|
2000
|
|
|
Guztiaz ere, beren egotemodu hura ez zitzaion Xani egokia iruditzen: zer
|
esan
behar zuten besteek, eurak hantxe geldirik, ari zirela ikusita. Gari belarrian ari zitzaion:
|
|
2001
|
|
|
Txostena prestatzeko ibili ditudan entomologia tratatuetan intsektu horren forma, itxura ikusi ahal izan dut. Barkatuko didazue gordinegi mintzo naizela uste baduzue, baina
|
esan
behar dut cocuyo horren morfologiak antzekotasun nabarmenak dituela emakumearen organo sexualekin. Alegia, kui txiki eta estu bezalako burutxoa du, non konkor ñimiño bat nabarmentzen baita, eta handik behera, soin enborra zabaltzen da, burua halako hiru izango diren hegal banak alboetatik babesten duela, halako moldez non emakumearen klitori eta ezpain lodiekin paralelismoa ez sortzea ia ezinezkoa baita.
|
|
|
Hemen kontatzea merezi ez duen ahalegin eta ordu askoren fruitu, honako hauxe idatzi nuen Berlusgoñi ero haren liburuari bukaera emateko, eta argi eta garbi
|
esan
behar dut ahalegina egin banuen, azken azkenean Mitxoletarekin bildu ahal izateko egin nuela, beste helbururik ez nuela.
|
|
|
Alegia, kontakizunean" erlojua" hitza agertuko da, edo" pioleta", baina berdin agertzen ahal zen" klepsidra" edo" makila"; agertuko da" auto" hitza, agian, edo" igogailu", baina berdin agertzen ahal zen" koadriga", edo" eskailera", edo" HKZ propultsorea", edo" zoru hegalaria"; agertuko da edo ez," Pello" izena, edo" Arrieta" deitura, baina berdin agertzen ahal zen, edo ez," Mortimer" edo" Absalon"; protagonistek patata tortilla jaten ahal dute, edo arraina gordinik, edo pilula energetikoen nahasketa. Azken hau askozaz ere hobea kolesterol maila txikiagotzeko, noski (hemen
|
esan
behar dut, maleziatsuen ahotsak isilarazteko," kolesterol maila txikiagotzeko" esaten den tokian berdin berdin joaten ahal zela, esaterako," pandemia zabal ez dadin"). Are, liburuko hizkuntza bera ere kasualitate hutsa da, munduan dauden milaka hizkuntzatako edozein izan litekeelako; hau hainbati iraingarria iruditzen bazaio ere, kasualitate hutsa da, berriz diot (bestetik, zer jende klasek bizi dezake nire aukera hau berei eginiko irain moduan?
|
|
|
Ez nuen esaldia bukatu, garaiz konturatu bainintzen txorakeria
|
esan
behar nuela. Juliak erabakia hartuta zeukan eta gainontzeko guztia soberan zegoen.
|
|
|
Grinaz mintzatzen zen, barren barrenetik atera bezala. Egia
|
esan
behar badut horrenbeste hunkitzen zuten kontu haiek bost axola zitzaizkidan niri. Hala ere, atseginez begiratzen nion belauniko zegoela bere ipurdiak hartzen zuen forma biribil lizunari.
|
|
2003
|
|
|
Lehenbailehen dei diezaiola eskatu dio. Larria dela berak
|
esan
behar duen albistea eta dagoen lekuan bilatzeko tenientea. Baita fiskalarekin baldin bago ere.
|
|
|
Gehienak dokumentaziorik gabeko pertsonak ziren, eta asko eta asko ziren artelanak eta balio handiko beste objektu batzuk eroan zituztenak. Nire zabaltasunaren beste froga bat erakusteko
|
esan
behar dut Mundaka zela Zona Nazionalera irteteko hautaturiko lekua, izatez itsasertz mundakarra halako operazioak egiteko leku arriskutsua zen arren, azken batean han edozein arriskuri aurpegi eman ahal zitzaiolako ni alkate ninduen herriak eskaintzen zuen ziurtasunari esker.
|
|
2004
|
|
|
Marck itxi egin zen Carlosen isiltasunaren aurrean, eta orduan Carlos ohartu zen zerbait
|
esan
beharra zuela, herrian bizi izanak derrigortu zion isiltasun hura hautsi beharra zuela, lehendabiziko aldiz lotsaren hesia lehertu beharra zuela, hark konprenitzen ez zuen moduren batean, ernegatu egiten zuelakoz ohekide hura.
|
|
|
" What?" galdetu zuen Harakinek, esan ahala sorry
|
esan
behar zuela gogoraturik.
|
|
|
" Ardoa, neska, ardoa, dena
|
esan
behar dun. Aupa, hi.
