|
2003
|
|
|
Esaterako, meza irakurgaiak ordukoak, ez gaurkoak herriko hizkuntzan egiteko baimena heldu zanean, Bizkaiko Eleizeak erraztuta eukan bidea: Kerexetaren itzulpena
|
erabilteko
baimena emon eban gotzainak eta danok pozik. (Bizkaitarrok baino estu ta larriago ibili ziran orduan gure auzoko beste euskaldunak, itzulpen egokirik ez eukela eta).
|
|
|
5 Eukaristi otoitzak: Gaur mezatan erabili daitekezan 4 Eukaristi Otoitz nagusiak, letra haundiz, alkarturik mezetan
|
erabilteko
oso egokiak.
|
|
|
Behin baino gehiagotan entzun izan dot, eta noizbait irakurri be bai, lehenengo euskal mezea Bilbon emon zala, San Antongo parrokian, eta meza emoilea Don Klaudio ospetsua izan zala. Erroman Kontzilio ostean meza liburu barria
|
erabilteko
baimena emon aurretxuan egin ei eban hori gure elorriotarrak, bere herritar batek euskeraturiko meza liburua erabiliz, Kerexetaren Eguneroko Meza hain zuzen be. Ez dakit ziur zein urtetan izango zan hori, baina argi dago azken Kontzilioa amaitu eta gero izango zala, ez lehenago.
|
|
|
Ganera, beste baimen bat be baeukan gure gizon honek: Eguzkialdeko liturgia
|
erabilteko
baimena. " Rito melkita" eritxona erabilten eban (hau da," rito bizantino", baina arabe hizkuntzaz), eta ia egunero holantxe emoten eban meza santua Derioko Seminarioan, bere ikasleetarikoren batek lagunduta.
|
|
|
Guk, ostera, merkeago be badalako, liburu bakar baten. Ez da liburu handikote hori abadeak bere eskuetan
|
erabilteko
astunegia be bada horretarako!, irakurtegian(" amboian") jarri eta bertatik irakurteko baino. Altarako Liburua altara ganean, eta Irakurgaiak bere tokian.
|
|
|
Kontzilioaren denporetan etorri zan Erromatik mezearen zati batzuk herri hizkuntzetara bihurtu eta ospakizunetan
|
erabilteko
baimena. Itzulpen lan hori aurrera eroateko, berarizko batzorde bat eratu zan Bizkaiko Eleizan, Lino Akesolo buru zala (lehenengo aldi honetan, euskal eleizbarruti bakotxak bere aldetik jokatu eban, besteakazko hartuemon barik, zoritxarrez).
|
|
|
Gogoan izan, aldi haretan euskereak ate guztiak itxita eukazala gure eskoletan eta komunikabideetan. Irakurgaiak euskeraz egiteko, J. Kerexetaren Meza liburua
|
erabilteko
baimena izan genduan Bizkaian, eta ez da makala izan Jaimeren liburu honek egin euskun mesedea bere euskera garbi, argi eta herrikoiaz.
|
|
|
Erderazko berben zerrenda berak hautatu eban, ez dakit nik nongo ereduari jarraituz. Eskuarteko hiztegi labur, zuzen eta argia lortu nahi eban, berba gitxitan baina egokitan gure inguruko euskerea ulertzeko ta
|
erabilteko
lagungarri izateko modukoa. Ez eukan beste asmorik sakel hiztegitxu apal honek.
|
|
|
Bere" gaztaroko pekatutzat" izan ei eban gramatika hori Azkuek. Eta, holako gaiak euskeraz
|
erabilteko
orduan, ez eban jarraitzaile askotzarik izan. Azkuek berak geroago Morfologia Vasca hain aberatsa zelan argitaratu eban?
|
|
|
Kantatzeko be aparteko gozotasuna eukan eta euskal kantak liluragarri bihurtzen ziran haren ahoan. Gazteegi zala eta gitxien uste genduanean hil jakun gure Gotzon, baina ez bere euskalzaletasuna eta herri hizkerea
|
erabilteko
trebetasuna ondo eta hainbat lekutan erakutsi barik.
