|
2006
|
|
|
Indize horiek dira batukarietan erabiltzen ditugunak. Esaterako i= 2 eta k direlako indizeek 16 tartetik 60 tarterainoko aldea adierazten du, batukaria izateak tarte horien arteko taldeen batuketa egin behar dugula
|
esan
nahi du.
|
|
2007
|
|
|
Murrizketa honek kinka larrian jarri izan ditu euskaltegien diru orekak. ankerrarengatik. Eragile nagusi diodanean protagonista
|
esan
nahi dut. Horretarako euskalgintzak bere tresnak baditu:
|
|
|
Hiztun guztiak euskaldunak izango balira, euskararen erabilera %100era heldu zitekeenean, %10eko erabilera maila lotsagarria iruditu litzaiguke. Honekin guztionekin
|
esan
nahi dugu erabileratasa bera interpretazio desberdinak izan ditzakeela.
|
|
|
Badirudi euskaldunei oso nekoso egiten zaiela hizkuntzen arteko asimetriari aurre egitea, nekatzen ari direla, alegia. Badirudi gero eta gizarte zaharrago honetan gero eta gazteagoak diren euskaldunek ez daukatela nahikoa indarrik euskararen erabilerari eusteko. zenbat eta gertuago izan erabilera tasak orduan eta hobeak direla
|
esan
nahi du. Taulan ageri denez erabilera tasak onak dira.
|
|
|
Alabaina, euskaldunen proportzioen arteko ratioa gero eta txikiagoa da. Horrek
|
esan
nahi du, gure ustez, euskararen erabilera indarra galtzen ari dela.
|
|
|
Horregatik, hemen
|
esan
nahi dut horixe dela modurik onena euskaltasuna hiltzeko. diren urarekin lotuko kirolak, eta baserri ingurukoak, berriz, badakiela zertan dautzan haren inguruarekin lotukoak.
|
|
|
Tentazioa izan ohi dugu geure kulturaren betierekotzat hartzen duguna aldaezintzat hartzeko, eta, gure baitan sinesten dugu (guk geure gogoan nahita hartu barik ere), aldaketa guztiak etortzen direla geure ‘izaera’ren aurka. Horregatik, hemen
|
esan
nahi dut horixe dela modurik onena euskaltasuna hiltzeko. Inork uste al du gaur egun dantzak egiten direla orain mende bi egiten ziren moduan?
|
|
|
Horren ikuspegitik, argigarri gisa, adibide batzuk ipini nahiko nituzke, zergatik uste dut
|
esan
nahi dudanaren eredu garbia erakusten dutela horiek. Lehenengo etsenplua doa gizakumeen ikuspegirik hurrenetik; horretara, bada, euskaraz baditugu berba ezberdinak gurasoen umeen arteko harremanak islatzeko, hau da, seme alabetan baditugu anaiak eta nebak, eta arrebak eta ahizpak.
|
|
|
Kulturaren baitako faktoreek lotura eta indar handia sortuko badute ezinbesteko da kulturari aitortzen dizkiogun funtzioak betetzea. Horrela gertatzen ez bada, kulturak bereak dituen funtzioak beste kultura batek, beste kultur erreferente batzuk eta beste hizkuntza batek betetzen dituztela
|
esan
nahi du.
|
|
2008
|
|
|
Parametro hori txikia izateak hizkuntza horretako hiztunak oso gogotsu jarduten dutela
|
esan
nahi du eta alderantziz. Horren arabera euskaldunok oso saiatuak izango ginateke.
|
|
|
aukerak, arazoaketa erronkak– Iñaki Alegria, Arantza Diaz de Ilarraza, Gorka Labaka, Baina badira euskarazko bertsioa irakurrita ulertzen ez diren itzulpenak ere, noski. Halakoetan espainierazko jatorrizko esaldia irakurri behar da itzulpenek zer
|
esan
nahi duten ulertu nahi izanez gero:
|
|
|
1 Kontsumo harremanetan hizkuntza komunitateak badu kanpo eraginik gabe bere burua arautzeko eskubidea. Horrek
|
esan
nahi du kanpoko arau batek ezin duela bertako hizkuntzaren presentzia eragotzi.
|
|
|
Kontsumo harremanetan hizkuntza komunitateak badu kanpo eraginik gabe bere burua arautzeko eskubidea. Horrek
|
esan
nahi du kanpoko arau batek ezin duela bertako hizkuntzaren presentzia eragotzi.
|
|
|
• IELaren teoriak aurreikusten duenez —eta emaitzek etengabe erakusten dutenez—, gure artean ere IELaren eraikuntzan eta funtzionamenduan hizkuntza dimentsioa ezaugarri garrantzizkoenetakoa da, onerako eta txarrerako. Horrek zera
|
esan
nahi du: ukipenezko bi hizkuntzen artean —euskara eta espainiera—, jadanik aipatu ditugun fenomenoak indar bereziarekin agertuko direla, batez ere honako norabidean:
|
|
|
Joera ideologikoak zenbait eratakoak izan daitezke; continuum ideologikoaren mutur batean pluralismoaren ideologia topa dezakegu eta continuumaren beste muturrean ideologia" etnizista" (Bourhis eta beste batzuk, 2007). Pluralismo ideologiak
|
esan
nahi du gehiengo menderatzaileak aintzat hartzen duela bere inguruneko gutxiengoen bereizgarritasun linguistiko eta kulturalei eustea, eta prest dagoela estatuaren erakunde eta jardute batzuk aldatzeko bere inguruneko hizkuntza gutxiengoen beharrak ere barne hartzeko (esaterako, Hizkuntza Ofizialen Lege kanadarra, 1969). Gizalegezko ideologiaren ezaugarrietako bat da estatu politika ofizialak ez dituela gutxiengoen hizkuntzak babesten eta ez diela laguntzen.
|
|
|
Horretarako euskararekin duen helburu nagusi gisa hizkuntzaren normalkuntza hartu luke. Honek zera
|
esan
nahi du: edozein izanda ere bakoitzak duen euskararen ezagutza eta erabilera maila eta desberdinak izan arren famili testuingurua edota inguru linguistikoa, euskararen existentzia, bere baitan dakarren unibertso kulturalaren eta sozialaren gaineko irudi positiboa eskainiko duen telebista egiBaina kanal bien arteko bereizketa linguistikoa eginda, kanal bakoitza populazioaren zati bati zuzentzeko joera nabarmendu zen.
|
|
2009
|
|
|
Dena den, proposamen horiek ez ziren onartu eta, ondorioz, Konstituzioak gaztelaniari dagokionean soilik agintzen du jakin beharra, nahiz eta edozein hizkuntza ofizial erabateko balio eta eragin juridikoz erabiltzeko eskubidea ere ezartzen duen. Horrek zera
|
esan
nahi du: Konstituzioak ez duela gaztelania erabiltzera behartzen ez eta bi hizkuntza ofizial dituzten Autonomia Erkidegoetan inposatzen ere, baizik eta hautatutako hizkuntza ofizialaren erabilera bermatzen duela.
