|
2009
|
|
|
Kriseiluaren argi dantzariaren paretik pasako ziren Engels eta Dreyfus, Lumiere anaiak eta Gallartako meatzariak, Zola eta Bizkarrondo, Ibarratarrak eta Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala, Gustave Eiffel burdinazko dorrera igota, Iparragirre eta Victor Hugo, Leon XIII. aita santua Rerum Novarum entziklika besapean hartuta, Weyler eta Bakunin, Tabakalerako
|
emakumeen
lan ezak eta Eibarko armaginen grebak. Kontu haiek denak igarotzen ziren Ramirorenetik asteazkenetan, eta baita Maria Cristina eta bere gorte osoa ere, Loreton altxa zioten jauregitik jaitsita, Montjuiceko torturatuekin eta Ravacholekin, Orbegozo eta Proudhonekin, McKinley izena zuen lehendakari berri batekin eta Donostiako neskameen haur abandonatu eta abortatuekin, Kropotkin eta Darwinekin, Atenasko joko olinpikoetan egon ziren atleta guztiekin eta Donostiako traineruetako arraunlari gehienekin, horiek denak eta gehiago igaroko ziren, baina baita Rockefellerren arrosak eta Posadaren eskeleto ibiltariak eta Darwinen tximino tentetuak ere, eta haiekin Bizkaiaren independentzia eskatzen ari zen gazte bilbotar bat eta La Mano Negrako andaluziarrak ere bai, eta baita Jose Rizal eta Maceo anaiak ere, Polavieja, Canovas, Sagasta eta enparauen oldarrean.
|
|
2017
|
|
|
Oinarri horien gainean, sexuaren araberako lan banaketa berri bat ezarri ahal izan zen, eta, horren arabera, gizonen eta
|
emakumeen
lanak ez ezik, bereizi egin ziren haien esperientziak, bizitzak edota kapitalarekiko edo langile klaseko beste sektore batzuekiko harremanak. Horrela, nazioarteko lan banaketa bezala, sexuaren araberako lan banaketa botere harreman bat izan zen, beste ezer baino gehiago, lan indarraren barneko banaketa bat, eta horrek, aldi berean, bultzada handia eman zion kapitala metatzeari.
|
|
2018
|
|
|
Dena den, XIX. mendean zehar,
|
emakumeen
lana ez ezik, umeen lana ere garrantzi handikoa izan zen familia askorentzat. Estatistika ofizialek deus gutxi esaten dute honi dagokionez, baina bestelako iturrietan honen inguruko informazioa topatzen dugu.
|
|
2020
|
|
|
Familiarizazioa (ongizatea lortzeko
|
emakumeen
lan ez ordainduarekiko dagoen dependentzia maila eta mota):
|
|
|
Hau da, hierarkia tradizionalak mantentzearen aldekoak dira, estatua ez da liberaletan bezain txikia, eta korporatismoaren logika jarraitu izan ohi dute, liberaletan ez bezala (Esping Andersen, 1999). Hortaz, eskubideak lan estatusari lotuak daude baina estatua handiagoa da eta familiarekiko, hau da,
|
emakumeen
lan ez ordainduarekiko dependentzia handiagoa dago ongizatea lortzeko. Herrialde kontserbadoreak/ korporatibistak eta mediterranearrak katolikoak (katolikoagoak) izan ohi dira, liberalak eta iparraldekoak baino komunitarioagoak (onerako eta txarrerako) eta, egitura politikoei dagokionez, sexistagoak, emakumeek egiten duten lan ez ordaindua askoz handiagoa baita beste bi erregimenetan baino.
|
|
|
Zahartzaroaren fenomenoak nagusiki emakumezko aurpegia dauka eta zahartzaroaren handitzeak,
|
emakumeen
lan ez ordaindua handitzeaz gain, lan ordainduaren prekarizazioa ere zabaltzen du, erakunde publikoek bere gain hartzen ez duten heinean (printzipioz publikoa den horrek ongizatea baitu lehentasun eta, aldiz, pribatuan, mozkinak dira lehentasun).
|
|
|
EAEko demokrazia patriarkala ikerlanean frogatzen dutenez (Etxeberria et al. 2019), kontratu sexualak indarrean jarraitzen du. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ongizate erregimen mediterranearrean, beste erregimenekin alderatuta," familiarekiko, hau da,
|
emakumeen
lan ez ordainduarekiko dependentzia handiagoa dago ongizatea lortzeko" (ibid.: 16).
|
|
|
EAEko demokrazia patriarkala ikerlanean frogatzen dutenez (Etxeberria et al. 2019), kontratu sexualak indarrean jarraitzen du. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ongizate erregimen mediterranearrean, beste erregimenekin alderatuta," familiarekiko, hau da,
|
emakumeen
lan ez ordainduarekiko dependentzia handiagoa dago ongizatea lortzeko" (ibid.: 16).
|
|
2022
|
|
|
Emakumeak behe beheko kategorietan aritzen ziren," emakumeen lanbide osagarriak" deitutakoetan. Patronalarentzat
|
emakumeen
lanek ez zuten inongo prestigiorik. Horren harira datu bat ematen dit Aritzak:
|