|
2000
|
|
|
Urteak joan dituk, hire bidea segitu duk, prefosta, betiko bide zuzena, uhainek trabaturik ere, jakin duk, beti, barkua porturat
|
eramaiten
. Iparra ala Hegoa, hik beti ukan dituk pareko.
|
|
|
NIRE helburua ez da erakaspen bat emaitea nire lagun Arnaldo, Joseba eta Rafari. Herri hunentzat
|
eramaiten
duten lanak gainditzen du mediatikoki erakutsia dena. Ulertzen ditut beren ezadostasunak, zonbait aldiz adierazle eta partaide naiz ere, eta badakit herritarrak adierazi behar direla.
|
|
|
Baina, geroko kontuak aitzinatzen ibili gabe, derradan ezen Mattin arras gogaitzen zela eskola haietan, batik bat bakarkako trabailuan jartzen gintuenean, halako tailuz, non zernahiren aitzakia egiten baitzuen haietarat ez azaltzeko, zer erranik ez aita etxeratzen zenean, zeren eta aitak, orduan, anitzetan
|
eramaiten
baitzuen goizean goiz ehizarat edo txakurren paseatzerat, jaun Marcelek eskola emaiten zigun orduetan, hain zuzen ere. Eta, ehiza zela eta ezpata zela, burua ere anitzetan joaiten zitzaion Mattini, eta orduan jaun Marcelek —zeina baitzen, bertzenaz, gizon pazientziatsua—, erraiten zion:
|
|
|
Baina sendotasun hori fede itsu batetik edo pentsuaren sendotasunetik baizik ezin etor daiteke. Fede itsuak, ordea, itsutzen gaitu eta bertzeen salatzerat eta haien ezabatzerat
|
eramaiten
gaitu... eta pentsu bategatik bertzeen ezabatzea da, hain zuzen ere, ene pentsuak ezin onar dezakeena. Halarik ere, aitortzen dut ezen neke eta gaitz dela, pentsuaren bidetik, mundu sendo baten lantzea; izan ere, pentsua arrazoinaren esparrua da, bai, baina ezin ahantz daiteke ezen arrazoinak zalantza duela bere egunorozko ogi... halako tailuz, non segur dagoenean ere ez baitago segur, zeren arrazoinak, zalantza bat itzali orduko, pizten baitu bertze bat... pizten ditu bi, edo piz ditzake anitz, zalantzen katea infinituraino luzatuz.
|
|
|
Bertzenaz, guztien ahotan zebilen ezen jesuita misionestak jendearen baitarat iristeko —jendea beldurtzeko, jaun André? — dohain berezia zuela, eta bazirudiela ezen spirituak —beldurraren spirituak, jaun André? — ukitua zela, zeren joaiten zen herri guztietan uzten baitzuen jendea hunkiturik eta gogo aldaturik, halako suertez, non, misioneak akabatu bezain fite, ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan. Nik ez dakit ba ote zuen hartan zer ikusirik pulpiturat
|
eramaiten
zuen burezurrak, huraxe zelako, hain zuzen ere, haren ohitura, baina baietz erranen nuke, zeren eta batzuetan burezurra bi eskuz hartu eta oihuka erraiten baitzuen: " Hona hemen, hona hemen bai, zuen etorkizuna, eta damu zaitezte, bada...!", erakusten zuelarik modu hartan ezen ezin hobeki mugitzen zituela teatroaren hariak, nola baitzegokion, hezkuntzaz eta ikaskuntzaz, jesuita bati.
|
|
|
OSABA Joanikot, igande guztietan mezatarat joaiten ez zen arren, batzuetan joaiten zen," iduri egiterat", berak erraiten zuen bezala... eta igande hartan ere joan zen, nik ez dakit iduri egiterat... edo apez misionestaren dohainen neurtzerat, jakinminaren, haren aldeko laudorioak aditu ondoren. Baina osaba gizon urduria zen, eta, iduri egite hartan, batzuetan, igarri egiten zitzaion urduritasuna, bizkarra eta besagainak aitzina eta gibela
|
eramaiten
zituela, etengabe; aita Bartolomek sermoia hasi zuelarik, berriz, berretu eta areagotu egin zitzaizkion keinu urduri haiek... eta, keinu haien karietarat, ulertu nuen ezen sufritzen ari zela, eta nekez disimula zezakeela bere sufrimendu hura, sermoiaren gehiegikeriak pazientzia agortu balio bezala, hasi bezain fite. Izan ere, Nafarroaz eta katolikotasunaz aritu zen apeza, eta Nafarroak izan zuen suerteaz, noiz eta Fernando Katolikoak erresuma bereganatu baitzuen eta Jainkoaren erresuma are handiagorako irabazi; eta erran zuen:
|
|
|
" Konbentzioa da kolorea, konbentzioa da eztia eta konbentzioa garratza; izan ere, atomoak eta hutsa dira benetan zinezko eta egiazko". Eta, noiz eta konbentzio horiek engainatzen baikaituzte, azalean uzten gaitiztek; arrazoin matematikoak, aldiz, funtserat eta mamirat
|
eramaiten
gaitik... eta egiarat, azken finean.
|
|
|
Are gehiago: aitak bolada luzeak egiten zituen kanpoan, eta amak
|
eramaiten
zuen orduan kontu haren ardura.
|
|
|
Halarik ere, ez izaitez ez jokabidez ziren biak bat, zeren, batetik, aita urduriagoa eta sutsuagoa baitzen, eta ama hotzagoa eta urrunagoa; eta zeren, bertzetik, bere boterearen eta nagusitasunaren ezartzeko, aitak oihuak eta mota guztietako keinuak erabiltzen eta manaiatzen baitzituen, eta amak, berriz, behakoak eta hitz isilak, edo isiluneak... eta eskuan usu
|
eramaiten
zuen txilina.
