|
2016
|
|
|
Informazio izenpetu bat aireratzen denean, ezin daiteke aldatu, sinatzaileek baimena
|
eman
ezean. Edizio arrazoiengatik edukia aldatu beharra egonez gero, informazioa sinatu gabe emango da.
|
|
|
3.5 Teleprinter bidezko sinaduran ez da ezizenik, izengoitirik edo forma hipokoristikorik erabiliko, arduradun editorialek berariazko baimenik
|
eman
ezean.
|
|
|
2.4 Gainerako kultur erreferenteak bezala, errege erreginen izenak, aita santuen izenak eta santu santen izenak testuaren hizkuntza berean
|
eman
behar dira, ez jatorrizko hizkuntzan.
|
|
|
Kazetariak ez die zabalkunderik
|
eman
behar tradiziorik eta zentzuzko oinarririk gabeko toki izenei. Surflariek, adibidez, tokiko tradizioaren jakitun egon gabe, hainbat izen ustel asmatu dituzte.
|
|
|
14 art. Estatutuak emandako botoen gehiengo soila lortzen badu, Zuzendaritza Nagusiak Administrazio Kontseiluari helaraziko dio testua, behin betiko onespena
|
eman
dezan. Onetsi eta gero, testuak unean bertan izango du indarra.
|
|
|
Estilo liburu hau hirugarren belaunaldikoa da, tratamendu informatiborako jarraibideak
|
eman
eta ikuspegi multimedia aplikatzen duelako. Aldaketa teknologiko eta sozialek lan hau bizia eta dinamikoa izan dadin eta aldian aldian egunera dadin eskatzen dute.
|
|
|
b. Informazioa eta iritzia banatzea eta bereiztea, eta, iritziaren kasuan,
|
eman
duenpertsona identifkatzea.
|
|
|
EiTB da Euskal Autonomia Erkidegoko komunikazio erakunde publikoa, bertoko informazio marka erreferentziazkoa, eta, hala den aldetik, kazetariari bere lanbidean jardutea erraztu behar dio, eta egoera kritikoetan babesa
|
eman
.
|
|
|
Adierazpen eskubidearen eta informazio eskubidearen defentsan, EiTBko profesionalak herritarren bitartekari izango dira, egia zabaldu eta jakin dadin. Lehentasuna garrantzi publikoa duten gaietan ipiniko da; ahalegin guztiak egingo dira gobernuek eta erakundeek gizartearen interesekoa izan daitekeen informazio guztia
|
eman
dezaten. Independentzia profesionala kontraprestazioen aurkakoa da.
|
|
|
EiTBren informazioek ez dute inola ere bultzatuko ez gorrotoa, ez diskriminazioa, arrazoitzat generoa, arraza edo bestelako zirkunstantzia pertsonal edo sozialen bat
|
eman
zein eman ez. EiTBren informazioek begirunea izan behar diete giza duintasunari eta balio demokratikoei, batik bat emakumezkoen diskriminazioa dakarten jokabideak ezabatzeari dagokionez4.
|
|
|
EiTBren informazioek ez dute inola ere bultzatuko ez gorrotoa, ez diskriminazioa, arrazoitzat generoa, arraza edo bestelako zirkunstantzia pertsonal edo sozialen bat eman zein
|
eman
ez. EiTBren informazioek begirunea izan behar diete giza duintasunari eta balio demokratikoei, batik bat emakumezkoen diskriminazioa dakarten jokabideak ezabatzeari dagokionez4.
|
|
|
Etorkinak ikusgai egiteko, haien arazo eta bizi baldintzen berri
|
eman
behar da, eta haiek gizarteari eskaintzen dizkioten balio sozial, kultural eta ekonomikoak nabarmendu behar dira.
|
|
|
Kontu handiz jokatu behar da, eta ez zaie sinesgarritasunik edo itxura zientifkorik
|
eman
behar portaera jakin batzuk legitimatzea edo kontsumo zehatz batzuk sustatzea beste helbururik ez duten diskurtsoei, adibidez,« ikerketa batek erakutsi du alkoholak sexu harremanak hobe ditzakeela» erakoei. Halako informazioak ematean, ikerketaren izena eta egilea zehaztu behar dira.
