|
2001
|
|
|
Hinduismoak auzi honetan ez die gizasemeei eragozpen handirik ipintzen. Beraz, gorputza saltzen duten
|
emakumeek
ez dute lan faltarik.
|
|
2008
|
|
|
Horregatik. Regina Madrilera iritsi baino sei bat urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan nahi baita bi
|
emakumeek
ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan?, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
|
Horregatik –Regina Madrilera iritsi baino sei bat urte lehenago alde egin zuen doña Martak jauregitik, bere egitekoak eginda gero, jakina: esan nahi baita bi
|
emakumeek
ez zutela elkar ezagutzeko paradarik izan–, berdintasun hura adierazteko modurik egokiena zelakoan, halaxe esaten zien, erdi txantxetan, bai, baina baita ezin amoroskiago ere:
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, inoiz ez zidan askatzen uzten, ez zuen gustuko ni kalera ilea bildu gabe ateratzea. Egia esan,
|
emakumeek
ez genuen horrelakorik egiten, beti eramaten genuen ilea bilduta.
|
|
2016
|
|
|
Elizabeth Cady Stantonen arabera, emakumeek (hots, emakume zuriek) lezio argi bat ikasi zuten, Gerra Zibilean jardun ostean:
|
emakumeek
ez lukete sekula, lan egin behar beste gizon baten aldeko langintzetan eta haren sexua goratu beren sexu propioaren gainetik?.
|
|
|
Parsonsen arabera, esplotazio kapitalistaren biktima ziren beltzak eta emakumeak, gizon zuriak adina, eta, ondorioz, klase borrokari eman behar zizkioten beren indar guztiak. Parsonsen begietara, beltzek eta
|
emakumeek
ez zituzten zapalkuntza modu bereziak pairatzen eta, egiaz, ez zegoen zertan masa mugimendurik antolatu arrazakeriari eta sexismoari beren beregi aurre egiteko. Lucy Parsonsen teorian, existentziaren egitateak ziren sexua eta arraza, eta nagusiek beren gogara baliatzen zituzten, emakumeak eta koloreko jendea gehiago esplotatzeko.
|
|
|
New York Express egunkariko editorea izan zen Brooks, negroen aurkako eta esklabotzaren aldeko egunkari makurrekoa, eta, orain, emakumeen mugimenduaren buruzagiei lausenguka ari zitzaien gizon hura, soilik negroen sufragioaren aurka egin zezaten. Douglassek ohartarazi zuenez, baldin eta
|
emakumeek
ez bazituzten ikusten esklabo jabeen eta haien iparraldeko aliatuen trikimailuak,, bada, orduan, istiluak izango ditugu etxean?. (Foner, The Life and Writings of Frederick Douglass, Vol.
|
|
|
–Ahizpen elokuentzia eta indarraren berri izan zuten jaun errespetagarriek, eta laster hasi ziren atzealdeko ilaretan esertzen, lotsati?. Lehenengo aldia zen halako gauzarik gertatzen zena,
|
emakumeek
ez baitzuten sekula halako maiz hitz egiten gizon emakumeen aurrean; normalean, destainazko oihuak aditzen zituzten, edo, bestela, jendaurrean hitz egitea soilik gizonei zegokiela sinesten zuten gizon entzuleek mozten zieten solasa, burlaz.
|
|
|
Talibanek muturreko ikuspegiak dituzte. Haien ustez,
|
emakumeek
ez lukete hezkuntzarik
|
|
2017
|
|
|
Fu! Eta handiena, berriz,
|
emakumeek
ez dutela inolako errurik, geuk baino, burmuin gabeok, kaskarrailduok, Suleimanok eta Zorbok!
|
|
|
neskame aritzen ziren (emakume langileen herena), edo nekazaritzan peoi gisara, edo irule, ehule, brodatzaile, kalez kaleko saltzaile edo inude modura. Besteak beste, Merry Wiesnerrek diosku gero eta errazago onartzen zela (legeetan, zerga erregistroetan, gremioen ordenantzetan)
|
emakumeek
ez zutela etxetik kanpo lan egin behar, eta, ekoizpenean, soilik senarrari laguntzeko sartu behar zutela.
|
|
|
Konparazioak muga garrantzitsuak ditu, noski. Europako
|
emakumeek
ez zuten sexu erasoak jasateko hainbesteko arriskurik, nahiz eta emakume proletarioak inpunitate osoz bortxa zitezkeen, eta zigortuak izan zitezkeen horregatik. Ez zuten jasan behar izan seme alabak beren ondotik eramateak eta enkanteetako aretoetan saltzen ikusteak sortutako agonia.