|
|
|
Jauregirat bildu zen jende hartarik, jaun André, hiru gizon aipatu eta bereiziko nituzke: haietarik bat kalonje bat zen, don Claudio izenekoa, dukearen konfesorea zena eta dukeak bidaia guztietan
|
eramaiten
zuena, badaezpada, zeren nehork ez baitaki zein izan daitekeen Jainkoaren nahia eta borondatea, eta dukeak bere ondoan nahi zuen hura heriotzako orenean; bertze biak, berriz, bi toreatzaile haiek ziren, Curro Banderas eta Paco Corrales zeriztenak: azken honek torero ausart bezain adoretsuaren fama zuen —ongi irabazia, bertzalde, kontatzen ziren erdiak egia izaitekotan—, zeren erraiten baitzen, konparazione, ezen, ehun zezenez goiti toreatu eta lau adarkada larri izan zituela, eta ehunez goitiko haien artean hiru zezen hil zituela, haiek toriletik atera bezain sarri, paratzen zelarik, hartarakotz, toriletik beretik hamar bat urratserat, hanka bat belauniko, lantza eskuan tinko... eta harekin egiten ziola buru zezenari, zeina, bere lasterraldian, lantza topatu eta ziplo eroriko baitzen, toreroak bere" lantzean" asmatzekotan, noski; edo, huts eginik, toreroa bera harrapatu eta adarkatuko zuen zezenak, inarrosiko zuen airean itzulipurdika, hilko zuen segurki.
|
|
|
Baina, kontatuko dizudanaren ulertzeko, jakizu ezen osaba, alde batetik, zuhurra zela eta buru argia, baina zuhurra zen neurrian zela, bertzetik, jostetari emana, zeren eta biziki maite baitzuen josteta, halako moldez, non zuhurtziak osaba periletik itzurtzerat
|
eramaiten
zuen neurri berean eramaiten zuen jostetak perilaren ontzat hartzerat eta perilaren mugetan ibiltzerat, muga iragaiteko arriskuan jartzen zelarik, ez noiznahi den, baina bai noizik behin. Hala erranik, kontradikzione bat lidurike, baina kondizione bikoitz hura osabaren baitaren baitakoa zen.
|
|
|
Baina, kontatuko dizudanaren ulertzeko, jakizu ezen osaba, alde batetik, zuhurra zela eta buru argia, baina zuhurra zen neurrian zela, bertzetik, jostetari emana, zeren eta biziki maite baitzuen josteta, halako moldez, non zuhurtziak osaba periletik itzurtzerat eramaiten zuen neurri berean
|
eramaiten
zuen jostetak perilaren ontzat hartzerat eta perilaren mugetan ibiltzerat, muga iragaiteko arriskuan jartzen zelarik, ez noiznahi den, baina bai noizik behin. Hala erranik, kontradikzione bat lidurike, baina kondizione bikoitz hura osabaren baitaren baitakoa zen.
|
|
|
—Zer irabazten dut nik, ordea, deabruak
|
eramaiten
bazaitu edo eskorbutuak. Deus ez!
|
|
|
Eta galdetzen zigun behin eta berriro —sumak eta errestak orain, multiplikazioneak eta dibisioneak gero, guztiak nahasirik batzuetan—, eta apustu iduriko haietan garaile izaiten zenari poltsikoan gorderik
|
eramaiten
zituen hurrak edo intxaurrak emaiten zizkion.
|
|
|
Eta egun batean aitonak apezari joko hartan irakatsi eta, handik harat, noiznahi den aritzen ziren biak xake taularen aitzinean. Eta batzuetan ni ere haiei beha egoiten nintzen, eta oroitzen dut ezen apezak edonoiz
|
eramaiten
zituela zaldunen zaldiak, haien jauzietan, koadro bat edo bi koadro haratago, batez ere ikasi berritan. Eta aitona Nikolasek, nola baitzuen Miguel de Cervantesen don Kixote irakurria, erraiten zion:
|
|
|
...i zion koadroaz gain, bazegoen aitona Nikolasek ekarri zuen bertze koadro bat ere, zerbait hobea... eta gehiago ere esekiko zituen, segur —zeren eta aitona Nikolasek ere maite baitzituen arteak eta zientziak—, baldin gauzak ongi joan izan balitzaizkio, baina kontatu dizut ezen, bertzenaz ere, trabailurik eta egitekorik aski izan zuela aitona Nikolasek jauregiaren eta bere bi olen aitzina
|
eramaiten
, koadroak erosten hasteko. Eta bagenituen alfonbra eta tapiz guti batzuk, baita bizpahiru guadamezil ere, gure berraitona jaun Albert Etxegoienek ekarriak, deus guti balio zutenak eta koloregalduak zeudenak.
|
|
|
Eta zenbatenaz egitenago zuen, bere barren borroka hartan, sineste alderat, hainbatenaz adieraztenago zuen haren bisaiak ene aurkako mesprezua eta erdeinua, narda eta higuina. Eta, noiz eta guztiz sinetsi baitzuen, nehoiz ez bezala sutu eta koleratu zitzaidan, eta, aulkitik altxatu, begi ezin basatiago haiek ene begietarat xuxendu, paparretik atxiki eta, ateraino
|
eramaiten
ninduela, ezin bortizkiago erreprehenditu ninduen:
|
|
|
" Baina ama ez zen ene erabakiaz ez ene zuhurtasunaz fido, eta etxerat ninderamala, erran zidan: ...k zentzatzen zaren’ Hatsarrean amaren deliberamenduaren kontra agertu nintzen —ohi bezala, alferrik, nahiz eta onartu behar dudan ezen, deliberamendu hartaz denaz bezainbatean, guztiz asmatu zuela gure amak—, zeren doña Lidia emazteki alargun bihozbera bat baitzen, buruz ongi jantzia eta bere buruaren jabea, eraman handikoa eta moja batzuekin lan egiten zuena ospitale batean, norat
|
eramaiten
baitzituen aurkientza haietariko jende printzipalak bere gaixoak eta eriak, gorputzezkoak nahiz arimazkoak. Eta ospitale hartan doña Lidia arduratzen zen batik bat arimaz eri geundenez —jendearen ustetan burutik gaizki geundenez, alegia— eta, nola bainindoan harenganat beharturik, hala, lehen egunetan, mendeku gisa, hari hitzik ez egitea pentsatu nuen... alferrik, zeren eta doña Lidiak irabazi baininduen apur bana.
