|
2001
|
|
|
Emakumezkoen bularrari dagokionez, gizonezkoek
|
emakumeek
baino handiagoa izaten dute gogoko, baina erdibidekoa erakargarri izaten da guztientzat.
|
|
2002
|
|
|
Hermidaren arabera, “azterketa honek nabarmen murrizten ditu haurdunaldiko presio handia eta eklanpsia aurreko konplikazioak. Gainera, gauean aspirina hartu zuten emakumeek, batez beste, plazeboa edo aspirina hartu zuten
|
emakumeek
baino 250 g gehiago pisatu zuten haurrak izan zituzten”. Medikuak behin eta berriz esan du emakumeek ez dutela aspirinarik hartu behar haurdun daudenean, ez badira medikuaren zaintzapean.
|
|
2003
|
|
|
Zenbat aldiz entzun ote ditugu halako baieztapenak: " Gizonezkoek
|
emakumeek
baino hobe gidatzen dute"," Judutarrak merkatari bikainak dira, negoziogile hutsak" edo" Estatubatuar guztiak ergelak dira, buruarinak". Halako edo antzeko esaldirik inoiz pentsatu edo esan ez duenik ba al da?
|
|
|
Gehienak neurri batean hobetzen dira, baina garraioa, komunikazioak eta kultura ia ez dira aldatzen. Sexuen arabera, galdetutako gizonek gastu gehiago ordaintzen dute
|
emakumeek
baino (5,83 puntu gizonek 5,74 emakumek); gazteek (5,93), berriz, gusturago sentitzen dira, eta adinekoek (5,66 puntu) gutxien. Gizarte estatusari dagokionez, klase apalenek besteek baino konpentsazio sentsazio txikiagoa dute (5,88 goi ertainekoek eta 5,68 behe ertainekoek).
|
|
2004
|
|
|
Kaltetutakoen %56, 6 emakumeak dira eta %43, 4 gizonak. Adina kontuan hartuz gero, gizonek 44 urte bitarteko
|
emakumeek
baino istripu gehiago izaten dituzte, eta gizonek 45 urtetik gorakoek. Bi sexuetan, istripu proportziorik handiena 25 eta 44 urte bitarteko adin tartean gertatzen da, eta gizonezkoetan (%34, 7) handiagoa da emakumezkoetan baino (%31, 1).
|
|
|
Jarduera ekonomikoak kontuan hartuz gero, erauzketa industrietako, manufaktura industrietako eta eraikuntzako langileek besteek baino patologia profesional gehiago dituzte. Bestalde, Eurostaten txostenaren arabera, gizonek
|
emakumeek
baino gehiago sufritzen dituzte beren lanbideak eragindako gaitzak. Erregistratutako kasuen %48k gizonei eragiten zien, eta %22k, emakumeei.
|
|
2005
|
|
|
Makina bat elkarrizketa izan ditut, eta emakumeei dagokienez, badago datu adierazgarri bat: emakume etorkinek bertakoek baino ume gehiago dituzte, doblea, baina beraien jaioterrietako
|
emakumeek
baino askoz gutxiago. Arrazoi batek baino gehiagok esplikatzen dute hori, eta nik esango nuke inportanteena dela Europan bakarrik daudela, edo talde txikietan, familiaren laguntzarik gabe, eta hortaz askoz zailagoa dutela haurrak izatea.
|
|
|
zenbat eta handiagoak izan erabilitako aspirina edo AIEEen dosiak, orduan eta txikiagoa da minbizi mota hori garatzeko arriskua. Horrela, astean 14 pastilla azido azetilsaliziliko hartzen dituzten emakumeak eta horrela 10 urtetan zehar dira minbizia jasateko arriskurik gutxien dutenak, botika hori erabiltzen ez duten
|
emakumeek
baino %53 gutxiago, hain zuzen ere. Naproxenoa edo ibuprofenoa bezalako antiinflamatorio ez esteroideekin ere antzeko emaitzak lortu dira, horiekin ere dosi handiak erabili behar dira.
|
|
|
Generoen arteko soldata desberdintasunetarako beste elementu erabakigarri bat da, Oliverren arabera, alde batetik, “emakumeek aginte posizio gutxiago dituztela eta, bestetik, presentzia handiagoa dutela langile gutxiagoko enpresetan, produktibitatea txikiagoa baita eta, ondorioz, soldatak ere bai. Enpresaren tamaina Enpresaren tamainaren arabera, desberdintasunik txikiena 20 eta 49 langile bitarteko enpresetan gertatzen da, non gizonek batez beste
|
emakumeek
baino %13, 8 gehiago irabazten baitute; 100 eta 499 langile bitarteko enpresek, berriz, sexuen arteko soldata alde handienak dituzte (%50, betiere, gizonaren alde). Hain zuzen ere, azterlanak adierazten du gizakiaren presentzia oso handia dela industria sektorean, enpresa handiagoak eta soldata handiagokoak baititu; emakumea, berriz, gehiago da zerbitzuen sektorean edo “kualifikaziorik gabeko” beste sektore batzuetan.
