|
2007
|
|
|
2001ean eguzki haizeak aztertzera bidali zuten espazio ontzi bat Genesis misioan. Espazioan 27 hilabete
|
eman
eta gero, eta lana behar bezala egin eta gero, hau da, datu mordoa bildu eta gero,
|
|
|
2001ean eguzki haizeak aztertzera bidali zuten espazio ontzi bat Genesis misioan. Espazioan 27 hilabete
|
eman
eta gero, eta lana behar bezala egin eta gero, hau da, datu mordoa bildu eta gero, espazio ontzia lurreratzeko orduan, paraxutak huts egin eta Utahko basamortuan txikitu zen.
|
|
|
Teknika horren bidez lortzen diren zelula amak erabat bateragarriak dira fibroblastoa
|
eman
duen helduarekin. Hori gizakietan lortuz gero, ez litzateke errefusa arazorik egongo, eta, beraz, zelula amen bidezko terapiek ez lukete arazo hori izango.
|
|
|
Guztira, 9.600 kilometro. No hands across America izena
|
eman
zioten abentura hari, helburua eskurik gabe gidatzea zelako. Autoa ez zen gidaririk gabekoa, pertsona batek azeleratzen eta balaztatzen baitzuen.
|
|
|
Sareari ikasarazteko, azken batean, lanean jarri behar da. Input bat
|
eman
behar zaio, datuak sartu. Datu horiek ez dira zuzenean neurona guztietara iristen; gutxi batzuek hartzen dituzte, tratatzen dituzte eta transmititzen dizkiete konektatuta dituzten neuronei.
|
|
|
Informatikan, gauza bera. Neurona bakoitzak pisu bat
|
eman
behar dio jasotzen duen seinale bakoitzari (pisu hori, ingelesezko weight, irteerako seinalean izango duen eraginaren neurketa bat da). Hain zuzen ere, ikaste prozesuaren gakoetako bat pisu horiek doitzea da.
|
|
|
Nanopartikulen gaia arlo interesgarria da oso. Gainera, azken urteotan, zenbait teknika garatu dira, eta horiek guztiek aukera
|
eman
digute gu geuk, zientzialariok, nanometroaren eskalan lan egiteko, baita partikula horiek manipulatzeko ere, metodo fisikoen nahiz kimikoen bidez.
|
|
|
Magnetismoaren eta fisikaren inguruko kongresu nagusietan 60 hitzaldi baino gehiago
|
eman
ditu.
|
|
|
Operazio hartan, Alvin ez gain, Archimede batiskafoa eta itsaspeko tripulatu frantziar bat erabili zituzten, Cyana. Haren barrutik, zientzialariek basaltozko mundu harrigarri bat ikusi zuten lehen aldiz. Operazio benetan emankorra izan zen, itsaspekoek aukera
|
eman
baitzieten ozeano hondoaren gainean ibiltzeko, eta beren begiz ikusteko lurrazal sortu berria. Ikusi ez ezik, irudiak hartu eta laginak bildu zituzten, eta hainbat parametro fisiko kimiko neurtu zituzten han bertan.
|
|
|
Thierry Juteau ezaguna da geologo ona eta komunikatzaile aparta izateagatik; baina, batez ere, tximinia hidrotermalak aurrez aurre ikusteko aukera lehenengo aldiz berak izan zuelako da ezaguna. Zumaian aurkikuntza hari buruz
|
eman
zuen hitzaldi batean jarri genuen harekin hitzordua. Hala, duela gutxi, Juteauk Hendaiako bere etxean hartu gaitu, eta, patxada ederrean, bere bizipenak eta ikerketak azaldu dizkigu, adeitasun handiz.
|
|
|
Zergatik aukeratu ote zuen e letra ez dago oso argi. Hainbat azalpen posible
|
eman
dituzte. Batek dio zenbakiaren eta esponentzialaren arteko lotura handiaren ondorioz eman ziola Eulerrek esponentzial hitzaren lehenengo letra.
|
|
|
Hainbat azalpen posible eman dituzte. Batek dio zenbakiaren eta esponentzialaren arteko lotura handiaren ondorioz
|
eman
ziola Eulerrek esponentzial hitzaren lehenengo letra. Beste azalpen batzuen arabera, haren abizenaren lehenengo letra delako aukeratu zuen (ideia hori nahiko baztertuta dago gaur egun), edo matematikan erabiltzen ez zen alfabetoko lehenengo letra zelako (a, b, c eta d letrak oso maiz agertzen ziren formula matematikoetan)...