|
|
|
uko egiten zioten mezetara joateari, aitortza katolikoetan parte hartzeari, edo dogma katolikoak ikasteari. Are garrantzitsuagoa dena,
|
emakumeek
ez zuten katolizismoa soilik errefusatzen; jatorrizko erlijioa berreskuratzen zuten, eta, ahal zuten neurrian, euren erlijioak adierazitako harreman sozialen kalitatea ere bai (1987: 197).
|
|
|
Nik ez nukeen nik ez nukeen. Badakit ezetz ez nizun hain gogorrean hitz egin nahi baina
|
emakumeek
ez dute errespeturik elkarrekiko beren buruarekiko.
|
|
|
Bukatua. Eta pozoituta utzi gintuen denok bekatua eta moralitatea nahasten dituzu
|
emakumeek
ez dute hori egiten zure Amak moralitatea dauka gogoan bekatu den ala ez burutik ez zaio pasa
|
|
|
Azkenaldian gizendu egin dela, ilea hobeto zaindu lukeela, galtza horiek erretiratu lituzkeela. Komunitateko beste
|
emakumeek
ez dute ezer ozen esaten, baina denek entzuten dute, nonbaitetik datorren ahots bat da, kanpotik dela uste dute baina barrenetik dator.
|
|
|
Arrazoia dute. Baina hainbestetan entzun izan diegunez
|
emakumeek
ez dutela larrutan behar beste egiten, ez zaiela sexua behar beste gustatzen, ez dutela inoiz ezer ulertzen, azkenean hauxe galdera: zeren zain daude batak besteari ipurtzulotik emateko?
|
|
2018
|
|
|
ezkon harremanen esparrura mugatu nahi zuela kontratu sexualaren baldintzak betetzea. Haren iritziz, gizonek emakumeen gorputzak erabiltzeko aukera izan behar zuten senar gisa, baina
|
emakumeek
ez zuten produktu hori merkatuan saldu behar, eta ez zuten dirurik lortu behar inork hura sexurako erabiltzearen truke. Richardsen ustez, sexu askatasuna modu arbitrarioan mugatzea da prostituzioaren kontra egitea.
|
|
|
Jatorrizko kontratuari esker, teorian, arrazoimenak pasioa eta alderdikeria mugatuko zituen. Rousseauk uste zuen
|
emakumeek
ez zutela behar bezala arrazoitzeko gaitasunik (eta, nolanahi ere, ahalegintzea bera ere galarazi behar zitzaiela). Printzipio abstraktuak eta egia espekulatiboak gizonen kontua ziren soil soilik.
|
|
|
gizaki izate hutsagatik, pertsona orok du arrazoimena eta, beraz, ahalmena lege moral unibertsalen arabera jarduteko eta bizimodu zibilean parte hartzeko. Baina, bestetik, gizakien ahalmena ezberdina da sexuaren arabera, eta
|
emakumeek
ez dute arrazoimen politiko edo zibilik. Kantek sexuen izaerari buruz egindako iruzkin hutsal samarrak Rousseauren teorian oinarrituta daude erabat.
|
|
|
Esklaboak ez ziren esklabo naturaz, baina emazte bat ezin da izan ez norbanako bat eta ez herritar bat, mundu publikoan parte hartzeko kapaza dena. Baldin eta familiak, kontratu bakar baten bidez eraturik, estatuaren parte izan behar badu eta aldi berean estatutik bereiz egon, baldin eta ez bada nahi eskubide patriarkala ahultzea,
|
emakumeek
ez dute modurik izan behar gizonak aitortzeko gizonek beste kide gizonezkoak aitortzen dituzten bezala. Gizonek ugazaba eta esklabo izateari utzi diote, baina, Hegelen ordena sozialean, nahitaezkoa da kontzientzia sexuaren arabera bereizita egotea (legezko maitasun etikoari buruz argudiatu zuena gorabehera).
|
|
|
Mill, esan bezala, gauza askotan zetorren bat Thompsonekin. Esaterako, esaten zuen
|
emakumeek
ez zutela beste aukerarik eta ezkontzera behartuta zeudela. Haren iritziz, emakumeei heziketa eta trebakuntzarik ematen ez zitzaienez, eta zenbait gizarte eta lege presio ere beti tartean zeudenez, emakumeek ez zuten emazte izan beste biderik.
|
|
|
zen ezkontza. Emakumeen salerosketa hura gizonenaz bestelakoa zen,
|
emakumeek
ez baitzuten aukerarik enplegu bat izateko; salerosketa modu bakarra zuten eskura, eta hartantxe sartzera behartuta zeuden.
|
|
2019
|
|
|
Azken batean,, betebehar sozialek? bildutako
|
emakumeek
ez baitute ezertxo ere elkarri esateko. Ez dago inolako interes komunik abokatuaren emaztea eta medikuarena lotzen dituenik, ezta Dupont doktorearena eta Durand doktorearena lotzen dituenik ere.
