|
2017
|
|
|
Horretaz gain, sarritan bilaketa bibliografiko bat egin behar da. Bilaketa bibliografiko bat egiteko arrazoiak era askotakoak izan daitezke: ia ezagutzen ez dugun gai bati buruzko informazioa nahi dugulako, praktika klinikoan sortutako zalantza bati erantzuna
|
eman
behar diogulako, ikertzen ari garen gai baten inguruan azterketarik dagoen jakin nahi dugulako, eta abar. Informazio behar hau (edo beste era batean esanda, ezagutza hutsunea) 2 galdera motatan sailka dezakegu:
|
|
|
Distribuzio normala zuten aldagai jarraituetan batezbestekoa eta errore estandarra
|
eman
dira; jarraituak ez zirenetan mediana eta kuartilarteko tartea (KAT). Konparazioa Studenten T, Mann Whitney edo Kruskal Wallis testen bidez egin zen aldagaiaren arabera.
|
|
|
Tratamendurik jaso ez duten emakumeen portzentajea aldatu ez den arren(% 8 vs% 9), LAIKa jaso dutenena% 74 izatetik% 78,4 izatera pasa da. Bestalde, nahiz eta sintomak hasi eta LHMra doan tartean hobekuntzarik
|
eman
ez, sarearen kalitatea neurtzen duten parametro guztien hobekuntza ikusi da: LHM fibrinolisia 37, 5min vs 35min (p= 0,954); LHM LAIK 123min vs 101min (p= 0,004).
|
|
|
Ez da aldaketarik ikusi ez sintomak hasi eta LHMrako tartean (75 min vs 80 min), ez eta iskemia, denboran ere (170 min vs 161 min). Hilgarritasun tasan ez da aldaketarik
|
eman
(% 2,3 vs% 2,2, p= 0,995).
|
|
|
Gainontzeko korioamnionitis kasuekin alderatuz gero, zeinetan erditzearen indukzioa eta haurdunaldia amaitzea den ohiko ekinbidea, listeriosia, trata daitekeen eta erditzea muga egokian eta arazorik gabe
|
eman
litekeen egoera bat da. Diagnostiko goiztiar eta tratamendu antibiotiko egoki bati esker, listeriosiaren konplikazioak ekidin daitezke (6, 7).
|
|
|
Munduko biztanleriaren gehiengoa elebiduna edo eleaniztuna da. Hizkuntzak osasun arloan eta bereziki harreman terapeutikoan duen egitekoari buruz asko idatzi izan da, batez ere hizkuntzan oinarrituta
|
eman
daitezkeen txarto ulertuek osasunean izan dezaketen eragina dela-eta. Osagileek eta gaixoek jargoi ezberdina erabiltze hutsagatik arazoak sor daitezkeela deskribatu izan da (1), beraz, gaixoa bere ama hizkuntzan artatzen ez denean, txarto ulertuak nabarmenki areagotu daitezkeela pentsa genezake (2).
|
|
|
Gure kasuan, Euskal Autonomia Erkidegoan, gaur egun oraindik osasun sistema publikoko komunikazio hizkuntza gaztelania da. Bai gurean eta bai beste testuinguru elebidun batzuetan dagoen joera horrek aurresuposatzen du gaixo elebidunak sintomak hizkuntza batean edo bestean berdin adieraziko dituela, gaixotasun psikiatrikoen kasuan aurresuposizio hori ziurtzat nekez
|
eman
daitekeen arren.
|
|
|
Kasurik gehienetan arina izan ohi da, baina formarik larrienetan hilkortasun eta konplikazio tasa handiak izan ditzake. Kasu larri horietarako, oso garrantzitsua da espezialitate anitzeko protokolo bat izatea, maila ezberdinetan
|
eman
beharreko arreta hitzartua duena. Berrikuspen lan honetan maila ezberdin bakoitzean eman beharreko arreta egokia deskribatzen da.
|
|
|
Kasu larri horietarako, oso garrantzitsua da espezialitate anitzeko protokolo bat izatea, maila ezberdinetan eman beharreko arreta hitzartua duena. Berrikuspen lan honetan maila ezberdin bakoitzean
|
eman
beharreko arreta egokia deskribatzen da. Larrialdi Zerbitzuetan:
|
|
|
Horretaz gain, honako neurri hauek hartuko dira: analgesia mantendu, hidratazio egokia
|
eman
, elikadura hasi, sabelalde barneko presioa neurtu, erradiologia probak egin. Antibiotiko enpirikoaren erabilera ez da gomendatzen.
|
|
|
Behin diagnostikoa eginda, Larrialdi Zerbitzuan honako pauso hauek
|
eman
genituzke.
|
|
|
Pazientearen hidratazioa hasi (14). Pankreatitis akutuan hipobolemia egoera
|
eman
ohi da sarritan, pazienteak edateko arazoak dituelako, eta sabelaldeko hirugarren espazioak bolumen galera eragin dezakeelako. Shock egoeran badago, hidratazio indartsua hasi dugu, serum isotonikoa emanez, hainbat adituk dioenez orduko 300 mL-ko erritmoan.
|
|
2018
|
|
|
Horretarako, interferoi alfa (IFN?) tratamendua jaso ostean, ACTH, kortisol eta interleukina (IL) zitokina proinflamatorioa neurtu zitzaien odolean minbizidun hamalau gaixori, eta, besteak beste, depresioaren sintomak agertzen ziren. Sintoma depresiboak izan zituzten pazienteetan ACTH eta kortisol mailen igoera esanguratsuagoa (IL arena ez)
|
eman
zen sintomarik izan ez zutenekin konparatuz, modu akutuan. Beraz, IFN, administrazio akutuaren ondorioz sortutako HPA ardatzaren erantzunaren igoera tratamenduaren ondoriozko depresioa garatzearen erantzulea izan daiteke (22).
