|
2013
|
|
|
1 Aldizkariak euskal kultura zabaldu nahi du 10 urte bitarteko gazteen artean. Gazte horiei kultura hitzak zer
|
esan
nahi duen argitzeko, honako zuhaitz hau txertatuko dute aldizkariaren sarreran. Zuhaitza, ordea, osatu gabe dago; lagun iezaiezu eskemaren hutsuneak betetzen albo batean dituzun hitzekin.
|
|
|
1 Aldapa handia dagoela
|
esan
nahi du.
|
|
|
2 Aldapa txikia dagoela
|
esan
nahi du.
|
|
|
3 Lautada dagoela
|
esan
nahi du.
|
|
|
Sestra kurbak elkarren oso hurbilean daudenean, aldapa handia dagoela
|
esan
nahi du; sestra kurben arteko distantzia handia denean, berriz, aldapa txikia dagoela.
|
|
|
1 Hainbat datatan, K.a. (Kristo aurreko) ezartzen dugu (BC ingelesez). Zer
|
esan
nahi du horrek. Eta
|
|
|
2010ean familien% 70ak ordenagailua zuela adierazten da. Zer
|
esan
nahi du horrek?
|
|
|
gono: angelu); beraz, angelu asko
|
esan
nahi du.
|
|
|
1 Mapa batean 1: 200.000 agertzen da. Zer
|
esan
nahi du adierazpen horretako zenbaki bakoitzak?
|
|
|
Guztira, bost poliedro erregular daude. Horiek aurpegi kopuruen arabera izendatzen dira, kopuruari dagokion aurrizkia, eta aurpegia
|
esan
nahi duen edro atzizkia elkartuta: tetraedroa, hexaedroa, oktaedroa, dodekaedroa eta ikosaedroa (20 aurpegi).
|
|
|
Formari dagokionez, galdera egokiak irekiak izaten dira. Horrek hauxe
|
esan
nahi du:
|
|
|
Beraz, Geologia, Astronomia, Biologia& terminoak dira. Baina, badakizu zer
|
esan
nahi duten Geologia, Astronomia eta Biologia terminoek?
|
|
|
Kostako flyscharen alboan, lurraldeko barnealdean urrutira joan gabe, karsta dago. Karst hitza karst alemanetik dator eta kareharrizko goi ordokia
|
esan
nahi du. Kareharria itsaso tropikal baten azpian eratu zen aspaldi, duela milioika urte, eta kareharri haren higadurak sortutako paisaia ikusgarriak ditugu Geoparkearen inguruetan.
|
|
|
Italiako Vulcano sumenditik hartua dago bulkanismo hitza, eta Guatemala estatuaren izenaren oinarria uhatezmala hitzetik dator. Badakizu zer
|
esan
nahi duen hitz horrek maien hizkuntzan. Sua botatzen duen mendia!
|
|
|
Lurraren zati solidoa (geosfera) dinamikoa dela esaten da askotan; beste era batera esanda, lurrazala etengabe aldatzen ari dela. Zer
|
esan
nahi du horrek. Aiako Harria eta Kapadozia, esate baterako, une honetan eta etengabe aldatzen ari direla?
|
|
|
Horrek
|
esan
nahi du zientzia eredu berriak osatzen ari dela organismoak sailkatzeak jartzen dion erronkari erantzuteko
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du horrek. Hona hemen zenbait puntu sexualitatearen ideia osatzen joateko, eta zuen eztabaidetarako baliagarriak izan daitezkeenak:
|
|
|
1.500 heriotzen erruduna izan zen. Horrek
|
esan
nahi du perretxiko hori benetan arriskutsua dela jateko, ondo ezagutu beharrekoa.
|
|
2014
|
|
|
20 Eleberri arina dela diozunean, Klaudio, zer
|
esan
nahi duzu: azkar irakurtzen dela, ala azalekoa dela?
|
|
|
Esaera zaharrek tradizioa islatzen dute. Asko adieraz dezakete hitz gutxirekin, eta maiz ez da oso argi egoten zer
|
esan
nahi duten.
|
|
|
Erabakiak guztien adostasunez hartu behar dituzue. Horrek
|
esan
nahi du objektu bakoitzari ematen diozuen puntuazioa (1etik 8ra) aho batez erabaki behar duzuela, denak ados egotea zaila izango bada ere.
|
|
|
Aljebra hitzaren jatorria Al Jebr hitz arabiarrean dago, eta zaharberritze edo osatze
|
esan
nahi du. Bitxikeria gisa, garai hartan aljebrari esaten zitzaien bai hezurrak osatzen zituzten medikuei eta bai aljebran aritzen ziren matematikariei.