|
|
|
Oker ez banago, lehenengo egin zana zera izan zan: mezako irakurgaiak herriko hizkeran
|
erabilteko
baimena emon. Bizkaitarrok, Jaime Kerexetaren Eguneroko Meza liburuari esker, suberte handia izan genduan honetan:
|
|
|
Bizkaitarrok, Jaime Kerexetaren Eguneroko Meza liburuari esker, suberte handia izan genduan honetan: itzulpen ofizialak egin artean, Kerexetaren meza liburuko irakurgaiak
|
erabilteko
baimena emon eban gure Bilboko gotzainak, Gurpide jaunak, eta erabagi hori gogo onez hartu eben gure euskal eleizetako abaderik gehientsuenak, bai bide barri hori maite ebelako, eta baita Kerexetaren euskerea lehenagotik be etxeko egiten jakelako. Guk baino handiagoa izan eben orduan gipuzkoarrak, Orixeren itzulpena (bere Urte guziko Meza Bezperak liburukoa) herri xehearentzat ilunegi egiten jaken eta.
|
|
2008
|
|
|
Txapa barriaren azpian sua egiteko gunea dago, baina baita urontzi edo deposito bi be, bata handia, ganaduei pentsua emon behar jakenean edo bainua hartu behar danean baldea handik beteteko. Beste urontzia txikiagoa da, ur gitxi behar danean
|
erabilteko
. Arrautzak egosi behar diranean be hantxe jarten dira, burruntzalian sartuta.
|
|
|
Atento izeneko eskeko berezi batek be merezi dau aparte aitatzea. Erderaz egiten ebanean hitz hori
|
erabilteko
ohitura eukalako edo deitzen geuntsan Atento. Sasi-medikua be bazan hau.
|
|
|
Halantxe etxe gehienetan. Euria zanetan
|
erabilteko
koloreetako pesiglas hareek inbidia emoten euskuen. Seme alaba bakarreko edo biko etxeetakoek, dozena erditik gora ginanokin alderatuz, abantaila euken holako jazkera modernoak erabilteko.
|
|
|
Euria zanetan erabilteko koloreetako pesiglas hareek inbidia emoten euskuen. Seme alaba bakarreko edo biko etxeetakoek, dozena erditik gora ginanokin alderatuz, abantaila euken holako jazkera modernoak
|
erabilteko
. Gomazko botinek be zerbitzu ederra egiten eben, basatzetan sarri samar ibilten ginan eta.
|
|
|
Geure adimena sustarretik ebai, guramenaz batera, ta ezin emon geinkijoe «Academia Vasca» orretan ipiñi dabezan gixonai. Geure adimena geuria da, Jainku, ak emona ta
|
erabilteko
emona, ez geldi eukiteko.
|
|
|
Norbere adimena aintzat estea, ta bear diran era ta neurriz erabiltea, gauza ona ta egingarria da, noski; zeorrek diñozun bezela, Jainkoa, k emona baita,
|
erabilteko
emona, ez geldi eukitzeko.
|
|
|
Are gehiago, dispositibo batzuk Windowserako baino ez daude pentsatuta, eta ezin dira Linuxerako erabili, edo
|
erabilteko
arazo franko ematen dute. Horren adibide argia WinModem izeneko modemak ditugu, Windowspean erabiltzeko pentsatuta daudenak.
|
|
2011
|
|
|
Lekuko askok beti ezagutu ditue euren etxeetan aspirinea eta ur oxigenatua. Baina baserriko beharretan subertetan ziran zauriak, edo urtaroa aldatzeagaz azaltzen diran gaixotasunak osatzeko, inguruetako bedarrak eta ortuariak
|
erabilteko
ohiturea euki dabe.
|
|
|
Itsasadarraren barruan lotzen ziran txalupatxuak geldirik eta han ekiten eutsen arrantzan, itsaso zabalera urten barik. Tresmalluek deritxen sareak erabilten ebezan, eta baita amuaz edo kinuaz
|
erabilteko
kordel edo tertzak be. Kordelak egun batetik bestera ixten ziran; Busturipuntan sarri.