|
|
|
Beste azalpen batzuen arabera, haren abizenaren lehenengo letra delako aukeratu zuen (ideia hori nahiko baztertuta dago gaur egun), edo matematikan erabiltzen ez zen alfabetoko lehenengo letra zelako (a, b, c eta d letrak oso maiz agertzen ziren formula matematikoetan)... Arrazoia edozein izanda ere, izen hori
|
eman
zion, eta harrezkero horixe erabili da zenbaki hori adierazteko.
|
|
|
Munduko gosearen eta pobreziaren aurkako borrokan patatak duen lekua nabarmendu nahian erabaki omen du FAOk (Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundea) 2008a Patataren Nazioarteko Urtea izatea. Eta ospakizunak dagoeneko hasi dira; izan ere, urriaren 18an
|
eman
zioten hasiera urte berezi horri Nazio Batuen egoitza nagusian, New Yorken.
|
|
|
Programa haren baitan, pauso garrantzitsuak
|
eman
zituzten. Besteak beste, inguruko barietateak bildu zituzten, hazitarako patatak ekoizten hasi ziren, Europako hainbat herritako barietateak inportatu zituzten...
|
|
|
Dena dela, barietate berriak ateratzeko jatorrizko basapatata haiek ere beharrezkoak dira, gene aberastasun handiena haiek baitute. Hortaz, ezinbestekoak dira barietate berriei ezaugarri egokiak
|
eman
nahi bazaizkie. Mendeetan zabalkundea ezaugarri nagusi izan eta gero, patataren laborantzak jatorrizko papa haietara jo du.
|
|
|
Dagoeneko badira banda garraiatzailea makaltzen ari den zantzuak. Zientzialariek aditzera
|
eman
dute Ipar Atlantikoan hegoalderantz higitzen diren laster hotz sakonak% 30 inguru gutxitu zirela 1957etik 2004ra 1 bost espediziok neurtu dituzte bost hamarkadatan. Aldakortasun naturalaren ziklotzat jo behar genuke beherakada hori, ala ozeanoaren banda garraiatzailearen epe luzeko aldaketa adierazten du?
|
|
|
Edonola ere, azterketak fidagarritasuna
|
eman
die ereduei, lurra, ozeanoa eta atmosfera barne hartzen dituzten klima ereduek klima aldaketa simulatzeko duten gaitasunari dagokionez. Hein handi batean, dagoeneko ez da zalantzan jartzen giza jarduerak klima aldaketa eragin duela.
|
|
|
Tekleatu energia eta bilatzeko esan. Zer emaitza
|
eman
dizkizu. Milioika arrapostu, ezta?
|
|
|
Jasotako datuekin, IC 10 galaxiaren konposizioa hobeto aztertzeko asmoa dute, galaxien eboluzioa hobeto ezagutzeko. Oraingoz, zalantzak ez dira argitu, baina datu zehatz bat
|
eman
dute, behinik behin: Lurretik 2,6 milioi argi urtera dago IC 10.
|
|
|
Simulazioak datu argigarriak
|
eman
ditu, Jupiterren ezkutu izaera zalantzan jartzeko adinakoak. Hala ere, kontuan izan behar da, eta adituek hala nabarmendu dute, eredu horiek ez dituztela eguzki sistemako objektu guztiak aintzat hartzen, eta, beraz, emaitza ez dela hitzez hitz hartu behar.
|
|
|
Ikerketa horrek bultzada
|
eman
dio emakumeen ugalketaren inguruko eztabaida bati: ez dago argi obarioa ez denik gai obozito berriak egiteko bizitzan zehar, orain dela gutxi arte segurutzat hartu izan den arren.
|
|
|
Azkenik, nire ustean, gai bati ez diote irtenbide egokia
|
eman
, eta oso gai garrantzitsua da; ikerketarako obuluak emateari buruz ari naiz. Beste herrialde batzuetan, Britainia Handian, adibidez, galdeketa publiko handia egin da hori baimendu ala ez erabakitzeko, baina Espainian ez dut ikusi inolako ahaleginik egin denik horretan.
|
|
|
Hain zuzen, Newcastleko zientzialari talde batek egin zuen eskaera zentzu horretan, eta HFEAk, ernalkuntzaren eta giza enbrioien autoritate arauemaileak, galdeketa publikoa egin zuen; azkenik, erabaki zuten obuluak ematea baimentzea, in vitro ernalkuntzatik soberan gelditutakoak izan zein ikerketarako emandakoak, baina betiere ordaindu gabe izatekotan. Iruditzen zait Espainiako lege berriak irtenbide hobea
|
eman
liokeela horri.
