|
2001
|
|
|
Ezberdintasun horrek, Espainiako Estatuan baino handiagoa, parekatzeko joera izan du: lehen epealdian (1976), langabeziaren tasak gogor egin zuen gora gizonengan nahiz emakumeengan; bigarren epealdian (1986), langabeziak behera egin zuen gizonen artean, baina ez emakumeen artean; hirugarren epealdian (1992), gizonezkoen langabezia
|
emakumeena
baino gehiago hazi zen; laugarren epealdian(), langabeziak behera egin zuen bi esparruetan, eta ezberdintasunak parekatzera jo zuen.
|
|
2002
|
|
|
Lan eskaintzari dagokionez, kontuan hartu behar da emakumeek lan merkatuan duten partaidetzak izandako eraldaketa. Hego Euskal Herrian, Europako Batasuneko herrialde guztietan bezala, oraindik ere gizonezkoen partaidetza
|
emakumeena
baino handiagoa da lan merkatuan, nahiz eta, emakumeen eta gizonezkoenpartaidetzaren berdintze joera somatzen den. Dena den, denbora partzialekoenplegu gehienak emakumeek dauzkatenez, berdintasun joera hori puztua agerdaiteke eta ezberdintasunez betea.
|
|
2004
|
|
|
Halaber, azaldu dute, orain arte gomendatutakoa kontuan hartuta, ariketa erregularra ez dela nahikoa gehiegizko pisuari lotutako osasun arazoak eragozteko; izan ere, astean hiru ordu eta erdi baino gutxiagoko ariketak egiten dituzten emakumeak garaiz aurretik hiltzeko arriskuan daude, jarduera fisiko handiagoa duten emakumeak baino %91 gehiago. Inolako ariketarik egin ez zuten emakume lodiei erreparatzen badiegu, garaiz aurreko heriotza tasa %142ko pisu normala zuten
|
emakumeena
baino handiagoa izan zen. Gainera, ikerketak erakutsi du ariketa erregularrak ez direla aski gizentasunari zuzenean lotutako arazo kardiobaskularrak saihesteko.
|
|
|
Banuen, ordea,
|
emakumeena
baino gai lehenagokorik eta premiazkoagorik. Izan ere, Montse mespretxatzen nuèn bezainbat mespretxatzen nuen neure burua ere, hain izan bainintzen lerdoa eta ergela.
|
|
2006
|
|
|
Smeetsek 12 gizonek eta 12 emakumek aztertu zuten txokolate tabletak kontsumitzeko gosea/ asetasuna binomioak duen eragina. Gizonen goseak
|
emakumeena
baino gehiago irauten duela ohartu zen; hala ere, «bi generoek, garuna ez den beste eremu batzuetan jateko gogoa araututa egon arren, txokolate kantitate oso antzekoak kontsumitu zituzten». Txokolate gehiago Suitzako adituek txokolate beltzaren kontsumo erregularrari arazo kardiobaskularretarako prebentzio gaitasuna ematen diote Saltoki edo gozotegietan aurki ditzakegun txokolate moten artean, txokolate beltzak beti goretsi izan ditu osasun arloko goresmen onenak.
|
|
2007
|
|
|
Langile Autonomoen Erregimen Bereziaren arabera (RETA), joan den urtarrilean 2.400 alta inguru erregistratu ziren. Lan bizitzako beste arlo batzuetan bezala, bere kontura lan egiteko erabakia hartzen duen gizonezkoen sektorea
|
emakumeena
baino handiagoa da. Erregistratutako autonomo guztietatik, bi milioi baino gehiago gizonak dira, eta emakumeak, berriz, ez dira milioira iristen.
|
|
2008
|
|
|
5 EAEko biztanleria osoan gizonezkoen portzentajea
|
emakumeena
baino pixka bat handiagoa da 3034 adin tartera arte, eta 35 eta 39 urteen artean portzentajeak parekatu egiten dira. 60 urtetik gora emakumeen portzentajeak hazkunde handia du.
