|
2000
|
|
|
Baina lehenago ere behin baino gehiagotan esan dudan bezala, niri, askotan eta askotan, gustatu edo ez gustatu parametroa erabiltzea gustatzen zait artelan baten aurrean nagoenean, eta
|
esan
behar dut, ia baldintzarik gabe, niri Zurbaranen pintura gustatu egiten zaidala, eta edonori gomendatzen diodala bere koadroak ikustea, baita erakusketa berezia bukatu eta Bilboko Museoaren bilduma propiokoak besterik ez badaude ere ikusgai. Baina San Hu go jangelan (edo errefektorioan) koadroaren aurrean jartzeko paradarik izanez gero, begiratu une batez bazkaltzen ari diren fraideen atzealdean dagoen paretean zintzilik dagoen bigarren koadroari.
|
|
|
Webgune honen zerbitzurik entzutetsuena" Clasificados" izenburupean azaltzen dena dela
|
esan
behar dugu; iragarki sailkatuak, alegia. Datu base baten bitartez etxebizitza bat aurki daiteke, aurretik definiturik dauden bilaketa eremuak erabiliz.
|
|
|
Aldizkari honek, eragile nagusi bezala, Juan Thalamas Labandibar eta Alberto Onaindia izan zituen, eta, kolaboratzaile bezala, Juan Gorostiaga, Rafael Picavea eta Pierre Lafitte aipatzen ziren. Ekimen honen helburu nagusia atzerriko erlijiosoekin komunikatzea bazen, laster zenbait idazle laikok ere proiektuan parte hartuko zutela
|
esan
behar dugu.
|
|
2001
|
|
|
Norbaitek galde dezake zergatik eginen dudan hori, eta lehenago aipatu arrazoiez gain,
|
esan
behar dut neure neurrian ere nekatuta nagoela, hots, pertsonalki hainbeste onura jasotzeagatik ere, komenigarria dela, bai mailape rtsonalean nola sozialean, lehendakariak aldatzea, eta nik neuk horixe eginen dudala, Jainkoa lagun, heldu den urtean. Are gehiago, Ana Urkiza gure idazkari berriak proposatzen duen legez, Euskal Idazleen Elkartea ren historian hiru aro desberdintzen ahal badira:
|
|
|
Hori zertarako? Egia
|
esan
behar badut, niri orduan animo gehiago eman zidaten erdaldunek, euskaldunek baino. Hauek, izan ere, garbizalekeria artean ere indarrean zegoenez, bertsoen euskara mordoiloa ez zuten begi onez ikusten.
|
|
|
1. Oro har, eta horrelako juzku orokorrek daukaten arriskuarekin jakitun egon arren,
|
esan
behar dut nire ustez azkenengo astinaldiaren iturburua espainiar demokraten nazionalismo erabatekoan dagoela, hau da, hain direla beraien nazionalismoaren sustraiak sakon eta sendoak, hain daude beren herria asmatzen lagundu dien sistema ideologikoarekin seguru, ezen beraien mitoetako Espainia eta Frantzia horiek zalantzatan ere ezin jar ditzaketela, eta lehenengo aldiz sumatzen hasi direla euska... Beste berba batzuez esanda, astinaldi horren jatorria Euskal Herrian hain urri den benetako nazionalismoaren eragin bortitzean dauka erroa.
|
|
|
Laburki, Nafarroari dagokionez, egoera guztiz dramatikoa ez den arren —zenbait datu onargarriak dira— arazo oso kezkagarriak daudela
|
esan
behar dugu, esate baterakoeuskararen estatusaren etengabeko higadura saioa, hizkuntzaren bazterkeria oso murritzak diren gune eta funtzioetara edota Nafarroako gizartea ren zati handi batera zabaltzeko zailtasuna.
|
|
2003
|
|
|
bat, euskara ikastea, eta bi, euskarara gizartera tzea; euskara ikasten duena hizkuntza komunitateko kide bihurtzea. Azken urrats hori eman ezean euskalduntzea burutu gabe geratzen dela
|
esan
behar dugu. Ikuspegi horren arabera euskaltegiek euskararen hizkuntza komunitaterako atariak izan behar dute, eta euren funtzioa euskara ondo irakatsiz euskararen gizartean txertatzeko aukerak, trebetasunak eta gaitasunak landu behar ditu.
|
|
|
Arlo judizialean ditugun aukerak, arlo mediatikoan ditugunak eta, batez ere, herritarren sostenguari esker artikula dezakegun erantzuna dira epe ertain eta luzeko estrategia definitu behar dutenak. Garaiz gabiltza baina, era berean,
|
esan
behar dugu denbora faktorea ez dela gure aldekoa eta, ondorioz, ahal bezain pronto definitu behar dugu aurrera egiteko bidea.