|
|
|
Hipotesiak iradokitzen duenez, zelula amak beste zelulak baino erresistenteagoak dira gaur erabiltzen diren terapiekiko. Hori dela eta, zenbait minbizi kasutan, badirudi tratamendua
|
eman
ondoren minbizia desagertu dela, baina, handik denbora batera, berriro agertzen da tumorea. Hipotesiaren arabera, zelula ametan sortzen dira tumoreak; tratamenduarekin ez dira desagertzen, eta denborarekin gai dira berritzeko eta beste tumore bat sortzeko.
|
|
|
Horretan ari gara, helburuak lortzeko lanean. Hala ere, argitu nahi nuke, inbertsioak egin badira ere, inbertsioek jarraituak izan behar dutela, ikerketek aurrera egin dezaten eta fruituak
|
eman
ditzaten. Ez da nahikoa hasierako bultzadarekin, eutsi egin behar zaio, eta, egia esateko, Europako beste herrialdeetan zientzian inbertitzen dutenetik oso urruti gaude oraindik.
|
|
|
Garbi dago ikertzaileen, legegileen eta etika adituen arteko elkarlana ezinbestekoa dela, aurrerapausoak
|
eman
eta gizarte osoarentzat onurak egon daitezen.
|
|
|
1958an estatubatuarrek Explorer jaurti zuten, haien lehen satelite artifiziala, von Braunek eta haren taldeak sortutakoa. Izan ere, urte batzuk lehenago, von Braunen burugogorkeriari esker eta hainbat taldek erakutsitako interesa zela medio, AEBko agintariek argi berdea
|
eman
zioten satelitea sortzeko proiektuari. Baina, von Braunen zoritxarrerako, ez zuten Orbiter programa jarri martxan, Vanguard proiektua baizik.
|
|
|
Programaren edukietan, aldaketa nabarmenena gai monografikoak dira, gai bakarrean oinarritutako programak. Horrekin, gaietan gehiago sakontzeko aukerari
|
eman
nahi zaio bide, gaien inguruan egon daitezkeen ikuspegiei tokia egiteari. Gaietan sakontzearekin batera, ikuslearentzat ikusgarri izateko helburua ere badu Teknopolisek, eta horri erantzun nahi dio Mundu ikusgarria izenarekin bataiatu den atal berriak.
|
|
|
1999 urterako, ezinbesteko geneen zerrenda bat lortu zuten. Behin hori dakitela, hurrengo pausoa
|
eman
nahi dute; alegia, hutsetik hasita gene horiek fabrikatu, eta bere kabuz hazteko eta ugaltzeko gai den bizidun bat sortu nahi dute.
|
|
|
Nola egingo duten ez dute jakitera
|
eman
. Are gehiago, erabiliko duten prozedura patentatzeko eskaria egin dute.
|
|
|
Hainbat kalkuluren arabera, urtean bi milimetro igotzen da, gutxi gorabehera; baina zuzena da kalkulua? Erantzuna NASAko geologo batek egin duen lan bati esker
|
eman
ahal izango dute zientzialariek.
|
|
|
Zenbait gobernutako ordezkariek batez ere Estatu Batuetan zalantzan jarri zuten, neurri batean behintzat, egokia ote zen konposatu horiek erabiltzea aerosol ontzietako propultsatzaile gisa. Hori izan zen
|
eman
zuten lehenengo pausoa, Estatu Batuetan eta Kanadan aerosol ontzietan CFCak erabiltzea debekatzea.
|
|
|
Aurtengo aurrerapena, dena den,
|
eman
duten lehenengo pausoa izan da; esan daiteke hasierako fasean gaudela. Europa oraindik ere aitzindaria da, baina nik uste dut Estatu Batuetan keinu oso positiboak egiten ari direla.
|
|
|
Egia esan, komunikabideek behar bezala informatzeko ardura dute, haiek jakin behar dute nola
|
eman
arazoaren berri. Ez dute hondamendi edo apokalipsi gisa irudikatu behar, konponbiderik ez duen arazo bat balitz bezala.
|
|
|
Hala ere, zer ondorio izan ditzakeen ere
|
eman
behar dute ezagutzera. Ezin dute arazoa ezkutatu.
|
|
|
Urte hartan, Sherwood Rowland ekin lanean hasi zen, eta ozono geruzan CFCek zenbaterainoko kaltea eragiten duten deskubritu zuten. 1995ean Nobel saria
|
eman
zioten horregatik. Horrek behin betiko aldatu zuen haren ibilbide profesionala.
