi dut), noski, Harengatik hiltzeko benetan prest egotea beharrezkoa da hasieran; izan ere, arima gaixoak ez daki zer izango den hura, hasieran diot.
|
|
|
Esan zidan, ea zer gehiago nahi nuen jakin, hango fundazioa mirarizkoa izan zela baino. Hau
|
esan
nahi zuen: Berak bakarrik egin zuela, itxura batean inora ez zeraman bidetik, eta nik egitez betetzea erabaki nuela.
|
|
|
diru kontuekin gelditzen zara? Komeni zitzaigula
|
esan
nahi zuen. Ahizpek san Joseri eskatu zioten bihotz bihotzez beraren egunerako etxea izan zezatela, eta hain bizkor izango zenik uste ez zenean, bete egin zuen eskaria.
|
|
|
Esan dezagun, bada, orain deabruak egiten dituela agerpen hauek, ariman harrokeria pizteko: orduan arima, Jainkoarena delakoan, apaltzen bada eta halako mesede handiaren duin ez dela konturaturik, Jainkoa gehiago zerbitzatzen saiatzen bada, izan ere, bere burua aberats ikusirik, Jainkoak mesede horiek egiten dizkiela entzun izan duenengandik erortzen diren ogi birrinak jatea ere merezi ez duena(
|
esan
nahi dut, inoren zerbitzari izateko ere duin ez dena), apaltzen bada eta penitentzia egiten saiatzen bada eta otoitzari gehiago ematen eta Jaun hau ez iraintzeko kontu handiagoa izaten, eta perfekzio handiagoaz obeditzen, mesede hau egin diona Hura dela uste baitu, neuk ziurtatzen dut ez dela berriro etorriko deabrua, baizik eta erpe jorran ihes egingo duela, eta ez duela ariman inolako kalterik ...
|
|
|
16 Kontuan izan ez dagoela zertan beldur izan lau egun edo zortzi horrela egoteagatik, ahuleziak jota dagoen batentzat ez baitira gehiegi egun horiek. (Noiz edo behin
|
esan
nahi dut). Hortik gora denean, erremedioa jarri behar da.
|
|
|
–Batzuengan?
|
esan
nahi dut, norbaiti beldurra diotenean, beren buruari neurria ezartzen ikusi baititut eta ahal dute; bada, zer dela-eta ez dute ahal izango Jainkoagatik. Ni beldur naiz, deabruak, umore hau aitzakiatzat hartuta, esan dudanez?
|
|
|
Ez dut ulertzen zer dela-eta duten hain arriskutsutzat Jainkoak arima bat hortik eramatea, ezta nondik etorri den izu ikara hau ere. Ez dut orain esan nahi zeintzuk diren onak eta zeintzuk txarrak, ezta hori ezagutzeko pertsona oso jakintsuei entzun dizkiedan seinaleak ere; bere burua halako egoeran ikus dezanari zer komeni zaion egitea
|
esan
nahi dut, aitor entzuleengana jotzen badu, haietako gutxi izango baitira beldurturik utziko ez dutenak; izan ere, ez du izutzen hainbeste deabruak hainbat eratako tentaldiak eta birao espiritua eta gauza zentzugabe eta lizunak ekartzen dizkiola burura esateak; gehiago eskandalizatuko du aingeruren bat ikusi duela edo hitz egin diola, edota Jesu Kristo gure Jauna irudikatu zaiola esateak....
|
|
|
2 Jakin beza, ene aita, moja hauek horrela daudela, niri erruki handia emanez; Gizakundeko monasteriokoak
|
esan
nahi dut. Desira bizia dut obedi diezaiotela priore denari priore gisa, ordezko gisa obeditzen badiote ere.
|
|
|
Hau diot, berorren aitatasunari ehun dukat aurreratzen dizkionak ziur izango dituelako laster. Casademonteri idatziz gero, berehala bidaliko du mailegu agiria nik idazten diodanean, hor negoziatuko ez balitz,
|
esan
nahi dut. Jainkoak bidera beza guztia premia ikusten duenez, eta gorde beza berorren aitatasuna nik eskatzen diodanez.
|
|
|
Jainkoak bidera dezala, ikusten duen premiaren arabera. Hemen ongi daude, sobera baitute guztia; kanpokoa
|
esan
nahi dut, barruko pozerako honek guztionek gutxi esan nahi baitu; hori hobeki izaten da pobretasunean. Haren Maiestateak aditzera eman diezagula, eta egin dezala berorren agurgarritasuna oso santua, amen.
|
|
|
Jainkoak bidera dezala, ikusten duen premiaren arabera. Hemen ongi daude, sobera baitute guztia; kanpokoa esan nahi dut, barruko pozerako honek guztionek gutxi
|
esan
nahi baitu; hori hobeki izaten da pobretasunean. Haren Maiestateak aditzera eman diezagula, eta egin dezala berorren agurgarritasuna oso santua, amen.
|
|
|
Bihar doa posta garraioa eta ez nuen berorri idazteko asmorik, ez zelako gauza onik esateko. Gau honetan, atea itxi baino pixka bat lehenago, esan zidaten azkenik etxean zegoenak ontzat eman duela gu hara aldatzea etzi, hau da, Felipe eta Santiagoren egunean; beraz, horrek
|
esan
nahi du Jaunak honezkero sufrimenduak arindu nahi dituela.