|
|
|
Adibidez, arratoietan burututako ikerketa batean, IFN, administratuz, plasman IL aren igoera bat ikusi zen, eta horretaz gain, portaeraren asaldura ere bai. Izan ere, behartutako igeriketaren azterketan (FST) denbora gehiago
|
eman
zuten mugitu gabe. Horrez gain, beste ikerketa batean, saguetan lipopolisakaridoa administratu zen eta depresioarekin loturiko sintoma somatiko eta psikomotorrak erakutsi zituzten, plasmako IFN, eta TNF, kontzentrazioak igotzeaz gain (8).
|
|
|
Terapia antiinflamatorioaren ekintza antidepresiboa gaixotasun autoimmunedun edo inflamatoriodun pazienteetan ere ikusi da. Esate baterako, psoriasidun gaixo talde bati TNF, aren antagonista den etanercept ematean, plazeboa
|
eman
zitzaien beste gaixo talde batean baino hobekuntza handiagoa lortu zen, sintoma depresiboei dagokienez. Aurkikuntza horiek adierazten dute zitokinen antagonistek edo agente antiinflamatorioek immunoaktibazioak eragindako portaera aldaketak blokeatzeko balio dezaketela (20).
|
|
|
Hortaz, gaitz mental hau eragiten duten mekanismoak ulertzea ezinbestekoa da tratamendu eraginkorra ezarri ahal izateko. Neuroimmunologian eginiko ikerkuntzak informazio ugari
|
eman
du, bereziki HPA ardatzaren aktibitatearen, hanturaren eta immunitatearen inguruan.
|
|
|
Parte hartzaile gehienek(% 92) adierazi zuten obesitatea osasunerako kaltegarria dela;% 8k, aldiz, erantzun hauetako bat
|
eman
zuen: «ez du eragiten», «onurak dakartza» edo «ez daki nola eragiten duen» (2 taula).
|
|
|
Bestalde, patologia desberdinei bideratutako programa terapeutikoak, hau da, jarduera fisikoa eta nutrizio programak oso urriak dira gure inguruan eta horiek sustatzea ondo egongo litzake. Gainera, komenigarria ikusten dugu jarduera fisikoan adituak diren pertsonak patologia hauek dituzten pertsonentzat eskuragarri izatea osasun zentro edo ospitaletan, kasu bakoitza aztertu ondoren aholkuak eta gomendioak
|
eman
ahal izateko.
|
|
|
Euskarara ere ekartzen dira horiek, baina, gainera, askotan gertatzen da euskarazko betiko hitzak egotea kontzeptu horietarako. Oro har, maila bereko onarpena
|
eman
zaie termino guztiei. Ikusi bada terminoren batek gainerakoak baino anbiguotasun handiagoa duela, ez da sartu lehenetsien artean.
|
|
|
Sinonimiaren beste arrazoietako bat erdarazko adjektibo erreferentzialak euskaraz emateko egin diren aukerei zor zaie. Adjektibo horiek maileguan har daitezke edo, bestela, euskarazko baliabideak erabilita
|
eman
daiteke horien adiera. Aukera biak maila berean onartu dira hiztegian.
|
|
|
Umeen% 27,3k edoskitze esklusiboki naturala jaso zuen eta% 11,4k edoskitze artifiziala (esklusiboki edo naturala < 7 egun). Edoskitzearen iraupenari dagokionez, ama gehienek 1 hilabetez(% 35,6) edo 17 hilabetez(% 36,2)
|
eman
zieten bularra beren seme alabei.
|
|
|
Gainera, lan asistentziala aurrera eraman zuten Zumarragako Ospitaleko eta Osasun Zentroetako langileei ere gure esker onak adierazi nahiko genizkieke. Baita proiektu hau aurrera eramateko euren oniritzia
|
eman
duten erakundeei ere: Carlos III Osasun Institutua (FIS PI06/ 0867, FIS PI09/ 00090 eta FIS PI13/ 02187), CIBERESP, Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila (2005111093, 2009111069, 2013111089 eta 2015111065) eta Gipuzkoako Aldundia (DFG06/ 002, DFG08/ 001 eta DFG15/ 221).
|
|
|
Gipuzkoako umeen GParen prebalentzia oso altua azaltzen da gure lanean. Kontuan izanda obesitatea ekidin daitekeen gaixotasuna dela, honen prebentzioari eta zaintzari behar duten garrantzia
|
eman
behar zaio, ahalegin hori eraginkorra izan daitekeela ikusita (27). Esku hartze horrek elikadura osasungarriagoa sustatu eta energiaren balantzea aldatu luke, ahorakinen eta kontsumoaren aldetik.
|
|
|
Lehenik eta behin eskerrak
|
eman
nahi dizkiegu ikerketa hau posible egin duten familia eta haurrei. Gainera, lan asistentziala aurrera eraman zuten Zumarragako Ospitaleko eta Osasun Zentroetako langileei ere gure esker onak adierazi nahiko genizkieke.
|
|
|
Paziente hautatu batzuentzat aukera bat lirateke teknikaren epe luzerako emaitzen gabeziaz berri
|
eman
ostean (B GG) (11).