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du horrek. Bada, inork paper hori hamar bider tolestuko balu, zentimetro bateko baino gehixeagoko lodiera lortuko lukeela.
|
|
|
Bestalde, x adierazpenak 1x edo 1 x
|
esan
nahi du.
|
|
|
Eta x adierazpenak, berriz, 1x edo x
|
esan
nahi du.
|
|
|
a) Zer
|
esan
nahi du zilindroaren azaleraren formulan kolorez adierazitako atal bakoitzak. A= 2r h+ 2 r2
|
|
|
Zer
|
esan
nahi dute bost poliedro erregularren aurrizkiek?
|
|
|
Ertza, berriz, bi aurpegi ebakitzean sortzen den zuzena da, eta, erpina, hiru ertz edo gehiagoren arteko ebakiduratik sortzen den puntua. Poliedro hitzak aurpegi asko
|
esan
nahi du, eta, aurpegi horien arabera, poliedro erregularrak eta irregularrak definitzen dira.
|
|
|
Prozesu hori gertatzen den bitartean, termometroaren tenperatura irakite puntu horretan konstante mantentzen da: horrek
|
esan
nahi du osagai arinena jasotzen ari garela destilatutako osagaia biltzen ari garen ontzian.
|
|
|
Beraz, Geologia, Astronomia, Biologia, Kimika& terminoak dira. Baina, badakizu zer
|
esan
nahi duten termino horiek?
|
|
|
Gorputz baten partikulen mugimendua handia denean, partikulen agitazio termikoa handia da, eta tenperatura altua izango du. Horren ondorioz, gorputz batek beste batek baino tenperatura altuagoa izateak gorputz horren partikulen agitazio termikoa, mugimendua, handiagoa dela
|
esan
nahi du.
|
|
|
1 g ur 1 C berotzeko 1 cal behar badugu, horrek
|
esan
nahi du uraren bero espezifikoa
|
|
|
Olioaren bero espezifikoa 0,48 cal/ g C da. Zer
|
esan
nahi du horrek? 1 g olio 1 C berotzeko, 0,48 kaloria behar direla.
|
|
|
Ikasle batek bere galdera edo ariketa ozen irakurtzen duenean, bakoitzak bere erantzuna adierazteko eta denen artean erantzuna erabakitzeko tartea hasiko da. Tarte horretan, arkatzak eta boligrafoak mahaiaren erdian utziko dituzue; horrek
|
esan
nahi du tarte horretan hitz egin eta entzun besterik ezin dela egin.
|
|
|
a) Zer
|
esan
nahi du, zure ustez," Energiak mundua mugitzen du" esaldi ezagunak?
|
|
2016
|
|
|
Zelulak, unitate txiki horiek dira, hain zuzen ere, bizidun guztien oinarrizko egitura (latinez, celula hitzak" gelaxka"
|
esan
nahi du). Zelulak tamaina eta forma askotakoak izan daitezke, bakarrik edo elkarturik ager daitezke, baina beti osatzen dute bizidunen oinarrizko egitura.
|
|
|
Zelula bat tamainaz handitzen denean, haren azalera baino askoz gehiago handitzen da haren bolumena. Horrek
|
esan
nahi du haren azalera/ bolumen erlazioa txikitu egiten dela, eta hori eragozpen handia da zelularentzat, elikagaiak bereganatu ahal izatea azaleraren mende baitago, eta ez bolumenaren mende. Horregatik, zelula heldu gehienak zapalak, prismatikoak eta irregularrak dira, eta, aldiz, gutxi dira esferikoak.
