|
2000
|
|
|
Hots, hemengo eta oraingo berriemaileen hitzetan nabari da mito batzuetakogertakariak ez direla hain aspaldian jazo, eta ez dira, hargatik, antzina gertatuarenerrepikapen edo imitazioak; aitzitik, behin bakarrik gertatu direla uste dute kontatzaileaskok, haiek esandako aldian hain zuzen. Badira behin eta berriz, han eta hemen agitudirenak (adibidez, laminak ogi eske etortzen ziren labekada egiten zenean; maiz, beraz), baina gauza gogoangarri eta erreferentzial asko behingotzat eta ez oso aspaldikotzat hartuak dira;
|
esan
nahi baita, protagonistak ongi identifikatuak direla, berriemaileak berak zuzenki ezagutu ez baditu, haren gurasoek edo aitita amamek bai.
|
|
2001
|
|
|
Kronotopoaz aritzean iradoki dugunez, Sarrionandiak narrazioetan istorioak kokagune urrun eta indeterminatu bateanlekutzen ditu, inguruko eta gaur egungo errealitateaz hitz egitea saihestuz; hau da, isiltasunaren bidea hautatuz. Era bertsuan, narrazioetan ez dugu bere ahotsaentzungo hau edo bestea kritikatzen(
|
esan
nahi baita, zuzenean, esplizituki). Narrazioak lanari buruz ari zela B. Atxagak ezin hobeto zioenez (baina hurrengobildumei buruz ere beste horrenbeste esan liteke), «ixiltasunak inguratzen du nirelagunaren literatura. Ez da mintzatzen, kasu, bere buruaz, ez du balore unibertsaltzat hartzen bere bizitza pribatua, bere intimitatea» (1983:
|
|
2002
|
|
|
Eskoletan bigarren hizkuntza erakusten duten irakasleak ez dira jakintza arloetako irakasleak,
|
esan
nahi baita, Frantsesa ikasgaia irakasten duena eta Matematika irakasten duena bi pertsona ezberdin dira. Edukietan oinarrituriko metodologiapraktikara eramango bada, ezinbestekoa da koordinazioa.
|
|
|
Segi genezake, adibidez, euskaraz hainbat erabileretan existitzen diren eredusintaktiko bikoitzak eredu hartuta?
|
esan
nahi baita eredu sintaktiko prepositiboaeta eredu sintaktiko pospositiboa, hala nola, baizik (eta)..., prepositiboa eta"... baizik?
|
|
|
Kognizioa eta komunikazioa prozesu sozial dinamikoak dira, interakzioan oinarritzen direnak;
|
esan
nahi baita: komunikatzean, zeinuak berak, zeinuen esangurak, zeinuek eraikitzen dituzten errealitateak, etengabe negoziatzen dira.
|
|
|
Idazten dena baino gehiago komunikatzen da artikulu bat idazten denean. Idazlearen edo kazetariaren testuan, badira ez direnak;
|
esan
nahi baita: zenbat aldiz ez ote ditugu faltan bota datu batzuk, protagonista batzuk, iritzi batzuk??
|
|
2004
|
|
|
(i) zer da teoria zientifikoa?
|
esan
nahi baita, zein da teoria zientifikoaren egitura, eta (ii) zertarako teoria zientifikoa?
|
|
|
Norinaiki cmozioak beste gogo egocra, seguruago? batzuetara murriztuiz.an dira,
|
esan
nahi baita, jarrera proposizionalctara. Baldarki esanda, norbait maitatzca danorbait hori nahi izatea, etab. Arlo moralean ere horrelako murrizketak bilalz.en dira,, ardura?
|
|
2006
|
|
|
Horien arabera, obligazioa duenak obligazio hori betetzen ez badu, beste alderdiak betetze zehatza eska dezake; dena den, kalte galerak ordaindu dira (Kode Zibilaren 1.101 artikulutik). Alabaina, bigarren zatiak badu hedapen kontratuaren berezitasun bat, eta ikusi da ea babesletza kontratura molda daitekeen ala ez;
|
esan
nahi baita, hedabide/ babestuari ez litzaiokeela kalte ordaina eta laguntza eman, hark beste babesle batekin kontratu osoa edo partziala lortuko balu.
|
|
2007
|
|
|
Euskaraz,
|
esan
nahi baita, erdaraz ezagutu baitzuten aski. Euskaraz lehenengo pertsonanidatzitako estreinako nobela Txillardegiren 1957ko Leturiaren egunkari izkutua izan omen da.