|
|
2005
|
|
|
Eta euskaraz hasi zitzaidan, eta gero haserretu egin zen aksionmanarekin ari nintzelako, eta begiratzeko esaten zidan. Baina banekien zer
|
esan
behar zuen. Azkenean esan nion berak ere ez zekiela, eta orduan gehiago haserretu zen.
|
|
|
Burua astintzen zuen zakurrak, batera eta bestera, ezker eta eskuin, pasio animal berberaz alde bietara. Edo pasio gabezia animal berberaz,
|
esan
behar nuke, agian, kanelaren kaleez eta erakusleihoez, kapeluez eta aterki zuriez deus ez dakienaren gihar atabismoarekin baino ez zuen-eta zakur madarikatu hark zaunka egiten.
|
|
|
Erakutsiko zizkizula geroago, bere logelan zintzilikatuta. Egia
|
esan
behar bazuen, Hockneyren lanak asebetetzen zuela denen artetik gehien, baina, zoritxarrez, garestiegiak zirela berarentzat.
|
|
|
Elkarri beha gelditu ziren, zer uste duk ari zitzaion bekozko harekin emaztea. Une ederra iruditu zitzaion Laxarori, neska txipiño hura beso artean estutzeko gogo handia etorri zitzaion, jaso zituen besoak irri handiagoan, noiz ere Anak ahoa zabaldu baitzuen, bazekien horrela eskertzen al didak edo amaren esana egin banu ez nian kukurutxo bat gaztaina erdi bana janen hirekin
|
esan
behar zuela haserre, hartze on hargatik haserreago menturaz, eta bertan behera utzi zituen besoak, barkatzeko eskatzen badidan ordainekoa emanen dinat. Laneko oinetakoak lotzera makurtu zen zainetako dardara gozoa ezkutatzearren, makurtzera egin zuen, orduan besarkatu zuen Anak gerria hartu nahirik, zangotraba egin zion ahul arren egoskor, halakoa zen, eta Laxarok sukaldeko baldosaren gainean utzi zuen etzatera bere burua.
|
|
2006
|
|
|
mielga etorri zarela
|
esan
behar nuke
|
|
2010
|
|
|
Zertarako eta finean esaldi bakar batez osatutako orea jaulkitzeko ahotik. Zer
|
esan
behar huen?: " nola iritsi haiz hona?
|
|
|
– Meza
|
esan
behar duzu?
|
|
2011
|
|
|
Isilik geratu zen, zerbait esatekotan neuk
|
esan
behar nuelakoan. Hala iruditu zitzaidan bederen.
|
|
|
Ezetz
|
esan
behar nuenean Aleksandraren kopeta ikusi nuen, bekainbaturik, argudioren baten zain, gogoeta estetiko suntsitzailean.
|
|
|
Beherago, zuhaitzek ezkutatzen ziguten badian Senekozulua baforeak koadranteko kaian atrakatzen ari behar zuen portuko zikinkeria guztiak hamar miliako urrunean hustu ondoren. Kantari hasi ziren denak, kantari hasi ginela denok
|
esan
behar nuke, Gorka, Xabier bera, Txurdo, neskak, zenbat neska hemen ere, oraintasun batean gure belaunaldia, inozoa sentibera koldarra, bihotz onekoa, nirea, zurea, zer egiten diat nik malkotan.
|
|
|
Hori ere egin zuen norbaitek, ferry linea bat sortu hemen, zein etorriko zen gure herrira Southamptondik? Kantari hasi ziren denak, kantari hasi ginela denok
|
esan
behar nuke, Gorka, Xabier, Txurdo, neskak, zenbat neska hemen ere, Garbiñe, Maitane, denak oraintasun batean, gure belaunaldia, inozoa sentibera koldarra, bihotz onekoa, nirea, zurea, zer, zer egiten diat nik malkotan.
|
|
2012
|
|
|
Ez dudala ahots propio bat eraikitzen asmatu, horixe izan da kritikariei nire obra literarioari buruz orain arte entzun diedan ondorio nabarmenena. Alde batetik arrazoi dutela
|
esan
behar dut. Nire ipuin liburuak begiratzea besterik ez dago (Las armas al desnudo [12]; El comienzo del juego [13]; Odiamos tanto a Michael Jackson [14]), edota kritikaren aldetik horrenbeste arrakasta izan ez duten baina salmenta handiak izan dituzten nire zenbait nobela (Parchís [15] eta Veinte mil viajes de lenguas submarinas [16]).
|
|
2013
|
|
|
|
esan
behar zuelarik psikoanalisten ugazaba
|
|
2014
|
|
|
zuen azaldu nolatan zegoen han. Zer
|
esan
behar zuen. Une batez gelditu zen, hondartza zabalegiari so.