|
|
|
...egin esanez zerutiko berria izan dudala esatea ez bada, besterik ez zait geratzen egiteko; berorri esan nion bezala, gauza guztien kontu eman beharrik ez bada ere, adiskidetasuna zor dionari irain handia egitea da, batez ere ziur egonik, berorri esan nion bezala, berak dioenez eta nik ulertzen dudanez, ez duelako pausoa emango aita probintzialak jakin gabe; eta esaten edo idazten ez badio, horrek
|
esan
nahi du ez duela pauso hori emango. Eta hark eragotzi ahal badio eta baimenik eman ez, irain egingo nioke nik itzal handiko eta Jainkoaren zerbitzari handia den pertsona monasterio guztietan zehar belzturik (nire esanari kasu eginda ere), nahikoa belzkeria baita, Jainkoa iraindu gabe egin ezin dena egin nahi duela esatea.
|
|
|
Argiak ez badira, ez beza onar haietako bat ere, konstituzioaren aurka doalako eta gaitz sendaezina delako. Hamahiru urtekoa oso gazte da (beste horretaz
|
esan
nahi dut), milaka buelta ematen baitituzte; hor ikusiko dute. Uste dut ongi etorriko zaien guztia nahi dudala nik.
|
|
|
1 Jesus izan bedi beroriekin. Asti gutxi dut hau idazteko, eta hau
|
esan
nahi nuke soilik: arreta handia dudala negozio horretan.
|
|
|
3 Alde batetik hobe izango da, nik hor zeuden sufrimenduengatik sentitzea (bertan izan banintz,
|
esan
nahi dut), berorren gorentasunari eskuetan muin ez egiteagatik baino, izendatzea, edota osasunez ongi ez dabilelako, ulertzen dut.
|
|
|
8 Jaunaren erabakiak ez ditugu ulertzen, eta izan daiteke ni orain beste toki batera joatea komeni izatea; izan ere, artzapezpikuaren aldetik halako erresistentzia izateak, benetan nahi duela uste baitut? misterioren bat dagoela
|
esan
nahi du. Ez diot honetaz ezer esan hemengo gotzainari; bera oso okupatua dago eta ezin bisitatu izan nau egun hauetan.
|
|
|
12 Oso ongi doa meditazioa egiteko bidean, Jainkoari eskerrak; gelditasunezko otoitza ez duenean,
|
esan
nahi dut. Ez dakit galdera guztiei erantzun diedan; beti jotzen dut berorren gutuna berrirakurtzera, ez baita gutxi astia izatea, baina orain tarteka baizik ez dut berrirakurri.
|
|
|
diren diziplinan hartzen dituen horiek, nik ez baitut esan egundo horrelakorik. ...inola ere, astean bi aldiz ez bada behintzat; eta garizuman astean behin jarriko du zilizioa, baina gaitz egiten diola ikusiko balu kentzekotan; izan ere, hain odol beroa denez gero, beldur handia dut, eta diziplina gehiegi hartzea ikusmenerako kaltegarri baita, ez diot baimenik ematen gehiago hartzeko; gainera, penitentzia handiagoa da behin hasiz gero hain era neurtuz hartzea, borondatea haustea
|
esan
nahi duelako. Zilizioa jarri ondoren gaitz egiten dion esan behar dit.
|
|
|
Hemen nagoenez gero, bat bakarra hartu dut berorrengandik. (Salamancan hartu nuela
|
esan
nahi dut).
|
|
|
Horrela igaro behar da bizitza. Eta, arrazoiz mundutik aldenduak egon behar genuenok hainbeste eginbehar baitugu harekiko, ez bedi harritu berori, hemen egon naizen denboran egonik ere, ez dut hitz egin ahal izan ahizpekin (bakarrean
|
esan
nahi dut, batzuek gogo bizia bazuten ere), ez dudalako izan astirik. Eta, Jainkoa lagun, ostegunean joango naiz, hutsik gabe.
|
|
|
Hau eskatzen diot soilik: gure fraide oinutsekin izan ezik, albait traturik gutxien izaten saia daitezela (moja horiek eta berorren agurgarritasunak berorien arimak tratatzeko,
|
esan
nahi dut); ez garrantzirik eman noizbait haien falta sumatzeari; hobe dugu geure buruak berriro igarotako trantze batean ez ikustea. Mojaren batek fraide batengandik beste batengana alda nahi balu, ez biezaio ken aukera hori.
|
|
|
7 Hala ere, nik berorri esan nion bezala esan zidan, frai Anjeli buruzkoa
|
esan
nahi dut, beste horri ez baitzion garrantzirik eman, bere burua hortik aske ikusten duela-eta?; parte eman niezaiola nuntzioari, nagusi gorena bera baita. Zenbat eta gehiago pentsatzen dudan berorren aitatasunak jeneralari idatzi eta ahal dituen konplimenduak egin behar lizkiokeela, hobeki iruditzen zait, eta ez dut uste inori gaizki irudituko zaionik.
|