|
2009
|
|
|
Beste arazo bat
|
emakumeen
boto eskubidea da. Hauteskundeetako langileen artean emakume gutxi daudenez, baliteke emakume askok ez bozkatzea, hainbat diplomaziarik eta elkarte humanitariok salatu dutenez.
|
|
2016
|
|
|
ebazpen guztiak aho batez onartu ziren, sufragioari buruzkoa salbu. Hala ere, azkenean, Frederick Douglassi esker aurkeztu zen proposamen polemikoa; izan ere, Stantonen mozioa babestu zuen, eta trebeki hitz egin
|
emakumeen
boto eskubidearen alde.
|
|
|
Susan B. Anthonyk beti zerabiltzan goresmen hitzak Frederick Douglassi buruz hitz egiteko, eta behin eta berriz ekartzen zuen gogora hura izan zela
|
emakumeen
boto eskubidearen alde publikoki lan egin zuen lehen gizona. Anthonyrentzat, bere sufragio antolakundeko ohorezko bazkide zen Douglass, bizialdi osorakoa.
|
|
|
Kaliforniara itzulita, Berdintasunezko Sufragioaren Ligarekin bat egin zuen, eta presidente hautatu zuten. Kargu horretan ziharduela onartu zuen Kaliforniak
|
emakumeen
boto eskubidea, eskubide hori onartzen zuen seigarren estatua zen, hain zuzen ere?.
|
|
|
Frederick Douglassen atsekaberako, Anthonyk publikoki goretsi zuen James Brooks legebiltzarkidea, hau da, esklabotzaren aldeko egunkari baten editore ohia. Brooksek, dudarik gabe,
|
emakumeen
boto eskubidea defendatu zuen soilik taktikoki komeni zitzaiolako, hain zuzen ere errepublikanoek beltzen sufragioari emandako babesari aurka egiteko; hala ere, Susan B. Anthonyk eta bere kideek suharki laudatu zuten Brooks.
|
|
|
Emakumeen Sindikatuen Ligak akuilatuta sortu ziren Soldatapekoen Sufragio Ligak. New Yorkeko Sufragio Ligako kide nabarmenetako batek, Leonora O. Reillyk, langileriaren ikuspegitik babestu zuen
|
emakumeen
boto eskubidea, indartsu. Sufragioaren aurkako politikariei mintzatu zen, eta zalantzan jarri zuen amatasunaren gurtza orokorra.
|
|
|
Washingtonek azpimarratu moduan, sufragioari lotutako sail bat ezarri zuen Koloreko Emakumeen Kluben Nazio Elkarteak, eta sail haren helburua zen gobernuko aferei buruzkoak irakastea kideei,?(...) hartara modu argi eta zuhurrean bozka dezaten emakumeek(...)?. Emakumeen sufragioaren arimak goitik behera blaitzen zuen emakume beltzen kluben mugimendua, eta, nahiz eta NAWSAk baztertu egin zituen, haiek jarraitu zuten
|
emakumeen
boto eskubidea babesten. 1919 urtea zen jadanik, garaipena erdietsi baino juxtu urtebete lehenago?, eta NAWSAren kide izateko eskakizuna egin zuen Ipar ekialdeko Kluben Federazio Beltzak, eta buruzagiek, ezezkoa esan:
|
|
|
Ironikoa da; izan ere, argudio horrek helburu zuen hegoaldeko biztanle zuriak konbentzitzea, ikus zezaten emakumeen sufragioak mesede handia egingo ziola zurien nagusigoari, eta Henry Blackwellek proposatu zuen aurrena, Hamalaugarren eta Hamabosgarren Zuzenketen alde agertu zenean. 1867 urtean bertan, deia egin zien, hegoaldeko estatuetako legebiltzarrei?, eta eskatu zien
|
emakumeen
boto eskubidea aintzatesteko, biztanleria beltzari iristear zitzaion botere politikoa deuseztatzeko balio zezakeela-eta.
|
|
|
Stantonen senarra ere sufragioaren gaia ateratzearen aurka agertu zen; are, zin egin zuen ebazpena aurkeztuz gero hiritik alde egingo zuela (baita promesa bete ere). Figura garrantzitsu batek baino ez zuen babestu
|
emakumeen
boto eskubidearen aldeko ebazpena: Frederick Douglassek.
|
|
|
ideia ausarkeria hutsa zen, ideia gaitzesgarri eta xelebrea. Jakina, azkenerako, AEBetako iritzi publikoak gutxi asko esan gabe doan gauzatzat hartu zuen jaiotza kontrolerako eskubidea,
|
emakumeen
boto eskubidea ere noizbait esan gabe doan gauzatzat hartu zuen moduan. Mende oso bat pasatuta, 1970ean, abortuak legez eta aise egiteko aldarrikapenak ika mikak sortzen zituen, AEBetako jaiotza kontrolaren aldeko mugimenduak hasieran hauspoturiko, borondatezko amatasunak?