|
|
2015
|
|
|
milesker
|
esan
behar nuke
|
|
|
barkatu
|
esan
behar nuke
|
|
|
maite zaituztet
|
esan
behar nuke
|
|
|
zer
|
esan
behar nuke
|
|
|
Saizarbitoriak dio idazleak beti
|
esan
behar duela egia. Baina egia horietako bat da gizaki errealoi beti eta nonahi egia esateak heriotza ekar diezagukeela ondorioz:
|
|
|
Horregatik, idazleak beti
|
esan
behar du egia, bai, konforme; baina ez beti beti. Araberan.
|
|
|
Idazleak ezin du gezurrik esan. Egia
|
esan
behar du beti".
|
|
|
Hori da gure lana, baita atzetik norbait etorri badaiteke ere geuk esandako egia geure kontrako gezur bihurtuz. Guk egia
|
esan
behar dugu beti. Horixe da idazleon konpromisoa".
|
|
|
Joder, zeinen aspergarriak diren kolega psikoanalistak! Hobekien Snoopyrekin konpontzen dela
|
esan
behar luke, nahiz eta... zergatik erabiltzen ote du hainbeste kolonia. Inoiz ez da ausartu galdetzen.
|
|
|
Magisteritza amaitu ondotik, Historia ikasten ari zen Aitziber kartzelan. Nork
|
esan
behar zuen, gaztetan eskola herio suhar gorrotatu eta orain hain gogotsu ekingo zionik. Bikietan nik jaso omen nituen ikasteko dohain guztiak, hala zioen amak, baina denborak erakutsi zuen ez zela egia.
|
|
2017
|
|
|
Bukatzeko
|
esan
behar dut atal honen helburua ez dela gai honek duen muntan gehiago sakontzea, horretarako soberako bibliografia dago-eta; baizik eta, zaintzaren inguruan feminismoan dagoen “hipertrofia”ri buruz hausnartzea, horren ekarritik abiatuta baina arrisku eta ahulguneetan arreta guztia jarriz.
|
|
|
bizarra, gizonkotea, belarri txabalak. Josebak pentsatu du zenbat denbora daraman larrurik jo gabe eta oroimenak atzera, oso atzera egin dio, urtebetera edo, istripu aurretikora, Axirekin Iruñean jo zuten larrualdi trixte batera; egia
|
esan
behar badu, Axi eta bereak azken boladan... nola esan... gogogabeturik bezala zeuden, bata bestearen gorputzaz gozatzea gogo kontua bainoago lan kontua egiten zitzaien... areago, aldapa gora; istripu ondokoarekin, ordea, ez da saiatu ere egin, ez du beharrik sentitzen eta, gainera, elbarri bat bortxatzea bezalakoa izango litzateke. Sexua gure animaltasunari dagokiola esan zuen hark gezurra esan zuen, sexurako ere adimena behar izaten baita, gure baitako ez animaliena.
|
|
|
Hasieran ez zuela sinetsi, areago, aita hil ziotenean harekin haserre zegoela ez zitzaiolakoz gustatu alabak –marimutila, baina alaba– esan ziona, alegia, Bilbon ezagututako neska batekin jarriko zela bizitzen Iruñean. “Lesbiana zikin bat bezala bizitzen? ” bota zion, gauza inportanteak
|
esan
behar zituenean egiten zuen moduan, gazteleraz, Etxarri Aranazko euskara hura alde batera utzita. Eta orduan Mirenek esan zion:
|
|
|
– Lehen pertsonan
|
esan
behar huen: ez naun batere aukera praktikoa.
|
|
|
– Bere alde
|
esan
behar dut plastikozko poltsekin egin zigun diru zorroak joko handia eman didala... –esan zuen Joanesek patrikatik kartera aterata.
|
|
2019
|
|
|
Eskatu beharra zegoela, bazegokigula, berarekin hasi nintzen sinesten. Gero, bertsolarien artean gaia ateratzen zenetan, ikasten joan nintzen 200 €
|
esan
behar genuela, bestela gure inguruko saioetan 50 € gutxiagoko ordaina ari ginela normalizatzen. Ahalegin kontziente bat egin behar izan dut kopuru hori eskatzeko, totelik gabe esateko entseatuz, neure burua eska dezakedala konbentzituz.
|
|
|
Joera handia ikusten diot Sorori azken egunetan prakak kentzeko, jende artean barruko arropatan ibiltzeko, barruko arropak erakusteko. Segurtasunekoek ez dute ezer esan, zer
|
esan
behar zuten... Makinatik pasatzeko esan diote Sorori, ahalik eta arinen amaitzeko kontua, ikuskizun hori bistatik kentzeko, izterrak zuri, galtzontzillo nasaiak.
|
|
|
Neuk
|
esan
behar dut hori. Ezin dut esan...
|
|
|
Desberdinak? Hori da
|
esan
behar duzun guztia. Desberdinak euren artean ala munduan?