|
|
|
Hor dauden adierazleetatik, hots, produktuetatik, edo adieraztekoestilotik abiatuz euskal kultura egiten dugu. Bada, euskal kultura agenda edoondare kapital horrekin identifikatzen da,
|
esan
nahi baita, euskal kultura ondaresinbolikoen bilduma jakin batekin berdintzen da. Euskal kultura hori euskal museoetan topatu ahal dugu.
|
|
|
Borroka egin behar du bereizana ez galtzeko, izaten jarraitzeko. Eta izateari eusteko modurik onena ez da hainzuzen ere, izanari euste hutsa
|
,
esan nahi baita, kultur kapital honen gizarte balioanegoziatzen jarraitu behar denez, diskurtso mailan geratu diren gai zaharrei eustea ezda biderik egokiena bizitzan balio duen zerbait izan behar duen kapitala lortzeko.
|
|
|
Euskarak, euskaraz ekoitzitako kultur unibertsoa
|
esan
nahi baita, ez zuenbenetako Errenazimenturik izan, Europan beste kultur unibertso edo komunitatebezala, eta ez zuen Ilustraziorik izan, Azkoitiako Zalduntxoen ekimen zapuztutikat65 Erromantizismoa ere berandu heldu zen, luzatu eta Modernismoaren txandajan egin zuen. Horrenbestez, Euskal Herriaren modernizazioa ez zen etorri industrien eta arteen langintza filantropikoz, ezta Arrazoi Unibertsala gizaki guztieizabalduz ere, basa industrializazioa eta akulturazioaren bidez baizik.
|
|
|
nork bere gain hartu ere.Aspaldiko elkartasunak eta komunitateak irauli egin dira norbanakoaren hautu etabeharrizanak bere baitan ezarriz. Aro honetan, jendea banaka agertu da Estatuarenaurrean(
|
esan
nahi baita, botere orohartzailearen aurrean). Baina Estatuak ere badubere izana errotzeko beharra, hautazkoa bainoago, naturala edo sakratua agertzeko.Horrexegatik garai honetako legitimazio iturri nagusi legez, komunitate bati egotziahal zitzaion izaera erabili da, hau da, kultura eta kultur batasuna, eta zehazkiago: nazio kultura kultura zaharra omen den kasuan (Frantziar Estatuan, kasurako) edoberri berri omen denean kultura zibila, betiere izaera sakratua edo transzedenteagaltzen ez duena (prozedurari buruzko kultura omen; AEB, kasu).
|
|
|
Herri guztiak berdinak baldin badira beren desberdintasunean,
|
esan
nahi baita desberdinak direlako direla berdinak, eta giza nahiz gizarte askatasunak denentzat desiragarriak eta onuragarriak baldin badira, bada, Herri guztiei dagokie aske izatea.
|
|
|
Ohikoa da arrazoiketaren ariketetan objektu desberdinen arteko erkaketa egitea, biak euren artean alderatzeko, nahiz besteren batekin edo batzuekin alderatzeko. Ariketa horietako batzuk oso dira errealak,
|
esan
nahi baita ezen dagoenaren deskribapen zuzenean oinarritzen direla, eta hori besterik ez dutela gogoan. Eta, beste batzuk, aldiz, hori baino magikoagoak dira; erkaketa metaforikoak dira azken horiek.
|
|
|
1059 Ib., II, 134 Emigratuta ere (baldintza geografiko aldatuetan ere,
|
esan
nahi baita), ingelesek, alemanek, etab., beren aiurria gordetzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Aipatu beharrekoa da arlo honetan planteatzen den eztabaida: aginteak, doktrinaren zati batek eta epaitegiek azpimarratzen dute eskubide urraketak gertatuziren garaian, ekintza horiek ez zirela delitutzat hartzen barne zuzenbidean, etanazioarteko zuzenbidean gizateriaren aurkako krimenaren definizioa NurembergekoEpaitegiaren Estatutuen ondorioz sortu dela 1945ean,
|
esan
nahi baita Gerra Zibilaren ostean. Zigor legedien atzeraeragin ezina argudiatzen dute biktimen helegiteeskubidea ukatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Aitzitik, unibertsaltasunaren estatusera jaso behar izan ditu kultura etahizkuntza partikularrak. Hori egitean, baina, unibertsaltasunaren eremuetarakosarbidea ukatu die beste kultura eta hizkuntza batzuei,
|
esan
nahi baita, birsortzekoeta irauteko aukera eragotzi die azken horiei.
|
|
|
Estatu kulturak ez bezala, estatuaren babesik gabeko kulturak azpiinstituzionalizaturik eta sozialki endekaturik agertzen dira gehienetan,
|
esan
nahi baita, kulturasistema garatzeko, haren instituzio ehuna sortzeko eta kultura eragileak agintezhorniturik agertzeko, zailtasunak izaten dituzte (Larrinaga, 2007).