|
|
2004
|
|
|
Baina Kant ez zen estatuaren eraketa soilean geratu. Estatuak elkarren ondoan bizi dira gizabanakoak bizi diren modura eta ondorioz nazioarteko zuzenbideaz zerbait
|
esan
behar zuen. Futbolaren adibidera itzuliz, futbolean hasiz gero munduko txapelketa antolatzeko beharra sortzen da.
|
|
|
Kontakizun oro eta horien hiztegiak kontingenteak dira, baliozkoak une zehatz batean, baina ez beti. Gizakien arazoak zein diren zehazten ez dutenean eta horiei soluzio posibleak ematen ez dietenean, hiztegi horiek zaharkituta daudela
|
esan
behar dugu, dio Rortyk. Jada ez dauzkate gure bizitzarako metafora erabilgarriak, kontingenteak, eta fosilbihu rtzen dira, ‘benetako’ egiak, gauza unibertsalak, objektiboak, ‘korapilo esklerotikoak’ Rort y ren begiradapean.
|
|
2005
|
|
|
Kritika egitean, adibidez. Usu isildu egiten naiz, baina zerbait
|
esan
behar dudanean, nik ez dut inork esan duena, besterik gabe, errepikatzen. Bada kritikari entzutetsu bat J.M. Etxeitaren Jaioterri maitea eleberri errealista dela esan zuena.
|
|
|
Gaur egungo ikusmirari buruz esan genukeprodukzioa igo dela eta andre gehiago daudela idazten. Egungo emakume idazlearen profila ematea oso zaila dela
|
esan
behar dugu ere, denetarik topa dezakegulako idazleen artean orain. Eta azken urteotan idazle gazteak, izen berriak agertzen hasi zaizkigula ere aipatu behar hemen:
|
|
2006
|
|
|
Eusteko, irauteko, jaisteko marjina daukate hauek, eta ez hainbeste euskal editoreek. Euskal edizioa, berriz diot, inflexio puntu batean aurki daiteke, nahiz eta hori editoreek
|
esan
behar duten, nik baino informazio zuzenagoz.
|
|
|
Ikaste irakaste prozesuaren emaitzetako ebaluazio sistemari dagokionean,
|
esan
behar dugu datu zehatzik ez dugula, eta prozesu osoaren ebaluazio sistematikorik ez dugula egin.
|
|
|
Laburbilduz, lehenik
|
esan
behar dugu Landaren pertsonaia femeninoak dinamikoak, sentiberak, etxetik kanpo bizi direnak direla, baina era berean baita behartsuei harrera egiteko ohitura galdu ez dutenak ere. Oso esanguratsua da Landak alde maskulino nahiz alde femeninoen alderdi baikorren uztarketa nola egiten duen.
|
|
|
Azpimarratzekoa da, aukeratutako hamabietatik, sei pertsonaia femeninoren egileak emakume idazleak direla. Pertsonaiaren bilakaeran euskal nobelagintzan sortu diren pertsonaia femeninoetan murgildurik,
|
esan
behar dugu hortaz, 80 nobela ingurutik aipaturiko 12 emakumezko protagonista baino askoz gehiago ez dugula topatu aipaturiko tenore horretan.
|
|
|
116) gizonezkoena dela esperientziei izena jartzearen boterea; beraz, emakumeei dagokie, Kramaraeren ustetan, euren esperientziei izen propioa jartzea eta horixe egiten du izenik gabeko protagonistak. Protagonistaren estatusaren inguruan,
|
esan
behar dugu egun erdia lanean ematen duela; banandua dela eta seme bat duela; gertatzen diren inguruko gaiekin arduratuta bizi dela: Egineko editoriala irakurtzen du, adibide bat ematearren; kotxea du eta bere irudia zaintzen duen emakumea dugu.
|
|
|
Semea. Zer
|
esan
behar dut, besterik, semearen gainean?
|
|
2007
|
|
|
Eta erdaraz ikasirikoa euskara garbian eman nahizko" indar neurketan", esperientzia etsigarria egin du, egundoko ahalegina kostatzen zela, eta azkenean inoiz ez zela adierazi beharrekoa doi doi adieraztera iristen (kontzeptuek euren historia eta nortasuna dizute, eta euskarazko hitz berri batek ez dauka). " Maisuen" euskara garbia irakurriz esperientzia egin du, halaber, edo ez zuela ulertzen; edo inoiz ez zegoela seguru, zuzen ulertu ote zuen; edo ulertzen bazuen, erdarari eskerrak ulertzen zuela, lehendik bazekielako, zer esaten ari ziren; edo haien askalekuak ez zuela asetzen, beti
|
esan
behar zuenera hurbiltzen eta inoiz ez ailegatzen (Orixek hala nahita ere ‘agintari’ ez da ‘imperator’, eta ‘noizaldia’ ez da ‘denbora’ Eta Orixek ‘kultura’ hitza ezin pairatu badu ere —" k... zikin hori" —, berak proposatzen dituen ‘giza lantzea’ edo ‘gizabidea’ alternatiba baliagarriak ez dira; eta gaizki e... Garbizaletasunarekin, bada, nahiko eskarmentatua eta aspertua bazegoen Erriberriko bere esperimentu filosofikoekin.