|
|
|
«Alkohola gehiago disolbatzen da uretan gantzetan baino», argitzen du Parések. Gizonezkoek, emakumezkoek baino gorputz handiagoa izateaz gain,
|
emakumeek
baino koipe eta ur gutxiago izaten dute. Arriskua alkohol kontzentrazioan Arriskua, Parések dioenez, gorputzean hartzen den alkohol kontzentrazioan dago, eta hori hainbat faktoreren araberakoa da:
|
|
|
Lanak HAPen batez besteko kontsumoa 8,57 mikrogramokoa bada, benzopirenoak bakarrik dira batez beste 0,14 mikrogramo eguneko (0,12 mikrogramo emakumeen kasuan eta 0,16 mikrogramo gizonen kasuan). Sexuen arteko aldea azaltzen da, oro har, eta azterlanaren zifren arabera, gizonek
|
emakumeek
baino haragi, koipe eta olio eta arrain gehiago kontsumitzen dutelako. Izan ere, bentzopirenoak eta HAP gehien ematen dituzten elikagaiak haragia eta haragi produktuak, koipeak eta olioak, zerealak eta, kopuru txikiagoan, arraina eta moluskuak dira.
|
|
2006
|
|
|
Laguntzaren zenbatekoan eragina duen osagaia sexua da: gizonek
|
emakumeek
baino gehiago jasoko dute. Eszedentziaren kasuan, langile emakumezkoakurteko 2.400 euro jasoko ditu eta gizonezkoak urteko 3.000 (49 art.). Gehienezhiru urtez jasoko da (50 art.).
|
|
|
Bestalde ikusi da depresioak ere paper garrantzitsua jokatzen duela antzutasunaren patogenesian: depresiohistoria bat duten emakumeek, depresiorik ez duten
|
emakumeek
baino bi aldizgehiagoko probabilitate dute antzutasuna garatzeko (Lapane eta beste, 1995).
|
|
|
OL Sukaldaritza tradizionalak ia zentzu morala du. Hala ere, ez dute denek ukatzen, eta gizonek gutxiago egiten dute
|
emakumeek
baino. OG. Agian, hemendik urte batzuetara aldatu egingo zen hitzaldia, baina orain emakume horietako asko etxekoandreak izan dira beti, eta sukaldean aritzeak zentzua ematen zion etxeko lanari.
|
|
2007
|
|
|
Gure probatxoan Kyle irten da garaile. Baina emaitzak ez du adierazten gizonek
|
emakumeek
baino gas gehiago ekoizten dutenik. Hesteetako bakterioekin zerikusi handiagoa dauka.
|
|
|
Izan ere, urte batzuetan etengabe hazi ondoren (%12 2002an eta %16 hurrengo urteetan, %17 eta %21 hurrengo urteetan), azken hamabi hilabeteetan erreklamazio formala egin duten kontsumitzaileen proportzioa ez da handitu (2007an %20 izan zen). Gizonek (%22)
|
emakumeek
baino gehixeago erreklamatzen dutela diote (%19), eta adinaren arabera, 31 eta 50 urte bitartekoek (%27) eta 60 urtetik gorakoek (%11) erreklamatzen dute gehien. Estatus altukoak (%27) eta baxukoak (%14) ia bi aldiz gehiago dira.
|
|
|
Imagen: Gokhan Okur Emakume haurdunek iodo gehiago behar izaten dute haurdun ez dauden
|
emakumeek
baino. Hala ere, haien urritasuna kaltegarria izan daiteke fetuarentzat, eta ezinbestekoa da mineral horren oinarrizko beharrak betetzea.
|
|
|
Ikertzaileek aztertu dute zer lotura dagoen ohitura dietetikoen eta koloretako tumoreen artean 70.000 emakume inguruko kohorte batean. Haragia, hestebeteak, arrautzak, gurina, patatak eta gazta ugari dituzten ohiko dieta duten emakumeen kasuan,
|
emakumeek
baino %39 gehiago adenoma jasateko arriskua kalkulatu zuten ikertzaileek, frutaz, barazkiz, oliba olioz eta arrainez betetako dieta eginez. Dieta bereziki haragitan aberatsa bazen, adenomaren arriskua %58 handitzen zen.
|
|
2008
|
|
|
Generoaz, orain arte Zaldibian egindako grabazioetan bildutako datuetan ikusi duguna hau izan da: gizonek
|
emakumeek
baino aldakortasun handiagoa erakutsi dute zenbait hizkuntza ezaugarriren aurrean. Emakumeak egonkorragoak izan dira beti ezaugarri berdina erabiltzen.
|
|
|
Testosteronaz gehiago hazten da eskuin hemisferioa, eta gizonak emakumeak baino gutxiagotan izaten dira eskuinak. Ezker hemisferioa hizkuntzan espezializatua izanik, gizonek
|
emakumeek
baino arazo gehiago izaten dituzte irakurtzeko eta idazteko. Espazioaren pertzepzioan espezializatuta dago eskuin hemisferioa, eta ezkertiak gaituagoak dira pertzepzio horretan.
|
|
|
Testosteronaren eraginez, gehiago hazten da eskuin hemisferioa eta, horregatik, gizonak emakumeak baino gehiagotan izaten dira ezkertiak. Bestalde, ezker hemisferioa denez hizkuntzan espezializatua, gizonek
|
emakumeek
baino irakurketa eta hizketa arazo gehiago izaten dituzte. Eskuin hemisferioa espazioko pertzepzioan espezializatua da, eta horregatik izaten dira trebeagoak ezkertiak espazio gaitasunetan.