|
|
|
Seinei haginak urteten hasten jakezanean, uiak handitu egiten jakezan. Haginen urtekera horrek emoten eban mina arintzeko, edo umeentzako aspirinea, edo oilohazurrak, zeozer freskoa edo porrua emoten ei eutsien ahoan
|
erabilteko
.
|
|
|
Liburu honetan topauko dozuena balio handikoa izango da, geure izakerea ezagutu ez eze, horreri bere neurria emoteko, geure euskerea eta ohiturei beharbeharrezko daben onarpena emoteko. Ildo honetatik pozik egongo ginateke liburu honen bidez busturiarrek euren berbakereari eusteko errazoi bat gehiago topauko balebe, euskerea egunerokoan biziago
|
erabilteko
sakakada bat emongo baleutsoe.
|
|
|
Gauez izaten zan meza hori eta herriko jenteak, uragaz Erramu egunez bedeinkaturiko ereinotzak be eroaten ebazan eleizara, ostean surtan erreteko. Bedeinkaturiko ura atzera etxera ekarten zan, gero urte guztian zehar
|
erabilteko
: edo oineztuen aurka, edo hildakoen gorpuari isurtzeko, etxe bataioak egiteko eta horretara.
|
|
|
Labea etxetik kanpora dagoan kasuetan laba gelie be esaten deutsie, arazoak be sortu izan dira etxekoneko edo bestaldekoen artean. Labea, euretariko baten partean egon arren, etxekone edo bestalde bien gozamenekoa izan da beti; usadioz etxekone biak eukien eskubidea labea
|
erabilteko
. Labasua egiteko ohiturea galdu danean sortu dira eztabaidak gehienetan, jaubetasun errazoiak dirala eta.
|
|
|
Urte horreetan, gehienetan irakasle izaten genduan aita Luis Penagos, ia umetatik Comillasen bizi izan zana. Hainbat liburu eukazan idatzita, pedagogia handiz, ikasketa horreetan
|
erabilteko
eta lagungarri izan eitezan. Umetan abade izateko bertan ikasia, jesuita sartu zan eta abadetza hartuta gero beti bizi izan zan Comillasen irakasle.
|
|
|
Ezin neban sinistu. Banekian indar handia daukala telebistak eta gu trapu zaharren edo zugatzetatik jausten diran orrien antzera
|
erabilteko
gauza dala, baina bizi izan arte ez neban uste horrenbesterako izango zanik.
|
|
|
Bibliako testu honek berez zer dino? Bestela arrisku bat daukagu Bibliako testuak beti geure erara
|
erabilteko
.
|
|
2012
|
|
|
Biek alkarreki lehen perediküaren eta azkenaren emaileak lagüntzen dütüe beren gibeletik, urdinak esküinetik, gorriak exkerretik. Horietzaz kanpo, errejentak dütü bi banderak begiratzen, batean bederazka
|
erabilteko
jelkaldietan, urdinak eta gorriak agertzen diren arabera; bestean, alkartürik, kürütxe erabilteko, orozgain güdüetan. Holaz jokülari güzien harahonakak manatzen dütü bai eta müsikariak.
|
|
|
Biek alkarreki lehen perediküaren eta azkenaren emaileak lagüntzen dütüe beren gibeletik, urdinak esküinetik, gorriak exkerretik. Horietzaz kanpo, errejentak dütü bi banderak begiratzen, batean bederazka erabilteko jelkaldietan, urdinak eta gorriak agertzen diren arabera; bestean, alkartürik, kürütxe
|
erabilteko
, orozgain güdüetan. Holaz jokülari güzien harahonakak manatzen dütü bai eta müsikariak.
|
|
2013
|
|
|
" Ingelesa nazioarte maillan
|
erabilteko
beharrezkua da. Euskal Herritik kanpo gaztelera minimo bat jakitea ez dau gaizki, baiña nire ustez nahikua da horrekin".
