|
2017
|
|
|
Sarrionandiaren definizioaren haritik, zalantza gutxiago dago: Historia, berriz idatzia izaten ari den momentu honetan ze momentutan ez da berriz idatzia izaten ari?, ziria sartzeko,
|
esan
nahi baita sartzeko falka, besterik ez bada muturra, probestu beharra dago. Bartzelonakoa bukatuta, Pariseko Musée d" Art Moderne izenekoan dugu aukera, apirilaren 3tik uztailaren 12ra.
|
|
|
Elizaren boterea handia da, eta kandelak paseatzen asteburuko fededun okasional asko egongo bada ere, erroak boterearen egituretan ondo sustraituta daude. Zoaz haien aurka zerbait adieraztera, modu apur bat gogor edo lotsagabean, eta titiriterotzat joko zaituzte historikoki botereak, alegia elizak, titiriteroei eman izan dien tratua emanda,
|
esan
nahi baita. Prozesioetan atera eta gurtzen duten ama birjina horietarik pare bati dominak jarritakoa da Espainiako Barne ministroa.
|
|
|
Eta horregatik ere Espainiak EAEn duen errege-ordeak, Carlos Urquijo jaunak, hitzarmen kolektibo kaxkarrenaren gainetik egiten du lan,
|
esan
nahi baita gau eta egun lanean dituela bere menpekoak poliziak, gehienak, eta erne eta azti dago EAEn gerta daitekeen administrazioaren edozein desbideratze anti espainolista Justiziaren eskuetan jartzeko. Eta Justiziaren eskuetan zer dagoen denok dakigu:
|
|
2018
|
|
|
Jadanik hogei inguru dira, guk dakigula, Etxepareren liburuak munduko hizkuntza nagusietan ezagutu dituen itzulpen moldaketak. Bat bera ere ez, ordea, gaurko euskarara egokitua; bat bera ere ez,
|
esan
nahi baita, egungo irakurleak euskaraz eta edizio kritikorik edota hizkuntza hegemonikoen bitartekaritzarik gabe ulertzeko moduan prestatua.
|
|
|
Kontua da luzaz bizirik egon dela laminen eta jentilen sinestea, mitoen arabera aspaldian suntsituak izan arren. Orozkon jentil guztiak akabatu zituztela aldarrikatu arren, haitzuloaren barne barnean sartu edo ihes egin zutela diote,
|
esan
nahi baita berriz etor litezkeela. " Herioa" kapituluan ikusi da Olabarriko anaiek gazteluaren hormen azpian ehortzi zituztenean, ale ereinak bezala geratu zirela eta, sinbolikoki, ernaberritzen ahal zirela.
|
|
|
233)" le dire béarnais" Sorcières et loups garous font manger des chapons aux curés"(...), d' où l' expression" Cemiteri de capous"". Bizkaian diote," Abadearen lapikotxoa txikerra baina goxoa",
|
esan
nahi baita egoskari baino txitxi gehiago duela. Bestalde, atez ateko fraile eskelariek tripazorro fama izan dute; amama bati askotan entzun diot, janari gehiegi ikusten zuenean:
|
|
2019
|
|
|
Orain dela hamar hamabost urte nazioarteko adopzioa gauza marjinala zen marjinala adopzioak oso urriak ziren neurrian
|
esan
nahi baita, ez zen ia existitzen. Eta familia eredu bakarra zegoen garaietatik zetorren iritzi kolektibo baten ondorioz, adopzioa gehiegi aireratu behar ez zen kontua zen.
|
|
|
Kontuan hartu behar dugu Altsasu herriaren kokapena; Sakana bailararen erdialdean dago eta bat egiten du Aizkorriko mendikatearekin, Aralarkoarekin eta Urbasarekin;
|
esan
nahi baita natura eta basoa bere gordintasunean izango zirela nagusi ingurune horretan. Gertuko mendikatea dute Urbasa eta apur bat ezagutzen duenak jakingo du, Euskal Herriko mendi gehienetan bezala, lurralde karstikoa dela, hots, urak erraz zula dezakeena eta, ondorioz, leize, koba edota haitzuloz jositakoa.
|
|
|
Aztertzen ari naizen inauterien artean Lantzekoa da, ene ustez, bere antzezpenean gehien gordetzen duena hastapenetako izpirituak eta pertsonaiak;
|
esan
nahi baita, ez dituela beharrezkoak ez diren pertsonaia apaingarriak gehitzen interpretazioaren nondik norakoa estaliz, desitxuratuz. Oso garbia da bakoitzaren funtzioa eta nolabaiteko hierarkia.