|
|
|
Kontuan hartu behar da, gainera, eredua ez zela eremu ez euskaldunean eskaintzen. Horrek
|
esan
nahi du ereduak bere bezero potentzialen %40 inguru biltzen zuela.
|
|
|
Dualtasunaren hizkuntzak izango dira mundu global batean lan egiten duten hizkuntzak, eta horrek industria
|
esan
nahi du, hedabideak esan nahi du, goi mailako kultura esan nahi du, unibertsitateak esan nahi du. Hori dena eduki behar dugu, gehi demografia minimo bat, jakina, eta modu irekian parte hartzeko borondatea, hizkuntza gaur egun etxean bakarrik ez dela normalizatzen eta munduan normalizatu behar dela ulertzeko borondatea.
|
|
|
Dualtasunaren hizkuntzak izango dira mundu global batean lan egiten duten hizkuntzak, eta horrek industria esan nahi du, hedabideak
|
esan
nahi du, goi mailako kultura esan nahi du, unibertsitateak esan nahi du. Hori dena eduki behar dugu, gehi demografia minimo bat, jakina, eta modu irekian parte hartzeko borondatea, hizkuntza gaur egun etxean bakarrik ez dela normalizatzen eta munduan normalizatu behar dela ulertzeko borondatea.
|
|
|
Dualtasunaren hizkuntzak izango dira mundu global batean lan egiten duten hizkuntzak, eta horrek industria esan nahi du, hedabideak esan nahi du, goi mailako kultura
|
esan
nahi du, unibertsitateak esan nahi du. Hori dena eduki behar dugu, gehi demografia minimo bat, jakina, eta modu irekian parte hartzeko borondatea, hizkuntza gaur egun etxean bakarrik ez dela normalizatzen eta munduan normalizatu behar dela ulertzeko borondatea.
|
|
|
Dualtasunaren hizkuntzak izango dira mundu global batean lan egiten duten hizkuntzak, eta horrek industria esan nahi du, hedabideak esan nahi du, goi mailako kultura esan nahi du, unibertsitateak
|
esan
nahi du. Hori dena eduki behar dugu, gehi demografia minimo bat, jakina, eta modu irekian parte hartzeko borondatea, hizkuntza gaur egun etxean bakarrik ez dela normalizatzen eta munduan normalizatu behar dela ulertzeko borondatea.
|
|
|
Ziberokupazioarekin oso arduratuta daudela
|
esan
nahi dut. Abokatu azkar batek esan zidan:
|
|
|
Honela diote: " Guk ingelesez dagoena egun batean ulertzen duguna, urtebete behar dugu katalanez ulertzeko." Zera
|
esan
nahi du: bcn ikusten dudanean —arraroak dira, gero, katalan hauek—, Bartzelona esan nahi duela.
|
|
|
" Guk ingelesez dagoena egun batean ulertzen duguna, urtebete behar dugu katalanez ulertzeko." Zera esan nahi du: bcn ikusten dudanean —arraroak dira, gero, katalan hauek—, Bartzelona
|
esan
nahi duela. Eta esaten dute:
|
|
|
Atzerritar bat ekartzeak beti
|
esan
nahi du normaltasuna pikutara doala. Eta ni Indio laguna izan arren, ulertzekoa da horrek dakarren normaltasunaren haustura.
|
|
|
Google translatek, adibidez, itzuli baino gehiago, elkarrekin lotzen ditu 41 hizkuntza. Google translaten barruan egoteak edo ez egoteak hizkuntza globala izatea edo ez izatea
|
esan
nahi du. Horrelako tresnekin zaila dirudi gizarte mistoak, mestizoak —nahi bezala deitu—, eleanitzak sortzera goazela zalantzan jartzea, edo, alderantziz, gaur egun zailagoa dirudi edozein gizarte elebakar defenditzea.
|
|
|
Ikusi bestela gaur egun erakunde eta kontsumo gaien propagandatik erruz heltzen zaizkigun mezuak, ofizialki antolatzen diren egunak, jaiak, topaketak, kultur trukeak... Zer
|
esan
nahi du" integrazio" hitzak. Zein oreka nahi dugu talde desberdinen artean?
|
|
|
Euskarazko blog kopuruari David Sifry blogariak erabiltzen duen neurria aplikatuz gero, blog horien %55 bakarrik daude bizirik. Horrek
|
esan
nahi du blog horiek azken hiru hilabeteotan behin gutxienez zerbait argitaratu dutela. Hau dena kontuan hartuta, esan dezakegu 4.137 blog inguru daudela bizirik euskal blogosferan.
|
|
|
Horrek
|
esan
nahi du, ikasbil.net edo eitb.com bezalako atarietako entzungaiak eta bideoak txertatzeko aukera eskaintzen dutela blogek.
|
|
|
• BAT Soziolinguistika Aldizkaria egitasmoarentzat izan duzun garrantziaz ere zertxobait
|
esan
nahi nuke. Euskararen eta Euskal Herriko historian badaude kontuan hartu beharreko zenbait ekimen garrantzitsu.
|
|
|
Alabaina," B" ereduko ikasleek hitzezko hizkuntzarekin kontaktuan jartzeko baliabideak aipatzen dituzte. Agian, horrek
|
esan
nahi du" B" ereduan hizkuntzaren irakaskuntza integratuago dagoela curriculumean, eta elkarreragiteko aukera gehiago ematen direla. Alabaina," B" ereduko aniztasuna aipatzen dute".
|
|
|
Alderantziz. Baina bai
|
esan
nahi du ezin genituela sailkatu ikerketan aintzat hartu genuen ezaugarri horren arabera, zazpi kasu horietan betetzen ez zelako.
|
|
|
Hausnarketa egiteko ideiak eta adibideak eman nahi dizkiogu, eta lagundu nahi diogu erakundeen hizkuntza kudeaketarako baliagarri diren praktiken gainean hausnartzen eta erakundeetan euskara normalizatzeko klabeetan sakontzen. Horrek
|
esan
nahi du, kasu bakoitzaren barruan, zutabe edo giltza horiek identifikatzen eta ardazten saiatu behar dugula. Horiek izango dira beste erakunde edo enpresa batzuentzat jarraibide.
|
|
|
• Plan: planifikatu
|
esan
nahi du. Egingo den guztia aurrez landu eta zehaztea:
|
|
2010
|
|
|
Beraz, idatzizko hizkuntzak funtzio garrantzitsua betetzen du elebitasun prozesuan, hain zuzen, berak bermatzen baitu konpetentzia akademikoa (Cummins eta Swain, 1986; Cummins, 1991). Gauzak horrela, elebitasun maila funtzional altua aipatzen dugunean, elkar hizketazko konpetentzia eta konpetentzia akademikoa
|
esan
nahi dugu, euskaraz zein gaztelaniaz.