|
|
|
Eta hala zen guztia Rosa de Osoriorekin eta hala ehotzen zuen egunoroz zeta fin batez gure amorioaren oihala... eta hala eta halatan zen hura, munduan ezagutu izan ditudan bertze emazteki guztiekin konparaturik, diferent. Izan ere, ene amorio guztiak begietan hasi eta begietan akabatu izan zitzaizkidan, harekin izan nuena salbu... zeren Rosa jakintsua zen eta bere jakintasuna jartzen zuen gure amorioaren zerbitzuan, eta zeren, ondorez, behakoak ez ezik, hitzak ere genituen, eta hitzek are sakonago egiten zuten begiek adierazia eta are urrunago
|
eramaiten
gintuzten, urratsez urrats.
|
|
|
Izan ere, goiko leiho tipiak irekitzen zizkigutenean, haizeak usain bereziren bat ekartzen zigun kanpotik, kiratsaren gorputz junt hura iragaiten zuena, guti batzuetan bazen ere... eta, ai, nola egoiten nintzen oihanetik zetozkidan lurrin eta usain bakan haiei adi, zeren usain haiek bertze toki eta bertze denbora argiagoetarat
|
eramaiten
baininduten istant labur batez, burdinen ilunetik ihesi, eta zeren ez bainengoen, neure estatu eta egoitza gaixto hartan, handik edo hemendik atzeman nitzakeen plazer apurren uzteko!
|
|
|
Eta, hiru euskaldunok gartzelatik laxatzen gintuztela eta zaldi gainerat
|
eramaiten
eta eskumuturrak bizkarraldean lotzen, gizon haiekin solasean hasi nintzen. Eta haietarik batek, zeinak baitzuen bisaia pikor gorriz pikardaturik, xarranpinak joa balego bezala, erran zidan:
|
|
|
Eta jakin zuenean ezen mutil ikasia nintzela eta kontuen
|
eramaiten
ohitua, galdegite batzuk egin zizkidan, eta haien jarraikian, berriz, haren skribatzaile izendatu ninduen, erraiten zidala:
|
|
|
Behin baino gehiagotan joan izan nintzen ni harat osabarekin, urtxintxekin jostetan egiterat, zeren osabak hurrak eta
|
eramaiten
baitzituen eta urtxintxak berehala hurbiltzen ziren hurren hotserat.
|
|
|
—Badira tigreak, sare batean lotu eta zaldiaren gibelaldean
|
eramaiten
direnak, ehiza lekuraino, non laxatzen baitira, ehizaren gibeletik egin dezaten... —eta, hatza ezker eskuin higitzen zuela, erantsi zuen—:
|
|
|
Jauregitik ez oso urrun bazen, baso ertzean, zelai zabal bat, norat
|
eramaiten
baikenuen tigrea gurdi batean, begiak oihal batez estalirik, eta norat erakartzen baitzuen aitak inguruetako ehiza, morroiek lagundurik beti ere eta morroiek soilik, ez orek, zeren eta hauek, halakoetan, etxean uzten baikenituen, tigreak arretarik gal ez zezan eta ehizaren bidetik desbidera ez zedin, orei zien ezinikusi hura zela kausa. Halarik ere, ehiza ugaria zen arren, ez zen beti gauza segura eta, izaiten ez zenean, guhaurk eskaintzen genion, libratzen genituela, hartarakotz, kaiola batzuetarik, bat banaka, untxiak edo erbiak, Uraitzeko hudozain baten trabailuari esker geureganatzen genituenak; eta kentzen genion tigreari begietarik oihala, eta untxien eta erbien gibeletik abiatzen zen hura, jauzi arin ezin bizkorragoetan.
|
|
|
Eta pipa piztu eta ahorat
|
eramaiten
zuela, erraiten zigun:
|
|
|
—Baina,
|
eramaiten
bazaituzte, bizirik ehortziko zaituzte...
|
|
|
Eta, arestian erran badizut ere ezen jendeak, osaba Joanikoten eta Lutheroren tormentuen aitzinean, irri eta oihu egiten zuela, guztiak ere festa batean baleude bezala, Pedro Huizik, aitzitik, ez zirudien alegera, nengoen tokitik hura ezin seriosago nekusanez. Eta, are gehiago, zeren oroitzen baitut ezen, ene behako haietarik batean, eskuak betarterat
|
eramaiten
ikusi nuela, ikusten ari zena ikusi nahiko ez balu bezala. Eta, Lutherori sua piztu eta oraren nigar zaunka beldurgarri haiek aditzen genituela, jendartetik ateratzen ikusi nuen, kementsu eta adoretsu, ibilmodu ezin fermu eta sendoagoan...
|
|
|
Erraiten ditek ezen Jainkoak hersten gaituela, ez itotzen, eta nagok ezen egia izan daitekeela, ene kasuan bai bederen. Zeren negu bakoitzak, baita negurik luzeenak ere —nola izan baitzen enetzat gartzelaldi hartakoa—, bere salak eta bere salatxoak baititu —bere hilabeteak eta bere egunak— Eta, salatxo batean gaudela, irekitzen diagu ate bat, eta bertze salatxo baterat joaiten gaituk, eta hala gabiltzak salaz sala eta neguz negu, harik eta ate haietarik batek udaberrirat
|
eramaiten
gaituen arte, ustekabean. Eta nik ez nian zorte gaitzagorik izan, zeren, uste nuenean ezen neure gartzelaldiaren ondoko kalbarioan ez nintzela burua altxatzeko gai izanen —nahiz eta mementu batzuk lehenago neure Ararat!
