|
2000
|
|
|
Uste dut inportanteena
|
esan
nahi duzun hori erraz komunikatzea dela. Orduan pentsatzen dut ez dela lexiko arraro, hitz zail eta joskera korapilatsuen bila ibili behar.
|
|
|
ETAren su etena da gehien errepikatzen den errealitate zati edo puska. Zerbait
|
esan
nahi du horrek. (El Diario Vasco I)
|
|
2001
|
|
|
Alabaina, zer
|
esan
nahi dugu Saizarbitoriaren nobelak modernoak direla esaten dugunean. Modernitatea, kasu honetan, nobela bera ulertzeko moduari dagokio.
|
|
|
Espazioa, denbora eta fikzioa dira gure nortasunaren hiru mugak eta baten aldaketak dakar, zalantzarik gabe, besteen aldaketa. Espazioa aldatzeak, pertsonaz aldatzea
|
esan
nahi du. Eta batek bestea dakar eskutik, ezinbestean, patu bakarrak etorkizuna bientzat batera marraztuko balu bezala, udazkenak orri biren heriotza batera ekarriko balu bezala, irteerarik ez balego bezala.
|
|
|
Batez ere hitzek
|
esan
nahi dutena geroago eta gutiago diotenean"
|
|
|
" Nahiago nizuke izkiriatu gutuna hitzik gabekoa: dena esanda dago eta zer akigarri den errepikatzea, batez ere hitzek
|
esan
nahi dutena geroago eta gutiago denean" (P, 215)
|
|
2002
|
|
|
Kritika dela-eta, gauza bat
|
esan
nahi dut. Liburua argitaratu dudanetik egiten didaten bosgarren elkarrizketa da hau.
|
|
|
Asunek zer
|
esan
nahi zuen pentsatzen hasi nintzen.
|
|
2003
|
|
|
Bibiot mutu geratu zen, nondik jo ez zekiela. Zer
|
esan
nahi zuen" hirurok" horrek?
|
|
|
Baina ederrena da pentsetea hau egunero egin ahal izango dogula... Bueno, nekatzen ez bagara eta horrekin" nekatzen ez bazara"
|
esan
nahi zuen gehiago.
|
|
2004
|
|
|
Ba al dakik Arri Uri, izen horrek zer
|
esan
nahi duen?
|
|
2005
|
|
|
Beste guztiak nire ustez kondizionamendu batzuren pean daude, zeintzuk, nolabait, mugatzen duten egilea... Narratzaileak
|
esan
nahi zuena esaten duenean, ez dago narrazioa luzatzera beharturik12"
|
|
2007
|
|
|
Baina lehenagotik ere, lanean hasita zegoen. (Baserritik at,
|
esan
nahi dugu). Soldatapeko lana egiteko aukera ia ate joka heldu zitzaion etxera 1931n, hogeita bat urte zituela.
|
|
|
Latinetiko maileguok itxura zaharra garbiago eta hobeto gordetzen dute sarri, erromantzeetan hartu duten itxurak baino. Horrek hau
|
esan
nahi du: zenbat eta jatorrizko itxura hobeto gorde, hainbat eta zaharragoak direla maileguok.
|
|
|
Leku izenak dira euskaraz ditugun lekukotasunik zaharren eta seguruenak. Euskal toponimia bakana denean ez da esanguratsua, baina maiztasun handikoa eta jarraikoa denean lurralde baten, horrek
|
esan
nahi du hango biztanleek euskara egiten zutela; euren hizkuntzan eman zizkietela izenak etxe, landa, soro, zubi, baso eta enparaduei. Euskal toki izenak bakandu edo mehazten diren lekuan, horrek esan nahi du hizkuntza ere ahul dagoela aldi horretan.
|
|
|
Euskal toponimia bakana denean ez da esanguratsua, baina maiztasun handikoa eta jarraikoa denean lurralde baten, horrek esan nahi du hango biztanleek euskara egiten zutela; euren hizkuntzan eman zizkietela izenak etxe, landa, soro, zubi, baso eta enparaduei. Euskal toki izenak bakandu edo mehazten diren lekuan, horrek
|
esan
nahi du hizkuntza ere ahul dagoela aldi horretan.
