|
2001
|
|
|
– Afganistango
|
emakumeen
egoera larria.
|
|
2002
|
|
|
Topaketetan jorratutako eremuetako batek, komunikabideen esparruak, garrantzia handia du
|
emakumeen
egoeran. Alize Rodriguezen hitzetan, «hedabideak boterearen eskutan daude oro har eta, beraz, sistema patriarkala mantentzen laguntzen dute.
|
|
|
Honek euren sistema ekonomikoa, funtzioak eta instituzioen egoeren aldaketa ekarri du. Aldaketa horiek aztertuko ditugu jarraian, oinarri bezala, Euskal Herrian pisu handia izan duten hiru gizonezko orden hartuta (frantziskotarrak, beneditarrak eta jesuitak) eta
|
emakumeen
egoera anitza orokorrean jorratuta.
|
|
|
Oliveri, 1996). IkerketaAndoaingo Antzinako Erregimeneko
|
emakumeen
egoerari buruzkoa zen. Lehenhurbilketa hura egin genuenean, zenbait aurreiritzi genituela aitortu behar dugu.Emakumea, gizabanako emakume izateagatik, gizonarekiko guztiz menperaturikegongo zen gizarte bat aurkitzea espero genuen; eta generoari zegozkion roletanpentsatzean, gaur egun etxekoandre hitzarekin ulertzen duguna aurkitzea esperogenuen.
|
|
|
Oro har, eta lehenengo eta behin esan behar dena da ez dagoela emakume generikorik, gizon generikorik ez dagoen moduan, hau da, ez dago emakume mota bakarra. (...) Gerta daiteke zenbait konstante agertzea eta konstante batzuk izatea
|
emakumeen
egoera historikoak berak sortutakoak. (...) Erreferentetik at dauden [gutxiengoekin] multzoak egiten dira, ereduarekin bat ez datozenak.
|
|
2005
|
|
|
Orain, gizonen bizitzaren «feminizazio» gisa formulatzeko ordua iritsi dela dirudi, hainbat adituk diotenez. Baina horrretarako motibaziorik egokiena ez da
|
emakumeen
egoerarenganako errudun sentimendua. Garrantzitsua da gizonek eurek jabetzea sexismoak emakumeei bezala beraiei ere kalte egiten diela, eta hori izatea bien arteko berdintasunaren alde lan egiteko zioa.
|
|
|
historikoak, sozialak... Eta, batez ere,
|
emakumeen
egoera psikiko, fisiko eta emozionala ezagutzeko.
|
|
2006
|
|
|
emetasunaren mistika (amak eta emazteak) amaitu zen. Lortutako konkista guztiak alde batera utzita,
|
emakumeen
egoera ez zen gizonen berdina gizarte hartan, gizonen hierarkia injustuaren ezarpena ageri baitzen. Antzeman zen boto eskubideak ez zuela lege aldaketarik ekarri (familia eskubidea, kode penala, eta abar), eta morala eta ohiturak erregulatzen dituzten arau ez idatziek ez zutela aldaketarik txikiena ere izan.
|
|
2007
|
|
|
“Beharrezkoa da ijitoei tradizioz lotu dien irudia aldatzea, bagantzia, prekarietate, informaltasun eta bestelako estereotipo negatiboekin”. Bereziki,
|
emakumeen
egoera hobetu nahi da, Sánchezek dioenez, “bereizkeria bikoitza jasaten dute emakume izateagatik eta ijito izateagatik”. Hori dela eta, lanean parte hartu duten pertsonen erdiak baino gehiago emakume langabeak izan dira, eta supermerkatuko kutxazain edo saltzaile gisa trebatu dira, besteak beste.
|
|
|
Juarezko eta Chihuahuako
|
emakumeen
egoera gertutik ezagutzeko aukera izango dugu egunotan. Hiri hauetan bizi duten bortizkeria egoera dela eta euren alabak galdu dituzte Julia Esther eta Eliak eta euren esperientziaren berri emango dute gure ibarreko herrietan egingo dituzten hitzaldietan.
|
|
|
Proiektuak Dominikar Errepublikako Bohechio eskualdeko biztanleen eta umeen osasuna, bizi kalitatea eta
|
emakumeen
egoera hobetzea du helburu
|
|
|
Ura garbitzeko filtroak eta orientazio higieniko egokiak ezartzen saiatuko dira eta elkarteetan botikinak eta komunak jartzen dihardute; baita sendagaien prezioak jaisten ere. Proiektuak eskualdeko
|
emakumeen
egoera ere hobetu nahi du eta emakumeek baldintza berdinetan demokratikoki parte har dezaten bultzatzen ari da.
|
|
2008
|
|
|
Maendeleo Wanawake ia 60 urteko esperientzia duen emakume erakundea da. 1952an sortu zen, eta Kenyako
|
emakumeen
egoera ekonomiko eta soziala hobetzen laguntzen du. Bere programek erabakiak hartzeko, norberaren garbitasunerako eta GIB/ Hiesaren prebentziorako prestakuntza barne hartzen dute.
|
|
|
Zein da Nikaraguako
|
emakumeen
egoera?