|
|
|
Baina nola esplikatu daiteke aurreko definizio hori errazago? Ekosistema hitzak zer
|
esan
nahi duen jakiteko, har itzazu kontuan honako puntu hauek.
|
|
|
zintzoa, baliotsua
|
esan
nahi du.
|
|
|
Izan ere, Al Jazeerak azaltzen duenez, euskaldunen identitatean funtsezkoa da hizkuntza: euskaraz hitz egiten duena
|
esan
nahi du euskaldunak. " Ez da odol kontua, ezta ezaugarri flsikoekin zerikusirik duen ezer ere.
|
|
|
Eta zer
|
esan
nahi duzu horrekin?
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du bere egoera likidoa dela esateak?
|
|
|
Zer
|
esan
nahi dute ekuazio kimikoetan agertzen diren zenbakiak?
|
|
|
4 Ondoren, txandaka, azal iezaiezue beste taldekideei bakoitzak marraztutako erreakzioak kimikaren ikuspuntutik zer
|
esan
nahi duen; honako hauek aipatzea ahaztu gabe:
|
|
|
Atomoa existitzen ote zen greziar filosofoek aipatu zuten lehen aldiz, eta eztabaida askoren ondoren, Demokritok materia partikula txiki zatiezinez osatua zegoela aldarrikatu zuen K.a. 450 urtean. Atomo izena a tomos hitz grekotik dator, eta zatiezina
|
esan
nahi du. XIX. mendearen hasieran, John Dalton kimikari ingelesak atomoen ideiari heldu zion, eta bere teoria atomikoa azaldu zuen.
|
|
|
Helioak, adibidez, 2 elektroi ditu. Horrek
|
esan
nahi du lehen geruzan 2 elektroi izango dituela. Geruza beteta duenez, elementua egonkorra da, ez du beste inorekin lotzeko" beharrik".
|
|
|
a) Jonek ez du entzun behin ere horrelakorik. Zer
|
esan
nahi du deskarga elektrostatikoak?
|
|
|
Zirkuitu elektrikoan korronteak zirkulatzen duela esaten dugunean, atomoen elektroi batzuk desplazatzen direla
|
esan
nahi dugu. Metalen moduko materialen atomoen elektroi batzuk libre mugitzen dira, modu desordenatuan.
|
|
|
a) Zer
|
esan
nahi du datu horrek?
|
|
|
a) Zer potentzia du aparatu elektriko horrek? Zer
|
esan
nahi du horrek?
|
|
|
Beraz, garrantzitsua da sektore bakoitzean biztanleria aktibo landunaren tasa ezagutzea. Baina, ba al dakigu zer
|
esan
nahi duen biztanleria aktiboak. Eta biztanleria landunak?
|
|
|
Iraunkorra izateak
|
esan
nahi du ekonomikoki, ingurumenari dagokionez eta sozialki iraunkorra izatea:
|
|
|
Ekonomikoki iraunkorra izateak
|
esan
nahi du beharrak modu onuragarrian asetzea; produktu edo zerbitzu kantitate bera edo handiagoa ekoiztea baliabide natural eta eskulan gutxiago erabilita; hazkunde ekonomikoa sortzea ingurumenari kalterik eragin gabe.
|
|
|
Ingurumenari dagokionez, iraunkorra izateak
|
esan
nahi du oraingo belaunaldiak bermatu lukeela ingurumenaren osasuna, aniztasuna eta emankortasuna bere horretan gordetzea edo hobetzea, etorkizuneko belaunaldien mesedetan.
|
|
|
Sozialki iraunkorra izateak
|
esan
nahi du ongizatea sustatzeko toki iraunkorrak eta arrakastatsuak eratzea, bizi diren eta lan egiten duten tokietatik jendeak zer behar duen ulertuta. Sozialki iraunkorra izateak ingurune fisikoaren diseinua konbinatzen du jarduera sozial eta kulturalak sustatzeko azpiegiturekin, gizarte zerbitzuekin, herritarren konpromisorako sistemekin eta pertsonen eta tokien bilakaerarako espazioekin, komunitatearen parekidetasuna, aniztasuna eta kohesio soziala bultzatuz, bizi kalitate ona bermatzeko.