|
|
|
Gizarte sareaz ari garenean,
|
esan
behar dugu nolabait sare horrek ere badaukala oso eragin (input) erraza arrantzaz arduratzen den administrazio autonomikoan. Arrantza inguruko politikak transferituta daude eta Eusko Jaurlaritzak kudeatzen du sektore hori; baina, aldi berean, arrantzaren inguruko arazoak gaur egun nazioartekoak dira eta bereziki Europako Batasunaren inguruan konpontzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Iaztik hona nobedadeak jaitsi egin dira, 10 puntu jaitsi ere. Galdetuz gero ea jaitsiera hori esanguratsua den, agian
|
esan
behar dugu ohikotik gora nabarmen zegoena aurreko urtekoa zela, 2005ekoa.
|
|
|
Argi esan ziguten zein zen egun inportantea eta zertarako erabili behar zen bezpera: ez emakumeen arazoetan eta halako pitokerietan (alukerietan
|
esan
behar nuke, agian. Zehatzagoa litzateke askoz).
|
|
|
Bolonia egitasmoari egiten zaion kritikarik zorrotzena azpimarratu nahi dugu, hori baita euskara unibertsitate esparrutik desagertzea. Honen inguruan
|
esan
behar dugu gure indarrak jarri behar ditugula gaurko beharrizanetara egokitutako hezkuntza erdiesteko, baina orain arte lortutakoari kalte egin gabe. Ezin da pentsatu uko egiten diogula hainbat kostata lortu dugunari.
|
|
2009
|
|
|
26), teknologia deabrutzea alferrik zela adierazi zuenean. Azkenik,
|
esan
behar dut gauzei buruzko Borgmannen pentsamendua Heideggerrek (2001: 161) Dinge ri buruz eginiko elaborazio poetikoetatik datorrela, non lautasunaren osagaiak —lurra, zerua, hilkorrak eta jainkoak— batu egiten diren.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen eztabaidan sartu nahi dut datu horietan oinarrituta. Esana dut lehenago ere, baina atzen urtean balizko euskal unibertsitate bati buruz entzun diren turutak entzun ondoren berriz ere
|
esan
behar dudala iruditzen zait (esaterako, ikus: www.euskaleskola.org/index.php/ plazara mainmenu/ euskal unibertsitatea mainmenu/ 182 euskal unibertsitatea badugu).
|
|
|
Luze eta zabal hitz egin da Kirmen Uriberi emandako sariaz. Saria jaso duen liburua epaitzeko asmorik gabe,
|
esan
behar dut Italian eman izan baliote legez jaso dudala Espainiako Sari Nazionala berari (edo beste edozeini) ematea: Italian ez dute saritzen euskaraz idatzitako liburu guztietatik onena, baizik eta ezagutzen dituztenetatik (itzulpen gutxiei eta editoreren baten kemenari esker) gehien gustatu zaiena.
|
|
2011
|
|
|
Halaber,
|
esan
behar dugu euskal liburutegi digitala sortzeko ez legokeela oztoporik, ez alor teknikoaren aldetik, ez alor kulturaletik, ezta alor politikotik ere. Merkatuan badaude baliabide teknikoak —zeinek dokumentu digital baten datuak identifikatzen dituzten, automatikoki datu base batean sartzen dituzten eta datu horiei esker jatorrizko orriak aurki ditzaketen— agiriak kontsultatzeko.
|
|
|
Nik
|
esan
behar dut inoiz irakurri izan dudala era honetako libururik, I confess you. Baina aspertzen naute.
|
|
|
Mina ardatz duen eleberria da, mina eta hori gailentzeko ahalegina. Bide batez
|
esan
behar dut liburua katalanez ere badagoela (El que et cau dells ulls, Columna argitaletxeak kaleratua). Italiar ezezagunekin gogaitua, beste toki batzuetara jotzean Octavio Pineda (Kanaria uharteak, 1979) ezagutu nuen.
|
|
2012
|
|
|
9 Beste aldetik ere
|
esan
behar dugu Goyanarte nahiko zorrotza zela bere iritziak edo bere buruari buruzko informazioak ematerakoan. Adibidez, aldizkariaren ibilbidean editorialak oso arraroak izan ziren beti eta, agertzen zirenean, gehienetan eduki informatibo hutsa izaten zuten.