|
|
|
Emakumeen eta adinekoen egoera ezagutu asmoz, Behemendik eta Udalak bultzatutako ikerlanean buru belarri dabil Dami Muñoz gizarte langilea. Landa eremuan bizi diren adinekoen eta
|
emakumeen
egoera ezagutu asmoz, etxez etxe, bizileku bakoitzeko adineko eta emakumeei elkarrizketak egingo dizkie datozen egunetan.
|
|
|
Lan bera egin da Andoainen, Lezon, Oiartzunen eta Usurbilen. Helburua, elkarrizketen bidez landa eremuko adineko eta
|
emakumeen
egoera zein den ezagutzea da. Zonalde batzuk jada igaro dituzu. D.M.:
|
|
|
Oro har, udalerrietan
|
emakumeen
egoera hobetzeko helburuarekin atera dute gidaliburua, eta hori prestatu ahal izateko, araudietan, Europako zuzentarauetan eta indarrean dauden berdintasunerako lege eta planetan oinarritu dira Eudel, Emakunde emakumearen institutua eta Berdinsarea osatzen duten 42 udalerriak.
|
|
2009
|
|
|
Ikerketa bat egin du departamentuak, bestalde, hezkuntza sisteman gizon eta
|
emakumeen
egoera zein den jakiteko. Hezkuntza Departamentuari berari begiratu diote lehenik.
|
|
|
Baina, horretarako, estrategia berritu behar dela esan du Etxaidek: Oinarrietako bat izan behar du
|
emakumeen
egoerari erantzutea, eta emakume langileak aktibatzea. Delegatuekin bilerak egingo dituzte ostiral honetan, horri buruz eztabaidatzeko.
|
|
|
Ikerketari dagokionez, aztergai izan zituela Euskal Herriko argiak eta ilunak: Inkisizioa, Frantziako Iraultza Handiaren eragina,
|
emakumeen
egoera, marjinazioa... eta, kontaketaz ari garela, El Mundo del País Vasco n, Egin en eta Gara n argitaratu zituela bere kronikak.
|
|
|
Haurdun dauden
|
emakumeen
egoeraz ere ohartarazi du: –Palestinako emakume haurdun askok haurrak galtzen dituzte harresiak eragindako baztertze egoera honen ondorioz.
|
|
|
Iragan astean, bestetik, EB Europako Batasuneko Atzerri ministroak Bruselan (Belgika) elkartu ziren, Afganistango estrategian ados jartzeko asmoz. EBren ustez, Karzaik Kabulgo gobernuan egin dituen bost urteetan ez da gutxieneko aurrerapenik lortu giza eskubideei dagokienez; bereziki,
|
emakumeen
egoerari dagozkionak. Erakundeak nahi du herritarrek boterea ematea, modu horretan burujabeak izan daitezen.
|
|
|
Egintza batzuk salatu nahi ditugu, horiek salatuta gure asmoa baita, batetik, pertsona bati bizitza bermatzen ahalegintzea, eta, bestetik, genero indarkeriaren biktima izan direlako beldurrak airean eta babes beharrean bizi behar duten
|
emakumeen
egoera lazgarriaz ohartaraztea jendeari, eta ikusaraztea zenbait kasutan alde izugarria dagoela esaten denaren eta egiten denaren artean.
|
|
|
AIren ustez, errolda atzerritarren kontrola egin ahal izateko erabiltzea kezkagarria da, errolda derrigorrezkoa baita osasun zerbitzuak edo hezkuntza jaso ahal izateko. Horrez gain, salatu du genero indarkeria jasaten duten baina egoera irregularrean dauden
|
emakumeen
egoera. –Giza eskubideen babesa ezin zaio lotu egoera administratibo bati?.
|
|
|
Esaera ez da berria, baina biziki indarrean jarraitzen du, emakumeen arteko elkartasunaren oinarrira jo nahi bada. Eraso bakoitzak
|
emakumeen
egoera orokorrean eragiten du. Beronen aurrean hartzen den jarrerak, berriz, parekidetasunaren bidean beste pauso garrantzitsua ekar dezake.
|
|
|
Erresuma Batuko Gobernuak Irakeko inbasioarekin eginikoa salatzen du etengabe bere liburu eta artikuluekin. Euskal Herrian da, eta Irakeko
|
emakumeen
egoeraz mintzatuko da gaur Bilboko San Frantziskoko Auzotegian, Gite Ipes elkarteak antolatuta.
|
|
2010
|
|
|
Herriak, hiritartasunak, lurraldeak... daukate lehentasuna. XXI. mendeko euskaldunok XX. mende hasierako
|
emakumeen
egoera bertsua bizi dugu.
|
|
|
Bada opera bat oso ondo irudikatzen duena itsasoko
|
emakumeen
egoera, haien gizonek, senarrek edo maitaleek itsasorako bidea hartzen dutenean. â??
|
|
|
jendeak erabaki politikoetanparte hartzea, seguru bizitzea eta giza eskubideen bermea izatea eskatzen du eta, hori guztia, beharrezkoa izango da edozein pertsona produktiboa, sortzailea izaneta komunitate batean barneratuta egon dadin. Sen en ildo beretik abiatuta, hau dagiza gaitasunen azterketatik, Martha Nussbaum ek (AEB, 1947,) ikuspegi hausakontzeko ezinbesteko ekarpena egin du, giza gaitasun zentralen zerrenda batosatuz,
|
emakumeen
egoerak oinarritzat hartuta.