|
|
|
Piramidea 2 eta 29 urte bitarteko seme alaben adinaren eta sexuaren arabera lantzean (2 irudia), zenbait diferentzia ikus ditzakegu zenbaki absolututan, gizonezkoen kopurua
|
emakumeena
baino handiagoa delako. Baina portzentajeen balioei begiratzen badiegu lehen hizkuntzaren banaketari dagokionez adin talde desberdinetan ere sexuak ez du aldaketa adierazgarririk eragiten, adin talde bakoitzaren barruan, bi sexuentzat lehen hizkuntzaren portzentajea antzekoa delako.
|
|
|
Latinoamerikako egoera psikosoziala beste
|
emakumeena
baino hobea da. Hauek jabetzen dira gainerako herrialdeetatik datozen emakumeekiko duten abantailaz gaztelania jakiteagatik.
|
|
|
Hala ere, kontuan hartu behar da zaintzaileen %82 emakumeak direla, eta %18 baino ez gizonezkoak. Hala, tratu txarren prebalentzia handiagoa da gizonen artean(% 6,38)
|
emakumeena
baino(% 4,2).
|
|
|
Epea zortzi hilabete eta erdira luzatzen da sektore publikoan, eta 6,7ra jaisten da sektore pribatuan. Harrigarria da eremu publikoan gizonezkoen eszedentzia bederatzi hilabetera iristea eta
|
emakumeena
baino handiagoa izatea (7,7 hilabete). Eremu pribatuan, emakumeen baimena gizonena baino hilabete handiagoa da.
|
|
2009
|
|
|
Ahots bat neskarena edo mutilarena den jakiteko haren tinbrea entzuteanahikoa da. Mutilaren laringea
|
emakumeena
baino handiagoa eta zabalagoa da.Laringe luzeagoko ahots kordek maiztasun gutxiagoz bibratzen dute eta tonugrabeagoa ematen dute.
|
|
|
Magrebeko emakumeek bizi duten egoera lanaren eta baimenen inguruanberdintsua da Ekialdeko europarrenarekin konparatuta, bakarrik erdiak bete ditubehar horiek; hala ere, haien prestakuntza eta lan egoera oso desberdinak dira.Magrebtarrek ikasketa maila txikiagoa dute eta gehienek ez zuten etxetik kanpolan egiten beren herrialdean zeudenean. Latinoamerikako emakumeen egoerapsikosoziala beste
|
emakumeena
baino hobea da, agian, haien emigrazio sareakhandiak eta kalitatezkoak direlako. Sare horiek zailtasunak daudenean babestendituzte eta leku ezezagun batean informazioa eta laguntza ematen diete.
|
|
|
Ikasle horiek 26 eta 35 urte bitarteko ikasleak dira (guztizkoaren %40), eta emakumeen ehunekoa gizonena baino handiagoa da (%64 eta %36, hurrenez hurren). Datu hori bereziki garrantzitsua da, atzerriko biztanleria osoan gizon kopurua (%53) handiagoa baita
|
emakumeena
baino (%47). Ikastaro horietan ikasle atzerritar gehien dituzten probintzien artean daude Madril (%19), Bartzelona (%16), Alacant (%7), Valentzia (%6), Balearrak (%5) eta Malaga (%5).
|
|
|
Azterlan baten arabera, arrisku maila substantzia horren tasa normalak dituzten
|
emakumeena
baino hiru aldiz handiagoa da.
|
|
2010
|
|
|
% 13,6k lan egiten zuen haiek uzteko unean, eta% 19,7k ez zuen ordaindutako lanik aurkitu. Gizonen ehunekoa
|
emakumeena
baino handiagoa izan zen, bai ikasketak amaitzean enplegua hasi bazuten (%67, 3 eta %63, 6, hurrenez hurren), bai ikasketak uzteko unean lan egiten bazuten (%14, 1 eta %13, 1, hurrenez hurren). Lana aurkitzeko gutxienez urtebete behar izan zuten emakumeen ehunekoa gizonena baino handiagoa izan zen, %51, 1, eta %48, 8 Gainera, gizonen% 29,1ek lana lortu zuen ikasketak amaitu eta hilabete baino lehen, eta emakumeen% 26,9k.