|
|
|
Psikoanalistak gogotik saiatu dira erakusten haurrak zakilaren pareko zerbait ekartzen ziola emakumeari; baina, ezaugarri desiragarritzat joko balitz ere, inork ez du esaten zakila edukitze hutsa aski denik existentzia bat justifikatzeko, ezta helburu gorena denik ere bere hartan. Asko hitz egin da amaren eskubide sakratuez ere, baina
|
emakumeek
ez dute ama gisa erdietsi boto eskubidea; orain ere mespretxua zaio ama ezkongabeari; ezkontzan bakarrik goresten da ama, hau da, senarraren mende dagoen heinean. Oraindik ere senarra denez familiaren buru ekonomikoa, seme alabak haren mendekoagoak dira amarenak baino, nahiz eta ama askoz gehiago okupatzen den haietaz.
|
|
|
Batzuetan,, mundu femeninoa? kontrajartzen diogu unibertso maskulinoari, baina berriz ere azpimarratu beharra dago
|
emakumeek
ez dutela sekula osatu gizarte autonomo eta itxi bat; gizonezkoek gobernatutako kolektibitatean txertaturik daude, mendeko toki batean; soilik elkartasun mekaniko batek batzen ditu emakumeak, pareko diren aldetik: emakumeen artean ez dago komunitate bateratu guztien oinarria den elkartasun organiko hori; beti saiatu izan dira, kontraunibertso?
|
|
|
Montherlanten iritziz, gaur egungo gizonen ergelkeriak eta doilorkeriak eman diete irudi ona emakumeen eskasiei: emakumeen senaz hitz egiten da, haien intuizioaz, haien iragarmenaz, salatu beharrean haien logika falta, ezjakintasun egoskorra, errealitatea ulertzeko gaitasunik eza; izan ere, emakumeak ez dira ez behatzaile eta ez psikologo ona; ez dakite ez gauzak ikusten eta ez izakiak ulertzen; haien misterioa engainu bat da, eta haien altxor antzemanezinek ezerezaren sakontasuna dute;
|
emakumeek
ez dute ezer ere gizonari emateko, eta kalte baino ezin diote egin. Montherlantentzat, lehenik eta behin, ama da etsairik handiena; gaztetako lan batean, L. Exilen [Erbestea], ama batek eragotzi egiten dio semeari engaiatzea; Les Olympiquesen [Olinpikoak], amaren berekoikeria beldurtiak, geldiarazi?
|
|
|
Egiaz, ordea,
|
emakumeek
ez zituzten inondik ere izaten aukera berak; XVI. mendean, apenas ikasten zuten. Ana Bretainiakoak emakume asko deitu zituen gortera, non gizonak besterik ez baitzegoen aurretik; gogotik saiatu zen ohorezko damen talde bat osatzen, baina gehiago arduratu zen haien hezieraz, haien kulturaz baino.
|
|
|
Esango didate ezen, oro har,
|
emakumeek
ez dutela hainbeste korapilatzen kontua; aukera baliatzen dute beren buruari galdera askorik egin gabe, eta, gero, ahal duten bezala moldatzen dira beren harrotasunarekin eta sentsualitatearekin. Egia da.
|
|
|
etorkizuna zabal zabalik dago. Maiz esan izan da
|
emakumeek
ez dutela, jeinu sortzailerik?; horixe dio, besteak beste, ospetsu egin zen antifeminista batek, Marthe Borélyk, baina irudi luke bere liburuak berak bihurtu nahi izan dituela emakumeen logika faltaren eta ergelkeriaren ageriko froga, eta, horrenbestez, berez jartzen dira auzitan. Bestalde, entitateen armairu zaharrera zokoratzekoa da berezko, sen?
|
|
|
Beti pentsatu izan dute berez direla halakoak; uste dute barrenean bizi zaien grazia batetik datozkiela merituak, eta ez zaie burutik pasatzen konkistatzeko moduko zerbait denik balioa; seduzitzeko, aski dute agertzea: haien xarmak eragina izango du, ala ez, baina
|
emakumeek
ez dute inolako kontrolik beren arrakasta edo porrotaren gainean; pentsatzen dute ezen, bere burua adierazteko ere, aski dutela diren bezalakoak agertzearekin; beren obra gogoeta eginez ondu beharrean, uste dute aski izango zaiela espontaneotasuna; idaztea zein irribarre egitea, dena bat da haientzat: probatu, eta arrakasta bilduko dute, edo ez.
|
|
|
–jarraitu zuen agureak, liskar bila?. Tira, neuk ere izan ditiat hainbat andre, baina nahigabea besterik ez zidatek eman, Botic inguruko
|
emakumeek
ez baitute ezer asko balio. Beste bat hartzekotan, urrutirago joango nindukek bila, eskualde ezezagunen batera, Michle ra, edo Jessenitz era.