|
|
|
“Indiako neskek oso baldintza kaskarra dute kasta edo erlijioaren arabera” Oso desberdinak dira herrialde bakoitzean. Indian nesken eta
|
emakumeen
egoera markatzen dut. Adingabeek oso baldintza apalagoa dute bikoitza edo hirukoa, kasta edo erlijioaren arabera.
|
|
2011
|
|
|
Baina nazioarteko erakunde publikoetan zer leku dute emakumeek? Zein da
|
emakumeen
egoera NBE Nazio Batuen Erakundean, NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundean, Munduko Bankuan, NDF Nazioarteko Diru Funtsean edota EB Europako Batasunean. NBEk, 1945an sortu zutenetik, bederatzi idazkari nagusi izan ditu, guztiak gizonak; azkena, Ban Ki moon. Urtebete beranduago, 1946an, sortu zuten NBEko Batzar Orokorra, orduz geroztik 75 presidente izan ditu, eta horietatik hiru baino ez dira emakumeak izan.Hala ere, NBEko panorama ez da horren txarra NATOkoarekin alderatuta.
|
|
|
Alkate jaunak hitz batzuk egin zituen, dena oso egoki eta zuzen, eta halako batean alde egin zuen behintzat oholtzatik, eta hasi zen dokumentala. India iparraldeko
|
emakumeen
egoera latza kontatzen zuen, eta haietako batzuek egoera hori iraultzeko egiten ari diren borroka. Bukatzean zuzendariari galderak egiteko aukera zabaldu zuten, eta isiltasuna apurtze aldera edo, ergela zirudien galdera egin zuen batek:
|
|
|
Berri horiek antsietatea sor diezaiekete susmo diagnostiko hori jasotzen dutenei, harik eta berresteko edo baztertzeko proba bat egin arte. Bularreko minbizia bahetzeko programa batean parte hartzen duten
|
emakumeen
egoera bera da. Kolonean, gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko metodo unibertsala da hori nola garatu daitekeen pentsatzeko.
|
|
|
“Nesken eta Emakumeen Hezkuntzarako Mundu Aliantza” bereziki Afrikako eta Asiako bigarren hezkuntzan eta helduen alfabetatzean oinarrituko da. Maiatzaren 27ko foroan sortutako Goi Mailako Taldeak Aliantzaren lanari lagunduko dio, mundu osoan iritzi publikoa sentsibilizatzeko jarduerak areagotuz, eta neskatoen eta
|
emakumeen
egoera hobetzeko arrazoiaren “mundu kontzientzia” gisa ere jardungo du.
|
|
2012
|
|
|
Euskal preso politikoek pairatzen duten egoera gogorra bada, emakume diren euskal presoena are larriagoa dela ohartarazi dute Gasteizko hainbat elkartetako emakumeek; presondegietako «biktima nagusiak» direla. «Kartzeletako egoera salatzen denean
|
emakumeen
egoera ere bertan salatzen dela uste izaten dugu, eta hori horrela izanda ere, ez dugu ahaztu behar emakumeak emakume izateagatik beste egoera batzuk bizi dituztela», adierazi dute. Atxilotzen dituztenetik hasi, eta espetxealdi osoan irauten du emakume presoaren aurkako krudeltasuna, elkarteetako ordezkarien esanetan.
|
|
|
Datu garrantzitsua da;
|
emakumeen
egoerak adierazten baitu ondoen herriarengarapen maila nolakoa den. Nolakoa esatean, esan nahi dugu emakumearen egoerazenbat eta hobea izan, orduan eta altuagoa dela herri osoaren bizi kalitatearenmaila.
|
|
2013
|
|
|
Gaur egun, zelakoa da
|
emakumeen
egoera Elizan?
|
|
|
Zerbitzu Sozialen Batzordean eztabaidatua izan zen Zentro Zibikoaren gaia aurreko astean eta kudeaketa eredu berriaren proposamena aurrera atera zen Bildu, EAJ eta LOHP ren bozkei esker. Halaber, PSE EEk ohartarazi du Udal Gobernuak enpresa onuradun berriari herriko gizon eta
|
emakumeen
egoera orokorraren inguruko diagnostiko bat eskatu diola eta Zaballosen hitzetan, Bilduk zentroarekin zer egin ez dakiela erakusten du horrek. Azken finean, uste dute instalakuntzak ezker abertzalearengandik hurbil kokatzen diren herriko talde eta erakundeei utziko dizkiela Bilduk" erabilera autonomoa" eman diezaieten, baina sozialisten ustez, gobernuak lortuko duen bakarra talde horietan euren burua kokatzen ez duten emakumeei" ateak ixtea" izango da.
|
|
|
Krisi ekonomikoak
|
emakumeen
egoera larriagotu duela salatu du Bilgune Feministak, 2012ko balantzea egitean: «Lan zein gizarte eskubideen murrizketek atzerapauso pentsaezinak ekarri dituzte indarkeria sexista gainditzeko urte luzez urratutako bideetan».