|
|
|
Zeregin horretan hainbat herritan egin ditugu ikerketak, lekuan lekuko jentearengana joan eta bizimodu horren ganeko galdetegietan oinarrituta. Liburu honetako informazino asko beste ikerketa puntual horreetatik hartutakoa da, eta eskertzekoa da hemen
|
erabilteko
aukerea emotea.
|
|
|
Beste alde batetik, etxe guztietan ez zan labea egoten. Horregaitik auzokoakaz konpontzen ziran labea
|
erabilteko
asterako ogia egiteko.
|
|
|
Herri basoak udalarenak izan arren, herritarrek
|
erabilteko
izaten ziran. Ganadua basabehiak eta ardiak eroatea libre zan, baina handik irak (jdeak') ekarri ahal izateko herriari pagau behar izaten jakon.
|
|
|
Aldi baten, etxe batzuetan, ohikoa zan danak erdi erdian ipinten zan plater batetik jatea, tenedore eta koilara banagaz. Kutxiloak eta basuak edo txoletak be danentzat egoten ziran, bakotxak bereak
|
erabilteko
. Platerak (flatelak) eta txoletak sarri aluminiozkoak izaten ziran.
|
|
|
Arteche Bediako semea izan zan, ingenierua eta aberatsa. Seme alaba barik hil zan eta bere ondasunak Fundazino baten bitartez
|
erabilteko
agindua itxi eban. Fundazino horretan Bediako parrokiak be partea dauka eta diru bat umeen ikasketetarako izentauta dauka.
|
|
2015
|
|
|
Zeberioko Udalak hitzarmen bat sinatu dau Hizkuntza Eskubideen Behatokiagaz zeberioztarren hizkuntza eskubideak bermatze aldera. Aurretik irakurteko aukera izan dozuen lez, herritarrok udalagaz, Aldundiagaz, autobusean, medikuarenean, finantza erakundeetan... leku guztietan euskerea
|
erabilteko
eskubidea aitortua izan arren, gaur dala eguna hori beteten ez dana. [...] Hitzarmen horren bidez udalak herritarrak animau gura gaitu euskerea erabili ezin dogunean herriko udal lokal desbardinaten egongo diran buzoietan kejak sartzera.
|
|
|
Baina 80ko hamarkadan izan zan hazkunderik handiena, batez be ikastoletako irakasleen aldetik eskabidea handitu egin zalako. Orduko urteetan hasi zirean Deustuko Unibertsitatean Euskal Filologia emoten, eta hortik be etorri zirean ikasleak osotzeko eta sakontzeko han ikasitakoa; eta batez be euskerea bera
|
erabilteko
lanean, idaztietan, hartu emonetan...
|
|
|
Euren denporan makinea pasetan zan ganaduakaz. Makina bi egozan, bata estuagoa behiakaz
|
erabilteko
, eta bestea, zohia zabalagoa altzetan ebana, idiakaz usetan zan.
|
|
|
Eurentzat da gure eskerrik beroena, erakutsi daben borondate eta pazientziagaitik. Eskerrak baita Lagatzu Euskera Taldeari, argazki zaharrak lortzen emon deuskun laguntasunagaitik, eta Aikor eta Orain aldizkarietako langileei euren argazkiak
|
erabilteko
emondako aukereagaitik. Eta amaitzeko, gure zintzoena Zamudioko Udalari, ikerketa eta lan hau egiteko gugana joteagaitik.
|
|
|
|
erabilteko
gelditu baga,
|
|
|
Eüskararen
|
erabilteko
güne bat
|
|
|
XeDE egitasmüaren barne da, arren, dantzari ikasleer ohartaraztea eta gogoan harraraztea eüskaraz mintzatzea funtsezkoa dela, dantza sailean ere. Ohartarazteaz eta gogoan harrarazteaz haratago, arren, eüskararen
|
erabilteko
bideak plantan ezarriko dira, bai eskolatzeetan, bai haietarik kanpo ere.