|
|
|
Baina, errealitatea, bestelakoa da: emakume etorkinek parte hartzen duten laneta formazio espazioetan, nagusiki, etorkinak diren
|
emakumeek
baino ez dute parte hartzen. Ondorioz, dinamika horrek harremanak sustatzen ditu jatorri desberdineko etorkinen artean, etorkinen eta autoktonoen artean baino gehiago.
|
|
|
Baina, pertsona guztiek ez dituzte aukera berdinak beren herrialdeetatik ateratzeko eta migrazio prozesu bati ekiteko. Ekialdeko europarrek eta latinoamerikarrek, Magrebeko
|
emakumeek
baino esker gehiago adierazten dute aukera hau izateagatik, F (2,192)= 3,40; p= 0,035 Antzekoa jazotzen da gaur egun duten satisfazio mailarekin, magrebtarrek satisfazio txikiena adierazten dute, eta latinoamerikarrek, berriz, handiena, F (2,132)= 6,85; p= 0,001.
|
|
|
Unibertsitateko tituludunaren sexuari erreparatzen badiogu, soldaten arteko desadostasunak ere nabarmenak dira; gizon tituludunen batez besteko soldata, berriz, 1.670 eurokoa da; emakumeen kasuan, 1.365 eurokoa. Izan ere, titulazio guztietan gizonek
|
emakumeek
baino soldata handiagoa jasotzen dute, eta ziklo laburreko karrera teknikoetan 337 eurorainoko aldea dago gizonen alde. Espainiako tituludunen lehen lanaren batez besteko hileko soldata 762 eurokoa da.
|
|
|
Lagin osoan gizonek “eskala guztietan bakardade maila altuagoak erakusten dituzte nabarmenki (sozial, familiar eta erromantiko). Hala ere, populazio orokorrean gizonek
|
emakumeek
baino bakardade maila altuagoa erakusteko joera inbertitzen da. Horrela gertatzen da bakardade sozial eta erromantiko eskaletan”, dio Yarnozek.
|
|
2009
|
|
|
Bikote harremanetan emozioak adierazteko orduan, beste testuinguru batzuetan bezala, emakumezkoek haserrea, maitasuna, zoriontasuna eta tristura gizonezkoek baino maizago adierazten dituzte. Halaber, gizonezkoek emozioak identifikatu eta komunikatzeko
|
emakumeek
baino zailtasun gehiago dituzte. Esandakoakesanik, emozioen komunikazioari emakumeek eta gizonek garrantzia berdina ematen ez dietela dirudien arren, zenbait egilek (Wilson eta Mejia, 2005) adierazidutenez, bikotekideen arteko komunikazioak duda barik eragiten du bikote asetasunean.
|
|
|
McGlone k (1977, 1980), garun istripu baskularrak zituzten kaltetue kinlanean zegoela, fenomeno interesgarri bat topatu zuen: istripuak garunaren hemisferio bakarrean agertzen zirenean, gizonek
|
emakumeek
baino hiru aldiz probabilitate gehiago zituzten mintzairaren nahaste bat garatzeko. Aurkikuntza horioinarritzat hartuz, McGlone k gizonezkoen garunak lateralizazio handiagoa zuelaondorioztatu zuen.
|
|
|
Sanders-en arabera, emakumeen espazio pertsonalak heren bat txikiagoakizaten dira hilekoaren erdiaren inguruan, hilekoaren azken zatian baino. Irakasleeketa gizonezkoek beren gorputzarekin eta beren gauzekin esanguratsuki espaziogehiago hartzen dute, ikasleek eta
|
emakumeek
baino (Kalbfleich eta Cody, 1995). Oro har, emakumeei gizonei baino lurralde txikiagoa uzten zaie. Gizonek berenetxeetan espazio eta objektu pertsonalak eduki ohi dituzte, emakumeek bainogehiagotan.
|
|
|
Pertsona menderatzaileek gehiago begiratzen diete beste pertsonei lehia egoeran; pertsona atxikitzaileek gehiago begiratzen diote elkarri lankidetza situazioan (Argyle, Ingham, Alkema eta McCallin, 1973). Botere mailan alderik ez dagoenean, gizonek ikusmen menderakuntza handiagoa agertzen dute
|
emakumeek
baino (Kalbfleich eta Cody, 1995). Dirudienez, beraz, gizonezkoen ez berbazko jokaeramenderakuntzarekin eta boterearekin loturik agertzen da; emakumeena, berriz, mendekotasunarekin eta botere gabeziarekin.
|
|
|
Gure gizarteko estereotipoak dioenaren kontra,
|
emakumeek
baino gehiagohitz egiten dute gizonek (Swacker, 1975). Ez dago ikerketarik, emakumeek gizonek baino gehiago hitz egiten dutela dioenik.
|
|
|
Ez dago ikerketarik, emakumeek gizonek baino gehiago hitz egiten dutela dioenik. Gizonek
|
emakumeek
baino gehiagohitz egiten dute, edo alderik ez dago.
|
|
|
solasa eten duen pertsona hitz egiten ari zenabaino garrantzitsuagoa dela edo gauza garrantzitsuagoak dituela esateko. Oro har, gizonek ez dute
|
emakumeek
baino gehiagotan eteten besteen solasaldia (Smytheeta Schlueter, 1986).