|
|
|
d) Zer
|
esan
nahi du' defizit ekologikoak'?
|
|
|
b) Zer
|
esan
nahi du berotegi efektuak?
|
|
|
batean ikusten duzunean, zer
|
esan
nahi du, haurrak eskolaratzeko etorkizun hobea izan dezaten edo negozioa hobetzeko, hala nola prozesa" Ekoizleen elkarteek adostutako prezio egonkorra jasotzen dute produktuen truke.
|
|
|
Gaur egun, urteko 100.000 bisitari inguru ditu. Horrek
|
esan
nahi du azken hamar urteetan kopurua ia 50.000 turistetan igo dela. Gainera, Galapagoetako Parke Nazionalak sarrera kobratzen die bisitariei:
|
|
|
Miloi bat futbolzale brasildarrek bozkatu ondoren jarri zioten izena baloiari, eta" brasildar bizitzeko erak eragindako harrotasun nazionala"
|
esan
nahi du.
|
|
|
Merkataritza balantza positiboak (edo soberakinak)
|
esan
nahi du herrialde batek inportatzen duena baino gehiago esportatzen duela.
|
|
|
Ondo egin dut, baina ez naiz gai izan galdera guztiei erantzuteko. Ez dakit ondo fidagarritasunak zer
|
esan
nahi duen.
|
|
|
b) Demokrazietan,
|
esan
nahi duzuna esan dezakezu.
|
|
|
b) Demokrazietan,
|
esan
nahi duzuna esan dezakezu. Esaterako, mezu arrazistak zabal daitezke?
|
|
|
c) Demokrazietan, gehiengoak hartzen ditu erabakiak. Horrek
|
esan
nahi du gutxiengoen iritzia ez dela aintzat hartzen. Beren ikuspuntuak aintzat hartu ez diren gutxiengoen adibiderik bururatzen zaizue?
|
|
|
Puzzlearen egitura taldekideen arteko interdependentzia positiboan dago oinarrituta, eta horrek
|
esan
nahi du taldekide bakoitzak egindako lana funtsezkoa dela talde osoarentzat. Teknika honek pauso hauek ematea eskatzen du:
|
|
|
Zera
|
esan
nahi dut
|
|
|
c Zuetako bakoitzak zuen taldeko aztergaia eta ALDE ala KONTRA hitza idatziko du letra lodiz txartel batean. Txartela jasotzeak hitz egiteko aukera eskatzen duzuela
|
esan
nahi du.
|
|
|
b) Bakarka, idatzi' fair play' edo' joko garbiak' zer
|
esan
nahi duen futbolaren testuinguruan, eta zer alde on dituen.
|
|
|
Herrialdeak 1910ean lortu zuen independentzia, eta konstituzio berriak gutxiengo zuriak botere politikoa izango zuela ziurtatu zuen. Apartheid sistema (hitzak" bereizketa"
|
esan
nahi du) ezarri zen, eta Hegoafrikako zuriak beltzengandik, asiarrengandik eta mestizoengandik bereizi zituen.
|
|
|
Garapenak
|
esan
nahi du jendea zoriontsuago eta osasuntsuago egotea, eta bizitzaz gehiago gozatzea.
|
|
|
Garapenak
|
esan
nahi du pobreziaren amaiera eta bizi baldintzen hobekuntza.
|
|
|
" Estatuak ez nau inola ere babesten, estatua ez delako gutaz [auzoan bizi direnez] arduratzen. Alderantziz, gure auzoa' auzune berotzat' jota iraintzen gaituzte, eta horrek
|
esan
nahi du badakitela hemen bizi dugun egoera larria eta hori konpontzeko ezer ere ez egitea erabaki dutela. Nire komunitatean emakumeen aurka gertatzen diren indarkeria ekintzak salatzen saiatu naiz, baina gaizkile taldeek geldiarazi naute beti, abusuak salatzeko haiei baimena eskatu behar diedala esanez".