|
|
|
Bai PGIaren bai EGIaren kasuan, menopausian atrofia genitala daukaten emakumeetan onuragarria izan daiteke; bagina bidez administratzen dira estrogenoak eta 3 hilabete edo gehiago
|
eman
ditzake pazienteak onura sentitu arte. Xurgapen sistemikoa baxua da eta 7 urtetan zeharkako ikerketa batek ez zuen arrisku kardiobaskular edota minbizien handipenik behatu estrogeno topikorik erabiltzen ez zuten emakumeekin alderatuta (16).
|
|
2019
|
|
|
Faltako balioena arazo metodologiko ezagun bat da, eta soluzio algoritmiko ugari
|
eman
izan dira: batzuetan, datuak osatu egiten dira ereduak kalkulatu baino lehen (datu kopuru erraldoien eskalan, adibidez, praktikoa izan daiteke falta diren balioak batezbestekoaz osatzea); besteetan, algoritmoek berek kontuan hartzen dituzte hutsune horiek.
|
|
|
Multivacek bere baitan dauzkan datu guztiak nahasten ditu herritarrek egiten dizkioten galderei erantzuteko. Osasungintzaren arlora ere
|
eman
dezakegu ideia hori, argia baita horrelako makina batek izango lukeen abantaila: paziente bakoitzari buruzko galderak egiteko eta erantzuteko aukera izatea, klinikoen eta pazienteen eskura.
|
|
|
...konparatuz, agertzeko epe luzea behar duten osasun gertaerak aztertzeko zailtasunak dituzte, batez ere, RCTak garestegi suertatzen direlako, gaixotasun arraroekin gertatzen den bezala; rakzioak eta gaixotasunen arteko bata bestearen eraginei buruzko datu baliagarriak eskaini ditzakete. medikuntza pertsonalizatua dela RCTak gero eta konplexuagoak eta, berez, aurrera ateratzeko zailagoak dira; RWDek
|
eman
ahal diote erantzuna teknologien eta farmakoen efektibitate eta segurtasunaren monitorizazioaren beharrari; RWDek, halaber, aldi berean ematen diren tratamenduen arteko inte
|
|
|
RWDen potentziala ikusita nazioarteko zenbait instituzio saiatzen ari dira arestan aipatutako desabantailak murrizten eta interes taldeei mesfidantza sorrarazten dizkien zalantzei konponbide bat aurkitzen: interes taldeek RWEa kontuan har dezaten, erabakiak hartu aurretik RWEa lortzeko prozesu osoa ulertu behar dute, pausoz pauso, zer galderari erantzuna
|
eman
nahi zaion zehaztuz lehenengo, eta emaitza eta ondorioekin jarraituz:
|
|
|
RWEak RCTek emandako ebidentzia hutsuneak osatu ditzake, baina horretarako RWEa sortzeko jarraitu den prozesu osoa gardena izan behar da: garbi utzi behar da aurretik zein den helburua, zein den erantzun nahi den galdera; datuen garbiketa eta transformazio prozesua zehaztu eta aldagaiak sortzeko definizio estandarizatuak
|
eman
behar dira; analisi egokiak egin eta ateratzen diren emaitzak egiaztatu behar dira metodologia ezberdinez baliatuz, azkenik klinikoen, pazienteen eta beste interes taldeen oniritzia lortzeko eta, ondorioz, osasun arreta hobetzeko benetako baliabide bat izateko.
|
|
|
Aukera egonik mundu errealeko pazienteen arretaguneetan datuen bilketa elektronikoa hobetzeko, bai eta analisiak zorrozteko ikuspegi estatistikoak erabiltzeko ere, bereizketa horrek gero eta gehiago mugatzen du ikerketararen emaitzen baliagarritasuna. Derrigorrezkoa da babesa ematea eta ahaleginak indartzea denen inplikazioa lortzeko, lehentasuna
|
eman
diezaiogun ikerketari, jarrerari eta emaitzen hedapenari: osasun zerbitzuen erakundea, profesionalak, pazienteak eta komunitatea bera.
|
|
|
eraginkortasuna ikertzeko lehentasunetako bat ikaskuntzaren ikuspegi dinamikoagoa eta denbora errealekoa lortzeko azpiegitura bat ezartzea da. Beraz, tresna berriak aprobetxatzeak, informazioaren eta komunikazioaren teknologia (IKTak), esaterako, sareko ikuspegi bat
|
eman
liguke, informazioa trukatzeko eta ebidentzia sortzeko.
|
|
|
Esate baterako, homosexualitatea gaixotasuntzat hartu zen hiruroigeta hamarreko hamarkadaren erdialdera arte. Hasieran debekatutako izaeratzat hartu zen, eta beraz, kriminalizatu egin zen; gero, gaixotasun izaera
|
eman
zitzaion, eta, azkenik, normaltasuneko giza kondizio izatera pasa zen. Botere indarrek, feministen mugimenduaren parte hartze nabarmenarekin, kolokan jarri zituzten sexualitate nagusiaren arauak, eta horrek aldaketak ekarri zituen osasunaren eta gaixotasunaren kontzeptuetan.
|
|
|
Alabaina, OMEk 1948an
|
eman
zuen defnizioak, ongizate egoera erabatekoa lortzeari begirakoak, paternalismo kutsua du, eta, nahi gabe, gizartea medikalizatzen laguntzen du. Horrek industria farmakologiko eta teknologikoen alde egitea dakar, baieta osasun sistemaren irismena zabaltzea ere.