|
|
|
morea. «Emakumearen indarra nabarmendu nahi izan dugu, eta
|
emakumeen
egoera soziala argitara ekarri». Emakumearen egoeraz gain, taldekideen arreta pizten duten eguneroko bizitzako beste zenbait gai ere jorratu dituzte bigarren diskoan.
|
|
|
Hezitzaile dihardu Rosario Garcia Hernandez (Cartagena, Kolonbia, 1968) La Posada de los Abrazos elkartean, eta bertatik kanpo ere aski ezaguna da Bilboko mugimendu feministan. Berdintasun Saria probestu nahi du, haiengana jotzen duten
|
emakumeen
egoera ikusarazteko. Nola hartu duzue sariaren albistea?
|
|
|
Gainera, informazioa idatziz zein ahoz eman diete haurdunei. Medikuek «abortuaren arriskuez» ohartarazi dituzte; gizarte zerbitzuek, berriz, «jaio gabearen bizia Konstituzioak babestutako ondasun juridikoa dela azaldu» diete, eta
|
emakumeen
egoera zehatzei buruzko azterlanak egin, «laguntzei buruz orientatzeko». Zigorrak «Emakumea beti da abortuaren biktima», esan du Gallardonek behin eta berriro.
|
|
|
bertzelakoan, ama semeek bikien haurtzaroa oroitu zuten, pasarterik xelebreenak bereziki?, Yazîden bihotz handiaz ere aritu ziren, huntaz eta hartaz? iruzkin bat ere egin zion Hamzak,
|
emakumeen
egoerari buruz: –Lehen ere ikusia nengoen txakurrak baino okerrago bizi diren emakumeak, ama; lau bortz urteotan, berriz, ez dut bertzerik ikusi, eta ez dago eskubiderik:
|
|
|
Raissak, senarrak utzi zizkiòn poema liburuak bi bider irakurri ondoren, Islameko
|
emakumeen
egoerarekin lotutako hiruzpalau liburu irakurri zituen, arestian aipaturiko. Mutil neskatoen hezkuntzarako gidaliburua, tartean.
|
|
|
Azpeitian ere hor dago krisiaren eragina. Irakurketa orokorra herri mailara ekarrita, zertan edo nola uste duzue eragiten diola egoera orokorrak
|
emakumeen
egoerari?
|
|
|
Solasaldi hura –inguruabar bereziengatik, beharbada– ama semeek inoiz izan zutèn egiati eta benetakoena izan zen, sakonena ere bai, Hamzak, tarteka, gauza batzuk ezkutatu edo leundu behar izan bazituen ere, ezinbertzean: bertzelakoan, ama semeek bikien haurtzaroa oroitu zuten –pasarterik xelebreenak bereziki–, Yazîden bihotz handiaz ere aritu ziren, huntaz eta hartaz... iruzkin bat ere egin zion Hamzak,
|
emakumeen
egoerari buruz: " Lehen ere ikusia nengoen txakurrak baino okerrago bizi diren emakumeak, ama; lau bortz urteotan, berriz, ez dut bertzerik ikusi, eta ez dago eskubiderik:
|
|
|
Raissak, senarrak utzi zizkiòn poema liburuak bi bider irakurri ondoren, Islameko
|
emakumeen
egoerarekin lotutako hiruzpalau liburu irakurri zituen, arestian aipaturiko" Mutil neskatoen hezkuntzarako gidaliburua" tartean.
|
|
|
Periklesen garaian zeuden balioak eta gaur egun Atenasen bertan dauden balioak desberdinak dira. Esaterako,
|
emakumeen
egoera aldatu da. Esklabotza desagertu da.
|
|
2014
|
|
|
Hernandezek eman duen azken ideia hori, euskal emakumeak adi, pauso batatzerago, erne, prest, eszenatokira noiz igo zain egotearena, ezin interesgarriagoairuditzen zait euskal kulturaren diskurtso ofizialen izaera androzentrikoa iraultzekoeta euskaltasunaren ohiko gogoetak erbesteratzeko. Ez da ahaztu behar generoikuspegiak ez duela soilik hitz egiten
|
emakumeen
egoeraz edota emakumeen etagizonen arteko ezberdintasunez, baizik eta generoa gizarte/ kulturaren ispilutzat hardezakegula.
|
|
|
«Datu biologiko hauek ikaragarrizko garrantzia dute: emakumearen historian lehen mailakorola betetzen dutelarik,
|
emakumeen
egoeraren elementu esentzial bat dira. [...] Izan ere, gorputzamunduan gure parte hartzea oinarritzen duen tresna izanik, mundua oso desberdin agertzen da modubatera edo bestera zeureganatzen duzunean.
|
|
|
Euskal Herriko historian emakume ezohiko asko egon dira, baina gehienetanemakumeek beraiek aldarrikatutako figurak dira: emakumeek (eta zenbait gizonek) emakumeen lorpenak aldarrikatzen,
|
emakumeen
egoerak salatzen... Horiekizan dira eta izaten diraute, egun, feminismoaren zeregin nagusiak.