|
|
2011
|
|
|
Bitxia bada ere, 45 urtetik gorako elkarrizketatuek baino gehiago gastatuko dute (76 euro, batez beste) gazteenek (66 euro, batez beste). Sexuen arabera, gizonen aurrekontua
|
emakumeena
baino %15 handiagoa izango da: 78 euro, batez beste, eta 68 euro, batez beste.
|
|
|
Sexuaren arabera, 2010ean ezgaitasun ziurtagiria zuten emakumeen langabezia tasa(% 24,9) handiagoa zen gizonena baino(% 22,3). Bestalde, ezgaitasun ziurtagiria zuten gizonen enplegu tasa
|
emakumeena
baino zortzi puntu handiagoa zen. Pertsona ez aktiboen kopurua nabarmen handitu da adinean aurrera egin ahala, 2010ean 44 urtetik gorako ezgaitasuna duten pertsonen %70 baino gehiago baitira.
|
|
2012
|
|
|
Bestalde, adin horretako Espainiako biztanleen %29, 2k oraindik ez du sarea erabili. Espainiako internauten profilari dagokionez, 10etik 7k 45 urte baino gutxiago dituzte, eta Sarea erabiltzen duten gizonen ehunekoa
|
emakumeena
baino handiagoa da. Astean behin Interneten sartzen diren gizonen portzentajea %64, 6koa da, emakumeen kasuan baino %5 handiagoa.
|
|
2013
|
|
|
Phalinn Ooi Haurdunetan ez oso iodoa, haurtxoen garapen kognitiborako arazoak Adituek haurdunaldian iodo hartzearen garrantzia azpimarratzen badute ere, berriki egindako azterketa batek bere defizitaren ondorioei buruzko datu fede emaileak eskaintzen ditu. Haurdunaldian behar adina iodo kontsumitu ez zuten haurrek adimen kozientea baino txikiagoa dute, behar hori bete zuten
|
emakumeena
baino. Erresuma Batuan egindako lana, berriz, gernu laginen analisian oinarritu zen (1.040 haurdun zeuden).
|
|
2014
|
|
|
erasoren bat jasan duten emakumeen artean, %42ek jasan dute zauri edo kolpe fisikoren bat. Nahigabeko haurdunaldi eta abortuak izateko arriskua ere handia da indarkeria jasan duten emakumeen artean, eta pisu gutxiegirekin sortutako haurrez erditzeko probabilitatea erasorik jasan ez duten
|
emakumeena
baino %16 handiagoa da. Sexu harremanen bidez transmititzen diren eritasunekin kutsatzeko arriskua ere handitzen du indarkeriak:
|
|
|
Gizonezkoetan gehiagotan gertatzen dira parafiliak, gizonezkoen kitzikapena
|
emakumeena
baino lotuago baitago kinada fisikoekin; emakumeena testuinguru sozialarekin lotuago dago (Money, 1986).
|
|
|
Baina alkohola egunero kontsumitzen dutenak populazioaren% 15,4 da. Egunero kontsumitzen dutenen artean gizonen kontsumoaren maiztasuna
|
emakumeena
baino hiru aldiz handiagoa da. Populazioaren% 22,3k kasu berezietan edaten du, batez ere; eta populazioaren% 39k asteburu eta jaiegunetan.
|
|
2015
|
|
|
da, eta bera, nahastura bat?. Bere bizimoduak, gaur egun, hemengo beste edozein emakumeren bizimoduaren antz handiagoa duela dio, Marokoko
|
emakumeena
baino.
|
|
2016
|
|
|
Argudio hori gordina eta polemikoa zen, baiki, baina baita zentzuzkoa ere, dudarik gabe. Irudi bizi haiek argi uzten zuten zelako menderakuntza pairatzen zuten esklabo ohiek, klase ertaineko
|
emakumeena
baino sarriagoa eta bortitzagoa.