|
|
|
Gipuzkoako 638 bikoteez gain, Europako beste herrialdeetako partaideek osatzen dute INMA proiektua, eta guztiek protokolo bat dute elkarrekin (15). Parte hartzaileek baimena
|
eman
zuten ikerketan parte hartzeko eta Donostiako Unibertsitate Ospitaleko Etika Batzordeak onartu zuen Gipuzkoako INMA proiektua.? –
|
|
|
Orain arte identifikatutako lncRNA kopurua oso handia bada ere, haien adierazpena oso ehun eta baldintza espezifikoa denez, ehun ezberdinetan eta zelula estimulu ezberdinen aurrean jartzean (gaixo/ osasuntsu, farmakologikoki tratatua/ kontrola?) adierazten diren lncRNAen deskribapena ezinbestekoa da. Horrez gain, gene kodetzaileek bezala, lncRNAek ere transkripto ezberdinak
|
eman
ditzakete mekanismo ezberdinen ondorioz, transkripto horien guztien identifikazioa eta haiengan eragiten duten mekanismoen ezagutza beharrezkoa izanik. Era berean, lncRNAek zelulan betetzen dituzten funtzioak ezagutzeko ezinbestekoa da ikerketa funtzionalak egitea.?
|
|
|
Azterketa honetan minbiziaren inguruko ikuspegi proteozentrikoaz haratago joan nahi genuke, gene ez kodetzaile hauek eta haien adierazpenaren erregulazioak tumoreen garapenean izan dezaketen garrantzia azpimarratuz. Erregulazio hori maila ezberdinetan
|
eman
daiteke eta esan bezala protagonista ugarirengan izan dezake eragina. Lan honetan, alde batetik, RNA ez kodetzaile luzeen (lncRNA) ezaugarri nagusiak eta minbiziaren garapenean horiek duten garrantzia laburbiltzen saiatuko gara.
|
|
|
Azterlan honek Snoezelen terapiaren inguruko hainbat ikerketa biltzen ditu. Kontzeptuaren deskribapen zehaztua eta Euskal Herriko udalerrietan azken urteotan terapia honi
|
eman
zaion erabilera terapeutikoaren zein pedagogikoaren azalpen orokorra azaltzen dira. Horrez gain, hainbat gaixotasunen aurrean terapia honek ekar ditzakeen efektu mesedegarrien edo mugen eta gabezien deskribapena jorratuko da ikuspuntu kritiko batetik.
|
|
|
Zalantzarik gabe, ekintza hauek garatzeko, instituzioen laguntza behar beharrezkoa da, eta. One Health? leloari jarraituz, abordatze holistiko bat
|
eman
behar zaio arazo larri honi. Horrek ez du esan nahi indibidualki gauza asko egin ezin dezakegunik, ezta gutxiagorik ere.
|
|
|
Zenbait adituren esanetan, osasun sistemako genero isuria profesionalen formazioan eta heziketan genero gaiei esku hartuz saihestuko litzateke (16, 20, 40). Horretarako, jarrera, aurreiritzi eta estereotipoak landu lirateke, eta ikasleei beren interpretazio propioen eta besteenen inguruan hausnartzeko aukera
|
eman
litzaieke, kasu kliniko eta rol jokoak landuz adibidez (16). Gainera, anatomia bezalako irakasgaietan tradizionalki erabilitako eredu eta liburuak aztertu eta birplanteatu lirateke.
|
|
|
Badira ia hiru hamarkada emakumezkoei gizonezkoen aldean proba diagnostiko gutxiago egiten zitzaizkiela eta diagnostiko berantiarra jasotzen zutela argitara
|
eman
zela (4). Zentzu horretan, UNESCOren Genero Berdintasunerako Lehentasunezko Ekintza Plana edota Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzari buruzko ekainaren 1eko 14/ 2011 legea emakumezkoek osasun zerbitzuak jasotzeko dituzten desabantailak gainditzera bideratuta daude, baina estatistikek adierazten dutenez, emakumezkoek artatze eraginkorra jasotzeko aukera gutxiago dute oraindik ere (5, 6).
|
|
|
Horrela, bada, emakumezkoen sintoma, zeinu, kexu eta eskaeren aurrean, osasun profesionalen ziurgabetasunarekiko tolerantzia faltak eta genero aurreiritziek praktika kliniko inkoherenteari bide
|
eman
diezaiokete (8, 9). Norvegiako Unibertsitate Ospitalean erizain eta medikuei egindako elkarrizketa ez egituratuek adierazi zutenez, osasun profesionalek paziente emakumezkoak gizonezkoen aldean eskatzaileagoak direla deritzote, hau da, arreta denbora gehiago hartzen dutela eta behar dutena baino informazio gehiago eskatzen dutela (10).
|
|
|
Kortisol maila elkarrizketa psikologikoaren bezperan jaso zuten parte hartzaileek esnatzerakoan, erritmo zirkadianoagatiko aldakortasuna ekiditeko. Horretarako, listua jasotzeko ontzi bat
|
eman
zitzaien, argibideak eman, eta 4 ºC ra gorde zuten. Kortisol kontzentrazioa zitokinena bezalaxe neurtu zen.
|
|
|
Kortisol maila elkarrizketa psikologikoaren bezperan jaso zuten parte hartzaileek esnatzerakoan, erritmo zirkadianoagatiko aldakortasuna ekiditeko. Horretarako, listua jasotzeko ontzi bat eman zitzaien, argibideak
|
eman
, eta 4 ºC ra gorde zuten. Kortisol kontzentrazioa zitokinena bezalaxe neurtu zen.