|
|
2017
|
|
|
Ni beragaz oso ondo konpontzen nintzan eta gaur egun be familikoekin hartu emon ona daukat. Hasieran, bere anaieari neure bizikletea be eskeini neutsan Valentinek
|
erabilteko
, gura izan ezkero. Txirrindulari lehiakorra zan, beti burrukarako prest egoana.
|
|
2018
|
|
|
Landaburu eta Elgezabalen proposamenaGaurko Osoko bilkura Bizkaiko Foru Aldundian egiteak badu funtsa. ...aiko Aldundiaren ahaldun abertzaleek Euskararen Akademia izen hor jarri zioten hastapenetan bat sortzeko proposamena aurkeztu zutenean, Aldundiaren Osoko bilkuran eztabaidatua izan zedin; proposamena euskaraz aurkeztu zuten eta bertan argi azaltzen zuten euskararen etorkizunerako behar beharrezkoa zela erakunde bat sortzea.«Lenen lenen ba, bidia atondu bea?, beragandik ondo ibilteko ta bera zuzen
|
erabilteko
. Bia, añeko notiñen Bazkun bat, aldiak batak bestiakin azte, tu ta aldan ondoen erabagiteko; utsunak bete; itzen iku, pena eta esanguria tinkotu idazkera bat ja, i; izkelgiak bata be ezetsi barik eta alka, e geitu ta aberastuta baino, orobatu; idaztiyak bildu, eta azkenez, izkera ga, bi, makezbako jakintz lanetarako egoki ta erabilko, a, eusko e, ien gaiga, ia, emon dagizkun».
|
|
2019
|
|
|
Akademiak euskararen aldaerak batu eta hizkuntza jakintza gaietarako prestatzen ahalegindu zuela adierazi zuten aurkezpenean: . Lenen lenen ba, bidia atondu bea?, beragandik ondo ibilteko ta bera zuzen
|
erabilteko
. Bia, añeko notiñen Bazkun bat, aldiak batak bestiakin azte, tu ta aldan ondoen erabagiteko; utsunak bete; itzen iku, pena eta esanguria tinkotu idazkera bat ja, i; izkelgiak bata be ezetsi barik eta alka, e geitu ta aberastuta baino, orobatu; idaztiyak bildu, eta azkenez, izkera ga, bi, makezbako jakintz lanetarako egoki ta erabilko, a, eusko e, ien gaiga, ia, emon dagizkun?.
|
|
2021
|
|
|
Kuadrillan ibilten jarraitzen genduan, eta Maitek, domekaro, Ducados pakete bat erosten eban. Baina orduan garri poltsarik eta holakorik ez egoanez, eta nesken soinekoetan behar zan moduko poltsikorik be apenas zanez, neuri emoten eustan zigarro paketea, neure poltsikoan
|
erabilteko
. Zigarro bat behar ebanean, paketea eskatu, zigarro bat atera eta barriro neure poltsikora.
|
|
2022
|
|
|
" Eta maita Herria üken dezadan plazera 116 eüskalkialat! Haren mintzoa, hiztegi aberatsa," rr" eta" r" horien
|
erabilteko
manerak, bizi gireno aranatüren dira gure beharrietan...
|
|
|
Allandek beti erraiten züan ontsa zatekeala jenteer bortüalat berak joai te ko gogoaren emaitea. Agian xede horrekin günütüan gaüaldi ttipi eli bat pro posatzen, iparrorratzaren
|
erabilteko
, karten irakurteko e.a. Hori zen teoria, eta biharamenean, bortüan, üsatü bezala seinale zonbait han hor ezar eta, jenteak taldeka haien txerkara igorten günütüan. Segürki, zonbaitentako interesgarri zen, bena badüt ustekeria beste elibatek memento goxo bat igaraiten züen ber, ez züela hortaz axol handirik.
|
|
2023
|
|
|
Sasoi baten, prezio onean saltzen zan ardi lanea be: koltxoien betegarri lez
|
erabilteko
, galtzerdiak edota abarketentzako kordelak egiteko...
|