|
|
|
Irakurri izan ez banitu, oraindik ez zenukeen jakingo zer den “jadezko harpa” edo “Budaren hortza”; ezta neuk ere. Egia
|
esan
behar badut Jin Ping Mei eskuetan hartu arte, ez nuen jakin zer esan nahi zuen yunyük, eta liburuetan ikasia daukat, era berean, “bederatzi bider bederatzi” hori zertan den.
|
|
2020
|
|
|
antzerki teknikaz, oholtzako lengoaiaz, hizkuntzaz, literaturaz... Horretarako Pablo Ibarluzea antzerki pedagogo, zuzendari eta aktorearen laguntza izan nuen, eta
|
esan
behar dut inolaz ere ezin izan nuela lan hartarako zuzendaritza hobeagorik aukeratu. Pablo antzerki fisikoaren maisu handi bat da eta uste dut bere lana ez dela Euskal Herrian nahikoa aitortu.
|
|
|
Arima diot asmo katolizistarik gabe, ez nau balizko beste bizitzak kezkatzen, baina argi dagoena da gorputzetan une batean bizitza dagoela, eta gero ez. Agian arima beharrean bizitza
|
esan
behar nuke, Merlinerekin Granadan edukitako solasaldi hura betiere gogoan. Tira.
|
|
|
Zilborraren azpikoa. Hanka zabalik edo, akaso, hankarte zabalik
|
esan
behar nuke. Izan ere, eskuin hanka falta baitut belaunetik behera.
|
|
|
Zeinek? Hara, nik zerbait garrantzitsua
|
esan
behar dudanean aurpegira esatea gustatzen zait. Aurrez aurre!
|
|
2021
|
|
|
20ko hamarkadan erabat baztertua egon zen Rosika eta Lola beti egon zen haren alboan. Dena
|
esan
behar badut, haserretu ere egin ziren. Eskerrak 1947an, Rosika hil baino urtebete lehenago, adiskidetu ziren.
|
|
|
Eta guk, emakumeok, erabakitzen badugu kemen etikoa eta morala gorestea, orduan hauxe
|
esan
behar dugu: ez diegu begiratuko armadetako buruei, ez diegu begiratuko munizio egileei, medioetako lider pozoitsuei ez diegu begiratuko, ez diegu begiratuko enperadoreei, erregeei ezta presidenteei ere.
|
|
|
Azken soldadua hiltzen denean ere militarismoak jarraituko du. Eta odola isurtzen ari diren gure seme horiengatik
|
esan
behar dugu: gerra geratu.
|
|
|
Zurrumurrua egin zen nagusi gelan. Gauzak argiago
|
esan
behar zituela sentitu zuen Rosikak.
|
|
|
A ze lan arraroa. Eta zenbat aldiz
|
esan
behar du “egun on” eta “agur” egunean zehar?
|
|
2022
|
|
|
Hau lotsa! Zer
|
esan
behar du nitaz ia ezagutzen ez nauen norbaitek. Ba esperientzia horrek ere ez zuen gehiegi lagundu nire bertsozaletasunean.
|
|
|
Rakel zain geratu da, Migelek eta amak esaldiok baieztatu arte. Denek
|
esan
behar dute ahots goran. Esan dezatela, arren, segituan egongo dela etxean berriro.
|
|
|
“Batzordera sartu ziren emakumeak berdintasunari buruzko gai horiek guztiak aktibatzen hasi zirenean, esango nuke bazkideen artean% 50 alde eta% 50 kontra izan zituztela. Gainera, orduan (gutxitan gustatzen zait hau esatea, e?), emakumeok ere kontra egiten genion elkarri, beraz… Eta ez dut uste emakume batek hori
|
esan
behar duenik, baina aldaketarekiko erresistentzia horren zati bat beste emakume batzuengandik zetorren. Batzorde horretan egon zirenek asko borrokatu zuten eta asko berdindu zuten, e?
|
|
|
(EMAKUME 2 isilik geldituko da. Dagoeneko ahaztu zaio zer
|
esan
behar zuen.)
|
|
2023
|
|
|
Ez daukat berba egiteko umorea. Esan
|
esan
behar duzuna eta ospa egin hemendik.
|
|
|
Tartean, Valentziako Ulises Pistolo Eliza izeneko artistarekin eta berak eta bere kideek kudeatzen zuten Purgatori aretoarekin, edo Santiago de Compostelako Nasa aretoarekin. Hala ere,
|
esan
behar dut ni nahiko kritikoa nintzela jarrera artistiko batzuekin. Eta horretan, Minako kideei argi adierazten nien nire pentsamoldea:
|
|
|
Txorizo puntaren bat ez da hor nonbait sobratu kasualitatez? Edo kausalitatez
|
esan
behar dut?
|