|
|
|
1 irudian ikusi daitekeen bezala, denboraldian gabezia maila guztietan tuberkulosiaren intzidentziaren jaitsiera estatistikoki esanguratsua
|
eman
da. Kasuak sexuaren arabera aztertuz gero, berriro ere intzidentziaren jaitsiera nabarmena da, gizonezkoen kasuan joera hori esanguratsua izanik (UAP:
|
|
|
3 taulan aurkezten diren 2003 urteko tasa estandarizatuen arrazoiak 2017koekin alderatuz gero, ikusten da azterturiko lau kintiletan (2.etik 5.era, 1.a erreferentzia izanik) arrazoi hau gutxitu egin dela, jaitsiera handiena 4 eta 5 kintiletan
|
eman
delarik, (2,1etik 1,2ra eta 2,5etik 1,5era, hurrenez hurren).
|
|
|
Horietako kasu batzuetan, tratamendu espezifikoek eraginkortasuna galdu eta horrekin batera sendatzeko esperantza galtzen da. Gaixotasunaren fase terminalari hasiera
|
eman
eta heriotza gertu ikusten da (1).
|
|
2020
|
|
|
Espermatidaren zitoeskeletozko sarea ikertzeari lehentasuna
|
eman
litzaioke. Ezjakintasun handia dago gameto maskulinoaren garapenerako ezinbestekoak diren mikrotubuluzko eta aktinazko zitoeskeletozko egiturei buruz; garraio, polarizazio eta orokorrean haren antolakuntzari buruz gutxi dakigu eta espermatidaren eraldaketa morfofuntzionalaren oinarria dira, alegia.
|
|
|
linfozitoen aktibitate zitotoxikoa indartzen duten antigorputz monoklonalak administratzen dira, hala nola CTLA eta PD hartzaileen inhibitzaile espezifikoak. Immunitate sistemaren estimulazioa eraginez, tumore zelulei eraso dakiekeela proposatu zuten James Allison eta Tasuku Honjo ikerlariei Fisiologiako edo Medikuntzako Nobel saria
|
eman
zieten. Minbiziaren kontra egiteko gorputzaren beraren defentsak berpizten dira, gorputzean edo laborategian sortutako substantziak erabiliz,.
|
|
|
Parte hartzearen inguruko erabakia bigarren elkarrizketa batean adierazi zutela azaldu zitzaien, ordurako Osasun Karpetako pasahitzak eskuragarri edukita (baiezko kasuan). Pasahitzak euren osasun zentroko bezeroen arreta zerbitzuan izapidetzeko jarraibideak
|
eman
zitzaizkien, ahoz eta idatziz.
|
|
|
Horrez gain, ikerketan parte hartzeko interesa erakutsi arren, paziente askok ez zituzten pasahitzak izapidetu. Gogoeta bezala, Osasun Karpeta gehiago ezagutzera
|
eman
litzateke, eta pasahitzak eskuratzeko bideak erraztu.
|
|
|
Ikerketa horren epe luzeagoko emaitzak argitaratu berri dira (27). Bertan, batez beste 5.6 urteko jarraipenaren ondoren GKKN gutxiago
|
eman
dira birbaskularizazio osoko taldean(% 24,0 vs% 37,7, HR: 0,57; KT%95:
|
|
|
12 hilabetetan zehar GKKN aztertu ondoren (hilkortasuna, MIA errepikaria eta birbaskularizazioa errepikatu beharra), S PCI taldean esanguratsuki baxuagoa izan da (HR: 0,56; KT%95: 0,38; p= 0,004). Gutxitze hori birbaskularizaziobeharra gutxitzearen bitartez
|
eman
da (HR: 0,31; KT%95: 0,180, 53; p<0, 0001), hilkortasunean (HR: 1,40; KT%95: 0,63; p= 0,43) eta MIAn (HR: 0,94; KT%95: 0,47; p= 0,87) ez baita desberdintasun esanguratsurik topatu (4 irudia) (28).
|
|
|
Azkeneko etapa horrek garrantzi aipagarria dauka gametoa aukeratzeko tekniken hautaketan. Gai horren inguruko ezagutzak tresnak
|
eman
ahal dizkigu bai LBUTetarako gameto maskulinoaren aukeraketan, bai ernalezintasuna tratatzeko ere.
|
|
|
Adina PGaren garapenean zein progresioan eragin gehien duen faktorea dela jakinik, interesgarria iruditu zitzaigun 2009an aztertu zen lagina 10 urte geroago aztertzea, PGaren kasu gehiago aurkitzeko esperantzaz. Halaber, denbora pasatu ondoren SM zein SEM ezberdinen rola aztertzeak PGaren garapenerako arrisku faktore edo markatzaile gisa joka dezaketen faktoreei buruz informazioa
|
eman
liezagukeelakoan geunden. 2019ko lan horretan, PGaren epidemiologiarako zein asoziatutako arrisku faktoreenganako gerturatze bat egin nahi dugu, betiere, lagin txiki batek dituen mugak kontuan hartuz.