|
|
2015
|
|
|
KD. Udaberri Arabiarra hasi zenean, guretzat guztiontzat itxaropengarria izan zen, emakume arabiarrak diktaduraren kontra altxatu zirelako. Diktadura eraitsi zuten, baina beste bat etorri da, eta
|
emakumeen
egoera are okerragoa da orain, ez baitzeukaten alternatibarik. Rojavaren kasuan ez da hori gertatu kurduak prest zeudelako eta kaosa hasi zenean, beraien alde baliatu zuten.
|
|
|
Hau da, pilula bat izatea emakumeengan sexu gogoa pizteko irtenbidea. Azken finean, izenak izen,
|
emakumeen
egoera fisiologikoak eta bizitzaren gorabehera arruntak medikalizatzeko joeraren azken adibidea baino ez da pilula.
|
|
|
Aste batzuk lehenago kasualitatez topatu ostean, ahaztua izan nuen Silvyko pensionnateko ganbaran zokoratutako armairu zaharra, baita bertan bildutako mihise eta liburuak ere. Lekuz kanpo ziruditen obra haiek nire jakin mina eragin zuten arren, aspaldiko egunetan aurkikuntza hari nire arreta eskaintzeko katramila gehiegi izan nuen, bai unibertsitatean. Kubako
|
emakumeen
egoerari buruzko talde lana Fidel Castroren hitzaldien luzera gainditzeko bidean zihoan, eta baita unibertsitatetik kanpo ere.
|
|
|
–Buztina, k Maria apal eta bakegileak ohartu gabe inguruan zein Joyceren baitan pizten duen maitasuna erakusten digu. Nabarmena da
|
emakumeen
egoera ilunarenganako Joyceren ardura. –Kasu triste bat, en, maitatzen ez dakien gizon ordenatu batek, emakumea bere burua tren azpira amiltzera daroa.
|
|
|
Hala, espetxeratutako
|
emakumeen
egoeraren inguruan egindako horrelako lanak aintzakotzathartuta, jadanik zerrendatutako interesen harira eta azaldutako ikerketa objektuari helduta, ondorengoak finkatu ditut helburu nagusitzat:
|
|
|
Denak normalitatera itzuli behar du. Eta
|
emakumeen
egoera normala izozmendiko beheko aldea da, zaintza. Beraz, ‘normalizazio’ garaian emakumeak plazetatik iraizteko arriskua dago, berriz bere espazio normatibora bidaliz:
|
|
|
Azken bi ebazpenek gazteen eta
|
emakumeen
egoera dute hizpide: haien arazoei, lanekoei zein sozialei, aurre egiteko proposamenak paratzeaz gain, sindikatuaren militantzian eta egituretan gazteak eta emakumeak txertatzeko erabakimena eta konpromisoa jasotzen ditu.
|
|
2016
|
|
|
bai komunikazioan, bai aurreikuspenetan, bai itsasontzietan. Halere, itsas
|
emakumeen
egoera ez da hobetu. Kontserba fabriketan aritzen dira, sareak egiten; portuetan egiten diren lanik astun eta zailenak egin izan dituzte beti, baina ez da ulertzen zer den itsas emakume baten bizitza.
|
|
|
Sarah, ordea, bera baitzen jenio teorikoa, gutun sorta bat idazten hasi zen: The Equality of the Sexes and the Condition of Women [Sexuen berdintasuna eta
|
emakumeen
egoera].
|
|
|
1838an amaitu zuen lan hura,
|
emakumeen
egoerari buruz emakume batek AEBetan idatzitako lehen ikerketa sakonetako bat. Margaret Fullerrek emakumeei buruzko tratatu ezaguna argitaratu baino sei urte lehenago plazaratu zituen Sarah Grimkek bere ideiak, eta zalantzan jarri zuen sexuen arteko ezberdintasuna Jainkoak agindutakoa izatea.
|
|
|
1 Bakarka, erantzun galderei,
|
emakumeen
egoera sozial, politiko eta ekonomikoa ulertzeko, unitatean
|
|
|
Espetxeko destinoei eta tailer produktiboei helduta, ez dirudi
|
emakumeen
egoera askoz hobea denik. Bada, azken urteotan soldatapeko lana duten gizon emakumeen kopuruek proportzionalki parekatzeko joera izan duten arren (Viedma eta Frutos, 2012:
|
|
|
Hortaz, kanpokoekiko hartu emanetan ere, badirudi
|
emakumeen
egoera maiz gizonena baino okerragoa dela eta, gainera, azken urteotan ez dela aldaketa handirik egon.
|
|
|
» Filipinak. Esnatzeari buruzko hiru istorio ‘ Online ere deskarga daitekeen liburu hau, ikasgeletan
|
emakumeen
egoeraz sentsibilizatu nahi duen sail baten jarraipena da. Lehen liburua Kongo izan zen eta orain Filipinetara jotzen du.
|
|
|
Nazioarteko
|
emakumeen
egoera ere landuko dute Arraia Maeztun: hain justu, Kurdistango emakumeen borrokaz jardundo du Ane Belategik goizeko kafe tertulian.