|
|
|
Harrezkero, ingurumen arazoak gizartearen maila guztietara helarazteko lanetan dabil. Ekainaren 25ean, Tolosako Naturaldiak gonbidatuta, klima aldaketari buruzko hitzaldi bat
|
eman
zuen Chillida Lekun, eta harekin hitz egiteko tartetxo bat izan genuen.
|
|
|
Anbararekin batera bestelako fosilak aurkitu dituzte, oso egoera onean; ikatz bihurtutako lumek, landareen hostoek, polenak eta egur fosilek, besteak beste, garai hartako ekosistemak eta klima nolakoak ziren ulertzen lagunduko dute, ezbairik gabe. Anbarean aurkitutakoetatik jasotako informazioak, anbararen egiturak berak eskainitakoak eta anbaraz gain aztarnategian aurkitutakoen azterketak dagoeneko
|
eman
dute bidea jakiteko nolakoa zen ingurua.
|
|
|
Zaila da esaten zenbateraino garatu behar den adimen artifiziala robot bat adimentsutzat jotzeko. Zientzia fikzioak buelta
|
eman
dio horri, eta alderantzizko galdera planteatzen du: nola bereizi behar dira makina adimendunak eta pertsonak?
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, foru aldundiek dute prospekzioak egiteko ardura, eta Eusko Jaurlaritzak berak jakinarazi behar du ofizialki non dagoen gaixotasuna. Egoeraren berri Espainiako Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioari
|
eman
behar zaio urtero.
|
|
|
Gaixotasunaren aurkako neurriak Ministerioak berak arautu zituen: gaixotutako eremua nola tratatu, zuhaitz horien egurra nola jaso eta garraiatu, gaixotasunaren berri nola
|
eman
eta abar. Espainian, errege dekretu bat ezarri zuten 2005ean, eta Gipuzkoan eta Bizkaian 2006an osatu zuten.
|
|
|
Proposatu eta egin; siliziozko prototipo berri bat egin dute. Silizio isotopoarekin egin dute, eta sei hilabete
|
eman
dituzte ezpurutasunak kentzen, 10 milioi atomotan silizioa ez den atomo bakar bat izan arte gehienez.
|
|
|
Enbrioi horren zelulek, beraz, helduaren informazio genetikoa dute, baina zelula amen ezaugarriak dituzte, pluripotenteak dira. Mekanismo horren bidez, emakumeak ikerketarako obuluak
|
eman
beharra saihesten da.
|
|
|
Epaimahaiak lan horien hainbat ezaugarri izan ditu kontuan irabazleak hautatzeko. Batez ere, ikerketaren muina era ulerterraz zein erakargarrian eta terminologia egokia erabiliz azaltzeko gaitasunari
|
eman
dio garrantzia, hori baita dibulgazioaren edo zientziaren komunikazioaren funtsa.
|
|
|
Ideiari girograbitatea deitu zioten, baina, dirudienez, oso zalantzako fenomenoa da. Gerora, inork ez du lortu esperimentua arrakastaz errepikatzerik; are gehiago, fisikari batzuek azalpena
|
eman
zioten fenomenoari: litekeena zen giroskopioaren bibrazioak berak eragitea emaitza.
|
|
|
Lehendik ere badaude horrelako zenbait tresna sarean (WebConc eta WebCorp, adibidez), baina horiek ere Interneteko beste tresna eta bilatzaileek euskararekin dituzten bi arazoak dituzte: batetik, forma zehatz bat soilik bila dezakete, eta ez hitz edo lema baten forma guztiak batera esaterako, lur bilatzeko eskatu eta lur, lurra, lurrean, lurrarekin... aurkitzea interesatzen zaigu; bestetik, euskarazkoak ez diren emaitzak ere
|
eman
ditzakete eta ematen dituzte, baldin eta hitz forma bera bada beste hizkuntzaren batean (software, anorexia eta sulfuroso hitzen kasuan, adibidez).
|
|
|
Juxtu duela urtebete, Europako Sendagai Agentziak (EMEA) baimena
|
eman
zuen animalia transgeniko batek sortutako sendagai bat merkaturatzeko, mundu osoan lehen aldiz. Zehazki, genetikoki eraldatutako ahuntzek esnean sortutako ATryn proteina erabiltzeko baimena eman zuen.