|
|
|
Jarraian azaltzen dira Bologna prozesuko titulu berrietako ikasleen eta irakasleen hizkuntza eskakizunak. Horiez gainera, aurrez aipatutakoak
|
esan
nahi du ikasleek eta irakasleek jakintza aktiboa izan behar dutela hiru hizkuntzetako batean gutxienez, hau da, hizkuntza hori ulertzeko eta hitz egiteko gai izan behar dutela. Gainera, jakintza pasiboa izan behar dute gainerako bi hizkuntzetan, hau da, horiek erraz ulertzeko gai izan behar dute.
|
|
|
Hizkuntza politika eraginkorra eta euskararen sustatzailea egiteak legitimitate politikoa, etikoa eta soziala ditu. giltzarria da euskarentzako arnasguneak zabaltzen jarraitzea eta euskal hiztunon erkidegoa sendotzen eta trinkotzen jarraitzea. ek, saihestuz neoliberalismorik zurrun eta gogorrenaren haritik erregulazioa inposizioarekin eta esku hartze ez legitimoarekin lotzen duten diskurtsoak, gizarte demokratikoan ezin baitira sinonimotzat jo erregulazioa eta inposizioa, ez hizkuntza politikan ez berdinkidetasuna sustatzeko beste politika sozialetan. interes orokorra, berdinkidetasuna eta kohesio soziala bermatzeko eta babesteko arauak ematea dagokie herri aginteei, ahulenaren aldeko politikei bidea irekiz, baita hizkuntza kontuetan ere. itzul nadin erabilerari lotutako kontuetara. erabileran ere aurrera egiten ari da euskara, baina ez ezagutzaren erritmo berean. " horrek
|
esan
nahi du hizkuntza politika hori gaztelaniaren morroi dela eta ez duela balio euskara indartzeko", diote mutur batetik;" horrek erakusten du herritarrek ez dutela horrenbeste euskara nahi, hizkuntza politika nazionalisten luxu bat eta inposizio bat dela, dirua alferrik gastatzea", diote beste muturretik. paradoxikoa ez bada, gero! dirudienez biek uste dute torlojuak egitea bezain automatikoa dela herritarren hizkuntz jokabidean eragitea, eta biek ahazten dute normala dela —ez gogoko duguna, bai ordea ahal den eta ohikoa den fenomeno bakarra— ezagutzaren neurri berean ez gehitzea erabilera. adibidez, euskara eskolan ikasi duten haurrek (ezagutzaren estatistika gizentzen duten horiek) nekez erabiliko dute euskara gaztelania baino ez dakiten gurasoekin (erabileraren estatistika ezin gizendu). normala izateak ez gaitu, ordea, lasaitu eta arazo edo muga horri bizkarra erakustera eraman behar; hori baita, ezbairik gabe, arduratu behar gaituen fenomenoetariko bat, ez txikiena. euskara biziberritzeko prozesuak dituen muga sozial estrukturalen artean erabilerari dagozkionak daude. eta horien artean bada bat, maiz asko oharkabean izaten duguna baina gaurko euskal herrian berebiziko garrantzia duena erabilerari begira:
|
|
|
hiztunaren ezagutza maila. esana dugu gaurko elebidunen artean asko direla euskaldun berriak edo euskara bigarren hizkuntza (l2) dutenak, batez ere gazteen artean. 1624 urte bitarteko elebidunen %56k l2 dute euskara, beren burua erdal elebidun definitzen dute. adin tarte horretan %21, 6 bakarrik da bere burua euskal elebiduntzat jotzen duena. horrek
|
esan
nahi du, oro har, hobeto moldatzen direla gaztelaniaz euskaraz baino. bestalde, ezagutza mailak eta hizkuntzarekiko loturak (afektiboa...) erabilera ez formaletan, eta bereziki etxean, eragin nabarmena du: euskaldun zaharren %86k etxean nagusiki erabiltzen dute euskara; euskaldun berrien %89k, ostera, gaztelania erabiltzen du. gune soziolinguistikoaren arabera ere alde nabarmenak daude, ezagutzari lotuak, euskararen erabileran:
|
|
|
ENEKuS ereduak organizazioen errealitate ezberdinei eta konplexuei eman nahi izan die erantzuna eta, zentzu horretan, situazio anitzetan soluzio egokituak sortzeko eta zenbait interbentzio praktika eraikitzeko eta kudeatzeko erreferentziazko sistema gisa planteatu da. bestalde, eredua aurkezterakoan, azalpena errazteko eta ulergarria egiteko, elkarren segidako urratsen eskema gisa azaltzen da. hala ere, erakundeen errealitate konplexuetan egoera nahasiak gertatzen dira eta ez da ulertu behar ereduaren faseak linealki kontsekutiboak direnik. aitzitik, erakundearen ezaugarri eta egoeraren arabera, akzio gune batzuek ala besteek izango dute garrantzia eta protagonismo gehiago, aldaketa prozesuaren uneak agintzen duenaren arabera. hau da, normalizaziorako aldaketa prozesuaren hasieran bereziki landuko diren akzioguneak eta aldaketa prozesuaren amaieran landuko direnak ez dira berberak izango, edo, behintzat, ez dira intentsitate berberarekin landuko. enekuS ereduaren ezaugarri nagusienetako bat hori baita: izaera modularra duen eredu dinamikoa dela. eta modularra den neurrian, irekia ere bada. horrek
|
esan
nahi du ereduaren erreferentzia erabiliko duenak, bere egoera partikularraren ezaugarrien arabera, erreferentzia dakiokeela bere interbentzioa akzio gune bakar bati, akzio gune multzo bati edota sistema osoari, uneko baldintza eta premien arabera. hori bai, inoiz ahaztu gabe pertsonek eta egiturek osatzen dituzten erakunde konplexuetan dihardugula eta ezin dugula osotasunaren ikuspegi sistemikoa ...
|
|
|
— eta azkenik, laugarren egoera elebidun bat ere eman daiteke: ...itasun faltsua, jendetza" monolingüe" bi dituen gizartea izango litzateke. aukera ezberdin hauek ikusita, gure gizartearen egoerak hirugarren aukeraren antza du. hau da, jende guztiak daki gaztelaniaz, batzuek ulertzen dute euskara, eta beste batzuk gai dira euskara ere erabiltzeko. beraz, lege honen helburua, hirugarren aukera horretatik lehenengora pasatzea izango litzateke; eta honek
|
esan
nahi du, hiritar guztiak bi hizkuntzak ezagutzera iristea. hau da gaztelania guztiok ezagutzen dugunez, euskararen ezagutza da ziurtatu beharrekoa gizarteko jende guztiarengan. eta hizkuntza honen ezagutza pasiboa ez ezik, hizkuntza hau edozein arlo eta mailatan erabili ahal izateko gaitasuna lortzea da asmoa. gizarte barruti berdinean identitate ezberdinek elkarbizitzako aukera ezberdinak izan d...