|
|
|
Gaur aurkeztutako aurrekontuek honako helburu hauei heltzen jarraituko dute: gizarte gastua sustatzea, erabateko lehentasun gisara; hiri eredu berri baterantz abiatzea halakoa non pertsonen beharrek izanen baitute lehentasuna, eta desberdintasunek atzera egin dezaten lan eginen baita; mugikortasun jasangarriko kontzeptu berri bat sustatzea; sakontzea aniztasunarekiko begirunean; aldaketa sakona bultzatzea
|
emakumeen
egoeran, haien ahalduntzea sustatuz, indarkeria matxistak deuseztatuz eta zaintze lanak balioetsiz; azpiegiturak abiaraztea herritarrekin adostuta, eta herritarren partaidetza eta ahalduntzea sustatzeko prozesuak bultzatzea, oinarrizko kudeaketa tresna gisa. Hori guztia, genero ikuspegia ere kontuan hartuz politika publiko guztietan, eta lanari eten gabe eta tinko eutsiz.
|
|
|
Azken helburuan emakumezkoen eta gizonezkoen arteko berdintasuna lortzea da, “hori baita indarkeria desagertzeko bide bakarra”. Batzordearen bigarren lan ildoa indarkeria jasaten duten
|
emakumeen
egoera hobetzea. Egoera horretan dauden emakumeekin bakarka lan egiten da, haiei arreta hobea eta indarkeria egoeratik ateratzean konpainia egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Izan ere, Bigarren Mundu Gerraz geroztik garatu diren egitura kultural, mediatiko, ekonomiko eta politikoek bizimolde kontsumista materialista edonora zabaldu dutela onartuta ere, ukaezina dirudi arlo soziopolitikoa, maila lokal zein globalean, asmo eraldatzaile nabarmenaz plazaraturiko ahots eta ekimenez beterik egon dela, gutxienez 60ko hamarkadan hasi eta gaur egun arte: hezkuntza eredu eta helburuak, langileen aldarrikapenak, desberdintasun sozialak,
|
emakumeen
egoera, gay eta lesbianen eskubideak, etxebizitzen salneurri eskandalagarriak, ekologismoa, antimilitarismoa, eremu urriko hizkuntzen egoera, nazio aldarrikapen politikoak, indarkeria politikoa, Ipar Irlanda, Euskal Herria, ustelkeria politikoa, bankueta finantza erakundeen neurrigabeko mozkinak, multinazionalen abusuak, globalizazioa, hirugarren mundua, kanpo zorra, Palestina, Irak, Siria...... Afera horiek guztiek eta beste askok iritzi kritikoak, eztabaida-guneak eta mota guztietako ekimen sozial zein politikoak eragin ohi dituzte, oraindik ere, gizarte garaikidearen herrizein instituzio mailan, guztiei ere, noski, egoerak aldatu eta irtenbide justuagoak erdiestea axola zaielarik.
|
|
|
Baina bi
|
emakumeen
egoera, tamalez gaiztotzen hasia zen almadiariek alde egin zuten istant beretik, oraindik tantakako jazarpenaren aurpegia emateko ausardia ez zuen burgiar baten eskutik.
|
|
|
Talde horren koordinatzailea da Sara Vicente abokatua (Madril, 1970). Prostituzioan diharduten
|
emakumeen
egoera ezagutzen du, eta haien eskubideen alde lan egiten ditu. Uste du abolizionismoa dela sexuaren industria desagerrarazteko bidea.Zergatik esaten duzu prostituzioa gizonen eta emakumeen arteko botere harremanen isla dela. Prostituzioan ez dago berdintasunik:
|
|
|
14 Konkista aurreko Mexikon eta Perun
|
emakumeen
egoera zer nolakoa zen jakiteko, ikusi, hurrenez hurren, June Nash (1978, 1980), Irene Silverblatt (1987), eta Maria Rostworowski (2001). Nashek azteken mendeko emakumeen boterearen gainbehera jorratu zuen,, ahaidetasunean oinarritutako gizartea?
|
|
|
Alabaina gutxi dira, erakundeen irekidura maila landu dutenak berdintasuna sustatzearen ikuspuntutik. Zentzu honetan,
|
emakumeen
egoeran zentraturik, Acker autoreak (1990) egindako ekarpenaren ondotik egin izan diren ikerketek, erakundeen genero tipifikazioan eragiten duten hainbat elementu identifikatu dituzte. Segregazio bertikalean eragiten duten faktoreei dagokionez, emakumeak sare informaletatik at uztea, lanaldiaren lehen hamabost urteetan etenik gabeko lan ibilbidea egin behar izatea (amatasun garaiarekin maiz bat datorrena), eta lanbidearekiko erabateko debozioaren kultura dira, besteak beste, emakumeak bazterrean uztea eragiten dituzten ezaugarriak (Pochic eta Guillaume, 2007).
|
|
|
Hala, espetxeratutako
|
emakumeen
egoeraren inguruan egindako horrelako lanak aintzakotzat hartuta, jadanik zerrendatutako interesen harira eta azaldutako ikerketa objektuari helduta, ondorengoak izan dira doktore tesiaren helburu nagusiak:
|
|
|
Langabezi tasek emakumeen presentzia, eza? erakusten digute, baina, nolakoa da
|
emakumeen
egoera lan merkatuan daudenean. Hau aztertzeko, kontratu motei erreparatu diogu.