|
|
|
Juxtu duela urtebete, Europako Sendagai Agentziak (EMEA) baimena eman zuen animalia transgeniko batek sortutako sendagai bat merkaturatzeko, mundu osoan lehen aldiz. Zehazki, genetikoki eraldatutako ahuntzek esnean sortutako ATryn proteina erabiltzeko baimena
|
eman
zuen. GTC Biotherapeutics konpainiak ekoizten du proteina hori, eta giza antitronbina bat da, antikoagulatzailea.
|
|
|
Gainera, ATryn baimendu eta bi aste geroago, Pharming konpainiak untxi transgenikoen bidez sortutako antiinflamatorio bat merkaturatzeko baimena
|
eman
zuen EMEAk. zen horren atzetik beste batzuk ere etorriko zirela.
|
|
|
Bide horretan GTC konpainiak ahuntzekin egindako lanak fruituak
|
eman
ditu, eta, kalkuluen arabera, antitronbina ahuntz transgenikoen bidez lortzea zelula kulturetan ekoiztea baino 30 aldiz merkeagoa da.
|
|
|
Seroalbumina odol bolumena handitzeko erabiltzen da, zauri traumatikoak dituzten pazienteetan, adibidez. Behi esnea iturri paregabea izan zitekeela uste zuten, behi bakar batek 8.000 litro esne baino gehiago
|
eman
baititzake urtean, eta bolumen horretan 40 kilo proteina egon baitaitezke.
|
|
|
Horregatik, gerta liteke krimen bat aztertzera joan, eta intsektu larbarik ez aurkitzea, intsektuek dagoeneko hilotzetik alde egin dutelako. Dena den, ingurune horretan beste zenbait intsektu izango dira, eta horiek ere arrastoak
|
eman
ditzakete.
|
|
|
Ikusteko dago benetako iraultza ekarriko duen, baina albiste honek erne jarri ditu adituak. Izan ere, argiaren bidez neuronak kontrolatzeko erabil daitekeen proteina baten berri
|
eman
dute Kaliforniako Stanford Unibertsitateko ikertzaile batzuek.
|
|
|
Gertakari horri bi azalpen posible
|
eman
dizkiote. Bata, Newtonen legea ez betetzea, galaxien azelerazioa oso txikia delako (1x10 m/ s 2 ko azelerazioa dute, gutxi gorabehera); eta, bestea, beste indarren batek ere parte hartzea galaxiak mugiarazten:
|
|
|
Azukrearen digestioan inplikatuta dagoen gene talde bat aurkitu dute, eta ikusi dute makakoetan gizakian baino proportzio handiagoan dagoela. Oraingoz azalpen hau
|
eman
diote: fruitutan oso aberatsa den dieta hartzera eraman zituen moldaera genetikoa da.
|
|
|
Gero, Armenian doktoretza amaitu ondoren, urte batzuk
|
eman
nituen Herbehereetan, Belgikan eta Australian lanean. Azkenik, Kanarietara iritsi nintzen, 1997 urtean.
|
|
|
Kadmio hori ezertarako erabiliko ez balitz, hondakina izango litzateke, eta oso hondakin kutsatzailea. Beraz, irtenbideren bat
|
eman
behar zaio.
|
|
|
Faktore horiek guztiak odoleko plaketetatik lor daitezkeela aurkitzeak une horretaraino ezin gaindituzkoak ziruditen mugak gainditzeko bidea
|
eman
du. Norberaren odoletik lortzen den likido kontzentratu horrek, hazkuntza faktoreez gain, osteoblastoak itsasteko funtsezkoak diren bitronektina eta fibronektina proteina itsasgarriak biltzen ditu.
|
|
|
Kasu hartan, likido biologikoan bustitako hainbat inplante ahuntzetan ezarri genituen, eta likidorik gabe jarritako beste batzuekin konparatu genituen. Ahuntzekin egindako entseguek duda gabeko emaitzak
|
eman
zituzten: bustitako inplante hezur integrazioa besteena baino% 85 handiagoa zen.
|
|
|
Mundu osoko geologoen, hainbat ikastetxetako ikasleen eta edozein adin eta motatako jendearen bisita jaso du, eta, zentroaz gain, labarrak ere bertatik bertara ikusi dituzte askok. Hain zuzen ere, Algorri interpretazio zentroak iraupen eta eduki desberdinetako bisita gidatuak antolatzen ditu (aurrez izena
|
eman
behar da).