|
|
|
Artxiboko materialak eta irudien errepikapena kontu handiz baliatuko dira, pertsona jakin baten gaineko pertzepzio okerrik ez eragiteko. Adibidez, hordituta grabatu zuten pertsona baten irudia ezin daiteke
|
eman
alkoholismoaz hitz egiten den bakoitzean.
|
|
|
Gertakari eta prozesu judizial garrantzitsuak gogora ekartzean, kontuan hartuko da inplikatuei min
|
eman
dakiekeela.
|
|
|
Ez da atxiloketa edo prozesu judizial batean inplikatutako pertsonen identifkazioa
|
eman
behar, datu hori zabaltzea justifika dezakeen entzute edo proiekzio publikoa dutenean izan ezik. Egokitzat jotzen bada, informazioa testuinguruan kokatzen lagunduko duten inizialak edo datuak eman daitezke, baina horrek ez du kolektibo jakin bat estigmatizatzeko balio behar.
|
|
|
Ez da atxiloketa edo prozesu judizial batean inplikatutako pertsonen identifkazioa eman behar, datu hori zabaltzea justifika dezakeen entzute edo proiekzio publikoa dutenean izan ezik. Egokitzat jotzen bada, informazioa testuinguruan kokatzen lagunduko duten inizialak edo datuak
|
eman
daitezke, baina horrek ez du kolektibo jakin bat estigmatizatzeko balio behar.
|
|
|
Prozesu judizial bati buruzko informazioak ez du oinarririk
|
eman
behar epaiketa paraleloak egiteko.
|
|
|
Konexioaren hasieran, zuzeneko emankizuna eragin duen informazioak zer garrantzi eta zer berezitasun dituen azalduko da. Oro har, espazioari eta denborari buruzko erreferentziak
|
eman
behar dira, hala nola «minutu gutxi barru hasiko da plaza honetan bertan...», «une honetan euria ari du hipodromoan...», eta abar.
|
|
|
Ez da zilegi, zuzeneko konexioaren aitzakian, pertsonengana gerturatzea eta pantailan agerraraztea, egiazko baimenik eskatu barik eta uko egiteko aukera
|
eman
barik.
|
|
|
Legebiltzarreko debateen emankizun grabatuetan edo haien gaineko informazioetan talde bakoitzari
|
eman
beharreko antena denbora, bestalde, bakoitzak Eusko Legebiltzarrean duen ordezkari kopuruaren araberakoa izango da (Euskal Irrati Telebista sortzeko Legearen 22 art.).
|
|
|
Hauteskunde egunean zehar ematen den informazioan, gai orokorrak bakarrik aipatuko dira, esate baterako, hauteskundeetarako mekanismoak eta prozedurak, mahaien eraketa, herritarren... Egun horretan zabaltzen diren informazioek ez dute biderik
|
eman
behar aukera politiko baten alde edo kontra bozkatzeko gonbit modura uler daitezen.
|
|
|
Edozelako gatazka bat dagoenean eta, beraz, jarrera bi edo gehiago daudenean, oso garrantzitsua da hala jokatzea. Auzian diren alderdietako batekin harremanetan jartzerik ez badago, horren berri
|
eman
behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
Sarrerak arreta erakartzeko eta jakin mina pizteko balio behar du. Albiste osoaren laburpena eskain dezake; edo albistearen parte bat baino ez, gainerako guztia ondoren
|
eman
dadin.
|
|
|
Interpretazioa eta iritzia ez dira nahastu behar. Kroniketan iritziak albo batera utzi behar dira; zer gertatu den kontatzeari
|
eman
behar zaio lehentasuna.
|
|
|
Kronikariak, zer gertatzen ari den azaltzeaz gain, hitz egiteko aukera
|
eman
behar die protagonistei eta lekukoei.
|
|
|
2.15 Gertakizun garrantzitsuei buruzko zuzeneko kronika minutuz minutuko formatua erabiliz egin daiteke. Esaldi laburrei eta etengabeko eguneratzeari esker, informazioa bertatik bertara
|
eman
daiteke, bai eitb.eus en, bai sare sozialetan.