|
|
2017
|
|
|
Donald Trumpek, gehienbat, langile klaseko estatubatuar zuri langabe eta azpienplegatu ez oso ikasien babesa lortu du, gizonena gehiago,
|
emakumeena
baino?. Unibertsitateko ikasketak dituzten boto emaile gehientxuek, bai gizonek eta bai emakumeek?, gutxiengo etnikoetako kideek eta emakumeek, aldiz, Hillary Clintonen alde egin zuten.
|
|
|
Hala ere, 2013ko egoera, salbuespenezkoa? dela antzeman daiteke, izan ere, gizonen langabezia
|
emakumeena
baino altuagoa den urte bakarra baita, 2016an tasak berdintsuak baitira. Hortaz, bi hipotesi planteatu daitezke:
|
|
2019
|
|
|
Maskulinitatearen konstrukzio sozialaren aurretik ere, patriarkatuak estatus bat, posizio bat ematen dio gizonari sortzetik beretik, eta emakumeen gainetik kokatzen du. Horren ondorioz, lehentasuna eta autoritatea dagokiola sinesten du, eta moralki
|
emakumeena
baino gehiago balio duela bere iritziak, bere beharrek lehentasuna dutela, protagonista dela eta egiaren jabe dela. Bestalde, ordea, estatus horrek gizonen klubeko hierarkian irauteko betebeharrak obeditzera deitzen du, hots, leial eta zintzo gordetzera gizon taldearen legeak, bestela, gizonkilo edota marixatzat hartuko baitute.
|
|
|
Laburbilduz, gainerakoek berari buruz zer pentsatzen zuten bost axola zitzaien emakume guztiei. Puten bizimodua askoz interesgarriagoa iruditzen zitzaidan kotxetxo bati, jostailuzkoa zein benetako kotxetxo bati bultzaka ibiltzen ziren
|
emakumeena
baino. Ane eta biok putetan jolasten ginen.
|
|
2020
|
|
|
Gizonezkoek joera handiagoa dute hiperurizemia jasateko, eta 40 eta 60 urte arteko adinean hautematen da gehien. 65 urterekin, emakumea jasateko arriskua
|
emakumeena
baino lau aldiz handiagoa da. Emakumeen artean azido urikoaren maila handia menopausiatik sortzen da, hormona desorekengatik.
|
|
2022
|
|
|
gazteetan (zazpi puntu) eta umeetan (lau puntu). Helduetan ere badago aldea, baina apalagoa da, eta adinekoen kasuan, gizonen erabilera da
|
emakumeena
baino handixeagoa. Generoarekin lotuta, beste datu bat ere bai:
|
|
|
Haurtzaroa eta nerabezaroa dira mugarriak, eta, hain justu, bereziki adin tarte horietan alde egiten dute mutilek dantza taldeetatik. Lekeitioko (Bizkaia) Etorkizuna dantza taldean, aspalditik da gizonezkoen kopurua
|
emakumeena
baino txikiagoa: duela 30 bat urtetik, Maider Madarieta taldeko arduradunak azaldu duenez, eta izena ematen duten mutiko askok 10 urte ingururekin uzten dute taldea.
|
|
|
Gizonek beren osasuna" eskas normal" tzat ikusten zutela hauteman zen. Bestalde,
|
emakumeena
baino okerragoa zela, emakumeek berena" normal ona" kalifikatuz (M= 2.83; SD= 1.03) vs (M= 3.55; SD= 1.05) (t= 2.85; p=. 006; d= 0.69). Azkenik, emigratu aurretik gizarte berrian geratzeko asmoari buruz galdetu zitzaienean,% 66,2k emigratzerakoan Euskal Herrira itzultzeko asmoa zuela aipatu zuen,% 19,8k harreraherrialdean betirako geratzeko asmoa zuela, eta gainerako% 14a ez zegoen ziur zer egingo zuen.
|
|
2023
|
|
|
Gizonaren ugalkortasuna
|
emakumeena
baino luzeagoa izan ohi den arren, aitatasun berantiarrak ere arriskuak ditu. Horregatik, aita izatea erabaki aurretik, komeni da kontuan hartzea horrek dakartzan konplikazioak.
|