|
|
|
Ezker hemisferioa hizkuntzan eta prozesaketa analitikoan espezializatua dagoenez, eta emakumeek ezker hemisferioa garatuago dutenez, gizonek
|
emakumeek
baino irakurketa eta idazketa arazo gehiago izaten dituzte. Aldiz, eskuinhemisferioa espazioko pertzepzioan eta prozesaketa sintetikoan espezializatuadagoenez, pertsona ezkertiak gaituagoak izaten dira trebetasun espazialetan.
|
|
|
Pertsona guztiek ez dituzte aukera berdinak beren herrialdeetatik ateratzekoeta migrazio prozesu bat hasteko. Ekialdeko europarrek eta latinoamerikarrek, Magrebeko
|
emakumeek
baino esker gehiago adierazten dute aukera hau izateagatik, F (2,192)= 3,40; p= 0,035 Antzekoa pasatzen da gaur egun duten satisfaziomailarekin, magrebtarrek satisfazio txikia sentitzen dute; Ekialdeko europarrak etalatinoamerikarrak, berriz, nahiko pozik daude, F (2,128)= 3,52; p= 0,032.
|
|
|
itxura hori...
|
emakumeek
baino askoz hobeto dakite gizonek hori egiten... baietzuste dut, baina benetan emakumeok. beste zera dugu. beste lehentasunak ditugu, uste dut zera., eh. emakumeok. em., uhm., ikus dezagun, eh, uste dut gehiago arduratzen garela. zera. behealdeaz., zera., ez zaigu axola munduko txapelduna izango den mutikoak..., tira, axola zaigu... baina kirolari horien guztien bestezenbait aspektu pertsonal eta...
|
|
|
Alderdi hori beste txosten batzuetan ere azaldu zen. Oro har, gizonezkoak ez dira hain kezkatuta egoten pisuagatik, eta horregatik irabazten dute
|
emakumeek
baino kilo gehiago. Hala ere, Florida State Unibertsitateko (AEB) Nutrition, Food and Exercise Sciences adituak diren “Nutrition Review” aldizkarian argitaratutako berrikuspen batean. adierazi dute azterketa gehienetan ez direla gorputzaren konposizioaren aldaketak neurtzen masa magra/ masa koipetsua.
|
|
|
Emakumeen %28k lanaldi partziala dute, eta gizonen kasuan, berriz, %4, 2k bakarrik. Beraz, gizonek
|
emakumeek
baino denbora gehiago ematen dute soldata baten truke lan egiten, eta emakumeak nagusi dira soldatarik gabeko zaintze lanetan. Emakumeen urteko soldata gordina txikiagotzen du horrek.
|
|
|
Goserik pasatzen ez zuenetik, berezkoa zuen irrika bero eta triste hark gero eta emakume garestiagoengana eramaten zuen. Eskuragaitz ziruditen
|
emakumeek
baino ez zuten erakartzen, nahiz eta azkenean haiek erostea besteak erostea bezain erraza zen, eta are errazagoa haiekin jarraitzea. Sekretu bakarra zegoen:
|
|
|
Fideltasuna bera ere gene kontua ei da, eta, bide batez, gizonezkoak desleialagoak ei gara: Suedian eginiko ikerketa batek zioen gene jakin hori kopuru handitan dituzten gizonezkoek desleial jokatzeko aukera gehiago dutela
|
emakumeek
baino.
|
|
2010
|
|
|
Baina ezberdintasun horiek are nabarmenagoak dira koadroetan. Kasu honetan, gizonek 5,7 euro gehiago kobratzen dute orduko,
|
emakumeek
baino: 24,1 euro 18,4 euroren aldean.
|
|
|
Soldatei begira, 2007an, bataz beste,
|
emakumeek
baino 7.000 euro gehiago irabazi zuten gizonezkoek. Lan kontraturik gabe ari direnen artean, %91 emakumeak dira.
|
|
|
Ondorioetako bat, pobreziak emakumeen aurpegia duela. Soldatei begira, 2007an, bataz beste,
|
emakumeek
baino 7.000 euro gehiago irabazi zuten gizonezkoek. Lan kontraturik gabe ari direnen artean, %91 emakumeak dira.
|
|
|
Egun, gizonek
|
emakumeek
baino 600 euro gehiago jasotzen dituzte eszedentzia bakoitzeko (umeak, gaixoak edo pertsona dependenteak zaintzeko).
|
|
|
Egun, gizonek
|
emakumeek
baino 600 euro gehiago jasotzen dituzte eszedentzia bakoitzeko (umeak, gaixoak edo pertsona dependenteak zaintzeko).
|
|
|
Mutila: Ahots baxuko abesbatza gara, hogeita hiru garren urtetan, elizan, gizonek
|
emakumeek
baino gehiago abesten zuten-eta. Ia ia gizonek bakarrik abesten zuten.
|
|
|
Gai honen inguruko ikerketak erakusten du, sineskera eta jarrera hauen aurrekari garrantzitsuenak genero eta generoaren inguruko roletan aurkitzen direla (Berkel, Vandiver eta Bahner, 2004; Mullender, 2000). Aurreko planteamenduekin bat eginez, ikusi izan da gizonezkoek eta ohiko genero rola dutenek emakumeen aurkako indarkeriaren inguruko jarrera gehiago erakusten dituztela
|
emakumeek
baino, baita genero berdintasunaren aldeko rola dutenek baino ere.