|
|
2021
|
|
|
Leihatilako diruzainak bi gauza esan zizkion:
|
emakumeek
ez zutela baimenik Zirkulura sartzeko, eta elkarte hartako bazkideek bakarrik zutela eskubidea kasinoko fitxak dirutan trukatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Euskaldunak kurduari ziotson arraro egiten zitzaiola mugimendu feminista batentzat hain erreferentzia garrantzitsua izatea gizonezko lider bat. Baina etengabe ageri da buruzagi espetxeratuaren figura, eta Rojavako eta oro har mugimendu kurduko borroka feministarekin loturiko testu gehienak haren hitzez eta aipuz josita daude –" Bizitza askatzea ezinezkoa da
|
emakumeek
ez badute egiten gizonezkoaren mentalitatea eta bizitza aldatuko dituen iraultza erradikal bat" – Fathik zera dio: " Eremu teorikoaz gain, Öcalanen boterea zegoen, erakundearen sortzaile eta lider gisa, eta botere hori emakume kideen alde erabili zuen; herri kurduan ez da beste gizonik izan gizon gisa zituen pribilegioei era horretan uko egin dienik".
|
|
|
Baina kontakizunak berebat kritikatzen du zentzu ona. " Gizon eta
|
emakumeek
ez dituzte elkarren xedeak ulertzen [hitz egiterakoan][...] Emakumeek ez dute ulertzen...". Zientziaren posiziotik egindako kritika da.
|
|
|
Eta bertze datu bat gehitzen du Saenz del Castillok: " Hogei urtez enpresa berean aritutako emakume baten soldata gizon hasiberri batenaren parekoa izaten zen, eta
|
emakumeek
ez zuten, inoiz, kategoriaz aldatzeko aukerarik".
|
|
|
Egun osoko nekea darie Eduren bi bidaideei. Gainera, etxeko biztanle guztiek dakite bi
|
emakumeek
ez dutela batak bestea begi onean. Esekitokitik patiora eroritako galtzerdi batzuen jabetzaren inguruko istorio bat omen.
|
|
|
Egia esan, ez duk behar beharrezkoa. Askok esango liketek
|
emakumeek
ez dutela sexuarekin gozamenik sentitu behar, eliza (eztulka), badakik, baina ondo legokek berak ere ondo pasatzea.
|
|
2023
|
|
|
Etxekoak ondoan izan ditu, baina enbarazu egin barik. Egun betea izan da, nahiz eta baten batek esan dion etxean egon lukeela; besteren batek
|
emakumeek
ez dutela sentiberatasunik pintatzeko, eta haren ondokoak lar sentikorrak direla sentikortasun artistikoa izateko. Entzungor egin die:
|
|
|
Bi
|
emakumeek
ez zuten ez sakon ez aspaldi elkar ezagutzen, karguaren zereginek bakarrik lotzen zituzten. Diferenteak ziren baina antzekoak.
|
|
|
Edozein modutan, faltsua da pentsatzea koloreko emakumeek eta emakume zuriek desabantaila berberak dituztela gizonen aurrean. Emakume zuri guztiek dute arraza pribilegio zuria; eta koloreko
|
emakumeek
ez dute soilik genero desberdintasuna sufritzen, baizik eta baita arraza desberdintasuna ere. Alegia, badago feminismo daltoniko bat identitatearen bidesaria ordainarazten diena koloreko emakumeei eta horrenbestez beren bizi esperientziaren eta beren errealitate politikoaren zati handi bat ezabatzen diena.
|
|
|
Kontua ez da estremismo biolentoaren aurkako programak (CVE, terrorismoaren aurkako programen izendapen berria) porrot hutsa zirela, baizik eta feminista zuri harroputzek egintzat ematen zutela afganiar
|
emakumeek
ez zutela loturarik beren aita, anaia eta senarrekin (denak ere krudelak eta barbaroak, estatubatuarren imajinazioan) eta poz pozik arituko zirela espioi eta inteligentziako informatzaile lanetan AEBrentzat. Afganiar emakumeak afganiar gizonekin estu lotuta zeudela eta gizonak bonbardatzeak emakumeei zuzenean eragiten ziela onartzeko ezintasunak edo ukazioak azaltzen du zergatik huts egin zuten eskualde hartan abiatu ziren hainbat programak.
|
|
|
" NOWren egiazko aurpegia oso desberdina da", esan zien The Daily Beast eko kazetariei. " Ahizpatasunaren inguruko berriketa faltsu horren atzean, argi azaleratu zen jendilajerik makurrena direla; hango kide diren
|
emakumeek
ez dute zerikusirik nirekin". 212
|