|
|
|
Kasu jakinetan, sekretu profesionala eraitsi daiteke: frogatutzat uzten bada iturriak informazio faltsua
|
eman
duela nahita, edo bide bakarra bada inoren segurtasunaren, osasunaren eta askatasunaren kontrako delitu bat eragozteko.
|
|
|
Sekretu profesionala, kazetariak ez ezik, kazetariarekin harremana edukitzeagatik iturriak identifikatzeko datuak ezagut ditzaketen pertsonek ere gorde behar dute. Sekretu profesionalak, iturriaren izena ez ezik, beraren identitatearen berri
|
eman
dezaketen oharrak, dokumentuak eta bestelako euskarriak ere babesten ditu.
|
|
|
Parte hartzeren baterako herritar batek bere datu pertsonal guztiak
|
eman
behar baditu, EiTBk datu horien konfidentzialtasuna gorde du. Datu horiek, gainera, ezin izango dizkio beste talde, enpresa edo erakunde bati transferitu, EiTBren barrukoak zein kanpokoak izan.
|
|
|
Datu horiek, gainera, ezin izango dizkio beste talde, enpresa edo erakunde bati transferitu, EiTBren barrukoak zein kanpokoak izan. Halaber, EiTBk datuok ikusteko, zuzentzeko, ezeztatzeko eta aurka egiteko aukera
|
eman
behar du. Oroz gain, nahitaez errespetatu du Datuen babesari buruzko Lege organikoak, lege hori garatzeko xedapen eta araudiek eta etorkizunean gaiari buruz atera daitezkeen gainerako arauek ezartzen dutena12.
|
|
|
Audientziari lehergailu abisuen edo bestelako mehatxuen berri
|
eman
baino lehen, aintzat hartu da alarma soziala sortzeko arriskua.
|
|
|
Kontuan hartu beharra dago ekintza hauen ondorioak deskribatzen dituzten eszenen ikusizko eta/ edo entzunezko inpaktua. Irudiek zehatz erakutsi behar dituzte gertaerak, eta minaren eta sufrimenduaren berri
|
eman
behar dute, baina horretan atsegin hartu gabe.
|
|
|
Lan prebentzioaren arloan ezartzen diren zehapenen berri
|
eman
behar da, nahiz eta zigorra ekarri duen gertakaria aspaldikoa izan. Gomendagarri da, etorkizuneko informazioei begira, testuinguru gisa balio dezaketen datuak biltzen joatea.
|
|
|
Informazio iturria beste komunikabide bat izanez gero, hura aipatu behar da, eta haren esteka
|
eman
, bai informazioa bestelako daturik erantsi gabe ematen denean, bai norberaren informazioak gehitzen direnean. Nolanahi ere, taldeko gainerako kanalak lehenetsi behar dira beti informazio iturri gisa.
|
|
|
Politikari, artista, kirolari, aditu eta gainerako aurpegi ezagunak hedabideetan euskaraz hitz egiten ateratzeak hizkuntzari prestigioa
|
eman
diezaioke, interes informatiboari iruzur egin ezean, behintzat.
|
|
|
Pieza editatuetan, EiTBren Estilo Liburuan jasotako irizpideei jarraitu behar zaie. Adierazpenen tratamendurako irizpideok aukera ematen dute errealitatea euskaraz kontatzeko, denbora guztian itzultzen ibili beharrik gabe eta gaztelaniaren etengabeko presentziari bide
|
eman
gabe.
|
|
|
Ez da zabalduko audientziaren sentsibilitateari min
|
eman
diezaiokeen irudi edo soinu gordinik.
|
|
|
Biktimen eta desagertutakoen identitatea ezagutzera
|
eman
baino lehen, senitartekoek eta lagunek izan dute horren berri. Ez da eskainiko biktimak nahigabe identifika dezakeen irudirik (biktimen gauzak, ibilgailu matrikulak...).