|
|
|
1.000 biztanleko egindako azterketaren arabera, Nafarroa (50,02) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (47,39) dira odol emateen arloan autosufizientzia hori lortzen duten autonomia erkidego bakarrak; horien atzetik daude Galizia (43,72), Extremadura (42,96), Kantabria (42,75), Gaztela eta Leon (40,98), Katalunia (40,53) eta Madrilgo Erkidegoa (40,12 Aldiz, Kanariar Uharteak (31,97), Andaluzia (34,04), Gaztela Mantxa (35,56), Aragoi (35,83), Errioxa (35,95), Valentziako Erkidegoa (36,03), Murtzia (37,66) eta Asturias (38,36) dira biztanle bakoitzeko odol emaile gutxien dituztenak, nahiz eta kopuru horiek Kataluniako biztanleria hazkunde handiagoarekin Odol emate bakoitzean 450 mililitro odol ateratzen dira. Espainian, gizonek ematen dute
|
emakumeek
baino gehiago (%54 eta %46, hurrenez hurren), baina ehunekoak berdintzeko joera du. Adinari dagokionez, emaileen %41ek 31 eta 45 urte bitarte ditu, eta %35ek 18 eta 30 urte bitarte, esan zuen Manceñidok.
|
|
|
Sailkapenaren beste muturrean daude Bulgaria (%82k ez du inoiz kirolik egiten), Grezia (%79), Hungaria (%71), Errumania (%69), Italia (%67), Polonia (%66) eta Letonia (%65). Espainian, EBn bezala, gizonek
|
emakumeek
baino kirol gehiago egiten dute. Alde handia dago, batez ere, 15 eta 24 urte bitarteko adin taldean:
|
|
|
Badago kaltetutakoen ohiko profilik? Jarrera bertigo paroxistikoa, onbera dena, 45 eta 65 urte bitartekoa da, baina ez dago pazientearen profil zehatzik, eta ez dakigu gizonek
|
emakumeek
baino gehiago jasaten duten, nahiz eta kontsultara emakumeak gehiago joaten diren. Ez dago egiaztatutako datu estatistikorik, baina kontsultaren ehuneko handi bat onbera da.
|
|
|
Dirudienez hasieran
|
emakumeek
baino ez zuten marka hura erosten eta alferrik joan ziren gizonak erakartzeko antolatu zituzten kanpaina handiak, harik eta publizista batek deskubritu arte bazela gizon" mota" bat zeinarentzat ordu arteko propaganda kanpainek ez zuten batere funtzionatu, gizon mota hark" independentzia" preziatzen zuelako gauza guztien aurretik.
|
|
2011
|
|
|
Horrek ez du esan nahi, dena dela, gizonak arriskutsuagoak direnik. Orain dela gutxi aurkeztutako datuak inkesta batetik jaso genituen, eta inkesta horretan, gizonek onartu zuten
|
emakumeek
baino arrisku jarrera handiagoak hartzen zituztela.
|
|
|
Bestalde, autore horiek berek diotenez, kasuen% 20k baino gutxiagok izaten dute nahastea 10 urte bete aurretik eta nahastearen maiztasuna haurtzaroan eta nerabezaroan zehar gehituz joaten da helduaro arte. Agüero ren (1995) arabera, eskizofreniaren batez besteko hasiera adina 26 urte inguruan kokatzen da, baina gizonek
|
emakumeek
baino hiruzpalau urte lehenago jasan ohi dute nahastea. Petkari k (2010) dioenez, normalean 16 eta 30 urte bitartean agertzen da eskizofrenia, baina gutxiengo batek 45 urte bete ondoren aurkezten du.
|
|
|
Arrazoi horrek eragindako larrialdi medikoak 3,6 aldiz handiagoak izan ziren gizonezkoetan (hirukoiztu egin ziren), 1,8 aldiz handiagoak emakumezkoetan (bikoiztu egin ziren), 4,03 aldiz handiagoak aurreko arazo kardiobaskularra zuten pertsonen artean, eta, gainera, bihotz arrazoiek eragindako gorabehera gehienak topaketaren ondorengo bi orduetan gertatu ziren. Futbol partida bat ikusi ondoren, gizonezkoetan izaten diren bihotzeko gertakarien arrazoia da, neurri handiagoan, “adin ertaineko pertsonen artean,
|
emakumeek
baino bihotzeko gaixotasun gehiago izaten dituztela, 70 edo 80 urte dituztenean gizonek baino ez dituztela berdintzen”. Gaixotasun baskularra eta kardiobaskularra ohikoagoa da gizonezkoetan, gantz plaka eta arterioesklerosi gehiago baitituzte; emakumeak, berriz, babestuagoak daude adin horretara arte.
|
|
|
Beste datu interesgarri bat da ehun urtetik gorako emakume gehiago daudela, gizonen bikoitza edo hirukoitza baino gehixeago. Hala ere, adituak dioenez, ehunka urte dituzten gizonek
|
emakumeek
baino osasun hobea dute, eta, beraz, bizi kalitate hobea. Eritasun degeneratiboak RENACEk genetikaren, elikaduraren, faktore toxikoen, ingurumen faktoreen eta bizi jarraibideen ezaugarri komunak laburbilduko ditu, mendeurreneko profila zehazteko “Ehunka urtekoak adinagatik bizi kalitate onargarria duten adinekoak dira, baina ez zainketa mediko askoren ondorio.