|
|
2020
|
|
|
tabakoa, garagardoa eta kotxetako bateria arrunt batean egindako telefono mugikorren kargatzeak ziren herriko dendaren harreman komertzial ohikoenak. Raksia ere saltzen zuten,
|
esan
nahi baita etxean egindako graduazio ezin altuagoko arto eta arroz edari gogorra, edonoren eztarria sutan jartzeko modukoa zena. Beraz, martxa etxekoandrearena, presarik gabekoa zein tai gabekoa.
|
|
2021
|
|
|
Garbi nabarmendu beharra dago, halere, gure narratiba larriak hastapeneko obran bertan jaso zuela gai nagusitzat egungo lazkaren gatazka politikoaren,
|
esan
nahi baita sustraietan datzan eta oraindik orain irmo daragion errealitatearen auzia. Eta berariaz diogu" jaso zuela", eta ez" heldu ziola", zeren eta oraino ez baita argi geratu zinez" heldu" nahi ote zitzaion gaiari ala jarduera narratiboaren eragin hutsez iritsi zen haren isuria fikzioaren orrialdeetara.
|
|
|
Badirudi, beraz, oker aritzeko beldurrik gabe baiezta daitekeela apaiztu ondoko urteetan ezagutu zuela Agirrek narrazioaren mundua eta, batik bat, arrakastatsu eta sozialki masa fenomeno gertatu ziren obrak, obra" onak"
|
esan
nahi baita, hala nola Navarro Villosladarenak.
|
|
|
Beherago azalduko den legez, euskal irakurleen artean mezu integrista kristaua hedatzea izan zuen eleberriak xede nagusi inplizitutzat. Ez agerikotzat edota aitortutzat,
|
esan
nahi baita.
|
|
|
Irizpide onetsia da, izan ere, ezin luzaz iraun dezakeela mezu bortitz desorekatzaileak hagiografia kristau batean protagonistak martiri bilakarazteko azken orduko bortizkeriatik at,
|
esan
nahi baita, eta gehienik ere haren konbertsioaren fruituak agertzeko uneraino baino ez. Beraz, hagiografiatua martiri ez izanki, Agirreren idazlanean ere espero izatekoa zen, guduarekin erantzutera eraman zezaketen horrenbeste printzipio, hausnarketa eta jokabide antikolonialista agertu ondoren," kristau" guztien ezpainetatik arras desaktibaturik uztea portaera biolentoak ahalbide zitzaketen diskurtsoak, berdin protagonistarenak zein gainerako kristau eredugarrienak.
|
|
|
Diagnostikoa ez ezik, jarraikako jokamoldea ere oso izango du Portunek koherentea pentsatzen eta esaten duenarekin. Kolonizazioaren aurkako koherentzia sutsua,
|
esan
nahi baita.
|
|
2022
|
|
|
Jendarte arkaikoetako ikusmoldean, dio Mircéa Eliadek (1957: 21), mitoak in illo tempore jazo ziren, hasierako garai sakratuan; eta aroen goizaldeko gertakari sortzaileak direlako, eredugarriak dira,
|
esan
nahi baita errepikagarriak eta antzezgarriak.
|
|
|
Bota nazazue ni gain behera"; eta malloak behera amilka bota zuten. Jesukristori deitzen zioten Kixmi,
|
esan
nahi baita tximua. " Gero kristandadea munduan zabaltzen hasi zanean jentil danak sakabanatu eta berehala galdu emen ziren".
|
|
|
Mitoek aski indarra badute jazoera, kontatu baino areago, erabili egiteko beren gisan. Ikusia dugu aurreko kapituluan kristianismo barik, eta hurrean hura baino lehenago, bazirela baliabideak eta tresnak izaki mitikoei buru egiteko,
|
esan
nahi baita izaki horienganako etsaigoa ere lehenagoko zela. Testuinguru gatazkatsu horretan kokatzen den laminen galtzea ere apezen eta ermiten aurretikoak ziratekeen; Elizak historikoki eskua sartu badu borroka horretan, ez du berak asmatu, landu bai, hain segur, gure ezaupideko mitologian duen gordintasunera eramateraino.
|