|
|
|
Zinez, Klemente VII.aren bakuluarekin baino kezkatuago eta arduratuago zegoen Mignon enearekin, zeren, ahal zuenean, harat
|
eramaiten
baitzuen eskua, erraiten zidala: C’est magnifique!
|
|
|
Eta nola sartu zizkidan beldurraren piztiak bere erpeak eta atzaparrak berriro errai erraietaraino, eta nola jarri zitzaidan pultsua eta odola, zaldia laur ointka baino fitezago! Ordea, bikotea eskailera batzuetan goiti galtzen ikusten nuela, iritzirik ezen hura zela zirt edo zart egiteko puntua eta sasoina, bertze kurka bat eginik eta neure beldur hari buru eginik, galdetu nion Catherineri ea zergatik ez ninduen Mignonenganat
|
eramaiten
, neska haren ezagutzeko gutizia nuela. " Ongi da —erran zidan— Orain berean ezagutzen ahal duzu Mignon.
|
|
|
Batzuk frantsesak dira eta bertze batzuk gaztelaniaz ongi dakiten holandarrak, guztiak ere kanpotarren larrutzerat emanak. Eta, horrela, beren egitekoen egiteko, alokatzen dituzte etxe batzuk...
|
eramaiten
dituzte putek harat bezero aberatsak... joaiten dira, halaber, gaizkinak, bere puntuan eta bere mementuan, guardiaz mozorroturik... geratzen dira bezeroak jantzirik eta poltsarik gabe... desagertzen dira putak... kontsolatzen dituzte guardiek beren kontseiluekin bezero biluziak...
|
|
2001
|
|
|
Yeye motako musikaz, emazteen lekuaz eta makilatzeko eskubideaz eztabaidasutsuak
|
eramaiten
ziren Herriako zutabeetan, baina, oro har, euskara balioskierabiltzekoa zen halarik ere. Panorama ikaratsu hartan, Parisen hegoaldeko exiliatupolitikoen aldamenean Jon Mirande kausitzen dugu, deplauki, neurosiaz joa, agian?
|
|
|
B: Hiri barnera joaiteko, aldian 22 ikasle
|
eramaiten
ahal dituen autobus bat baliatzen da.
|
|
2002
|
|
|
[QJ Lehen aldian, scenarioa gisa honetan
|
eramaiten
du irakasleak: 9 2, 4 2, 9 1, 5 1 eta 7 2 (ikasleek emaitza arbelean idazten dute).
|
|
|
Orduan 101, 9 1, etab. kalkulatzera
|
eramaiten
gaitu.
|
|
2005
|
|
|
Lehenik ironia, ttipitzailea enplegatuz, Izkribaño (1891), edo mendratzailea erdi jakintsun (1894), gero trufaz beterikako gupidarekin diolarik Gaizoak (1891), edo behar den ñabarduraz baliatuz Gaixoa (1894), eta azkenik, azken neurtitzean, azken eztenkada arranoaren eta pikaren metafora azalduz, ezin sinetsizko gertakaria arranoa pikaren umea jakinik, bertzalde, pika dela hegaztinetan burugabea, ergela, kalakaria. Bertso hau, zinez, bertsolari batena da, dena ironia, dena zizta eta zirikada, emeki emeki
|
eramaiten
gaituena azken neurtitzeraino, dena gatz eta piper.
|
|
|
Aldiz, Josep bada, biek elkar maite dute; baina Josepek, Marie: Josianekin ezkondu behar du; orduan bere buruaz beste egiten du. Wendy esperantzetan da eta, gainera, oso triste (beharbada depresio bat egiten du), zer egin ez jakinik, bere aitari dena erraiten dio; berak Frantziara
|
eramaiten
du eta ninia sortzen edo hiltzen da.Bi izebek neskaren argitasunaz harriturik egon ondoren, Mirosak erran zuen pentsakor: Ez, bi kasuak ez dira posible, edo bederen lehena, zeren Eduardo ez zen batere horrelakoa, bere alaba asko maite zuen, beharbada sobera, baina ez zuen sekula, sekula bortxatuko, eta sinets nazazu, ene anaia baitzen! Aldiz, beste ideia posible da, baina elkar maite bazuten ere, Wendy ez zen sekula esperantzetan izanen bere ahizparen senargaiarekin.
|
|
|
Eduardorena bada, erran nahi du... nire ama bortxatu zuela. Esperantzetan da; orduan, Eduardo oso gaizki sentitzen da,
|
eramaiten
du Frantziara denei erranez Wendy-k depresio bat egiten duela, nire ustez egia dena. Eta ninia sortzen edo hiltzen da.
|
|
2007
|
|
|
Zuen etxeko armairuan utzi dudan haurra enea da. Jakin dugularik alemaniarrek juduak herio zelaietara
|
eramaiten
zituztela, lagun batzuk gorde gaituzte nire senarra eta ni. Bost urte egon gara etxeko selauruan gorderik.
|
|
|
Barka goizago ez idaztea, baina arratsean hain akitua naiz, usu ezin baitut idatzi. Egunero 6:30 eta 21tik 20:00etarat lan egiten dugu, objektu pisu batzuk labeetara
|
eramaiten
ditugu. Goizero judu batzuk herio zelaietara arribatzen dira.
|
|
|
Mila zortzi ehun eta hogoita bederatziko auziaren txostenak dionaz, Maddi Korobil anhitz haurrez osatutako familia batean sortua zen, Arkaitz herrian, eta Auier Korobilen alaba zen, hau Sarjant deitua baitzen, Harispe marexalaren batalloneko soldado izana, Espainiako kanpainaren ondotik eskualde hartan kokatua. Gertakarien denboran, Maddiren ama zegoen familiaren etxaldeko jabe bezala, alarguntsa aspaldixka hartan, zazpi haur hazi behar izan gatik
|
eramaiten
zuena, berak hogoita hamazazpi urte zituela oraino eta Maddik aldiz, hemezortziak ez konplituak.