|
|
|
Hala bada, alderdi biologikoan eta kulturazkoan batera jotzen dute Euskal Herriko eta Gaskonia Goieneko lurraldeek: iragan bera izan dutela
|
esan
nahi du horrek. Neolito kultura bat beraren oinordeko dira lurralde biak.
|
|
2008
|
|
|
" Argitaletxeek apustuak egiten dituzte idazle honen edota beste haren alde (apustua hitzak
|
esan
nahi du dirua gastatzen dutela publizitatea, propaganda egiten, aldeko kritiko hau edo hura lortzen, sari hau edo bestea eskuratzen, prentsa, irratia eta telebistako programetan azal dadin saiatzen)[...] Jakina denez, liburu berri batek ez du gaur egun bi hilabete baino gehiago liburu dendetan agoantatzen. Dirua (eta beraz, publizitatea) baldin badago, nahi beste hilabete iraun dezake liburu horrek liburu dendan eta erakusleihoetan!".
|
|
|
Gurea bazterreko literatura bat da definizioz, literatura txikia, horrek
|
esan
nahi du zentrotik periferiara ez dagoela tarte handirik. Horregatik, baztertuta egotetik ez egotera pasa zaitezke oso denbora gutxian (eman dezagun Pello Lizarralde edo Jokin Muñozen kasuetan:
|
|
|
Ezberdintasunik handiena, nire ustez, kontsumo literaturaren adieran dago. Batzuentzat kontsumo literaturak
|
esan
nahi du literaturarik salduena. Beste batzuentzat, ordea, literaturaren izaerak berak definitzen du kontsumo literatura (hots, argitaratu aurretik ere jakin genezake zein den kontsumo literatura).
|
|
2009
|
|
|
Azkenik, eta izenaren nondik norako sarritan lausoegiekin amaitzeko, Lemoizen urte luzez abade egoniko Jose Antonio Oar Artetaren Zaar Barri liburua aipatu gura dugu. Bertan irakur liteke zelan 1948an, Gernikako Lizeo antzokian, Juan Gorostiaga euskaltzainak Marurik Moro uri
|
esan
nahi duela adierazi zuen1 Horren ondoren Jatabeko herritarren ohituren analisi kritikoa egiten du abade ajangiztarrak, ez omen zirelako elizak agindutakoari egokitzen. Hipotesi horren haritik doala uste dugu, Koldo Mitxelenak bere Fonética Histórica Vascan hitz horri buruz egin zuen azterlana ere.
|
|
2011
|
|
|
Euskaraz, jatorriz baino pixka bat errazago irakurtzen da eta hori itzultzailearen alde da. Baina badago lana;
|
esan
nahi dut gure erretorikabideak eta Saramagorenak bat egiteko saioa ongi planteaturik eta buruturik dagoela.
|
|
2013
|
|
|
Gaur egun errondarik egiten ez den hainbat herritan ere, Marijesien koplak batu izan dira. Horrek
|
esan
nahi du ezagunak izan direla, nahiz eta lekuko horiek errondaren beraren gomutarik ere eduki ez.
|
|
2015
|
|
|
Bueno, bada tokatzen zaigunagatik esplikazioak eskatzen dizkiogu. Ez, ez gara sartzen liburuaren planteamendu literarioarekin, hor konpon Joxe Anton. Guk esaldi horren gorabeheraz galdetzen diogu, zer
|
esan
nahi duen gonparaketa horrekin, ia esan nahi duen, esate baterako, egin diren liburu gehienak faxismo moeta horretan partaide direla, eta berea bakarrik salbatzen dela. Mihina irristatu egin zaioia pentsatzen dugu, erroskilak ipurdiarekin nahastu dituela.
|
|
|
Bueno, bada tokatzen zaigunagatik esplikazioak eskatzen dizkiogu. Ez, ez gara sartzen liburuaren planteamendu literarioarekin, hor konpon Joxe Anton. Guk esaldi horren gorabeheraz galdetzen diogu, zer esan nahi duen gonparaketa horrekin, ia
|
esan
nahi duen, esate baterako, egin diren liburu gehienak faxismo moeta horretan partaide direla, eta berea bakarrik salbatzen dela. Mihina irristatu egin zaioia pentsatzen dugu, erroskilak ipurdiarekin nahastu dituela.