|
|
|
Beste onura bat osteoporosia prebenitzea da. Gaixotasun hori gainerako
|
emakumeek
baino maizago garatzen dute, kimioterapiaren beraren ondorioz edo tratamenduaren ondorioz menopausia goiz induzitzearen ondorioz. Mugikortasunak, muskulu lanak, malgutasuna hobetzeak, ongizateak, erlaxazioak eta entrenamendu metodo horrek ematen duen kontzentrazioak eraginda, onura ugari dakarzkie erasandakoei, gainbegiratze profesionalarekin egiten bada.
|
|
|
ito gehien duten emakumeek arteria koronarioen dilatazio txikiagoa eta aortaren kaltzifikazio handiagoa izaten dute, sofokorik gabeko emakumeekin alderatuta. Horrez gain, ebaluazioko bi asteetan egun batetik bostera bitarteko beroaldiak zituzten emakumeek ldl kolesterol maila %48 handiagoa zutela sofokorik gabeko
|
emakumeek
baino. Ikerketa horren arabera, sofokoek, menopausiaren sintomatzat hartzeaz gain, emakumearen bizi kalitatea murrizten du, aldaketa baskularren eta arrisku koronarioaren aurkako markatzaile izan daitezke.
|
|
2012
|
|
|
Sexuka aztertuz, gizonek zabarrago jokatzen dute (lautik batek ez ditu bereizten)
|
emakumeek
baino (bostetik batek).
|
|
|
2011ko urrian “Lancet Infektious Diseases” aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, hormona antisorgailuek, pilulaz edo injektagarriz, GIBa harrapatzeko arriskua handitu zezaketen emakumeengan. Esaten zuen, halaber, antisorgailu hormonala erabiltzen zuten GIBa zuten emakumeek bikotekideei birusa transmititzeko aukera gehiago izan zitzaketela erabiltzen ez zituzten
|
emakumeek
baino. Joan den urtarrilaren 31tik otsailaren 1era bitartean, OMEk kontsulta teknikorako deia egin zuen, gai horri buruzko azken azterketa epidemiologiko guztien aurkikuntzak berrikusteko.
|
|
|
Hala, emakumeekin alderatuta, bizirik irteteko aukerak bikoiztu egiten dira gizonezkoen kasuan. Eta haurrek
|
emakumeek
baino aukera gutxiago dituzte. Aztertutako hondoratzeetatik bitan emakume gehiago salbatu ziren gizonezkoak baino; tartean, Titanic famatuan.
|
|
|
Berriaren irakurleen soslaiak, azkenik, genero aldetik alde handiegirik erakusten ez badu ere, gizonek
|
emakumeek
baino gehiago kontsumitzen duten euskarazko hedabidea da. Egunkaria erosten duten gehienak adin ertainekoak dira:
|
|
2013
|
|
|
Azken bide hori gizonek gehiago erabili dute
|
emakumeek
baino (gizonen %18k eta emakumeen %12k), eta adin taldeak aintzat hartuta, 18 eta 24 urte artekoek jo dute gehien Sarera (%22k hain zuzen); 65 urtetik gorakoetan, berriz, %8k baino ez.
|
|
|
Tristuraren edo umore aldaketen inguruko galderak egin beharrean, inkesta askotan zerikusia dute sexu harremanetan, alkoholdun edarien kontsumoan, bikotekidearekin edo lankideekin edo ezkontzaz kanpoko harremanetan. Izan ere, oro har, gizonek
|
emakumeek
baino askoz ere gehiago erabiltzen dituzte beren sentimenduak. Eastern Virginiako Medikuntza Eskolako Ikerketa Pediatrikoko Zentroak 5.000 kasu aztertu zituen.
|
|
2014
|
|
|
Europako herrialdeetan elbarritasun edo urritasunen bat duten emakumeen %80 genero indarkeriaren biktima direla azaldu du Bilboko Berdintasun Sailak. Urritasunik ez duten
|
emakumeek
baino lau aldiz arrisku handiagoa dute indarkeria mota horren biktima izateko.
|
|
|
Hori uste du, behintzat, Jalees Rehman Illinoisko Unibertsitateko ikertzaileak. Haren esanean, proba klinikoetan parte hartzen duten boluntarioek
|
emakumeek
baino gutxiago onartzen dituzte albo ondorioak (izan ere, pilula antisorgailuak baditu albo ondorioak, eta ez hutsalak, inondik inora ere, eta, hala ere, baimenduta dago). Horrekin batera, farmazia industriak ez du interes berezirik gizonezkoentzako antisorgailuen ikerketak bultzatzeko, eskaera ez baita oso nabarmena.
|
|
|
Buruko eritasunak ere ekar ditzake bortizkeriak, adibidez, depresioa. Eta tabako, alkohol eta droga kontsumo kaltegarriak izateko ere, gainontzeko
|
emakumeek
baino bi aldiz joera handiagoa dute bikotekidearengandik erasoren bat jasan izan duten munduko emakumeek. Bikotekideak zein bikotekide ohiak eragindakoak izan ohi dira ezagututako kasurik gehienak.