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, Wolfgang Ketterle k ere lortu zuen beste Bose Einstein kondentsatu bat, sodio atomoekin kasu hartan. Hiru fisikari horiei 2001eko fisikako Nobel saria
|
eman
zieten, Bose Einstein kondentsatuen inguruan egindako lanagatik.
|
|
|
Egarriari
|
eman
beharreko irtenbidea
|
|
|
Aparteko transmisioaren fenomenoari ia hamar urte geroago
|
eman
zion azalpena Peter Wolff fisikari teorikoak. Orain, Miguel Beruetek aparteko transmisioaren esperimentua uhin milimetrikoen tartean egitea lortu du, eta antena berritzaile batzuk prestatu ahal izan ditu.
|
|
|
Orain dela gutxi arte hondakin izan den materiala, hain zuzen ere. Zerrategietan pilatzen den zerrauts horri guztiari irtenbidea
|
eman
nahian, proiektu bat abiarazi dute Euskal Autonomia Erkidegoan, Eusko Jaurlaritzaren laguntzaz. Proiektu horretan, Bizkaiko eta Gipuzkoako zerrategi nagusiak elkartu dira, eta, Bizkaian, esaterako, Muxikako Ebaki zerrategian, Bizkaia aldeko zerrategietako zerrautsa pellet bihurtzeko instalazio bat jarri berri dute martxan.
|
|
|
Halaber, ganaduen elikadurarako pentsua, maiz, pellet bihurtzen da. Pellet hitzak, hain zuzen, pastilla esan nahi du, eta itxura hori hainbat materiali
|
eman
dakioke. Pelletak gauza on bat du:
|
|
|
Zenbait neurologorekin elkarlanean, bestelako lagin biologikoak aztertzeko aukera ere badute odola, esaterako, betiere gaixoek bere onespena
|
eman
eta lagina ikerketarako ematen badu. Izan ere, odol plasman beha daitezkeen zenbait asaldura garunean zerbait gertatzen den adierazle izan daitezke.
|
|
|
Horretarako, atal berriak sortu eta beste hainbat kendu ditugu, baita elementu grafikoak indartu, menuen antolamendua aldatu, albisteetara iruzkinak bidaltzeko bidea
|
eman
, eta edukiak informazio osagarriz hornitzeko aukera eskaini ere. Azkenik, AA irisgarritasun maila lortzeko programazio aldaketak egin ditugu.
|
|
|
Hasteko, zorionak
|
eman
nahi dizkizugu sariarengatik. Ezusteko handia izan da?
|
|
|
Bai, hori da gaur egungo paradoxa. Inoiz ez gara bizi izan hain gizarte numerikoan, eta gizarteak ez dio inoiz hain argi bizkarra
|
eman
matematikari.
|
|
|
Hor dugu, adibidez, Fermat en teorema. Hark, XVII. mendean, frogarik gabeko enuntziatu batekin, beste matematikari askorentzat 300 urterako lana utzi zuen, eta horren inguruan matematikari bikainak sortu eta bilakatu izan dira, galdera horri erantzuna
|
eman
arte, Andrew Wiles en lanarekin, 1995 urtean, hain zuzen ere.
|
|
|
Hamarkada haren bukaera aldera, besteak beste Winamp (1997) eta Napster (1999) softwareak agertu zirenean, musika konprimitzea oso gauza erraza bihurtu zen edonorentzat, eta baita konprimitutakoa erreproduzitzea, sarean partekatzea, edo besterik gabe jaistea ere. Hori sekulako mauka izan zen erabiltzaileentzat, musika mordoa doan lortzeko aukera
|
eman
baitzuen. P2P edo peer to peer sareen bidez musika partekatzea ohiko bihurtu da geroztik, eta hainbat polemika eta lege arazo izan dira horren harira.
|
|
|
Horrez gain, soinuaren intentsitatearen informazioa gordetzeko, neurri horietako bakoitzari balio bat
|
eman
behar zaio. Bit batekin, 0 eta 1 balioak adierazten dira, hau da, soinua badagoen edo ez dagoen.
|
|
|
Ekitaldia martxoaren 2an izan zen, Elhuyar Fundazioaren Usurbilgo egoitzan. Eta ospatzea merezi zuen; izan ere, ondo egindako lanaren ordaina
|
eman
nahi zitzaien aurtengo sarituei.
|
|
|
Ubidearen bi aldeak itxiz, animaliak uretara erortzea galarazten da, eta bide batez, pasabideetara iristen laguntzen zaie, eta, hala, hilkortasuna eta hesi efektua nabarmen murriztu. Aukera egokiena alanbre sarezko itxiturek
|
eman
dezakete, eta, orkatzek jauzi oso handiak egiten dituztela kontuan hartuta, bi metroko altuera behar lukete. Itxitura horiek, ordea, zainketa eta mantentze lan fina behar dute, denborarekin laxatu, zulatu eta erori egiten baitira.