|
|
|
Borges aipatzen dugula, bada beste testu berezi bat Prakan, artearen eta berpiztearen inguruan, Lazaro edo berriro birbiztutako denbora, non argentina48 Schwoben beste liburu baten espainierako itzulpen baterako hitzaurrea ere idatzi zuen. rra aipatzen den berriz ere, eta tema horren kontziente, beren buruaz barre egiten duten pottkideek: " Jorge Luis Borgesek, kordialki gorrotatzen gaitun idazle honek(" beste Borges" ak sakonki maite gaituela
|
esan
nahi du honek)".
|
|
|
Euskal kritikariek" aideplano konplexua" omen zuten beren kritika guztiak" panoramikoak" zirelako. Horrekin
|
esan
nahi zuen lan gehienak ez zirela obra edo autore konkretu bati buruzkoak baizik eta garai bati edo autore sorta baten ingurukoak. Horrek konkrezio falta zekarren, hau da, kritikoak ez zuela zehazki idazten, ez zela bustitzen.
|
|
|
Prosarako, ordea bentaja hori zerbait kaltegarri bihurtzen da, ez dago argotarik, aditza baldarra da, elkar hizketak asmatzerakoan kitaezina da ia artifizialtasun zaporea(" qué pasa contigo, tio" esateko" zer pasatzen da zurekin, osaba" ipintzea heroitasun bat da) eta, hitz batetan laburtzeko hizketa oso pobrea izanik, edo hizkuntzara pasa gabeak hizketaren bariaketak, oso zaila da edozein historia kontatzea garantia minimo batzurekin (beste exenplu bat ene irakurle maiteak, ez al duzue probatu inoiz zein zaila den euskaraz txiste bat kontatzea?) Honek guztiak ez du esan nahi euskal linguista askori entzun diodan bezala, bere esperientzia pertsonala kontatu didatenean gazteleraz izkribatzea errazagoa zaionik euskal idazle bati ere. Horrek
|
esan
nahi duena zera da, planteamendu literario bereziak egin dituela euskaraz nobela hori egiten hasterakoan, eta Bilboko subauzunetaz testu errealista bat egiteari adibidez utzi egin diola euskarak edo txukerak aldaketa handi bat ematen ez duen bitartean.
|
|
|
Azpimarra dezagun García Márquezi Literatur Nobel saria eman baino urte batzuk lehenagokoa dela aipua, saria 1982an eman baitzioten kolonbiarrari. Horrekin
|
esan
nahi dudana da idazlearen famatze behin betikoa baino lehenagotik zutela Potten haren ezaguera. Joxemari Iturraldek, esaterako, unibertsitate garaian irakurri zuen estreinakoz idazle kolonbiarraren lana.
|
|
|
Lauaxetak, laburbilduz, poeta modernoen klasikotasuna babesten zuen. Oraindik aski ingurune estetiko kontserbadorean bizi zirelarik, obra baten izaera klasikoa azpimarratzea bere gorentasuna azpimarratzea
|
esan
nahi zuen, eta hala, Lauaxetaren estrategia izan zen termino hori poeta modernoetara luzatzea, hain justu beren gorentasuna nabarmentzeko. Halaxe izendatzen zituen zenbait poeta erromantiko Goethe, Leopardi, Hölderlin, Keats, posterromantiko Baudelaire, Heine, eta garaikide Valery klasiko moduan.
|
|
|
Alde batetik, ekoizpen soziala da, baina bestetik, eta batez ere, mundu administratuari kontrajartzeko ahalmenagatik da sozial; hots, bere negatibitatean, termino hegeliarretan esatearren. Horrek
|
esan
nahi du ez duela artearen edukiak egiten obra bat sozial, baizik eta mundu administratuari uko egiteko bere gaitasunak, eta gaitasun hori obraren kalitatearen mendeko da hain justu; zenbat eta negatibitate handiagoa, orduan eta obra gorenagoa.