|
|
|
Alabek eta haien belaunaldiko neskek bizimodu hobea izan dezaten nahi du. Horrek
|
esan
nahi du norekin eta noiz ezkontzea erabakitzeko aukera izan behar dutela, eta ezkondu aurretik eskola amaitu behar dutela. Bintasyk ez zuen izan hezkuntza egokia jasotzeko aukera.
|
|
|
Garapen ekonomikoa neurtzen duten adierazle nagusiak HEG/ hezkuntza indizea eta per capita errenta/ jaiotza itxaropena dira. Bestalde, giza eskubideak neurtzeko indize zehatzena GGI/ HEG da, eta goi garapenaren indizea/ giza garapenaren indizea
|
esan
nahi du. Indize hori NBEk/ AEBk sortua da, herrialdeen garapen maila neurtzeko eta herrialdeak elkarren artean konparatzeko eta sailkatzeko.
|
|
|
Ongizateak
|
esan
nahi du jendeak gutxieneko hezkuntza, osasun eta laguntza ekonomikoa jaso dezakeela, baita egoera txarrenetan ere, hala nola gaixorik edo erretiratuta egonda, desgaitasunen bat izanda edota langabezian egonda. Beraz, ongizatea bermatzeko, hainbat erakundek laguntza soziala eta ekonomikoa ematen dute, bereziki egoera txarrean daudenei.
|
|
|
Pobrezia giza duintasunean bizitzeko aukerak urratzea da. Gizartean modu eraginkorrean parte hartzeko oinarrizko gaitasunik eza
|
esan
nahi du. Familia elikatzeko eta jazteko adina diru edo baliabide ez izatea, eskolarik edo ospitalerik ez izatea, norberaren janaria hazteko lurrik edo bizimodua ateratzeko lanik ez izatea, dirua eskuratzeko aukerarik ez izatea.
|
|
|
1 Zer
|
esan
nahi du" hilabete amaierara iritsi" esamoldeak?
|
|
|
e) Ekimenaren antolatzailea Irrien Lagunak Gizartegintza da. Zer
|
esan
nahi du gizartegintza hitzak, f) Elkarlanean (auzolanean) aritzea garrantzitsua dela diote.
|
|
|
Eta ez hori bakarrik; izan ere, matematikak tresnak ematen dizkigu esparru horietako elementuen izaera eta portaera errazago ulertzeko eta besteei azaltzeko. ...tematikak bizileku dugun mundu hain konplexu eta kaotikoaren azpian dagoen logika aurkitzen laguntzen digu.Marcus du Sautoy1 Kokatze jardueraEzagutzak eskuratuz eta ikasitakoa ingurukoekin partekatuz egiten du gizakiak bidea.Irakur ezazue unitaterako proposatzen zaizuen hasierako egoera, eta, ondoren, erantzun honako galdera hauei: 1 Egoeran, matematikaren alderdi dibulgatzailea aipatzen da.a) Zer
|
esan
nahi du horrek, b) Zer helbururekin egiten da, c) Zergatik uste duzu dela beharrezkoa zientziaren dibulgazioa egitea, d) Ezagutzen al duzu Euskal Herrian zientzia dibulgatzeaz arduratzen den komunikabiderik (telebista, irrati, aldizkari) edo erakunderik. Zein? 2 Egoeran esaten denez, lan monografikoa prestatzeko mintegiaren arduradunak gidoi bat eskuratuko dizue.a) Zer da gidoi bat, b) Non gehiago erabiltzen dira gidoiak, c) Gidoian, arduradunak gaiari buruzko hainbat galdera proposatuko dizkizue.
|
|
|
Horrez gain, x eta y magnitudeen arteko erlazioa y= f (x) eran adieraz daiteke. Adierazpen horrek
|
esan
nahi du aldagai askeari, x ri, f funtzioa aplikatuz lortzen dela mendeko aldagaia, y. Adibideko kasuan, y= 2x edo f (x)= 2x adieraz daiteke, baliokideak baitira.
|
|
|
d) Zer
|
esan
nahi du P (18, 0) puntuak?