|
|
|
2017an OSAGAIZ osasun zientzien aldizkaria sortzeko prozesuan izan genituen bileretan parte hartu zuen ilusio handiz, baina ondoren ezin izan zion aldizkariaren garapenari nahi adinako denbora
|
eman
. 2019an buru belarri aritu zen OEEko beste kideekin batera Gasteizen egin zen urteroko biltzarra
|
|
|
denboran zehar mantentzen den hiperentzimemia, odolean entzima pankreatikoen igoera nabarmena, fluktuazio handia eta normalizazio iragankorra eta pankreako gaixotasunen inolako ebidentzia kliniko edo morfologiko eza. Emakumeak lasaitua hartu zuen diagnostiko zehatzaren berri
|
eman
genionean, urteetan zehar hamaika proba eta azterketa egin zizkiotelako inolako sintomarik ez izan arren, odolean entzima pankreatikoen balio handiak zituelako soilik.
|
|
|
Gulloren sindromearen bitxitasunak erakarrita eta berari buruzko ikerketa hasiberriek bultzatuta, aurkezpen honen egileok nahasmenduaren berrikusketa egitea erabaki dugu eta Euskal Herrian diagnostikatu diren sindrome honen lehen bi kasuen berri
|
eman
nahi izan dugu, biztanleria zabalean kasu gehiago badirela uste baitugu. Gai horri buruzko informazioa zabalduz osasun langileak eta pertsona arruntak ohartarazi nahi ditugu, kasu hauek azkarrago eta eraginkortasun handiagoz detektatzea errazteko.
|
|
|
Kasu horretan, arreta espezializaturako agendak %hitzorduetako eskuliburuetan% kontsultatuko dituzte hitzorduen kudeatzaileek, eta aukerarik badago, hitzordua horietan
|
eman
; betiere zera egiaztatuta: horrek ez dakarrela luzaroago itxaron beharra, eta hala balitz, erabiltzaileari jakinaraziko zaio eta berak erabakiko du zer egin.
|
|
|
4. Eta zelan ez, hitzorduak emateko arduradunei prestakuntza
|
eman
zaie, eskaintza zelan egin azaltzeko.
|
|
|
Osasun arloko profesionalok medikamentuei eta osasunari buruzko informazio iturri fidagarriak, egiaztatuak eta eguneratuak ezagutu genituzke, eta herritarrei aditzera
|
eman
, eta pazienteei informazioa eman genieke Interneten informazio bila nabigatzean kontuan hartu beharreko alderdiei buruz.
|
|
|
Osasun arloko profesionalok medikamentuei eta osasunari buruzko informazio iturri fidagarriak, egiaztatuak eta eguneratuak ezagutu genituzke, eta herritarrei aditzera eman, eta pazienteei informazioa
|
eman
genieke Interneten informazio bila nabigatzean kontuan hartu beharreko alderdiei buruz.
|
|
|
Gaur gaurkoz, next generation sequencing tekniken garapenak tarteko fenotipo horien detekzio arina eta erraza ahalbidetu du. Horrek gaixotasunaren genetikan sakontzeko aukera
|
eman
du eta diagnosi klinikoarekin batera HF kasu berri ugari agerian utzi ditu.
|
|
|
Osasun arloko profesionalok medikamentuei eta osasunari buruzko informazio iturri fidagarriak, egiaztatuak eta eguneratuak ezagutu genituzke, eta herritarrei aditzera
|
eman
, eta pazienteei informazioa eman genieke Interneten informazio bila nabigatzean kontuan hartu beharreko alderdiei buruz.
|
|
|
Osasun arloko profesionalok medikamentuei eta osasunari buruzko informazio iturri fidagarriak, egiaztatuak eta eguneratuak ezagutu genituzke, eta herritarrei aditzera eman, eta pazienteei informazioa
|
eman
genieke Interneten informazio bila nabigatzean kontuan hartu beharreko alderdiei buruz.
|
|
|
Gaur gaurkoz, next generation sequencing tekniken garapenak tarteko fenotipo horien detekzio arina eta erraza ahalbidetu du. Horrek gaixotasunaren genetikan sakontzeko aukera
|
eman
du eta diagnosi klinikoarekin batera HF kasu berri ugari agerian utzi ditu.
|
|
|
Euskara lehenetsita daukan pazientearen kasuan, softwarean identifikatuta azalduko da © ikurrarekin. Kasu horretan, arreta espezializaturako agendak %hitzorduetako eskuliburuetan% kontsultatuko dituzte hitzorduen kudeatzaileek, eta aukerarik badago, hitzordua horietan
|
eman
; betiere zera egiaztatuta: horrek ez dakarrela luzaroago itxaron beharra, eta hala balitz, erabiltzaileari jakinaraziko zaio eta berak erabakiko du zer egin.
|
|
|
4. Eta zelan ez, hitzorduak emateko arduradunei prestakuntza
|
eman
zaie, eskaintza zelan egin azaltzeko.
|
|
|
Adina PGaren garapenean zein progresioan eragin gehien duen faktorea dela jakinik, interesgarria iruditu zitzaigun 2009an aztertu zen lagina 10 urte geroago aztertzea, PGaren kasu gehiago aurkitzeko esperantzaz. Halaber, denbora pasatu ondoren SM zein SEM ezberdinen rola aztertzeak PGaren garapenerako arrisku faktore edo markatzaile gisa joka dezaketen faktoreei buruz informazioa
|
eman
liezagukeelakoan geunden. 2019ko lan horretan, PGaren epidemiologiarako zein asoziatutako arrisku faktoreenganako gerturatze bat egin nahi dugu, betiere, lagin txiki batek dituen mugak kontuan hartuz.