|
|
|
Bestetik, autonomiaren aferarekin loturik dagoen beste arazo bat kritikarena da, Foucaultek (1984) ondo erakutsi zuen bezalaxe. Kritika kontzeptua grekerazko krinein hitzetik dator, zeinak bereizi eta erabaki
|
esan
nahi duen. Autonomiaren aldarriak, hain justu, bereizketa eskatzen du, esparru bat besterengandik banatzea bere buruaskitasuna azpimarratzeko.
|
|
|
OARGUIk eman zion, halaber eta estreinakoz, elizarena zen multikopista makina ezagutzeko parada. Haren bidez argitaratzen zuten aldizkarian hasi zen idazten eta huraxe izan zen, honenbestez, bere lehen publikazio esperientzia, horrek
|
esan
nahi duenarekin: testuaren zabalkundea, irakurleen iritziak jasotzea eta abar.
|
|
2017
|
|
|
Euskal diferentziak izan litzakeen egituraketa politiko posible guztien espektroan ez dago bat ere besteak baino berezkoagorik zaionik, ez autonomia, ez konfederazioa, ez independentzia, ezta beste ezein ere.111 Posible da, beraz erabat zilegizkoa, gainera euskal diferentzia zaindu eta iraunarazten saiatzea aukera horietako jakin baten aldekoa zein aurkakoa izatearekin batera, baldin eta onartzen bada, noski, aukera horietako guztiak direla zilegi. Atutxaren argudiora itzuliz, beraz, gakoa litzateke zer
|
esan
nahi duen" neutralizatu" hitza erabiltzean. Izan ere, onar liteke BNYB k independentismoa" neutralizatu" egin duela, baldin eta horrek esan nahi badu aintzat hartu ez duela; ez, ordea, BNYB k independentismoari zilegitasuna kendu egin diola esan nahi
|
|
|
Atutxaren argudiora itzuliz, beraz, gakoa litzateke zer esan nahi duen" neutralizatu" hitza erabiltzean. Izan ere, onar liteke BNYB k independentismoa" neutralizatu" egin duela, baldin eta horrek
|
esan
nahi badu aintzat hartu ez duela; ez, ordea, BNYB k independentismoari zilegitasuna kendu egin diola esan nahi
|
|
|
Horrek ez du esan nahi injustizia horien aurrean besoak gurutzaturik egon behar dugunik. Horrek
|
esan
nahi du ez dugula sekula ere justizia erdietsi izana aldarrikatzerik izango, istant berean garaitu nahi izandako zapalkuntza eta totalitarismoa biderkatzen ariko baikinateke. Horra askatasun amets zintzoen ezina.
|
|
|
Esan nahi dut hitz bakar bat aurkitu nahi nuela, baina ez edozein hitz, baizik eta erabakiorra eta esentziala izango zen hitz bat. Beste modura esanda,
|
esan
nahi dut Joubert bat izan nahi nuela, eta haren helburu berdina neukala: s" il est un homme tourmenté par la maudite ambition de mettre tout un livre dans une page, toute une page dans une phrase, cette phrase dans un mot, c" est moi.127
|
|
|
Baina Azken hitzaren bila n ere ni poetikoa helburu garbia da, narratzaileak eginiko formulazioan singularreko lehen pertsonak daukan garrantziak erakutsi legez: " [h] itz bat aurkitu nahi nuen[...]";"[...]
|
esan
nahi dut Joubert bat izan nahi nuela, eta haren helburu berdina neukala: s" il est un homme tourmenté par la maudite ambition de mettre tout un livre[...] dans un mot, c" est moi."
|
|
|
Horrek ez du esan nahi maitasuna eta konpromisoa erabat ezinezkoak direnik, puruak ezin direla izan baizik. Are garrantzitsuago, horrek
|
esan
nahi du kutsadura hori onartzetik abiatu dugula edozein maitasun edo konpromiso, horixe baitugu aukera bakarra ezein bermerik ez bada ere maitasuneta konpromiso maila altuagoak erdietsi ahal izateko. Izan ere, desamodioa, abandonua eta ezaxola erabat garaitzerik ez dagoela jakin arren, garaitze hori ezin utzizko helburutzat jotzen jarraitu behar dugu.