|
|
|
...dezkatu ezik elkarrekin ere bizi daitezke lurralde berdinean. horrela aitortzen du legediak, gernikako estatutuaren arabera, euskara eta gaztelania, biak koofizialak dira, biak ofizialak, berdintasunean. bi hizkuntzen berdintasuna helmuga bat da ordea, inolaz ere ez gaurko errealitatea. horregatik, bi hizkuntzen parekidetzea gauzatuko bada gizartean, bere ondorio guztiak onartu behar ditugu. honek
|
esan
nahi du elebitasuna onartu behar dugula gutako bakoitzaren kasuan arlo eta maila guztietarako. bi hizkuntzak, euskara eta gaztelania, partekatzeak, biak geure egitea esan nahi du. gutako bakoitza, elebidun izatea suposatzen du honek. eta ez hori bakarrik, nazioarteko gaurko errealitatea ikusita, gaurkoa den gizarteko izan nahi badugu, nazioarteko hizkuntza indartsuenetako beste bat ere geureganat... gizarte eleanitza eraikitzea da.
|
|
|
...biak ofizialak, berdintasunean. bi hizkuntzen berdintasuna helmuga bat da ordea, inolaz ere ez gaurko errealitatea. horregatik, bi hizkuntzen parekidetzea gauzatuko bada gizartean, bere ondorio guztiak onartu behar ditugu. honek esan nahi du elebitasuna onartu behar dugula gutako bakoitzaren kasuan arlo eta maila guztietarako. bi hizkuntzak, euskara eta gaztelania, partekatzeak, biak geure egitea
|
esan
nahi du. gutako bakoitza, elebidun izatea suposatzen du honek. eta ez hori bakarrik, nazioarteko gaurko errealitatea ikusita, gaurkoa den gizarteko izan nahi badugu, nazioarteko hizkuntza indartsuenetako beste bat ere geureganatu genuke. eleaniztasuna izango genuke beraz helburu. gutxienez bertako bi hizkuntzak eta hauek ez ezik, atzerriko besteren bat ezagutzeko borondatea izan behar dugu. zalan... gizarte eleanitza eraikitzea da.
|
|
|
...en bat ezagutzeko borondatea izan behar dugu. zalantzarik gabe, bi hizkuntzen parekidetzea lortzerakoan, elebakar direnek dute zer egin nekezena. elebidun izatera iristeak ahalegin handi bat eskatuko dio, beste hizkuntza ikastea, baina ahalegina ez da hauena bakarrik, guztiena baizik. guztiok elebidun izatea, arlo guztietan, etxean, lanean, aisian, bi hizkuntzak maila berdinean erabili ahal izatea
|
esan
nahi du eta honetan guztiok dugu zer egina. gaur egun, hizkuntzari begira, gure herriak duen erronka: gizarte eleanitza eraikitzea da.
|
|
|
elebitasuna da biztanleriaren gehiengoak %81ek desiratzen duen etorkizuneko hizkuntza egoera. euskararen nahiz erdararen elebakartasunaren aldekoak, berriz, kopuru urriak dira: ...ina badira, gutxiengoa izanik ere, hizkuntza bat zein bestearen elebakartasuna nahi dutenak. hizkuntza bat zein bestea nahiago izatea aukera pertsonal bat izan daiteke, baina gauza ezberdina da herri bezala aukerak egin behar direnean. gure gizartean bi hizkuntzek presentzia erreala izan eta hizkuntza bakar baten aukera eginez gero, gure gizarteko hizkuntza bati bestearengan nagusitasuna aitortzea
|
esan
nahi du. Jarrera honek eta ondorengo jokabideek hizkuntzaren eta hiztunen menpekotza eta gizarte banaketa sortzeko arriskua dakarte. hiztunen artean arerioak sortzea eta baita gure herriaren lurralde banaketa areagotzeko arriskua ere. bide horretatik gatazkak pizten dira eta herritarren elkarbizitzari ez zaio laguntzen.
|
|
|
" Udalak erabakiak hartu behar dituela
|
esan
nahi du. Udal Batzordeetan dauden partidu politikoetako zinegotziek eta erakundeek eztabaida bidez, proiektu bat burutzera iritsi behar dutela, bakoitzak bere alternatiba eskainiz.
|
|
2011
|
|
|
Aurrerago aipatu dugun ohiturak indar handiagoa du antza. Honek
|
esan
nahi du, batzuk behintzat, ohartzen direla beren inguruan gertatzen denaz baina inertziak erdararen alde jokatzera eramaten dituela. Aldiz, beste batzuek ez dute arazorik ikusi ere egiten, edo behintzat arazorik ez balego bezala jokatzen dute eta garrantzi guztia kentzen diote inguruan bizi den hizkuntzaren arazoari.
|
|
|
(85 or.). b) egiten den euskara gero eta kaxkarrago eta urriago egiten da. gero eta txepelago eta erdal usaintsuago. egunero ikusten dugu. geure gurasoen euskararen eta egungo eguneko euskararen artean, leize handia dago. gure gurasoen euskara zaulia, bikaina, noranahikoa, aberatsa zen. Lexikoan erdal hitzak sartzen zituzten. ongi sartuak. hizkuntza ez baita lexiko berria hartu duelako alferrik galtzen, Diglosiak horixe
|
esan
nahi baitu, hamar euroko hitzak alde batera utzita, adiera popular horretan: egoera zarpaila, euskararentzat eta euskaldunontzat trantze larrikoa, agonikoa, biziitxaropenik gabea.
|
|
|
gogoeta sakona eta, batez ere, saio bizia eskatzen duen lana. horregatik egiten du koldok berehala, ia lerroarterik galdu gabe, Azaolaren aipamena: azken honek" ha hablado de ‘la gran cuestión lingü� stica que, lejos de haber sido resuelta, no ha sido todav� a ni siquiera planteada correcta y satisfactoriamente’". hortik abiatu da, berak gaingiroki seinalatu duen bidea argi mugarritu eta ibilerraz bihurtu nahi bada. zer
|
esan
nahi du horrek guztiak, koldoren argudio bideaz zuzen jabetu bagara. Bizi garen lekuan eta unean bizi (eta biziko) garelarik, Bizi garen lekuan eta unean bizi (eta biziko) garelarik, euskaldunok azken mendealdi luzean jasandako transformazio demografiko, ekonotekniko, soziokultural eta politikooperatiboak jasan ditugularik, aurrera begira ganorazko bizibide bat diseinatzekotan euskara eta erdara (k) bere hizkuntzaerrepertorioan integraturik izango dituen hiztun elkartea izan behar dugula. euskaldunok azken mendealdi luzean jasandako transformazio demografiko, ekonotekniko, soziokultural eta politiko operatiboak jasan ditugularik, aurrera begira ganorazko bizibide bat diseinatzekotan euskara eta erdara (k) bere hizkuntza errepertorioan integraturik izango dituen hiztun elkartea izan behar dugula. zazpi probintzietako hiztun guztiek eskualde, jardun gune, harreman sare, adierazbide eta situazio guztietan euskara hutsez (edo nagusiki euskaraz) egingo duten formulazioak ez digula balio. erdal esparruak biltzen eta osatzen gaituen formulazio sinkretiko bat darabil Mitxelenak buruan:
|
|
|
1949), nabarmen ahuldua zen azken ehun urtean. Ordutik hona fenomeno hori, ezer egitekotan, indartu egin da.