|
|
|
Hiru aste pasatu ziren beragertzeari eman zuelarik, mehatua, lerdotsua, zikina, gosetua, zarramikatua, uspelez emukatua, bainan hixtuz ttiuttiuka, irri ergel bat ezpainetan, besoak zafraka erabiliz hegalka dirudi mogimendu batean. Orduz geroztik, Xanok hitza galdu zuen, xori kantuak bakarrik
|
eramaiten
zituela, bai kaxkabeltz edo pika oihuak, bai bele edo urtxo kantak. Oihanetik etorriz gero, herriko kaletan kurri zoan, ointuts, zirtzil baten eran beztitua, besoak zafraka, xori hixtuz, arbolaxka guziak gainkatuz, paretetan dilingo lotuz, lurraren arrasetik zetorren ainherak jarraituz, mukia zariola bere sudur luzearen puntan.
|
|
2008
|
|
|
34, parte delantera? , pena hark()
|
eramaiten
dio aitzin aldea bertze penari? (OEH I,
|
|
2012
|
|
|
Aitzinetik ez balin baziren agertzen, orai tauladaren erditara ardien eroateko ohidüra da, behin bederen, asto eta tzakürreki. Astoa albardatürik da olalat
|
eramaiten
diren tresneki; ardiak, aldiz, ez dira bixkarratürik bena ile lüzeeki, metale handiak lepoan. Beti xoragarri da horien ikustea, bai eta emaiten dütüen kantoreen azaliaren entzütea.
|
|
|
Urdinen aitzinean bandera urdina doa, gorrien aitzinean, aldiz, gorria. Hatsarreko sartzean eta ürrentzeko elkitzean, bere gibeletik bakoitxak bere taldea
|
eramaiten
dü. Biek alkarreki lehen perediküaren eta azkenaren emaileak lagüntzen dütüe beren gibeletik, urdinak esküinetik, gorriak exkerretik.
|
|
|
Ihes doana, jauzika badoa. Urdinen hilak lagünekhagetan
|
eramaiten
dütüe, gorrienak Satanek ziloalat urtukitzen dütüe. Goitürikdirenak herrokan bata bestearen gibeletik, dantzan bezala, badabiltza, zanko esküina aitzinean, exkerra gibeletik herresta bezala.
|
|
|
Bahitüa, esküak gibelaldean lotürik, bi etsaien artean
|
eramaiten
düe. Zauritüa bere lagün batek herresta ekarten dü.
|
|
|
Orotako eta gizakiaren borroka horrek dü mündü güziaren bilbea antolatzen. Arren, pastoralak, bere ezbardinak antzezten dütüalarik, mündü honen eta bakoitxaren barne barneala
|
eramaiten
gütü. Zeren eta bi alderdiak azkarki ozkatzen dütüan, ikusleari erakutsiz hona eta gaixtoa non diren.
|
|
|
Ikusleak, aldiz, ez: jokülariek
|
eramaiten
dütüe gainti batetik besteala. Antzezkideek jaunsten dütüen egoera güziak bizitzen dütüe.
|
|
|
Gorriak, aldiz, indar aitzizko bat sortzen dü, besteen herrala eta joiteala
|
eramaiten
düana. Kolore horrek, bere aitzinetik eta bere gibeletik, bortizkeria ikaragarria ekarten dü.
|
|
|
Hona orai antzezkideek berek
|
eramaiten
dütüen gaüzak.
|
|
|
Erran genezake errituzko dantza bat dagola pastoral osoa, hatsarretik ürrentzealano. Horrekmoldatzen deio itxüra berezi bat, miresten dügüna, egünorozko gaüzetarik hürründelakoz, ezohizkoetarat
|
eramaiten
gütüana. Dantzak, egiaz, pastorala ospakizünbilakarazten dü.
|
|
|
Bestalde, denak ixil daudelarik, bai jokülarien bai ikusentzüleen gogoak antolatzen dütüe antzerki berezi batetan parte hartzera. Ordüan, indar handi bat antzertiari jarten deioen artean, güziak litürgia baten ospatzera
|
eramaiten
dütüe. Arren, beharrezkoak agertzen dira pastoralaren ospakizünaren eskentzeko eta xiberotar azkardüraren ozkatzeko.
|
|
|
Üdürizait, erranaldiak ez ohizkoa izanik ere, argi izan behar düala eta ez dela beharirakurlea sobera einarazi. Gogoa arin, begiek
|
eramaiten
düen bezala, irakur dezan.
|
|
2014
|
|
|
Azken aste hautan eskupera jin zauzkitan hainbat artikulu edo komentarioek berriz ere gai huntaz gogoetak egitera
|
eramaiten
nau: Jesus eta Erlijionea.
|
|
2015
|
|
|
– Lorea Gernika, jakin ezazu nik erranik. Milatan agindu diot senarrari ibiltzeko parasola makila
|
eramaiten
den maneran, baina gerritik atxikia darama beti, heldulekua lurrerat eta punta gibelerat.
|
|
|
Berriki irakurtzen nuen emeki emeki eutanasia gauza normala izanen zela. Hori idazten zuena ez zen alde ez kontra, ikusten zuen bakarrik, gure mundu modernoaren ixurgiak horrarat
|
eramaiten
gaituela urratsez urrats. Biziaren luzetasuna bera mugatzea aipatzen zuen, batere oinaze eta horrelakorik gabe.
|
|
|
Proiektu berezi hori Biarnoko Sent Per de Leren herriko LOS CHANCAIRES elkartekoek dute
|
eramaiten
. Paueko eta Olorueko uhaitzen artean kokatuak, Peirahorada eta Saliese artean, elkarte hortako kideek tokiko kultura baliostatzen dute 60 urte hontan:
|
|
|
Larunbat goxo baten pasatzeko parada eskainia zaizue, eta denbora berean azpimarratu nahi nuke zer zalapartak
|
eramaiten
dituzten komite hortako gazteek, bazterren animatzeko. Biba zuek!
|
|
|
Berak ekarri dohain guziak berak
|
eramaiten
ditu.