|
|
|
Ez da xehetasunik
|
eman
behar erabilitako suizidio metodoari buruz. Ez da erakutsi behar biktimaren argazkirik edo irudirik, eta, are gutxiago, suizidio oharrik.
|
|
|
Informazioari agintea eta sinesgarritasuna
|
eman
nahi zaionean, berdin berdin erabiliko dira gizonezko ahotsak zein emakumezko ahotsak.
|
|
|
1.1 Indarkeria matxista ez da agresio bat jazotzen denean bakarrik agertuko albistegietan; gaiarekin zerikusia duten ekimen guztien berri
|
eman
behar da: erakundeen kanpainak, prestakuntza egitasmoak, publizitate kanpainak, poliziaren edo epaileen jarduerak e. a.
|
|
|
Teknologiak ez du intimitatea urratzeko biderik
|
eman
behar, ezta toki publikoetan ere. EiTBko profesionalek ezin dezakete teleobjektiborik edo irismen luzeko mikrofonorik erabili, irudi eta soinu pribatuak grabatzeko.
|
|
|
Gertaerak jazo diren lekutik, kaltedunengandik edo lekukoengandik hurbil egoteak ez du gure neutraltasuna arriskuan jarri behar. Kazetariek ez dute gertaeretan parte hartu behar, eta ez dute iritzirik edo uste pertsonalik
|
eman
behar. Infotenimendutzat jotzen diren saioetan soilik har dezakete parte kazetariek gertaeretan.
|
|
|
eitb.eus en artxibo digitalak testuingurua
|
eman
diezaioke aktualitateari. Ahal den neurrian, albiste bakoitzari gai beraren gaineko albiste zaharragoen estekak erantsiko zaizkio.
|
|
|
Gaur egungo gertaeren berri emateko irratiko eta telebistako edukiak erabiltzen direnean, datu hauek zehaztu behar dira: edukiok hartu diren saioaren izenburua, noiz
|
eman
zen, eta informazioa ondo ulertzeko behar diren beste guztiak.
|
|
|
Aparteko kasuak dira berremanaldia ez multidifusioa eta amaitutako piezak berriz erabiltzea saio berriak osatzeko. Horrelakoetan, edukia lehen aldiz noiz
|
eman
zen adierazi behar da, edo, bestela, informazioa ondo ulertzeko behar diren datu guztiak zehaztu behar dira. Iragana ironiaz edo umorez erakusten duten saioek maiz baliatzen dute artxiboko materiala, baina ikus entzunezkoen egungo kulturari jarraiki egin behar dute; adibidez, irudi odoltsuen gordintasunaren aurreko tolerantzia maila nabarmen aldatu da azken hamarkadetan.
|
|
|
3.6 Halaber, kontuan eduki behar da balitekeela pertsona batek, behin bere irudia grabatzeko baimena
|
eman
arren, grabatutakoa berriro agertzeko eragozpena izatea, batik bat, gai jakin batzuei dagokienez (gaixotasunen bat, adikzioren bat).
|
|
|
Beti
|
eman
behar da irudien jatorriaren berri, ahoz edo idazkunez («X k utzitako irudiak»).
|
|
|
Komunikabideen eta sare sozialen arteko harremanak noranzko bietan gertatu behar dira: irratian, telebistan eta webgunean sare sozialetako jardueren berri
|
eman
behar da, eta sare sozialek EiTBren edukiak sustatu behar dituzte. Albistegietako idazkunetan, aukeran dago Taldearen webgunearen helbidea ipintzea, edo hedabidearena, edo programarena.
|
|
|
74 art. Informazioaren profesionalei aholkua eta laguntza
|
eman
behar diete dagozkien eskubide eta betebeharren inguruko arazoetan.
|
|
|
27 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz
|
eman
dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio.
|
|
|
10 art. Korrespontsalietan lan egiten dutenek edo hauteskunde egunean kanpoan daudenek postaz
|
eman
dezakete botoa. Botoa balioduna izan dadin, gutun azal itxi batean sartu da gutun azal handiago baten barruan, hauteslearen NANaren fotokopiarekin batera, eta handia Hauteskunde Batzordeari bidali zaio.
|