|
|
|
Horien arabera, obligazioa duenak obligazio hori betetzen ez badu, beste alderdiak betetze zehatza eska dezake; dena den, kalte galerak ordaindu dira (Kode Zibilaren 1.101 artikulutik). Alabaina, bigarren zatiak badu hedapen kontratuaren berezitasun bat, eta ikusi da ea babesletza kontratura molda daitekeen ala ez;
|
esan
nahi baita, hedabide/ babestuari ez litzaiokeela kalte ordaina eta laguntza eman, hark beste babesle batekin kontratu osoa edo partziala lortuko balu.
|
|
2014
|
|
|
(...) iruditzen zait idatzizko sormenera eman den edonor, hitz joko eta pareatuetatiklanda,
|
esan
nahi baita, ohartu dela jauzi bat dagoela ahozkoaren eta idatzizkoarenartean.
|
|
|
Euskararenbilakabidea ezagutu nahi bageneza, ezaugarrioi ikuspuntu kronologiko batetikbegiratu beste aukerarik ez dago. Halaber, kronologikoaz gain, testu eta ezaugarrihoriei bestelako ikuspegi batetik begiratu behar zaie, hau da, ikuspegi geografikotik,
|
esan
nahi baita, testu bat gainerako testuekin alderatu behar da, dagokion dialektoanedo hizkeran kokatu ahal izateko eta gainerako dialektoekin zein harreman duenikusteko.
|
|
|
Sexu kategoriak «natural»gisa ezartzen du jendartearen (jendarte heterosexualaren) oinarrian dagoenharremana, eta biztanleriaren erdia, hots, emakumeak «heterosexualizatu» egitenditu (emakumeak egitea eunukoak egitea bezala da, edo esklaboen edo animalienhazkuntza bezalakoa), eta, ondoren, ekonomia heterosexualera bidaltzen ditu. Izanere, jendarte heterosexualaren produktua da sexu kategoria, eta jendarte horrekzorrozki inposatzen die emakumeei «espeziea» erreproduzitzeko betebeharra,
|
esan
nahi baita, jendarte heterosexuala erreproduzitzekoa. Emakumeek «espeziea»erreproduzitzeko egiten duten derrigorrezko lana esplotazio sistema bat da, etasistema horixe da, hain zuzen ere, heterosexualtasunaren oinarri ekonomikoa.Funtsean, erreprodukzioak, emakumeen lan horrek ahalbidetzen du gizonezkoakjabetu ahal izatea emakumeek egiten duten lan guztiaz.
|
|
2015
|
|
|
Baina, halaber, nabarmenak dira aurreiritziak, estereotipoak eta era askotariko ikuspeginegatiboak ere. Batzuen zein besteen ondorioz, kartzelatutako emakumeek estigmatizatzeizugarria bizi dute;
|
esan
nahi baita, gizarte gaitzespen eta zaurgarritasun handia pairatzendutela. Dudarik gabe, nahitaezkoa da bestelako usteak edota jarrerak bultzatzea, bai errespetuabai aintzatespena giltzarri hartuta, eta kriminalizatzea zein bazterketa soziala alboratuta.
|
|
|
Hemendik aurrera, esan bezala, asko gelditzen da ikertzeko euskarazko telebistaren lehenhastapenen arloan. Eskual Herria orai eta gero saiora mugatuz bakarrik (Hegoaldeko Telenortealde batera utziz,
|
esan
nahi baita).
|
|
2017
|
|
|
Baina, halaber, nabarmenak dira aurreiritziak, estereotipoak eta era askotariko ikuspegi negatiboak ere. Batzuen zein besteen ondorioz, kartzelaratutako emakumezkoek estigmatizatze izugarria bizi dute;
|
esan
nahi baita, gizarte gaitzespen eta zaurgarritasun nabarmena pairatzen dutela. Dudarik gabe, nahitaezkoa da bestelako usteak edota jarrerak bultzatzea, bai errespetua bai aintzatespena giltzarri hartuta, eta kriminalizatzea zein bazterketa soziala alboratuta.
|
|
|
Datu esanguratsua iruditzen zaiguhori, izan ere, esan nahi du gaztelaniara autoitzulitako liburu guztien erdia baino gehiagodagokiola HGLri, eta, nolabait, jarduna sistematizatuta dagoela. Gehien gehienak edizioelebakarrean argitaratu dira, gaztelania hutsean,
|
esan
nahi baita, eta 146 horietako 4 baizik ezdira euskara gaztelania edizio elebidunak izan.
|