|
|
|
Kaseta huntan jadanik aipatua izana da Baigorriko geltoki zaharrari emana izan zaion bizi berria. Oroitarazten dugu 2007an, osagarri maileko profesional batzuk gogoetak
|
eramaiten
hasi zirela eta" Elgarrekin Artatu" elkartea sortu zutela, Argitxu Cantero lehendakari. Ainitz biltzarre eginik, 2012an hasi ziren geltoki hunen berritze obrak, osagarri zerbitzuak barnean ezartzeko.
|
|
|
Baina Ihintza etxeak ahaleginak egiten ditu arta horiez gain aktibitate, ateraldi eta animazio interesgarriak ukan ditzaten ere bai, beren egunerokotasuna alaitzeko. Adibidez, zaldiz, belaz edo eskiz ibilarazten dituzte, edo ikuskizunetarat
|
eramaiten
.
|
|
|
Espero dugu laster www.ahotsak. eus webgunean agertuko direla... Berrikiagojoan den urtean, bertze bi ikertzaile (Jasone SALABERRIA eta Philippe BIU) bardoztarraren ikusterat joan ziren berekin euskaraz, gaskoiz eta frantsesez mintzatzeko IKER erakundeak
|
eramaiten
duen HIRUELE proiektuarendako. Segurra da, Bardozeko altxorretarik bat joan zaigu.
|
|
|
Euskarazko klase, margolaritza erakusketa, zinemaldi ala emaztek akulatzen duten euskal ohiduren taldea egintzeri esker bizi bizia den Euskal Etxea da. Euskal Argentinak urtetan segituki
|
eramaiten
dituen lan eta ikerketak biziki interesatu zaizkie eta elgarren arteko konbenio baten beharraz arizan gara. Alabainan, Txileko euskaldunek Iparraldeko talde edo instituzioekin loturarik ez daukate.
|
|
|
Alemanian mugimendu sozialak guziz izartuak izaiten dira: DGB mega sindikatuak ordezkatzen ditu langileak eta negoziazioak
|
eramaiten
pausuki, greba egun bat edo beste industria saileko enpresetan gertatzen delarik langileen ezin egona erakusteko; gisa oroz, greba horiek industria ekoizpenean izaiten dira, publikoak ez du zuzenean deus kalterik sentitzen. Jaztik abiatuak diren mugimendu sozialak aldiz desberdinak dira.
|
|
|
Jaztik abiatuak diren mugimendu sozialak aldiz desberdinak dira. Publikoa zuzenean hunkitzen dute, eta DGB sindikatuari aiher diren langile multzo berriek
|
eramaiten
dituzte. Aurtengo lehen bost hilabetetan kontatu da Alemanian jazko urte osoan baino bi aldiz greba gehiago.
|
|
|
ikaragarriko desertua! Egoera kaskar hori ikusirik, osasun maileko profesional batzuk gogoetak
|
eramaiten
hasi ziren 2007an, geroxeago" Elgarrekin artatu" elkartea sortuz. Hortik dator geltoki xaharraren antolatzeko xedea, osasun zerbitzuak barnean sartzeko, mediku eta artatzaileak etxe hortara ekarrarazteko.
|
|
|
Herriko historia bidean barna Alain Londaitzbehere herriko historiaren jabe da eta bere jakitatea bertzeeri parte egiteko gogoarekin, Hazparneko auzo batzuetan barna oinezko ibilaldi bat, herriko historia kondatuz
|
eramaiten
duena, eskaintzen du oportiarreri. Saltegien elkartearekin eta turismo gelaren partaidetasunarekin, ortzegun goiz guziez 9etan abiatzen da Jondonaneko plazatik, bere astoaren urratsari jarraikiz.
|
|
2016
|
|
|
Denboraren sakontasunaren xerka doan kontrabaxuak, doinua pausatzen du, lurrean zimendatzen. Gitarrak, harmonia ekartzeaz gain, kantua
|
eramaiten
du, biziki abilki; harmoniak eskatzen duen informazio minimoa emanez, eta xehetasun garrantzitsuz apainduz hutsuneak. Bibrafonoaren soinuak hastapenetik bidaiarako dimentsioa ekartzen du.
|
|
|
–Emeki emeki eta baserritarrei esker, behiak jezten ikasi zuten, esnekiak ekoizten, ardiak mendiz mendi
|
eramaiten
eta uda beroan kasko orlegietara eramaten, beheko belarra haz zedin?, eta begi aitzinean hori guzia ikusteko parada zeukaten, dena filma bat izan balitz bezala.
|
|
|
Gogoan daukat Bitiriñako neskatxa hura, gauaz jeiki baitzen luzerna epaiteko nagusiarekin; hori egin eta, hau auzorat joan zelarik ogi joiterat, etxekandereak igorri zuen iteien xahutzerat barrokurat... eta haskaldu ondoan ez oherat bainan bordako ungarria kentzerat, eskorgekin. Eta nolaz ez aipa 82 kiloko zaku ogiak ganerrerat
|
eramaiten
zituzten haiek!
|
|
|
Hala nola Maide koralea Altzai aldegainean, Mari ütürri, Mari ütürrieta han hor. Izen horiek milaka urte gibelago
|
eramaiten
gütüe. Arren erran dezakegü Maidalena ordü haüetakoa dela, Mariri lotürik den güne bat.
|
|
|
Uztailaren 23an, goizeko 11etan eliza sahetsean estreinatua izan da Agoten (cagots edo capots) oroitzapen gisa halako irakasle mahain bat bezala nun idatzia den bi hizkuntzetan Senpereko agotei dakozkien debekuak. Senpereko elizak, bertze ainitzek bezala, bazuen ate bat lehen galeriaraino
|
eramaiten
zituenak, zurubi baten bitartez, mezan aurkitzen ziren agotak. Gaur egun pareta batek hesten du ate berezi hori.