|
|
2013
|
|
|
...k izan ditugu haren ideia politikoen aurrean, harrera desberdina egin diegu hark hizkuntzalaritzan egindako ekarpenei, era desberdinetan gureganatu dugu haren pentsamendua, jarrera desberdinekin hartu ditugu hizkuntza politikarako haren proposamenak, eta, ekitaldi hau Euskal Herriko Unibertsitateak antolatuta egiten denez, eta hemen Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreordea naizelako nagoenez,
|
esan
behar dut hark proposaturiko unibertsitate eredua, hizkuntzen antolaketari dagokionez, ez dugula denok entusiasmo berdinez onetsi.
|
|
|
Ospe handia duzu, gazteleraz esanda, miniaturas militares egiten. Euskaraz nola
|
esan
behar dugu?
|
|
2014
|
|
|
Aldez aurretik
|
esan
behar dut, ez nagoela konforme argudio hoiekin, egiazkoak izan arren, euskararen kasuan balio gabekoak iruditzen zaizkidalako. Baina, horrez gainera, ez dut uste, literatur eta sozial arazoak hain klar daudenik (Kintana 1972b).
|
|
2015
|
|
|
Gizarte zientzietan garrantzia eman behar zaio hizkuntzari berari, esateko moduak ezinbestekoak direlako. Natur zientzietakoak oso instrumentalak dira eta hizkuntza erabiltzen dute ba, nolabait esateko, gauza oso proposizionalak
|
esan
behar dituztelako, oso sinpleak, eta gehienetan zenbakiak erabiltzen dituzte (2 belaunaldia. Gizonezkoa, 42 urte, Gizarte Zientziak, ez du argitalpenik euskaraz).
|
|
2017
|
|
|
Baina
|
esan
beharra dut," Ni han izan nintzen". Ni 2016an Donostiako ekitaldi kultural baten barnean egon nintzen.
|
|
2018
|
|
|
Lehenik,
|
esan
behar dugu garuna begiratzea eta ikaslea begiratzea ez direla gauza bera. Brailovskyk (2016) azaldu duenez, irakaskuntza, batetik, pertsonen arteko topaketa hunkibera eta bizia nahasten duen erlazioa da, bizipen askotarikoak bezain sakonak suspertzeko ahalmena baduena, non eta sinesteak, usteak, ohiturak, ideologia... denak jokoan jarrita diren; baina, irakaskuntza, aldi berean, prestakuntzak eman eta egiaztagiriak eta tituluak banatzen dituen sistema politiko eta soziala ere bada.
|
|
|
Bestalde,
|
esan
behar dugu garunaren ezagutza zientifikoa ez dela modu bakarra ez eta onena, beharbadairakaskuntza hobetzeko. Neuro hezkuntzan erabilitako" garunean oinarrituriko ikaskuntza" burubidetik hezkuntzaren iraultza iragarri den arren, emandako argudioak aspaldian psikologia ebolutibo klasikoak emandakoen antzekoak dira:
|
|
2019
|
|
|
Batzuetan ikusgai gertatu ez bada ere,
|
esan
behar dut egindako errepaso teoriko horretan une oro gizonezko bertsolaria
|
|
2020
|
|
|
Beraz, urratsei dagokienez,
|
esan
behar dut 2019 urtean eman direla nire ustez euskal antzerkirako esanguratsuak izango diren batzuk. Eta garrantzitsuago dena, pauso horiek antzerkiaren gaineko begirada aldaketa baten adierazle direla, zerbait mugitzen ari delako seinale.
|
|
|
Nik pertsonalki ez dut hori sentitu, edo ez dut inoiz" hau ezin dut esan" edo" hau
|
esan
behar dut" modukorik sentitu. Nik kezka ideologiko x batzuk izan ditut, gainera, oso markatuak izan zitezkeenak edo identifikagarriak etiketen bidez. Baina, ez dut inoiz sentitu" hau idatzi behar dut" modukorik.
|
|
|
Korronte ideologiko batzuekiko [zegoen konpromisoa]. Ez hainbeste" EAJk hau dio eta hau
|
esan
behar dut", edo" ETA politiko militarrak hau dio eta hau esango dut". Ez zen hainbeste hori.
|
|
|
Azokari eutsi egin behar zaio, geure buruari eusteko. [...] Musikari gisa,
|
esan
behar dut ekitaldi hori behar dudala, urte guztian ez dudalako saltzen Durangon beste. Baina, agian, hauxe da tenorea tokian tokiko gauzak antolatzea pentsatzen hasteko.
|
|
2021
|
|
|
Amak esaten zidan: " Baina Pilare, beti zuk
|
esan
behar duzu hori?!".
|
|
2022
|
|
|
Ikergai ditugun kategoriei begira jartzen garenean,
|
esan
behar dugu sexualitatearen eta hizkuntzaren arteko intersekzioa gatazkatsua dela, intersekzio guztiak bezala. Hori dela eta, saiatu gara bi horien arteko gurutzaketa desberdinak jasotzen.
|