|
|
|
alde batetik, singularra bere horretan ezagutu ahal izateko bere singulartasunaz jabe gaitezen, alegia, ezagutza egitura orokorren pean hartu behar da, hots, hizkuntzaren pean; bes120 Zentzu horretan, Carla modernista berantiartzat hartu behar dugu, mundu ikuskera apokaliptiko batean ardaztua. taldetik, baina, singularrak bere singulartasuna uxatzeko joera agertu ohi du ezagutza egitura berberen pean egonda ezagutu ahal izan badugu singularra ez da erabat singular edo arrotz izango, alegia. Horrela, bada, ezagutza egituren orokortasunak singularra posible eta ezinezko bihurtzen du aldi berean.121 Horrek
|
esan
nahi du singulartasunik egon badagoen arren, ez dela inoiz singulartasun purua, hein batean edo bestean orokortasunez, arruntasunez kutsatuta dagoela beti ere. Singulartasun purua erabat arrotz, ulertezin, atzemanezin litzaigukeen eremuan legoke.
|
|
|
Selfidentity euskarara itzultzeko berberatasuna erabil dezakegu, zeinuaren balizko edo ustezko irismen transzendental edo hizkuntz aurretikoari erreferentzia eginez. Berberatasunak
|
esan
nahi du zeinua eta inplizituki baita bere atzean dagoen izate edo ideia ere absolutua dela, beregaina, bat dela bere buruarekin, bere buruarekiko banan banako harremanean dagoela, modu unibokoan identifika daitekeela sistemaren gainontzeko elementuen artean. Hitz batean esanda, zeinu, izate edo ideia esentzia batez osatua dago.
|
|
|
Self difference terminoak, ordea, zeinuaren izaera testuinguruzko eta hizkuntzaren baitakoari egiten dio erreferentzia. Self difference k
|
esan
nahi du zeinua eta inplizituki baita bere atzean dagoen izate edo ideia ere erlatiboa dela, menpekoa, ez dela bat bere buruarekin, bere buruarekiko harreman anizkoitzean dagoela, ezin identifika daitekeela modu unibokoan sistemaren gainontzeko elementuen artean. Hitz batean esanda, zeinua, izatea edo ideia diferentzia hainbatez osatua dago.
|
|
|
" Gabon gaueko ogia" eta horren inguruko erritu eta sineskerak Europako herrialde askotan hedatutako ohiturak dira, Frantziatik (pain de Noël) Poloniaraino (opłatek). Dohain sendagarri eta lasaigarriak omen dituen ogi hori ogi salutadorea deitu izan da euskaraz, eta osasuna ematen duen ogia
|
esan
nahi du.
|
|
2018
|
|
|
Heriotza iragarpenik ezagunena txakurraren ulua da; damu ahausika egiten badu, batez ere gauean, pertsona bat hiltzear dela
|
esan
nahi du. Leku batzuetan, auzoko baten hilzoria edo heriotza iragartzen zuela uste zen.
|
|
|
Ez, ez da behar, eta ez da komeni ere, gainera; hemen, ongi zaindu beharreko eta zorroztasunez bete behar den protokolo bat daukagu. Orain lasai dago eta gau guztian edukiko du norbait lagun egiten ondoan; ospitalekoa
|
esan
nahi dut, hobe ez!. Momentuz, egoera berria bereganatu du; eta ez da normalean gauza erraza izaten; alderantziz, zaila izaten da eta botiken eragina ere hor dago, lehenengoetan gogor samarra.
|
|
|
Edhen? Zer
|
esan
nahi duzu. Zer egiten?
|
|
|
Ziur aski, odolean ekarriko duela zorotasunerako joera; familiako gauza izango da, genetikoa. Ea egoki azaltzen dudan; izaeran ekarriko duela
|
esan
nahi dut, nik zer dakit! Kontua da, bere buruaren jabetasunik izan ez duelarik, buruak ematen izan dion guztia esan eta egiten izan duela; eta horrela, etxean kontrolatu ezineko puntu batera iritsita egon garela.