|
|
|
Hau guztia, emakumeen eskubide sozialekin lotu genezake, hots, emakumeek lan merkatuan erakusten duten parte hartze ezberdinak zein eragin izan dezakeen hemendik eratortzen diren eskubide sozialetan. Hala, pentsa dezakegu
|
emakumeen
egoera ez dela hiritar eskubidedun batena, edo ez guztiz behintzat. Gainera, genero aldagaia beste zapalkuntza aldagai batzuekin gurutzatuz gero egoera okerrera joango dela dudarik ez dago.
|
|
|
Ikerketa honek etorkizunean lanbidean emakumeen jarduna eta presentzia normalizatzeko lanean segitu beharra dagoela agerian jarri du. Izan ere, jada lanbidean dauden emakumeak aintzat hartuaz,
|
emakumeen
egoera erabat normalizatua ez dagoela ondorioztatzera hel gaitezke. Batetik, egoera sexistak bizi izan baitituzte emakume gehienek (Glick eta Fiske, 1996), nahiz eta anekdotikotzat jo.
|
|
|
Izan ere, kudeaketa publikoa duen enpresa batean eginiko ikerketa izan baita honakoa. Alabaina, ez da autobus gidari guzien errealitatearen isla, enpresaren izaera publikoak
|
emakumeen
egoeran era positiboan eragingo duela pentsa baitaiteke, emaitzek horren zantzua ematen dutelarik. Hala, ikerketa enpresa pribatuetara zabaltzeko beharra agertzen da etorkizunean.
|
|
|
Ikerketa gaia zehazteko oinarritzat hartu da lanbide maskulinizatuetan
|
emakumeen
egoera lantzen duen literatura zientifikoan esanguratsutzat jotzen dena. Hori horrela, hiru dira esanguratsuentzat jo diren gaiak:
|
|
|
1 Bakarka, erantzun galderei,
|
emakumeen
egoera sozial, politiko eta ekonomikoa ulertzeko, unitatean ikasitakoa erabiliz eta lehen mailako iturrietara joz.
|
|
|
Gogoratu aukeratu zenuten gaia: familia,
|
emakumeen
egoera, hezkuntza, aisialdia, lana...
|
|
|
Jardunaldi hau dela eta, oraindik ere asko dago egiteko mundu osoan
|
emakumeen
egoera hobetzeko.
|
|
|
Kuadrila osoko belaunaldi ezberdinetako emakumeak biltzea da topaketa honen helburua, Araitz Palacios berdintasun teknikariaren esanetan. " Bailarako emakumeen sozializazioa eta beraien arteko harremanak bultzatzea nahi dugu, beti ere ikuspegi feministatik begiratuta
|
emakumeen
egoera kontuan hartuta", azaldu du.
|
|
|
{ 7} 1985etik aurrera garatuko den feminismo akademikoaren historia aztertzen duen artikulu batean, Jone M. Hernández eta Elixabete Imazek (2010) hiru aldi zehaztu dituzte epealdi horretan bideratu diren ikerlerroak sailkatzeko: (1) “desmitifikatu” aditzaren bidez izendatu duten lehenean, nekazari arloan eta narratiba mitologiko eta nazionalistekin loturiko euskal emakumearen irudia kritikatu zen; (2) “azalarazi” izeneko bigarren aldian, berriz,
|
emakumeen
egoera askotarikoa aztertzen hasi ziren ikertzaileak, egunerokoarekin erlazionaturiko gai eta kezkak zabalduz eta argituz; (3) “desafiatu” izena eman diote XXI. mende hasieran kokatzen duten hirugarren faseari, non ikerketa feministak eta generokoak sendotzen diren.
|
|
|
Eskola horiek ibilbide laburra egin dute oraindik eta ez da egin horiei buruzko sakoneko ebaluaziorik. Hortaz, ez dakigu zenbaterainoko inpaktu erreala duten “ikasleen” bizitzan edo
|
emakumeen
egoera orokorrean. Baina iruditzen zait funtsezko guneak izan direla prestakuntza feministan jauzi kualitatiboa egiteko{ 31}.
|
|
2018
|
|
|
Errango nuke Ipar Euskal Herrian kontzientzia feminista ez dela hedatua eta greba horrekin bagenuen aukera
|
emakumeen
egoera begibistarazteko, batez ere zaintzaren esparrua plaza publikora ateratuz. Ipar Euskal Herriko talde feministak bildu ginen eta arrazoi bat zela eta beste ez zen ikusten grebara deitzeko beharra edo ardura.
|
|
|
Oraingoz ditugun gaiak hauek dira: feminismoa, eta horren barruan,
|
emakumeen
egoera eta teoria eta mugimendu feminista; ekologia; urbanismoa; memoria historikoa; Euskal Herriari buruzko gaiak; kultura; gizarte zientziak, eta, horien barruan, psikologia, antropologia edota soziologia; beste kulturei buruzko liburuak; saiakera politiko ekonomikoa, saiakera soziala; eta baita literatura ere. Bi arlotan banatu dugu azken hori.