|
|
|
Barne irakurtzen da. Adibidez, 2 Î N adierazpenak 2 zenbaki arrunta dela
|
esan
nahi du. 2 Ï Q adierazpenak, aldiz, 2 zenbakia ez dela arrazionala.
|
|
2017
|
|
|
b) Zer
|
esan
nahi dugu mendikate bat sortu bezain laster haren suntsipena hasten dela esatean. Arrazoitu
|
|
|
Hango arroka zaharrenek 3.800 miloi urte inguru dituzte, eta metamorfikoak dira. Horrek
|
esan
nahi du horiek baino zaharragoak ziren arroka sedimentario batzuetatik sortu zirela. Sedimentu horiek, berriz, 4.000 miloi urte izan ditzakete.
|
|
|
Printzipio honen arabera (Smith, 1779), geruza batean fosilak badaude, geruza osatzen duen arrokaren garai berean eratuko ziren fosil horiek. Beraz, bi geruzatan fosil berdinak aurkituz gero, bi geruzak garai berean eratu zirela
|
esan
nahi du. Printzipio horren bidez, geruzak adinaren arabera antola daitezke, geruzetako fosilek zer antzinatasun duten jakinez gero.
|
|
|
3 Denbora askoren buruan, mutazioek aldaketak sortzen dituzte populazioetan, eta aldaketa horiek metatzen joan daitezke. Baina mutazioak geneetan gertatzen dira; geneak, berriz, kromosometan daude, eta ezaugarri batzuk hautatzeak beste batzuk ez hautatzea
|
esan
nahi du.
|
|
|
c) Orain, aldatu rolak, eta erantzun galdera honi: zer
|
esan
nahi du gizakiok hurbilago gaudela txinpantze eta gorilengandik mundu zaharreko tximinoengandik baino?
|
|
|
1 Adierazi ea nabarmendutako hitzak hitz elkartuak, hitz eratorriak edo maileguak diren, eta, dituzten osagaien esanahia baliatuz, azaldu zer
|
esan
nahi duten.
|
|
|
Bi hitzen arteko antzekotasunen bat kontuan izanda, horietako hitz bat bestearekin ordezkatzea. " Lili bat ikusi dut" maite kantuan, maite den neskari erreferentzia egiteko lilia erabiltzen da," Amodioa zoin den zoroa" n, berriz, izarra dio maite duen neska
|
esan
nahi duenean.
|
|
|
a) Bultzi hitzak zer
|
esan
nahi duen arrastorik bai?
|
|
|
1 g espresioak
|
esan
nahi du segundo bakoitzeko abiadura 9,80665 m/ s aldatzen dela (35,30394 km/ h).
|
|
|
b) Informazio horren arabera, 1991 urtean entzierroen batez besteko iraupena 3' 54'' koa izan zen. Zer
|
esan
nahi du datu horrek?
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du horrek. Era arruntean adierazita, gorputzak pisua dutelako erortzen direla esaten da.
|
|
|
1 Lagun batek dio auzoko optikaren webgunean irakurritako informazioa ez dela egokia, presioa soilik objektu solidoek egiten dutela uste duelako. Zer
|
esan
nahi du testuko informazioak. Adierazi zure hitzetan eta marraztu testuak aipatzen duen presio hori eta bere eragina.
|
|
|
|
esan
nahi du:
|
|
|
b) Rene (II) botilako disoluzioaren kontzentrazioa 0,3 mol/ L da. Zer
|
esan
nahi du horrek?
|
|
|
Adarra dela adierazteko, il atzizkia eransten zaio bere izenari: adibidean, adarra metil izango da; metaurrizkiak karbono bat duela
|
esan
nahi du. Adarraren izenaren aurretik 2 zenbakia darama izenak; zenbaki horrek adarra zer karbonotatik ateratzen den adierazten du; hau da, bigarren karbonotik ateratzen da adarra.
|
|
|
Zer
|
esan
nahi du dioxigenoak eta dihidrogenoak proportzio horretan erreakzionatzen dutela beti?
|
|
|
Adibidez, elementu jakin baten atomo baten masa atomikoa 3 bada atomo horrek 3 protoik adinako masa duela
|
esan
nahi du.
|