|
|
|
Baina hala ere, geldigaitz, kontrolaezin, odolaren mintzoak hartu zion goi gaina pentsamenduan, mota askotako gorriak zirela munduan gogotan hartzen zuelarik. Gaztearena ala adinekoarena izan, itxura denez gorri desberdina; nondik ateratzen zen arabera, asko
|
esan
nahi zuela!, odol gorri mehe bizia edo lodia izan daitekeela. Neska gaztearen etorkerako hileko odolen eta andre helduaren erretiroko joakerako odolen artean ere alde handia zegoela, ez bakarrik kolore gorri motan, baita lodieran, eta bai usainean ere.
|
|
|
Ustel kiratsa
|
esan
nahi duzu?
|
|
2019
|
|
|
Ariketa hau egitean, ordea, gizonak Florari berarekin maitekorrago izateko eskaera egiten dion bitartean, honek gizona mespretxatu eta gutxiesteko erabiltzen du bikotearen egoera hobetzeko baino gehiago: " Me da asco cuando me tocas las tetas y me besas en el cuello" (122) eta" Nazka ematen didate zure hortzek... gogaitu egiten nauzu, zerorrek ere zer
|
esan
nahi duten ez dakizun alferrikako hitzak erabiliz luzatzen baitzara" (129). Komunikatzen ahalegindu diren guztietan, emazteak senarra iraindu eta mintzeko aprobetxatu du, Bihotz bi.
|
|
|
Bestalde, eleberriko trama nagusiarekin bilbatzen den Mikele Abandoren oroitzapenez gain, hainbat dira Hanbreko bost kideek gerrako pasarteak errepikatuz egiten dituzten kontaketak, Calvo Sotelo edo Carrasco jeneralaren heriotzak, Samuel bakailao kargamentuaren arduraren pasadizoa, Klaudiaren anaien gerra ibilerak, etab. Era batera edo bestera, protagonistak atsegintasuna aurkitzen du haien narrazioak behin eta berriro entzunik, aitortzen duenez, berak ez duelako erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko: " Ez dakit zergatik, beharbada ez naizelako erabat heldua, kontua da kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala, askotan; kontaketa, historia bera baino nahiago,
|
esan
nahi dut" (23).
|
|
|
" Nik, ordea, ez dut erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko[...] kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala askotan; kontaketa, historia bera baino nahiago,
|
esan
nahi dut" (23).
|
|
|
Hori dela eta, irakasleen eta instituzioen esku geratzen da erabakitzea zer den irakatsi beharrekoa, eta zein autore ezagutu behar dituen ikasleak Batxilergoa amaitu aurretik. Horrek
|
esan
nahi du irakaslea behartuta dagoela nolabaiteko erdiguneak sortu edo jarraitzera" (49).
|
|
|
Batetik, entziklopediatik edota abesti arruntetatik datorkion inspirazioa erabiltzen du. Esate baterako, Flora ezagutzen duen momentua ere" Flora, aintzinako erromatarren artean, loratzen den ororen jainkosa" (15)
|
esan
nahi duela oroitzen du pertsonaiak, edota hondartzara joaten zirenean uretatik ateratzen ikusten zuen momentua oroitzean: " Harea koloreko azalean ur perlak distiratsu, Ipanemako lorea" (20) bezalakoak esaten dituela, oso kantu popular batetik harturiko konparazioaz baliatuz.
|
|
|
Pertsonaia nagusiaren azalean sartuz. Baina azalean esaten dudanean ez pentsatu liburua lehenengo pertsonan idatziz aski izan duenik, ez, hau esanez pertsonaia nagusiaren psikologian sartu dela
|
esan
nahi dut. Normalki horrelako teknika erabiltzen denean, pertsonaia nagusiak, istorioa kontatzen digunak, bere izaera azaltzen digu, eta gehienetan bere ikuspegiarekin bat egiten dugu.