|
|
|
linfozitoen aktibitate zitotoxikoa indartzen duten antigorputz monoklonalak administratzen dira, hala nola CTLA eta PD hartzaileen inhibitzaile espezifikoak. Immunitate sistemaren estimulazioa eraginez, tumore zelulei eraso dakiekeela proposatu zuten James Allison eta Tasuku Honjo ikerlariei Fisiologiako edo Medikuntzako Nobel saria
|
eman
zieten. Minbiziaren kontra egiteko gorputzaren beraren defentsak berpizten dira, gorputzean edo laborategian sortutako substantziak erabiliz,.
|
|
|
Espermatidaren zitoeskeletozko sarea ikertzeari lehentasuna
|
eman
litzaioke. Ezjakintasun handia dago gameto maskulinoaren garapenerako ezinbestekoak diren mikrotubuluzko eta aktinazko zitoeskeletozko egiturei buruz; garraio, polarizazio eta orokorrean haren antolakuntzari buruz gutxi dakigu eta espermatidaren eraldaketa morfofuntzionalaren oinarria dira, alegia.
|
|
|
Azkeneko etapa horrek garrantzi aipagarria dauka gametoa aukeratzeko tekniken hautaketan. Gai horren inguruko ezagutzak tresnak
|
eman
ahal dizkigu bai LBUTetarako gameto maskulinoaren aukeraketan, bai ernalezintasuna tratatzeko ere.
|
|
|
Horretarako, aurreko fasean sortutako corpusa gehituko dieguhastapeneko itzultzailearen sorkuntzan erabilitako baliabideei. Hasierako itzultzaile hori garatu genuenetik, sektorean aurrerapauso nabarmenak
|
eman
dira, eta aurrerapauso horiek Itzulbide proiektuan ere eragin positiboa izango dutela aurreikusten dugu. Horretaz gain, sortuko diren arazo espezifikoetarako soluzioak proposatuko ditugu, hala nola terminologia espezifikoaren erabilera.
|
|
|
Alor klinikoko hiztegi espezializatuak: corpusa balira bezala, hiztegiko sarrerak
|
eman
dizkiogu itzultzaileari, terminologia espezializatua ikas dezan. Kontuan izan, itzultzaileak entrenamenduan
|
|
|
Emaitzak ebaluatzeko, proiektuaren hasieran
|
eman
diren bi adierazleak neurtu dira.
|
|
|
Osatutako prezipitatu kopurua serum laginean dagoen antigeno kontzentrazioarekiko alderantziz proportzionala denez, aztertzen den laginaren neurketa ez da zuzena izaten eta emaitza akasdun baxuak
|
eman
daitezke.
|
|
|
Horrela, eratutako diluzioa aztertzean, fenomeno hau berriz agertzea saihesteaz gain, emaitza erreala lortzen da. Aurrez zegoen emaitza zuzendu behar da eta, hutsegitea garaiz detektatu ez bada, gertatutakoaren berri
|
eman
behar zaie pazientearekin lotura duten osasun langileei. Horrek osasun erabaki okerrak hartzea eragotz dezake, baita okerreko diagnostiko eta tratamenduak prebenitu ere.
|
|
|
hasieratik sortu diren talde dinamikak bultza ditzake. Irekia: ikasle berriak sartu eta taldeen artean aldaketak
|
eman
daitezke, orekatuak egon daitezen. Ikasle berri bat sartzen den bakoitzean, irakasleak arauak azaldu dizkio, baita gainerako ikasleei aurretik emandako formakuntza ere.
|
|
|
Zailtasun horien aurrean, eta CSEk piztutako interesaz eta jakituriaz baliatuta, Eusko Jaurlaritzari eskatu genion berrikuntza proiektu gisa finantza zezan. Horrela, 2017ko udazkenean, zentroetan formakuntza nola
|
eman
pentsatzen hasi ginen.
|
|
|
Eskala horiei esker, lehen aipatutako jarrera arazoen eta zailtasunen argazki erreala lortu da. Formakuntza eskaini ostean, aldaketak
|
eman
diren ala ez ikusiko da. Hori izango da proiektuaren funtsa eta atal garrantzitsuetako bat.
|
|
|
Informazio gehiegi dute egungo gazteek. Baina, informazio pila horri zentzua
|
eman
behar zaio, eta garrantzia zerk duen identifikatzen lagun dezakete irakasleek eta, batez ere, horri guztiari nola heldu eta informazioa nola egituratu.
|
|
|
Erresilientzia programak, gaixotasun mentalen prebentziora baino, babesera eta sustapenera daude bideratuta. Interbentzioak askotarikoak izan daitezkeen arren, guri programa unibertsala interesatzen zaigu, eskola mailan
|
eman
daitekeen programa, hau da, ikasle guztiek jasoko duten formakuntza programa.
|
|
|
Aurrera jarraitu aurretik, 1986an hezkuntza arloan
|
eman
zen eta aurrerago berriro errepikatu den definizioa azpimarratuko dugu (Elias et al.): CSE da emozioak ezagutu eta maneiatzeko oinarrizko abilezien bereganatze prozesua, alegia, helburu positiboak ezarri eta lortu, besteen ikuspegira gerturatu, erlazio positiboak sortu eta mantendu, erabaki egokiak hartu eta egoerak era egokian maneiatzeko formakuntza.
|
|
2021
|
|
|
Sendagaia ez dago eskuragarri estatuan, baina behar dugun indikazio horretarako eskuragarri dago legalki beste herrialde batean. Honenbestez, salbuespen gisa Sendagai eta Osasun Produktuen Espainiar Agentziak (SOPEA) Espainian merkaturatzen ez den sendagai hori eskuratzeko aukera
|
eman
dezake.