|
|
|
demokratikoa den eskubide bat egikaritzeko ez delako beharrezkoa inork ezer aitortzea. Hemen aipa daitezke beltzen zapalkuntzari edo
|
emakumeen
boto eskubideari lotutako adibideak. Eskubideak erabili egiten dira eta ondoren ezagutza formala jasotzen dute, zuzenbide positiboaren (idatzizko legeen) partetik.
|
|
2019
|
|
|
Hau da, beren erromantizismoaz prebalitu zirela alderdikideak gero bazterrera uzteko. Jakina denez,
|
emakumeen
boto eskubidea 1931tik aurrera onartu zen eta Espainiako Errepublikan 1933ko hauteskundeetan botatu zuten lehenik. Emakume Abertzale Batza Bilbon sortu zen 1922an, eta zailtasunez bada ere, azkar zabaldu zen, ikastoletako zereginetan (Euzko Ikastola Batza) eta alderdiaren jardueren antolatzaile gisa aritu zirelarik, bai eta gero ere gudako intendentzia lanetan ere 28.500 emakume baino gehiago48 Mikele de Abandoren deitura asmatua da, baina nortasun horretan izenaren ondoko herriaren esangura argitzean ikus genezake Abando izenak Eusko Alderdi Jeltzalearen baitan dituen oihartzunengatik hautatu dela.
|
|
2022
|
|
|
Indalecio Prietok bere izena daramaten kaleak ditu gurean, tren geltokia ere bai. Zer ote dauka onetik oroitzeko, ardura horiez guztiez gain,
|
emakumeen
boto eskubidearen aurka egin zuenak. Euskal feminismoak ez dauka ezer esateko horretaz?
|
|
2023
|
|
|
Ikusirik indiar feministek ez zutela berekin lan egin nahi, sufragista zuriek beren kasa erabaki zuten indiar
|
emakumeen
boto eskubidearen alde borrokatzea; ez, ordea, menderakuntza kolonialetik askatzearen alde. 1917an, Indiako Emakumeen Elkartea (WIA) sortu zuten, Indiaren hegoaldean, indiar emakumeen boto eskubidearen aldeko proiektu espezifikoari heltzeko.
|
|
|
Ikusirik indiar feministek ez zutela berekin lan egin nahi, sufragista zuriek beren kasa erabaki zuten indiar emakumeen boto eskubidearen alde borrokatzea; ez, ordea, menderakuntza kolonialetik askatzearen alde. 1917an, Indiako Emakumeen Elkartea (WIA) sortu zuten, Indiaren hegoaldean, indiar
|
emakumeen
boto eskubidearen aldeko proiektu espezifikoari heltzeko. Elkartearen sortzaile gehienak emakume zuriak ziren; besteak beste, Annie Besant teosofoa.
|
|
|
Elkartea sortu zenetik, batzordearen zuzendaritza Britainia Handiko Parlamentuko kideak presionatzen hasi zen; haien artean, parlamentari judu erradikal bat, Edwin Montagu, zeinak espero baitzuten babestuko zuela indiar
|
emakumeen
boto eskubidearen aldeko beren proposamena. 1918an, Delhiko Kongresuaren aurretik aurkeztu zen proposamen hori, bai eta onartu ere, Millicent Fawcett orduko Inperioko Damaren babesarekin.
|
|
|
Azkenean, dena den, emakume zuriek ez zuten lortu gizon zuriek emakume marroiei ere boto eskubidea ematea. 1918an, Lord Chelmsford erregeordeak, Edwin Montagurekin batera, Southborough Sufragio Batzordea sortu zuen, indiar emakumeak elkarrizketatu eta
|
emakumeen
boto eskubidearen bideragarritasuna aztertzeko. 1919an, soilik Bengalako eta Punjabeko emakumeak elkarrizketatu ondoren, batzordeak adierazi zuen ez zuela lortu indiar emakumeen boto eskubidearen aldeko sostengurik.
|
|
|
1918an, Lord Chelmsford erregeordeak, Edwin Montagurekin batera, Southborough Sufragio Batzordea sortu zuen, indiar emakumeak elkarrizketatu eta emakumeen boto eskubidearen bideragarritasuna aztertzeko. 1919an, soilik Bengalako eta Punjabeko emakumeak elkarrizketatu ondoren, batzordeak adierazi zuen ez zuela lortu indiar
|
emakumeen
boto eskubidearen aldeko sostengurik. Horren arrazoia agerikoa zen:
|
|
|
Zertarako balio zuen boto batek esklabo herri batean? Indiar emakumeek bazekiten behin independentziarako borroka irabazita berez etorriko zela botoa emateko eskubidea, Kongresu Nazionalak 1931n agindu baitzuen emakume guztiei boto eskubidea emango zietela boterera iritsi orduko.27 Azkenean, Britainia Handiak Indiatik alde egin zuelarik, 1947an, bi herrialde sortu berriek (India eta Pakistan) onartu zuten
|
emakumeen
boto eskubidea beren konstituzioetan.
|