|
|
|
Ikusitakoak ikusita, administrazioari eta konpainia hidroelektrikoei arazo horren berri
|
eman
genien, eta, oro har, arazoari irtenbidea emateko borondate ona azaldu zuten. Dena dela, borondate onetik aurrerapausoak emateko ordura iristerako, oso motel joan da dena, eta, bitartean, animalia asko akabatu da.
|
|
|
Azkeneko hamarkadan, ikertzaile asko ahalegindu dira sistema horiek eragiten dituzten oztopo eta mugak gainditzen. Ildo horretan, estereo edo kamera anitzeko eye tracking sistemek
|
eman
dituzte emaitza nabarmenenak. Alde batetik, buruaren kokapena erabaki egiten da eremu zabala duten bi kamera erabiliz, irudian (ezkerrean, behean) pantailaren gainean daudenak.
|
|
|
Ikerketarako argibideak Hofmeyr en, Hegoafrikan, aspaldi aurkitutako garezur baten datazioak
|
eman
ditu. Datazioa ez dute zuzenean egin hezurrean, zeharka baizik; garezurraren barrualdean zeukan materiala datatu dute.
|
|
|
Orain, ustekabeko erreakzioa zerk sortu zuen azaltzeko teoria baten berri
|
eman
du Londresko Imperial Collegeko Marelli Berg ikertzaileak. Haren ustez, gakoa esperimentuetan erabilitako tximinoetan egon daiteke.
|
|
|
Eta zenbateko arrakasta du likido kromatografoak? Normalean, kromatografoak detekta dezakeen pisua
|
eman
beharrean, kontzentrazioa ematen dute saltzaileek. Daturik baikorrenak harrigarriak dira:
|
|
|
Zunda nahi den helburura irits dadin, grabitate simulagailuen bidez oso kalkulu zehatzak egiten dituzte. Simulagailu horiek zundaren ibilbidea simulatzen dute, gainerako planeta eta masa guztien grabitatea kontuan hartuta; eta, zundari
|
eman
behar zaion norabideaz gain, jaurtiketa egiteko epe zehatza ere kalkulatzen dute. Horri jaurtiketa leiho deitzen zaio.
|
|
|
Horren helburua da anisakis izeneko bizkarroia suntsitzea. Aginduak zeresana
|
eman
du, batez ere goi mailako sukaldari batzuek arraina oso gutxi eginda ateratzen dutelako, eta, haien ustez, arraina aurrez izoztuz gero kalitatea galtzen duelako.
|
|
|
Heinrich Donostian izan zen urtarrilaren bukaeran, Aranzadiren etnobotanika jardunaldietan. Eta proiektu haren berri
|
eman
zuen, eta, bide batez, etnobotanikarien lana azaldu zuen.
|
|
|
Aranzadiko Daniel Perezek ehunka elkarrizketa egin ditu, eta horretan jarraitzen du. Hain zuzen ere, Perezek egin zituen etnobotanika jardunaldiaren antolaketa lanak, eta hitzaldi batean Euskal Herriaren ondarearen berri
|
eman
zuen. Jasotako datuak erabilita, eta esperientziak eman dion intuizioarekin, Perezek sei bat kultura tradizionaletan banatzen du Euskal Herriko ondare etnobotanikoa.
|
|
|
Hain zuzen ere, Perezek egin zituen etnobotanika jardunaldiaren antolaketa lanak, eta hitzaldi batean Euskal Herriaren ondarearen berri eman zuen. Jasotako datuak erabilita, eta esperientziak
|
eman
dion intuizioarekin, Perezek sei bat kultura tradizionaletan banatzen du Euskal Herriko ondare etnobotanikoa.
|
|
|
Aranzadiren egoitzan urtarrilaren 22an izan zen etnobotanika jardunaldian, munduko herri askoren etnobotanika ikertu duen lagun batek
|
eman
zien hasiera hitzaldiei, Michael Heinrich-ek. Alemaniarra da jaiotzaz, Londresko Unibertsitateko Farmazia Eskolako Farmakognosia eta Fitoterapia zentroaren burua, eta mundu osoan ibilia herri indigenekin lanean.
|
|
|
Inasmet Tecnaliaren helburua material egokia aurkitzea izan da, Europako Espazio Agentziaren proiektu zabalago baten barnean. Orain, ESAren esku dago materialari
|
eman
beharreko erabilera.