|
|
|
Uztailaren 3an, igandez, 11etan meza, ondotik aperitifa eskainia izanen da; aratsaldeko 4etan, esku huskako pilota partida bat jokatuko da," Jo' Oztibarre" ko jokolariek emanik; ondotik, 6etan," Gogotik" gizon abesbatzak kontzertu bat emanen du elizan; ondotik, aperitifa eta afaria izanen da. Uztailaren 5ean, astearte aratsez, talo ta xingar," Kuskiak" taldeak alegeraturik; taloak etxerat
|
eramaiten
dira 6ak eterdietarik goiti. Etorri eta elgarrekin goza ditzagun egun horiek!
|
|
|
Igandearekin hasiko da Larreko kulturgunean On’Art elkartearen erakusketa, hunek iraunen du ekainaren 29a arte. Sekulako lana
|
eramaiten
dute urtean zehar haurreri arte plastikoen formakuntza segurtatzen. Tailer bereziak iragaiten dira asteazken aratsalde eta larunbat goizetan.
|
|
|
Oronozea aterpetxean geldialdia egiten zutela, parte hartu dute igandeko mezan, hau animatzen zutela" Cor des Alpes" soinu tresnekin eta beren kantuekin. Elkarte hunek, 2008an hasirik, bi urtetarik Lyon-etik Fisterra-ra buruil urrian 17 egunez egiten du Konpostelako bidea, 8 elbarritu 48 laguntzailek aldizka tiratuz eta pusatuz
|
eramaiten
dituztela" joelette" deitu errota bat eta aitzin gibelean bi anda dauzkan karrosa berezian. Egunean, autobus egokituan, 100 km artean egiten dituzte eta beste 10 km oinez.
|
|
|
Bederatzi urte huntan, Paueko Laborantza Ganbarako lehendakari, bere sindikateko ideiak segituz, leialtasunez eta zintzoki bermatu da departamenduko laborantzaren alde, bere hedadura urrunago ere zoala. Horietaz gain, lekua nekosa izana gatik, beti atxiki du Katalinanea bere etxaldearen amodioa, laneko moldeak hobetuz, Cecile bere lagunarekin laborantza hau
|
eramaiten
zutela. Bere ehorzketak, larunbat arratsaldean iragan dira herriko elizan.
|
|
|
Tiki taka hasi gira Beherobi xendatik, astoaren urratsean, zoinek ere Eñauten amatto mezalat
|
eramaiten
beitzüan. " Tinki tinki soka dauka amañok eskuetan", tinki tinki dauzka orhitzapenak argi gure kantari kontariak.
|
|
|
Urtearen bukatzeko, Pauerat joanen gira ludotekaren bisitatzerat. Beraz aurten, lan handi bat
|
eramaiten
dugujokoaren inguruan eta biziki interesgarri da zeren jokoaren bidez, ohartzen gira gauza ainitz ikasten dugula!
|
|
|
Denbora ainitz pasatzen du toaleta egiten. Eta berekin
|
eramaiten
ditu neskatxa sobera kuriosak.
|
|
|
18 urtetan Kaliforniarat joan zen eta Rene eta Monika anai arrebekin. Estadu Batuetako aire eta itsas armadan (aéronavale) engaiatu zen, lanbide guzia han zuela
|
eramaiten
erretreta arte. Kanadako Lucy Dumont-ekin ezkondua zen, haatik etzuten haurrik.
|
|
|
Herriko historia bidean barna Alain Londaitzbehere herriko historiaren jabe da eta bere jakitatea bertzeri parte egiteko gogoarekin, Hazparneko auzo batzutan barna oinezko ibilaldi batzu eskaintzen ditu, herriko historia kondatuz. Uztaileko eta agorrileko ortzegun guziz, oportiarrak
|
eramaiten
ditu 4 orduz, Zelairat, Sohanon gaindi. Abiatzea turismo gela aitzinetik 9etan eta aratsaldeko oren batean itzultzen dira gibelerat ahamen bat jan ondoan.
|
|
|
Arrazoin duenez, geroak erranen. Baina ene ustez ez da horrelakorik gertatuko, Baigorri Berroko hiru anaiek eskaintzen daukuten etsenplua segitzen badugu, horien barne indarrak eta horien talenduak, Izpegi kaskoraino
|
eramaiten
baigaituzte. Uste dut beraz, Xan, Ttotte eta Agustin, aipamen xume hau ontsa merezitua duzuela.
|
|
|
Martxoaren 2an, Bil Ta Garbi undarkin biltzeaz arduratzen den sindikatuko kide den Nicolas Seguinek jakinarazi du" Hazketa" Hazparnen den hondakinen lurperatze zentroa, 2016ko ekainaren 1ean hetsiko dela. Erabaki hau hartua izan da, alde batetik hondakinen" gutitzeko eta balioztatzeko"
|
eramaiten
den politikari esker, eta bestalde, legedia aldaketa eta teknika saileko hobekuntzak kondutan hartuz, hondakinen lurperatzea muga daiteke oraindik balioztatzen ahal ez diren lekuan ekoiztu hondakinen tratatzea segurtatuz. Bil Ta Garbi sindikatuak horri buruz lan egiten du" Hondakinik eta xahutzerik gabeko lurraldea" programan.
|
|
|
Gaztetxoak neskatzen zirelarik," serorek lerroan emaiten zituzten ikastegi aitzinean, ongi panpinaturik begista zitzaten kanpotik heldu ziren jende aberatsek. Hauek hautatzen zituztenak
|
eramaiten
zituzten berekin. Itzultzen zirelarik haurdun zirela ohartzen baziren serorak, gordeka kanpo emaiten zituzten ikastegitik eta inoiz ez ziren itzultzen".