|
|
|
Nik, ordea, ez dut erabat galdu umeek ohi duten gustua, historia bera behin eta berriz entzuteko. Ez dakit zergatik, beharbada ez naizelako erabat heldua, kontua da kontakizun baten emanaldi desberdinen arteko xehetasun eta ñabardurak atzematea atsegin dudala, askotan; kontaketa, historia bera baino nahiago,
|
esan
nahi dut.
|
|
|
" Esan nahi dut ez zegoela zuzenean, sutatik pasa gabe, jateko modukorik ezer, eta legatza frijitzen jarri nuela pentsatzeak frijitzeak zera
|
esan
nahi zuen, arraultza bat irabiatu, legatz zatiak irinetan pasatu, arrautzetan busti, eta gero bai, su txikian frijitu umore txarreko jartzen ninduen. Are gehiago pentsamendu harekin batera, behin, arraina frijitzeko modu egokiari buruz izandako errieta zitala gogora zetorkidan neurrian" (63).
|
|
2021
|
|
|
" Niri kostatzen zait baina aldi berean sortzerakoan gustatu egiten zait. Zenbait aspektutan, ez dakit ondo transmititzen dudan benetan
|
esan
nahi dudana. Ez dakit ni horrelakoa naizelako edo ez daukadalako baliabide nahikorik".
|
|
|
" Horrek guztiak hezkuntza praktikan emozio estetikoetan esperientziak sartzearen garrantzia, egokitasuna eta beharra eskatzen du. Horrek
|
esan
nahi du, nolabait, hezkuntza emozionala zeharkako gaitzat hartu behar dela, eta curriculumean txertatu behar litzatekeela hezkuntza maila guztietan eta ikasgai guztietan(...)".
|
|
|
IEE1 ek zein IIR2 k azaltzen dutenez, edukietan oinarritutako irakaskuntzari eusten zaio, eta eduki horien transmisioak izaten jarraitzen duela helburua: " metafora bat zer den, hiperbole bat zer den, nola eratuta dagoen poema bat, zer
|
esan
nahi duen poema batek...". Lehenengoak dioenagatik, ikaslearentzat interesgarriak ez direnak edota baliagarritasunik ikusten ez dioten edukiak, alegia.
|
|
|
LI7: Eta lehen, normalean izaten zen egunero kantatzen genituen kantak edo behintzat oso ezagunak zirenak, baina ni askotan ez nintzena fijatu zer
|
esan
nahi zuten letrak edo esaldiak. Orduan, horiek aztertzean, kantak edo esaldiak, beste modu batera ikusten dituzu.
|
|
|
Hots, handicapa izan beharrean, pizgarri edo katalizatzaile bihurtzeko. IEE1 ek dioen moduan," duela 100 urte, klasikoek,
|
esan
nahi dut Dumas, Salgari, Julio Verne, Lewis Carroll... horiek guztiek belaunaldiak konbentzitu zituzten batez ere mundu estetiko berri bat ekartzen zutelako". Hori literatura unibertsalaren kasuan, baina euskal literaturari dagokionez ere, Lauaxeta, Aresti edota Sarrionandia bezalako autoreak gazte belaunaldi desberdinengana iritsi zirela uste dute hainbat parte hartzailek, horien erreferente literario izatera iritsiz.
|
|
|
Bada, orain bete betean sartuko gara literatura sortzen orain arte egindako ibilbidea oinarri hartuta. Beraz, ikasi eta bizi izan dugun esperientzia baliatuko dugu
|
esan
nahi dugun hori modu artistikoan adierazteko. Zer egin duzue, beraz?
|
|
|
Arloak bizi duen egoeraren eta horren arrazoien diagnostikotik abiatuz, literaturaren didaktikak etorkizunari begira dituen erronken identifikazioa eta zehaztea ikerlan honen helburu nagusietakoa da, betiere, metodologiari jarraiki, ikerketan parte hartu dutenen adierazpenak oinarritzat hartuz. Aurreko ataletan gertatu legez, horrek
|
esan
nahi du ez direla, akaso, etorkizunera begira arloak dituen erronka guzti guztiak agertuko, edota azaltzen direnak ez direla ikuspegi guztietatik garatuta egongo gaia alde askotako eta oso konplexua den heinean, baina metodologia ere xede da lan honetan, ezinbestean.