|
|
|
Osagaiz 2021 5 bolumena zk.
|
eman
behar du. Kasu guztietan bezala tratamendu hauek tramitatzeko ospitaleko aginteen baimena eta gaixoaren onespena derrigorrezkoak dira. Aldi baterako erabilera baimena:
|
|
|
Kolesteatoma jatorri ezberdineko erdiko belarrian hazten den epitelio ezkatatsu keratinizatuaren bilduma da, tamaina eta kokapenaren arabera klinika zabala
|
eman
dezakeena. Kolesteatomaren tratamendua kirurgikoa da, eta tinpanoplastia edota mastoidektomia dira aukerako teknikak.
|
|
|
arrazoi terapeutiko edo estetikoengatik A edo B toxina ziztatzean gertatzen da (3,4). Botulismoa eragile biologiko terrorista gisa: toxina aerosol moduan zabalduta edo ur eta elikagaien kutsaduraren bidez (3). Ez da pertsonen arteko transmisioaren ondoriozko kasuen berri
|
eman
.
|
|
|
Toxina honen intoxikazioaren aurkako tratamendu espezifikoa antitoxina botulinikoa da (7). Diagnostiko klinikoa egin eta ahal den lasterren
|
eman
behar da eta, susmoa altua bada, ez zaie proba osagarrien emaitzei itxarongo, egoera hobetzeko aukera gutxiago izango baititugu, administrazioa atzeratzen bada. Zaldien serumetik eratorritako produktua da eta% 20k anafilaxia edo III. motako hipersentikortasuna sor dezakeenez, administrazioaren aurretik sentsibilizazio probak egitea gomendatzen da.
|
|
|
Arraroa, prebalentzia baxua izaten jarraitzen duen arren, oso hilgarria izan daitekeenez eta intoxikazio honen aurkako tratamendu espezifikoa, euskarri neurriez gain, antitoxina botulinikoa denez, garbi susmatzen denean lehenbailehen ospitaleratu eta antitoxina
|
eman
behar da.
|
|
|
Etanola aukerako tratamendutzat hartzen da. Ahotik zein zainbarnetik (bide zentraletik, osmolaritate handia duelako)
|
eman
daiteke. Alkohol deshidrogenasak metabolizatzen du eta entzima horrekiko 10 bider afinitate handiagoa du etanolak, metanolak baino, horrela inhibizio lehiakorra sortzen da bi alkohol horien artean toxikotasunaren erantzuleak diren metanolaren bi metabolitoen (formaldehidoa eta azido formikoa) eraketa blokeatuz.
|
|
|
Ez du efektu hepatotoxikorik sortzen eta etanolarekiko abantaila batzuk ditu: maneiatzeko erraza da, ahotik zein zain barnetik
|
eman
daiteke, ez du sedazioa handitzen, hipogluzemia eragiteko arrisku txikiagoa du eta gehiegizko likidoekin eta hemodinamikoki ezegonkorrak diren intoxikatuetan arazo gutxiago sortzen ditu. Fomepizolaren eragozpen nagusia kostu ekonomiko handia da (19).
|
|
|
Koadro neurologikoa, shocka eta azidosi metaboliko larria nahikoak dira susmoa bideratzeko eta alkoholismo aurrekariak, edo alkohol kontsumoaren susmoak, are gehiago laguntzen du diagnostikoa zehazten. Oinarrizko tratamenduari hasiera
|
eman
behar zaio eta odol analisia ere egiten da. Osmol gap emaitza altuak, metanol neurketarik ezean, diagnostikoa bideratzen du.
|
|
|
Pazienteari eta bere familiari alterazio genetikoaren berri
|
eman
zitzaien eta hormona bidezko terapia hasi zuen testosterona zipionato bidez, 50 mg/ hileko dosian. Hilabete batzuk geroago, dosia igo zuten, 100 mg/ hileko.
|
|
|
Editorialean aipatu nahi nuen baita ere Euskararen egunean ospatutako ekitaldi batean Osakidetzako Donostialdea ESIak OSAGAIZ aldizkariari sari bat
|
eman
ziola euskararen erabilera eta normalizazioa sustatzen duelako. Irudian ikus daitezke erredakziobatzordeko Izaskun Elezgarai eta Joxerra Furundarena saria jaso berritan.
|
|
|
3 Ahotiko medikamentuak ematea: nola eta noiz
|
eman
–
|
|
|
Oro har, medikamentu bat Fitxa Teknikoan (FT) deskribatutako baldintzen arabera
|
eman
behar da. Hala ere, egoera jakin batzuetan zaila izan daiteke medikamentu bat baimendutako erabilerabaldintzei jarraituz ematea.
|
|
|
Erantzun terapeutikoa egokia bada, ez da hain garrantzitsua kontuan hartzea medikamentuak noiz
|
eman
behar diren edo zer interakzio izan ditzaketen.
|
|
|
2017ko ekainean antolatu genuen lehenengo edizioa. Aramaioko familia medikua den Aitor Montesek
|
eman
zigun ideia. Aitorrek argi ikusten zuen Akademiatik ebidentziak mahaigaineratu behar zirela gai honetan.
|
|
|
osasun profesional ona ala euskalduna?" galdera oker formulatuta zegoela, antzua zela eta gure hiztegitik ezabatzeko arrazoi akademiko zientifikoak proposatu behar genituela. Horri buelta
|
eman
nahi genion eta horretarako estrategia diseinatzen hasi ginen.
|