|
esan
nahi du hizkuntza ukipenak edo hizkuntza kontaktuak uriel weinreich en 1953ko azalpen ezagunetik hona178 kontaktu horrek baditu bere sorburuak eta bere ondorioak. ondorioei dagokienez ezagunak dira, oro har, hiru emaitza nagusi: batetik, kontaktu horrek hizkuntz (ar) en barne osaeran (hots ebakeran, hitz altxorrean, morfosintaxian,...) eragiten dituen aldaketak; bestetik, hiztun elkarte bateko (edo bietako) hainbat hiztunengan sortzen den elebitasun moldea; azkenik, hizkuntza bien giza arteko erabileran gertatzen diren galdu irabaziak. ondoko azalpen grafikoan ematen dira hiru ondorio mota horiek:
|
|
|
K→B= B Lehenengo emaitza bide honek zera
|
esan
nahi du: kanpotarrak bertara etorri direlarik beren k hizkuntza galdu egin dutela azkenean (normalean, bizpahiru belaunaldiren epe barruan). hiru belaunalditik gorako perspektiban bertako B hizkuntzara mintzaldatu da, erabat, kanpotik etorritako hiztun taldea.
|
|
|
K→B= K Bigarren emaitza bide honek zera
|
esan
nahi du: kanpotik etorritako hiztun taldea gailendu egin dela hizkuntzaz185 Bertako hiztun taldeak atzera egin du nabarmen, hiru belaunalditik gorako perspektiban:
|
|
|
K→B= K+ B hirugarren emaitzak, azkenik, zera
|
esan
nahi du: hiru belaunalditik gorako perspektiban bizirik jarraitzen dutela, hiztun elkarte berreginean, bai lehengo bertako B hizkuntzak eta bai kanpotik etorritako k hizkuntzak. elkarren artean banatu dute hiztun elkarte berreginaren" tarta" demolinguistikoa eta soziofuntzionala, hizkuntza bien arteko konpartimentazio molderen bat bilatuz eta adostuz.
|
|
|
Balioespen horien guztien buru, oso bereziki," hizkuntza politika diglosiko" hau, hori edo hura deitoratuko du hainbat euskaltzalek. ondorioa, beti bat: " diglosiazko egoera zarpail honetan, ezin atarramentu onik atera". diglosiak horixe
|
esan
nahi baitu, hamar euroko hitzak alde batera utzita, adiera popular horretan: egoera zarpaila, euskararentzat eta euskaldunontzat trantze larrikoa, agonikoa, bizi itxaropenik gabea.
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide selló n, bertako baserri giroan) eta orain (1970 inguruan) diglosia giroan (luze zabaleko elebitasunez, elebitasun mugatuz edo inolako elebitasunik gabe) bizi garen edo ez garen adostera iristeko gai ez bagara, zertarako balio digu gure diglosia horrek? dakigularik ez da oinarrizko adostasun girorik eskuratu galdera horren inguruan. zerbait
|
esan
nahi du horrek. Saio onik egin denik ez dago ukatzerik.
|
|
|
Nostalgia hitzak testuinguru honetan hori (edo horren antzeko zerbait)
|
esan
nahi duela uste badugu, gatozen gurera: nostalgiazko saioa al da diglosiaz jardutea euskal herrian, 2011 urtean?
|
|
|
" sailkapen tekniko, akademiko, neutral, ia anglofono soil.. horiek" ez dute asebetetzen. zehatz adierazi du, orobat, desadostasun horren iturria non dagoen: " ez dut uste zientzia soziolinguistiko objektiborik egin litekeenik". zaila da, seguru asko, argitze saio honen orientazio nagusiari antipoda zorrotzagorik ezartzea.
|
esan
nahi duena gaizki jaso ez badut objektibotasunik gabeko zientzia esparru batean jardutera kondenaturik gaude hiztun elkarteen gizarte moldaeraz informazio zehatz eta eragingarririk eskuratu nahi dugunok. Interesa eta objektibotasuna (gizakion doai diren gogo nahia eta egia egarria) ezin dira uztartu.
|
|
|
Surtan jartzean jakiten da, honetan ere, nolakoa den eltzea. horrek ez du, aurrerago azalduko denez, arnasguneetatik kanpora besoak tolestaturik egon behar denik esan nahi. Arnasguneei berariazko atentzioa eta esfortzua (esfortzu intelektuala hasteko, eta emozionala hurren, bestelako korolarioetara pasa aurretik) zor zaiela
|
esan
nahi du horrek.
|
|
|
Hamar ondorio, gazi eta gozo – Mikel Zalbide hiru bide horietatik euskara galtzea
|
esan
nahi du lehenengoak (k hizkuntza bakarrik egingo da euskal herrian hemendik hiruzpalau belaunaldira). gure artean erdara (erdara guztiak) galtzea eta euskara zeharo nagusitzea esan nahi du bigarren aukerabideak. Azkenik, eta hor eman nahi izan zaio diglosia berriari lekua, k eta B (ez k edo B bakarrik) egingo da etorkizun horretan. garbi esan dut hiru eszenario horietatik oso oso inprobablea, begien bistako etorkizunean zeharo eskuragaitza, dela lehenengoa. euskarari bizirik eta hainbateko osasunez eutsi nahi badiogu hirugarren formula bakarrik dugu, hortaz, eskueran. zer esan dute zazpi ohargileek etorkizun aukera horietaz?
|
|
|
Hamar ondorio, gazi eta gozo – Mikel Zalbide hiru bide horietatik euskara galtzea esan nahi du lehenengoak (k hizkuntza bakarrik egingo da euskal herrian hemendik hiruzpalau belaunaldira). gure artean erdara (erdara guztiak) galtzea eta euskara zeharo nagusitzea
|
esan
nahi du bigarren aukerabideak. Azkenik, eta hor eman nahi izan zaio diglosia berriari lekua, k eta B (ez k edo B bakarrik) egingo da etorkizun horretan. garbi esan dut hiru eszenario horietatik oso oso inprobablea, begien bistako etorkizunean zeharo eskuragaitza, dela lehenengoa. euskarari bizirik eta hainbateko osasunez eutsi nahi badiogu hirugarren formula bakarrik dugu, hortaz, eskueran. zer esan dute zazpi ohargileek etorkizun aukera horietaz?
|
|
|
litekeena da pasarte hau ondo ulertu ez izana eta Joxe Manuelek besterik esan nahi izana. Justu kontrakoa
|
esan
nahi du agian: hots, irlanderaren kasua du agian buruan," bazter funtzio sinboliko" ez ari delarik. hor ere kontuz ibili genuke ordea.