|
|
|
Erreferentzia zaharrenak XVII. mendearen bigarren partekoak dira, eta Pasaiako udalaren agirietan aurkitu ditu ikertzaileak. Idazki berean Cantinek idatzi du gizonezkoek
|
emakumeek
baino diru gehiago jasotzen zutela lan bera egiteagatik. Fraide kaputxinoen txalupazain emakumekoak aipatzen dituzte behin baino gehiagotan agiri historiko horietan.
|
|
|
sexua, geneak eta adina. Emakumeak batez beste 50 urteen inguruan hasten dira entzumenhutsuneak nabaritzen; gizonek, berriz, 30 urteetatik aurrera
|
emakumeek
baino azkarrago galtzen dute entzumena.
|
|
|
Petkari eta lankideek (Petkari et al., 2011) diotenez, eskuarki 16 eta 30 urte bitartean agertzen da eskizofrenia, baina gutxiengo batek 45 urte bete ondoren agertzen du. Gizonek
|
emakumeek
baino hiruzpalau urte lehenago jasan ohi dute nahastea. Gizonetan emakumeetan baino ohikoagoa da 35 urte bitartean.
|
|
|
35 urteren ondoren, eskizofrenia garatzen duen gizonen kopurua jaitsi egiten da, baina emakumeena ez. Gizonek
|
emakumeek
baino eskizofrenia mota larriagoa jasaten dutela dirudi; horren arrazoia emakumeen estrogenoetan aurki liteke. Hormona horiek babestu egingo lukete emakumea eskizofreniatik, eta estrogenoak desagertzean (menopausian), okerrera egingo luke emakumearen eskizofreniak (Lindamer, Lohr, Harris eta Jeste, 1997).
|
|
|
Bizitzan zehar nahaste obsesibo konpultsiboa jasateko probabilitatea% 2,5ekoa da (APA, 2000). Emakumeek gizonek baino maizago izaten dituzte garbiketa konpultsioak, eta gizonek
|
emakumeek
baino maizago egiaztapen konpultsioak (Sandín eta Chorot, 1998).
|
|
|
Suizidio saio gehiago egiten dituzte emakumeek gizonek baino; baina, oro har, gizonek
|
emakumeek
baino gehiagotan burutzen dute suizidioa (2 edo 3 bider gehiagotan). Bananduek eta dibortziatuak beste familia egoeretan daudenak baino gehiagotan suizidatzen dira.
|
|
|
DSMko irizpideen arabera, alkoholarekiko mendetasunak bizitzan zehar duen maiztasuna% 20koa da gizonen artean, eta% 8koa, emakumeen artean. Gizonek
|
emakumeek
baino bost aldiz gehiagotan dituzte alkoholarekiko mendetasun arazoak, gaur egun maiztasun tasak aldatzen ari badira ere.
|
|
2015
|
|
|
Jai giroari lotuta, jai batzordeetan adibidez, kontzientzia, edo behintzat, lanketa gehiago ikusten dut. Lehen
|
emakumeek
baino egiten ez zuten lana orain gizon batzuek ere egiten dute, arduratzen ari dira. Jende gehiagok adierazten du mespretxua, nahiz eta mespretxatzen diren kasuak larrienak izan.
|
|
2016
|
|
|
Industria da azkenaldian langabezia modu nahiko egonkor batean jaisten ari den sektorea, eta hala izan da otsailean ere(). Gizonek askoz pisu handiagoa dute sektore horretan
|
emakumeek
baino. Andre gehientsuenak, berriz, zerbitzuetan ari dira:
|
|
|
Zabaldu zen eskuak aurrerantz nituela somnanbulu ibiltzen nintzen hotsa, eta, aldez aurretik horman jarritako helduleku batzuk baliatuz, igo nintzen gau batean emakumearen balkoira eta egon nintzaion kristalaren kanpotik oherako biluzten ari zen bitartean miretsirik begira. Berak bazekien, seguru nago bazekiela, ni han nengoela, nik ezagutzen nituen
|
emakumeek
baino askoz ere astiroago egin baitzuen arropa aldaketa eta itzali baitzuen argia. Pare bat aldiz errepikatu nuen bisita, eta hirugarrenean argia itzali aurretik berak ireki zidan balkoia.
|
|
|
Emakume langileek argudio zilegiagoak zituzten beren burua esklaboekin alderatzeko, klase ertaineko
|
emakumeek
baino. Izenez askeak izan arren haien lan baldintzak eta soldatak hain ziren esplotazioaren parekoak, ezen egoerak bide ematen baitzuen, ia automatikoki, esklabotzarekin alderatzeko.
|
|
|
Ildo beretik, urte luzez nahiko arrunta izan da gizonek
|
emakumeek
baino arreta handiagoa jasotzea espetxeko langileen aldetik; berriro ere, barne antolaketan gizonei lehentasuna ematearen kausaz (Almeda, 2003: 40).
|
|
|
Horretarako segurtasun guneak behar ditugu rol horiek ez errepikatzeko. Beste espazio batzuetan gertatu zaigu gizon bat heltzea eta
|
emakumeek
baino gehiago hitz egitea, giroa apurtzea edo emakumezkoen masturbazioari buruz mintzatzea.