|
|
|
Zientzialarien artean ez dago adostasunik energia ilunari dagokionez, eta ez dute bat egiten unibertsoaren hedapenaren inguruko teoriekin. Batzuek, berria
|
eman
duen taldeak, besteak beste, uste dute energia iluna konstantea eta aldaezina dela. Beste batzuek, denborarekin aldatu den indarra dela, elektromagnetismoaren antzekoa.
|
|
|
Ez du halakorik landarea bizkarroia delako eta onddo mikroskopikoen bitartez elikatzen delako. Beste alde batetik, espezieak sailkatzeko erabiltzen den DNA azterketak ere ez du emaitza onik
|
eman
. Normalean, kloroplastoetako DNA erabiltzen da landareak sailkatzeko, baina, bizkarroia izanda, gene horiek galdu egin ditu.
|
|
|
Elikadura, dietetika eta osasun arloan zein elikagaien segurtasunarenean hainbat eta hainbat ikerketa egin ditu. Hain juxtu, arlo horietan egindako lanarengatik eta kalitatearengatik Urrezko Domina
|
eman
zion abenduan Gipuzkoako Foru Aldundiak.
|
|
|
Zure ikerketa ibilbidearen zati handi bat haragiki gordin ondu deribatuen kalitate nutritiboa hobetzen
|
eman
duzu txorizoarena, esaterako. Zer emaitza lortu dituzue?
|
|
|
Baina, hala ere, depresioaren oinarri biokimikoa nahiko ezezaguna da. Mekanismo hori argitu nahian, hainbat ikerketa egiten dira, eta, harrigarria badirudi ere, ketaminak argibideren bat
|
eman
dezake.
|
|
|
Depresioaren oinarri horren bila, hainbat substantziaren eragina probatu dute, ketaminarena, horien artean. Bada, ketaminak emaitza harrigarriak
|
eman
ditu. Harrigarriak dira, a priori pentsa litekeelako gaixoei kalte egingo diela.
|
|
|
JUVENA kanpainako datuek balio orientagarria baino ez badute ere, Itsasoa Ikertzeko Zientzialarien Kontseiluak (ICES)
|
eman
eta Europako Batzordeko arrantzaren batzorde zientifiko, tekniko eta ekonomikoak (STECF) onarturiko gomendioa berresten dute. Gomendio horren arabera, arrantza debekatzea komeni da ugaltzaileen biomasa suspertzeko beharrezkoa den erreklutamendua baieztatu arte.
|
|
|
Metodo horiek distantziaren eta angeluen neurketa elektronikoa egiten dute, uhin elektromagnetikoetan oinarrituz. Gerora, informatikaren garapenari esker, datu matematiko zein geografikoen kudeaketa egiteko softwareak garatu zituzten, eta lehen eskuz egiten ziren kalkulu konplexuak automatikoki egiteko aukera
|
eman
zuten.
|
|
|
Satelite bidezko kokatze sistema gurpilaren bira kopurua neurtzen duen pertsonaren parekoa da, desberdintasun batekin; gurdira igotzen denean, atzean etzan eta loak hartzen du. Esnatzen denean, arduratu egiten da eta distantzia jakin nahian hasten da; badaki une horretan gurpila bira erdian dagoela, baina ez daki zenbat bira oso
|
eman
dituen. Ziklo anbiguotasunaren kasu bera da:
|
|
|
Bromatologia lanean, elikagaien inguruko definizioak
|
eman
, sailkapenak egin eta horien hondatzeari nahiz kontserbazioari buruz, eta osagai nagusiei buruz hitz egiten da. Elikagai taldeak ere azaltzen dira.
|
|
|
Baina karbonatoen kopurua oso txikia zen; planetaren inguruko orbitatik, NASAren Mars Global Surveyor eta ESAren Mars Express zundek detektatu zuten minerala, baina planetaren gainazalean sulfatoak besterik ez zuen aurkitu Opportunity ibilgailuak. Orduan, azalpen bat
|
eman
zuten: sulfatoek eragotzi egiten dute karbonatoen sorrera.
|
|
|
Virginiakoa aztertzen ari zen zergatik sumatzen den batzuetan metal zaporea ura edatean. Uraren zaporearen kasuan ere antzeko azalpena
|
eman
zuten; alegia, litekeena da janari partikula organikoek uretako oxidoarekin erreakzionatzea eta horren ondorioz hartzea urak metalarekin lotzen dugun zaporea.
|
|
|
Nanohodien alorrean egindako lan bikainarengatik
|
eman
dizute XVI. Zientziaren DuPont saria. Zehazki zer ikertzen duzu?
|