|
|
|
Emakumeak bere generoa gainditu egiten du jazarpen maila txikiagotuz". Gizarte beduinoan
|
emakumeen
egoera hain sinplea ez dela agertuz jazarpena posible egiten duen botere egituran rol aktiboa dute, Mendebaldean Egiptoko emakumeez eta, oro har, arabiar emakumeez dagoen ustea kolokan jartzen du Tahawyk. Jazarpena egon badago, baina egoera ez da hain sinplea.
|
|
|
Pa' no Ka Ginawa? nobelak, berriz,
|
emakumeen
egoera gaur egungo Filipinetan aztertzen du ama langile, aktibista, ezkongabe baten esperientzietan oinarrituta. Dekada' 70, hiruretatik ezagunena (zinemara egokitu zuen Chito S. Roñok 2002an), izenburuak adierazi bezala 1970eko hamarkada gatazkatsuan giroturik dago.
|
|
|
Irakeko kurduekin izandako elkarrizketetan, hiru esalditik batean dirua, tratuan ibiltzea edo
|
emakumeen
egoera aipatzen zen; horren ondoren, horrelako ongietorri bat atsedena da. Milaka urte elkarrekin eman eta gero, Rojava eta Kurdistan federala (irakiarra) bateratzen dituen gauza bakarra basamortuko klima jasangaitza da.
|
|
|
Haurtzaro zaila izan arren, ikasteko diru-laguntza bati esker Ameriketako Estatu Batuetara joan zen 20 urterekin, eta Pittsburgheko Unibertsitatean Biologian doktoratu zen. Kenyara bueltatzean, ingurugiroan zentratzea erabaki zuen eta honekin batera, pobrezia, gosea eta
|
emakumeen
egoera aldatzeko lanean. “Afrikara bazoaz, konturatuko zara emakumeak direla lurra lantzen dutenak, ur bila doazenak, haurrak eta adindunak zaintzen dituztenak.
|
|
|
Nola deskubritu zenuen feminismoa? Zer bide egin duela uste duzu
|
emakumeen
egoerak edo feminismoaren borrokak?
|
|
|
Jeanne Rolanden harra ere modu berezian esnatu zen. Aktibista izan da gazte gaztetatik; Genero Ikerketetan master bat egitera jo zuen
|
emakumeen
egoeraz gehiago jakin eta hausnartu nahi zuelako, eta bere eskarmentua balioetsi nahi zuelako. Filologia Hispanikoan lizentziatu zen arren, Espainiako Estatura heltzean ikasketen homologazio prozesuak ibilbidea oztopatu zion:
|
|
|
Orduantxe ohartu nintzen, lehen aldiz, ez nindutela aintzat hartzen, ez nintzela honen guztiaren parte. Eztabaidatzen hasi nintzen, beste ikuspegi batzuk azaleratzen, eta irakasleak eurak ohartu ziren
|
emakumeen
egoera aztertzerakoan sekulako hutsuneak zituztela. Badirudi herrialde honetan betiko emakume zuri mitiko horiek baino ez daudela!
|
|
|
La moitié du ciel irakurtzen harrapatu du Tatianak, Txinako
|
emakumeen
egoeraz mintzo den kronika liburua. La moitié du ciel, zeruaren erdia.
|
|
2019
|
|
|
Road trip aren atzean, Izagirrek" gai astun eta garrantzitsu" deritzona paratu du:
|
emakumeen
egoera. Norak Zornotzatik alde egiten duen momentutik bertatik tratatuko dena:
|
|
|
Azken urteotan asko aurreratu dela uste du,
|
emakumeen
egoerak hobera egin duela, nahiz eta, oraindik, nahikoa ez izan. " Horren ondorioz hasi gara nabaritzen aldaketa gizon batzuengan, baina gutxiengoa dira oraindik ere, eta esparru horretan lan asko dago egiteko.
|
|
|
zer gizarte mailakoak ziren, zein zen haien egoera zibila eta, are gehiago, zer rol eta izen zuten oso hierarkizatutako gizarte horretan. Gizarte estamentalean eta, geroago, XIX. mendera arteko mundu tradizionalean, burukoa
|
emakumeen
egoera zibila ezagutzeko erabiltzen zen.
|
|
|
bat berresteko elkartzen, bai Eleusisko misterioen garaian, bai orain, klubetan, saloietan, joste lekuetan?, baina unibertso maskulinoaren barrendik ahalegintzen dira oraindik ere. Eta hortxe sortzen da
|
emakumeen
egoeraren paradoxa: aldi berean dira gizonen unibertsoaren parte, batetik, eta mundu hori auzitan jartzen duen eremu baten parte, bestetik; eremu horretan itxita daude, baina mundu hark setiaturik, eta ezin dira lasai kokatu inon.
|
|
|
ikusgarriagoa da eraginkorra baino. Haitzetara igotzen den mutilarentzat, kideekin borroketan ibiltzen den mutilarentzat, bere jarduera positiboen ondorio ezdeusak baizik ez dira min fisikoa, zauriak eta muturrekoak; ez da ibiltzen halakoen bila, baina ihes ere ez die egiten berez (non eta ez dagoen
|
emakumeen
egoeraren pareko batean, gutxiagotasun konplexu bategatik). Neska gaztea, berriz, bere buruari begira dago nola sufritzen duen:
|