|
|
|
Ba ni ermitagañan! etxabakoitzen ni!..." ondoren aztertzen genuen auzo izenek zer
|
esan
nahi duten, euskaraz daudela ohartarazteko. eta esaten nien: " –hau guztia erdaldunek ezin dute ulertu"" –Atx!, egia da!" hori da hizkuntzaren inguruan motibatzea. kontuan izan behar da gainera, oso zaila dela motibapena hizkuntza hori gizartean ez ezinbestekoa baldin bada.
|
|
|
Beraz, dibulgazioa XXI. mendean neurri txikikoa izan behar den edo 200 orriko aldizkarien bitartezkoa, ez dago argi. guk ahalegin hori egiten dugu. ...egiten saiatzen ari gara in situ, eta dibulgazioa egiten saiatzen gara euskadi Irratiaren bitartez, Berriaren bitartez edo gure web aren bitartez. galdera izan daiteke ea asmatu ote dugun batez ere enpresetan dabiltzanengana edota euskaltegietara heltzen, hABera izan, Aek ra izan edo hika ra izan; formatu txikitan dibulgatzeko moduko materialak izan daitezkeenak egiten zenbateraino saiatzen garen.
|
esan
nahi dut ia hiru urtetan jende askok parte hartu duela irratsaioetan, kapsula txikitan, sintesi moduan, eta abar. Berriro egin behar dugu hitzaldien bitartez?
|
|
|
...ateke, horrek ekarriko lukeelako bertako ikerlarien lanak, bertako aldizkarietan argitaratuz gero, balidatuak izatea puntuen bitartez. hala ere, bukatzeko esango dut zalantza badaukadala parametro horietan euskaratik lehiatzeko moduan ote gauden. edo hemen egiten ditugunak egiten ditugula ere, zenbateraino aurreratuko dugun, baina hala eta guztiz ere uste dut ahalegin hori egin, egin behar dugula.
|
esan
nahi dut badaudela eskakizun akademiko eta burokratiko batzuk eramango gaituztenak ingelesez publikatzera, munduan zehar leku gehientsuenetan gertatzen ari den eran, baina jarrai dezagun euskaraz argitaratzen. BAT horretarako oso plaza polita da, eta BATek baliokidetza horiek lortzea denentzat onuragarria litzateke.
|
|
|
Irakaskuntzako profesionalen artean ere, zergatik esaten da hizkuntza aukeraketa jakin bat hezkuntza ondoriorik eta ondorio sozial, etiko eta ekologikorik ez duen aukeraketa guztiz pertsonala dela? ezarritako ordena soziolinguistikoa, katalana mendean hartzen duena, indartzen duen edozein hizkuntza aukeraketak eremu soziokultural eta linguistiko katalana suntsitzea
|
esan
nahi du, kostaldetik gertu edo ibai baten iturburuan petrolioa etengabe isurtzea bezalaxe. proposatzen dugun norabidean erabakitasunez lan egin dela esan al dezakegu, heziketa soziolinguistikoaren beharra kontuan hartu duen hezkuntzako hizkuntza politikarik egon dela esan al dezakegu?
|
|
|
esate baterako, babes handiena behar duen hizkuntza erabil dezake beti. ekologikoa izateko, harremanetan eta argitalpenetan, norberaren hizkuntzari eman behar zaio lehentasuna. zer egin dezakete erakundeek eta udalek? ekologiaren ikuspuntua oinarri hartuta, lagundu beharreko komunitatearen hizkuntza erabili dute lehentasunez. hizkuntza iraunkortasunaren helburua da tirabirak sortzen dituzten paradigmak bateratzea eta behar bezala antolatzea. horrek
|
esan
nahi du ekitateak izan behar duela garapen sozialaren eta ekonomikoaren oinarria (gogora dezagun ekitateak ez duela esan nahi berdintasuna, baizik eta desorekatuta dagoena orekatzea). horretarako, hizkuntzapolitikaren gaietan, espazio batzuk legezkotu egin behar dira, espazio horietan euskara eta katalana lehentasunez erabil daitezen. hemen, zuen mankomunitatean, udalerri euskaldunen Mankomunitat... Bestela esanda, ezin dugu hizkuntza komunitate zoriontsu bat eraiki, baldin eta etengabe ahalegina egin behar bada komunitatearen hizkuntza hitz egiteko. hezkuntza politikek, gizarte politikek eta bestelako politikek bermatu egin behar dute hizkuntza egunerokoan naturaltasunez eta zoriontasunez erabili ahal izatea; hori da, hain zuzen, lortu behar duguna.
|
|
|
Prozesu horren buruan, aldakuntza berria (hizkuntza, gure kasuan) giza taldearen funtzionamendu inkontzientearen barnemuinan txertatzen da, talde horren kulturaren beste ezaugarri bat bihurtzen delarik; ondorengo generazioei edo taldeko partaideei transmitituko zaien kulturaren ezaugarria. Honek
|
esan
nahi du, berriro aldatu nahi bagenu, beste akulturazio prozesu bati ekin geniokeela.
|
|
|
" Gizartearen botereguneen erdigunean kokatzen den hizkuntza da nagusia gizarte horretan. Horrek
|
esan
nahi du guk bultzatzen dugun eraldaketa prozesuak euskara botere erdiguneetan koka dadin zuzendua egon behar duela"
|
|
|
Gizartearen botereguneen erdigunean kokatzen den hizkuntza da nagusia gizarte horretan. Horrek
|
esan
nahi du guk bultzatzen dugun eraldaketa prozesuak euskara botere erdiguneetan koka dadin zuzendua egon behar duela. Beti ere kontuan hartuz botereguneez hitz egiten dugunean bere zentzu zabalenean mintzo garela:
|
|
|
...ste argumentu zailagoak ere indartu egin behar dira". eta bide horretan, diskurtsoa antolatu eta mailakatu egin litzateke, ardatz nagusiak arrazoituz, baina baita ere azpiataletan agertzen diren hainbat eta hainbat egoerari erantzun beharreko testuinguruetan edukiak eta erreferentziak egituratuz. diskurtsoa sendotzeak, noski, diskurtsoaren oinarrian dagoen marko teoriko kontzeptuala sakontzea
|
esan
nahi du:
|
|
|
Diskurtsoa sendotzeak, noski, diskurtsoaren oinarrian dagoen marko teorikokontzeptuala sakontzea
|
esan
nahi du.