|
|
|
" Oro har, ekonomia batek langileei eskatzen dizkien ezaugarri espezifikoak, jokabide ezaugarriak, gaitasunak eta xedapenak daudela
|
esan
nahi dute korrespondentzia teoriek. Behar ekonomiko horiek hain dira indartsuak, non gizarteak, batez ere eskolan, beste sektore batzuetan zer gertatzen den" erabakitzen" duten".
|
|
|
" 1Zer
|
esan
nahi du testuak?
|
|
|
Sei asteko errutina astebeteko sei ataletan banatuko da, eta aste bakoitzean 30 bat minutuko lau saio programatu ditugu, DBHn Euskara eta Literatura ikasgaiari astean lau saio eskaintzen zaizkiolako. Horrek
|
esan
nahi du errutinak irauten duen bitartean, ikasgaiaren denboraren saio bakoitzaren erdia eskainiko diogula; eta, ez literaturaren lanketari soilik, izan ere, xede nagusietako bat nerabeak sortzen jartzea izango da, eta, horrela, sormena eta sorkuntza lantzea. Literatur jardunak sorkuntza helburu izatea, alegia, baina, Heziketa Literarioen printzipioei jarraiki, irakurketa, eta ondorioz, literatur testuen ezagutza eta jabekuntza oinarri izango duen sormenaren garapena.
|
|
|
Zaharrak berri bildumaren bosgarren alera heldu gara. Horrek
|
esan
nahi du Etnografia atalak izeneko blogak sei urte daramatzala astean astean etnografiari buruzko artikuluak gizarteratzen.
|
|
|
1898 neguan migratu zuen azkenekoz" enarak". Negu hartan gogotik egin zuen lan; apirilean ezkontzekoa zen Izaban, eta horrek
|
esan
nahi zuen bakarrik itzuli behar zuela, besteek baino lehen. Ez dakit zenbat espartin josiko zituen.
|
|
2022
|
|
|
Apiril. Latinezko Aprῑlis izenetik datorkigu, eta" Afroditaren hila" (grekozko Aphrôtik) edo" loreak irekitzen diren hila" (latinezko aperῑre" ireki")
|
esan
nahi du. Jorrail forma ere interesgarria da izan," jorra hila edo ilargia" adierazteko, Caro Barojak dioskunez, sasoi honetako jorratze lanekin lotua.
|
|
|
Horrez gain, semantikoki horrengandik hurbil egongo litzatekeen loreil forma ere badugu, seguruenik lore+ (h) il hitzez osatua. Eta orri edo hostoei erreferentzia egiten dieten orril, ostoil eta ostaro formak ere aipatuko ditugu," orrien edo hostoen hila, ilargia edo aroa" (orri/ (h) osto+ (h) il/ aro)
|
esan
nahi dutenak, landareak berpizten eta birloratzen diren sasoia baita.
|
|
|
errearo, bata, erre+ aro hitzez osatua, eta Campiónek" bero aro" zentzuarekin itzultzen duena; eta erearo, bestea, erein aditzetik eratorria. Azkenik, Zuberoan zabal dabilen arramaiatz forma bitxia gogoraraziko dugu," maiatz berria" edo
|
esan
nahi duena.
|
|
|
Baina jarrai dezagun hil honen gainerako izenak aurkezten, gutxiago erabili edo ezagutzen diren izen horiek ahaz ez ditzagun. Aipatu dugun garagarril formak" garagarraren hila edo ilargia"
|
esan
nahi du. Eta, horrez gain, garil hitza ere badugu," gari hila edo ilargia" adieraduna.
|
|
|
Buruil forma jakingarria ere badugu. Iritzi ugari dago hitz horren inguruan, buru lehen osagaiak bai" burua edo hasiera", bai" errematea edo amaiera"
|
esan
nahi baitu. Horregatik, batzuek, esaterako Vinsonek, euskal nekazarien egutegi zaharraren lehen hiltzat jotzen dute iraila, eta beste batzuek, berriz, hala nola Wagnerrek, Campiónek edo Caro Barojak berak, azkentzat.
|