|
|
|
Gure otoitzak, gure barurak, gure partiketak neurri bat falta lukete, asperduraren arriskua izanik ere, gure anai arreba errefusiatuak gure urraspidean sartzen ez bagenitu. Hunek, Jesus gurutzitatu eta Piztuaren baitan, biziak herioaren gain hartu garaipenaren ospatzera
|
eramaiten
gaitu. Badakigu, zoritxarrez, Calais iar tragedia, guretzat hain bistakoa izanik, lur gainean hainbeste gizon eta emazte zauritzen dituen dramaren itxura bat besterik ez dela." Eta hunela goratzen ditu herritarrek egin eginahalak:
|
|
|
BABn, lehen mailako eskoletarik %30ek bakarrik dute euskarazko irakaskuntza (mementoko). Elebitasunari indar gehiagoren ekartzeko, Euskal Haziak elkarteko BAB sareko buraso, irakasle eta ikastetxeetako zuzendariak lan garrantzitsu bat
|
eramaiten
ari dira hiriz hiri eta ikastetxez ikastetxe. Jendetzari oroitarazteko irakaskuntza katolikoak ere duela euskararen irakaskuntza eskaintzen, besta handia antolatuko dute apirilaren 9an ebiakoitzarekin, Baionan.
|
|
2017
|
|
|
Battitt gure saski banatzailea ere usu arranguratua dabil. Aste batzuz ikusten du saski arinak
|
eramaiten
dituela, nahiz berdin handik laster saski nasaiak partitu behar izaten dituen. Bestalde, gorriak ikusten ditu bere kamiunetaren barnean daraman informatika tresneriarekin.
|
|
|
Eta artetik zenbat aholku tripotak ala lukainkak bixi kausitzeko, eta zenbat solas axuri merkatuaren gora beheraz edo behi gorriaren adar hautsiaz. Hiltegietarat
|
eramaiten
da orain hainbeste etxeko 218 zerri. Hango odolik ez da ikusten, hango kurrinkarik ez da entzuten.
|
|
|
1755eko ekainaren 6an zendu omen zen Itsasuko Estebettoa Bordaldeanen, larogoita hamar urteko emaztea, Marie St Jean, gerezi ondotik erorita! Haranbillet orduko herriko erretoraren eskutik dakigu hori, harek baitzuen betetzen eta atxikitzen kaier berezia, heriotzeak
|
eramaiten
zuen bakotxarentzat lauzpabost lerro idatzirik uzten zituela. Paper zahar ikertzen dakien itsasuar batek dauku helarazi berria, erakutsiz hor badela froga aspalditik badirela gerezi ondoak herri huntan.
|
|
|
Astoak aldiz jaten zuen sorotik, belarki hoberenetik, hura baitzen orduan artzainaren mutilik hoberena: harek zituen hara eta huna
|
eramaiten
kargak, trakturrik eta otorik eta bide leunik ez zen garai hartan. Guziz bestelakoak dira oraiko aroak:
|
|
|
Euskaraz erran nahi ditut hitz batzu, Itsasu Basaburuko auzokoen izenean, Saskiko lagunen elkartekoen izenean, eta egunero Panpirekin lan egiten dugunen partez. Auzo bereko lau etxalde elgarretaratu ginen duela hamabost urte gure etxe ekoizpenak baliatzeko eta saltzeko, eta aste guziez kasik ehun familiei
|
eramaiten
ditugu manatzen dauzkuten janariak. Hortarako daukagu baratze ederra, etxeko barazkiek baitute sekulan baino arrakasta gehiago.
|
|
|
Egitate baliosa hori, nahiz berehala pasatzen diren bi urteak. Baina aitortu behar
|
eramaiten
dutenak badirela ere letxerien ordezkariak, eta hauetarik batzu hor daudela tente, aldatu gabeak, azkeneko hogoita hamar urte hauetan.
|
|
|
Etxera: Erosketa egiten ibiltzeko asti gutti baita, etxera
|
eramaiten
ahal dizuegu saskia!
|
|
|
Behin herritar batek Izkierdoren zapeta xilatuta ikusirik honela erran omen zion: Bixente, zergatik
|
eramaiten
duk zapeta xilatuta. Eta Izkierdok erantzun:
|
|
|
Banka Antxañoneko semea ezkontzaz etorria zen Baigorri Betartera. Alaba baten aita, gizon azkarra eta langilea zen, Aldudeko arraintegian lan egiten zuela, emaztearen etxaldea ere ongi
|
eramaiten
zuen. Lau hilabete erretira hartua zuela, pentze patartsu batean ongailu emaiten ari zela eskuz, supituki hantxe zendu da, 60 urte zituela.
|
|
|
Pilota Herriko trinketean, neskek ere jokatu dituzte partidak, pilota hutsean, Euskal Herriko xapelgoaren kondu, gaztetxoen B maileko finaletan. Elgarretaratze moduan, hiru pilota elkarte ziren gomitatuak azken egunarentzat, ororen buru finalean Irisartarrak 2 (Emma Orhategaray Eztitxu Poutçou Hourcade) 20/ Urruñarrak 5 pareak 17 Hemen ere, neska gaztek, Gilles eta Fabrice ren laguntzarekin, lan seriosa
|
eramaiten
dute eta uzta ona biltzen, biba horieri!
|
|
|
Eta oroz gainetik, Pazifikotik Hambourg porturainoko merkatal itsasontzien. Argentinako ile, larru, haragi izoztu eta ezti
|
eramaiten
zituzten Alemaniara eta, ordainez, alemaniar makina eta ekoizpenak Txile eta Argentinako Patagoniara ekartzen. Mozkin salerospenez gain Estaduko langile eta funtzionarioak ere ordaintzen zituzten hala beharrez.
|
|
|
Bainan zein da Matalazen egiazko historia? Allande Etxartek helarazi daukun Matalaz ez balitz zaldiz agertu liburuan ikusten dugu Iban gaztea artxiboz artxibo inkesta
|
eramaiten
eta aitzinatu arau ohartzen gira orain arte uste zena ez dela hain fidagarria, oro har Matalazek defendatu zituen Xiberotarren kontrakoek zutela gertatutako guziaren berri beren gisa hedatu. Elementu berriak agertzen dauzkigu gaur Allandek (alias Iban).
|