|
|
2012
|
|
|
motibazio sinbolikoak, arrakasta motibazioak eta motibazio pragmatikoak. Gaur egungo euskal herrian motibazio sinbolikoak, euskal nortasun komunarekin du lotura estua, arrakasta motibazioak, berriz, elite sozioekonomiko eta politikoen hizkuntza ereduari jarraitzea
|
esan
nahi du, eta motibazio pragmatikoak euskararen balio materiala azpimarratzen dutenak dira. Barakaldon euskarak funtzio pragmatikoa betetzen du:
|
|
|
Alde nabarmena dago, etxean euskaraz egiten duten gazteen hizkuntza gaitasunean, gazte hauek erraztasun handiagoa daukate euskaraz aritzeko: ...ntza bat ez bada ondo menperatzen, nekez erabiliko da. ezagutza urria izanda hizkuntza bat erabiltzeko, motibazio bereziak lirateke, gutxiengoa dira Barakaldon motibazio hori duten gazteak. dena den, esan beharra dago, d ereduan ikasi zuten lehen belaunaldi horietako askok, egun seme alabak izan dituztela, eta Barakaldoko kasuan, guraso gazte askok euren seme alabei euskaraz egiten dietela. horrek
|
esan
nahi du, datozen belaunaldietan etxeko transmisioa areagotuz joango dela, beraz, erabilerak ere gora egingo duela.
|
|
|
Gehiengoaren hizkuntza ez da soilik hiztun kopuru gehien duen hizkuntza, gehiengoaren hizkuntzak gizarte posizio bat adierazten du, hizkuntza horren legitimitatea indarrean jarriz. kopuru eta dezimalak gorabehera, ikasturtean Barakaldoko ikasleen %28, 04k baino ez zuen ikasi euskalduntzen duen eredu bakarrean, hots, d ereduan. horrek
|
esan
nahi du, azken urteotan hiriko ikastetxeetatik atera diren eta aterako diren milaka gazte euskara menperatu edota jakin gabe aterako direla euren ikastetxeetatik. etorkinek hautatzen duten eredua, aldiz, A eredua da gehienbat, d ereduan matrikulatzen diren atzerritarrak gutxiengoa dira. Askotan erlijio eta hizkuntza kontuengatik izaten da, horietako asko hegoamerikarrak baitira.
|
|
|
itzuli?, zuzenean erdaraz txertatu?, moldatu? Itzulpenean indarra galtzen da, edota zentzua, eta txiste txarretan bezala, zer
|
esan
nahi genuen azaldu beharra dugu. erdal" kolpeak" txertatuz, euskara funtzionalagoa egiten dugu, baina haren ezgauza aldarrikatuz. horrenbestez, erdal munduan euskal zeraren merkatu txikian hau edo hura" zurrun denotatzeko" balio du euskarak, esanahirik gabeko izen propioak egiteko nonbait, konnotazioa kasu horietan euskal zera bera delarik. euskal munduan, berriz, euskara adie... Bitxia, beraz, lan banaketa:
|
|
|
Mugaz hona, mintzairak, azal oker eta hutsalak baino, materiak dira, edukia, kolorea eta pisua dituztenak, hitzak izan praktikak direlako, jendarteko joko, jolas, jardun eta solasa. horregatik ere, mugaz hona, mintzairek ez dute gustuko denotatze hutsa (horren motza da seinalatzea!), eta konnotazio ireki eta nabarretan ibiltzen dira olgetan. Mugaz hona, mintzairak bizi munduaren matrizeak direlako, beren halakoan bizi dugu mundua, ezinbestez. horrek
|
esan
nahi du mintzakideek ez dutela munduaz berba egiten, baizik eta mundu komun bat dutela (egiten) hitz komunen ilusioak ibiltzen dituztenean. dakardan orain azken gonbidatua, Jacob von uexküll(). Besteak bezala Baltiko Itsasoko kostaldeetan bizi izan zen eta haren eragina luze, zabal eta sendoa izan da europako filosofian4 hala ere, nahikoa ezezaguna da.
|
|
|
belaunaldi berriak badatoz? kultur mugimendu indartsu batek herria biziarazteko gaitasuna du, herritarrak kohesionatzeko eta pozaren inguruan biltzeko ahalmena eta pertenentzia eta harrotasun sentimendua eraikitzekoa. herrigintzaren ikuspegitik, beraz, herriko kultur taldeak osasuntsu mantentzea komeni da. osasuntsu egoteak, ordea, jarraipena ziurtatua izatea
|
esan
nahi du besteak beste; gazteen erreleborik gabe, jardueraren jarraipena zailagoa eta zalantzazkoagoa izango da. erreleboan pentsatzea, beraz, etorkizunean pentsatzea da.
|
|
|
Gaztelaniaren historia soziala lantzea ez da beharrezkoa, interesgarria izan litekeen arren; euskararen historia soziala ezagutzea beharrezkoa da nahimena elikatzeko. zenbat herritan egin dugu lanketa hori? euskararena diogunean, euskaldunona
|
esan
nahi dugu.
|
|
|
Zenbat herritan egin dugu lanketa hori? Euskararena diogunean, euskaldunona
|
esan
nahi dugu.
|
|
|
Baina itxuraz komunikabideetatik kanpo dauden lurraldeak ere komunikabideen eraginaren menpe daude, lehen esan dugunagatik: kanpo egoteak
|
esan
nahi du komunitate horrek ez duela informazio jarioa kontrolatzen, baina ez du esan nahi informazio etenik dagoenik. Beste batzuek zabalduko dituzte estereotipoak, usteak eta errealitateak.
|
|
|
10 Auzolanak lana egitea
|
esan
nahi du, auzokoari begira geratu barik; eta bizipozez lan egitea. auzOlana OTe DiRa, literatura eskola
|
|
|
Laburtuz, euskaldunok auzolanean ardaztuta instituzioen eta merkatuaren logikak barneratzen dituen kulturgintzaren alde egin behar dugulakoan gaude. horrek
|
esan
nahi du merkatuan eta instituzioetan ere landu behar dela auzolana, autoritatea irabaziz eta begirunez jokatuz.
|
|
|
9) Auzolana prozesu bat eta ikasbide bat da; jarrera irekia eskatzen du helburuei eta emaitzei begira. 10) Auzolanak lana egitea
|
esan
nahi du, auzokoari begira geratu barik; eta bizipozez lan egitea. l
|
|
|
Instituzioen eta merkatuaren logikan euskal kulturak ahuleziak baitituzte. Laburtuz, euskaldunok auzolanean ardaztuta instituzioen eta merkatuaren logikak barneratzen dituen kulturgintzaren alde egin behar dugulakoan gaude. horrek
|
esan
nahi du merkatuan eta instituzioetan ere landu behar dela auzolana, autoritatea irabaziz eta begirunez jokatuz. • Hitz gakoak:
|
|
|
Euskaldunok auzolanean ardaztuta instituzioen eta merkatuaren logikak barneratzen dituen kulturgintzaren alde egin behar dugulakoan gaude. Horrek
|
esan
nahi du merkatuan eta instituzioetan ere landu behar dela auzolana, autoritatea irabaziz eta begirunez jokatuz.
|
|
|
Elkarrizketaren mugak hizkuntza aldaketak edo kide aldaketak dira. Horrek
|
esan
nahi du elkarrizketa talde bera hizkuntza berean behin baino gehiagotan behatuz gero, elkarrizketa bakartzat jaso eta erregistratuko dela. Talde baten elkarrizketa behatu eta erregistratu ostean, talde bera beste hizkuntza batean hitz egitera pasatzen bada, beste elkarrizketa bat jasoko da behaketa fitxetan.
|
|
|
Hirugarrenik,
|
esan
nahi dugu beharrezkoa litzatekeela, bi iturri nagusi horietatik ez ezik, beste iturri batzuetatik ere edatea (zentsuak, CIES, irakaskuntzaren estatistikak...) euskararen erabileraren geroz eta argazki osoagoa, sistematikoagoa eta zehatzagoa egiteko. Eta beharrezkoa litzateke, jakina, erabilera era isolatuan ez, baizik eta ezagutzarekin, motibazioekin eta bestelako aldagaiekin harremanetan aztertzea.
|
|
|
Bestela esanda, A hitz egiten duen agente batek eta B hitz egiten duen batek ezin dute hitz egin, agente elebakarra ez delako gai ulertzeko zer esaten ari den B erabiltzen ari den agentea. Horrek
|
esan
nahi du interakzioak gehiengoaren hizkuntzan (A hizkuntzan) jazo behar duela nahitaez, agente elebakar bat eta agente elebidun bat elkartzen direnean. Kontuan izan behar da ustekizun honek ez duela zertan egia izan, Europako eskualde batzuetan adibidez; esaterako, Galizian:
|
|
|
batetik, I. jokalariak Ib elebiduna informazio multzoa duenean eta, bestetik, II. jokalariak GuH informazio multzoa duenean. Horrek
|
esan
nahi du LCG jokoaren barruko bi jokoetan B hizkuntza hitz egiten ez denean oreka ezin dela izan bayestar perfektua. I. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen BA eta AA estrategiak, eta II. jokalari elebiduna saiatzen da ez erabiltzen eta AA estrategiak.
|
|
|
da S2 estrategia asko erabiltzen dela egoera errealetan, lehen begiratuan ez baitu pizten eztabaidarik eta gizalegearen printzipioekin bat (Lakoff, 1973; Brown eta Levinson, 1987). Elkarrizketa hasten duen jokalariak S2= AB estrategia baliatzen badu, A hizkuntzan (gizarteko kide guztiek hitz egiten duten hizkuntzan) hasten da, baina, II. jokalaria elebiduna bada eta B erabiltzen badu erantzuteko (hau da, II. jokalaria S1 estrategia baliatzera ausartzen bada), elkarrizketa hasten duen jokalariak S2= AB estrategia baliatzeak
|
esan
nahi du hizkuntzaz aldatzen dela. Bestalde, II. jokalariak S2= BA estrategia baliatzen badu, I. jokalariak elkarrizketa hasteko erabiltzen duen hizkuntza bera erabiltzen du; bestela esanda, S2 estrategiak ez ditu behartzen elebakarrak, baina, hizkuntzaz aldatzea dakarrenez gero berekin, B aukeratzeko eta erabiltzeko bide ematen du eta, hartara, gizalegearen arauei jarraitzen die (Lakoff, 1973).
|
|
|
Elebidunek A baino B nahiago izateak (2 ustekizunak)
|
esan
nahi du r= s= 1 Beraz, sinplifikatuta, ordain hauek espero dituzte jokalariek:
|
|
2013
|
|
|
Hizkuntza aniztasuna modu orekatuan garatzea helburu duen framing bateratzailea
|
esan
nahi dugu.
|
|
|
Nolanahi ere, neurri zuzentzaileak finkatu eta garatuko dituzten hizkuntza politikak adostasunean oinarrituko badira, beharrezkoa da aldez aurretik framing berria egituratzea, hizkuntza aniztasuna modu orekatuan garatzea helburu duen framing bateratzailea
|
esan
nahi dugu, jakina: euskarari etorkizun oparoa bermatzea gizarte osoaren helburutzat eta euskararen auzia guztion bizikidetza eginkizuntzat hartuko duen framing a.
|
|
|
Gutxienez: 1) egunean, identitateak gero eta konplexuagoak, malguagoak, likidoagoak, zatituagoak... badira, gorago aipatutako prozesu psikosozialak ere (kognitiboak, motibazionalak, emozionalak) horrela funtzionatzen dutelako da, eta prozesu eta portaeren artekoak ere horrelakoak direlako; 2) honek
|
esan
nahi du, egunean kontraesanezko egoeran gertatzen garela: (1) alde batetik, psikologikoki, barne koherentzia gordetzea, ohiturak mantentzea..., joeraren beharra dugu, (2) bestalde ordea, psikosozialki, alderantziz, joera zatituagora, likidoaNola egin identitatearekin?, nola ulertu pertsonen identitatean (pertsonala, soziala...) egunean ematen diren bi joera ezberdinen (kontraesanekoak ere?) artekotasuna, eta ondorengo emaitzak?:
|
|
|
— Tachi pedea. Gure hitza
|
esan
nahi du, eta aldizkari bat izan nahi du, Chocón enbereraz idatzi den lehen aldizkaria, hain zuzen. Irakasleek taldeka berriak idatzi behar izan dituzte, egiten eta ikasten ari direnei buruz.
|
|
|
teoria batetik eratorritako hipotesiak kontraste enpirikoaren bitartez berrestea ala gaitzestea bilatzen dutenak. Ikerkuntza mota honekin zer
|
esan
nahi dugun argitzeko Soziolinguistika Eskuliburuaren definizioari erreparatu diogu:
|
|
|
Baieztapen horrekin hauxe
|
esan
nahi dugu: enpresa batean elkarrizketetako partaide kopuruak, partaideen euskara ezagutzak, euskaldunen trinkotze mailak eta euskaldunen leialtasun mailak ez dutela elkarrekin korrelaziorik; adibidez, lau faktoreetako bat positiboa dela jakiteak ez digu beste hiru faktoreen gaineko argibiderik ematen, positiboak ala negatiboak izan daitezke, alegia.
|
|
2014
|
|
|
Zer
|
esan
nahi dugu. Egiaz, diru laguntza zuzenen beharrak bere horretan jarraitzen du, baina bere mugen jakitun izan behar dira bai botere publikoak, bai enpresak, bai sindikatuak, eta zer esanik ez baita euskalgintza ere.
|
|
|
Ikastetxe barruko aisialdiaren datuetan, erantzun koherenteak aurkitzen dira. Honekin
|
esan
nahi dudana da, klase bitartean hizkuntza bat erabiltzen bada, jolas orduan hizkuntza bera erabiltzen dela.
|
|
|
Bertsoaren berezko ezaugarriek behartzen dute bat hizkuntza bihurritzera, zorroztera, moldatzera: errimatu beharrak, silaba kopuru jakin batera egokitu beharrak,
|
esan
nahi dugun hori era batera ezin bada beste era batera esaten saiatzera darama bertsolaria. Ahalegin horretan, hizkuntzaren beraren egiturarekin jolastera ohitzen da inprobisatzen duena.
|