|
|
2017
|
|
|
Gizonek nagusitasuna dute ezkontza merkatu horietan. Haiek kontrolatzen dituzte arauak,
|
emakumeek
baino baliabide gehiago dituztelako, eta merkatu horietan denbora luzeagoa igarotzen dutelako. Ez dago berdintasun aukerarik merkatuan, eta horrek azalduko luke emakumeek izaten duten egiturazko mendekotasun emozionala eta indarkeria.
|
|
|
Baina buztinezko ontziak sortu ez bagenitu ez genuke edukiko orain daukagun bizimodua. Eta jostorratza, eta artaziak… Teknologia asko" ezkutatuta" daude
|
emakumeek
baino ez dituztelako erabiltzen. Azken batean, teknologia batzuek potentzia handiagoa dute natura eraldatzeko, eta beste batzuek txikiagoa.
|
|
|
urtean ageri da: 2,8 puntuko aldea zegoen gizonen alde, pobrezia tasa txikiagoa zuten-eta (%18, 4koa)
|
emakumeek
baino.
|
|
|
Ikerketak erakutsi zuen minbizia gainditu zutenek hipokanpo txikiagoa zutela beste
|
emakumeek
baino (bataz beste,% 8ko bolumen galera zuten). Horrekin batera, kontrolekoek baino gaitasun eskasagoa zuten bizipen autobiografiko negatiboak gogoratzeko(% 20 gutxiago gogoratzen zuten).
|
|
|
Langabezia egoeran familiek duten babes soziala ikertu du Ainhoa Diez Deustuko Unibertsitateko ikertzaileak doktore tesian. Genero rol tradizionalak medio, uste izan da enplegu galeraren eraginez gizonek psikologikoki gehiago sufritzen zutela
|
emakumeek
baino, enplegua (konkretuki etxeko diru sarreren hornitzaile izatea) identitate maskulinoaren oinarrietako bat delako eta emakumeek langabeziak dakarren hutsune hori lan erreproduktiboarekin bete zezaketela uste izan delako. –Sufrimenduaren atzean etxetik kanpo egiten den lanari norberak ematen dion esanahia dago, hala nola lan hori norbere bizitzan zenbateraino den esanguratsua eta lan hori galtzeak nolako hutsunea uzten duen.
|
|
|
Emaitza hauek planteatutako lehenengo hipotesia partzialki baieztatzen dute: a) kulturaren arabera ikusi da Magrebeko populazioak Latinoamerikako populazioak baino zaitasun gehigo dituela; b) baina ezin da baieztatu emakumeek zailtasun gehigo dituztenik, ikusi delako Magrebeko gizonek
|
emakumeek
baino zailtasun gehiago dituztela eta Latinoamerikako taldean ez dagoelako desberdintasunik gizonen eta emakumeen artean. Horrela, lan honek bat egiten du zenbait ikerketarekin, non egiaztatzen duten zenbat eta distantzia handiagoa, orduan eta zailtasun gehiago egongon direla akulturazio prozesuan (Smith eta Bond, 1993; Ward eta Kennedy, 1999; Ward et al., 2001) eta distantzia kultural handiagoa duten pertsonek pairatzen dituzten bazterketak eta diskriminazioak zailtzen dutela egokitzapen prozesua (Nesdale eta Mak, 2003; Prilleltensky, 2008).
|
|
2018
|
|
|
Emakumeen eta gizonen arteko rolak landa eremuan" errotuago eta finkatuago" daudela diote datuek, eta, Elgarrestaren arabera," besteak beste, ekonomiarekin eta kontziliazioarekin zuzenean lotutako ezaugarriak azaleratu ditu". Esaterako, hiriguneetan bizi diren
|
emakumeek
baino aktibotasun tasa apalagoa eta errenta txikiagoak dituzte landa eremuko emakumeek.
|
|
|
Halaxe jakinarazi zuten epaitegira jotzeko urratsa egitera ausartu diren emakumeek, urriaren 9an Donostian egin zuten agerraldian. Orduan ohartarazi zutenaren arabera, salaketa jarri duten
|
emakumeek
baino askoz gehiagok jasan zuten engainua: Berrogei bat neskak, gutxi asko.
|
|
|
Jakina da Azpeitian gizonek
|
emakumeek
baino gehiago hitz egiten dutela hitanoan. Bereziartua eta Muguruza kezka horretatik abiatuta hasi ziren Azpeitiko hitanoaren erabileraren inguruko ikerketa egiten.
|
|
|
ez dago kide gutxiko kontseilu exekutiborik zerrendaburuak hautatzeko, ehunka militantek aukeratzen dituzte zerrendaburuok eta horien artean gehienak gizonezkoak dira. Udaletan kargu politikoa dutenak ere gehienak gizonak dira eta orokorrean gizonek
|
emakumeek
baino botere informal gehiago dute. 2017ko hauteskundeetan, bi gizonezko eta bi emakumezko hautagai izan dira.
|
|
|
sorkuntzan, gizonak dira, eragile printzipalak?. Arrazoibide patriarkal horrek, beraz, ez du inondik inora ere aitortzen
|
emakumeek
baino ez duten gaitasun eta sormen hori. Gizonek bere egin dute emakumeen sormen naturala, fisikoki ume batez erditzeko duten gaitasuna?
|
|
|
Hauxek haren hitzak: gizonek, emakumeak baino aberatsagoak izateari uzten diotenean, jabetza orokorretan
|
emakumeek
baino eragin handiagoa edukitzeari uzten diotenean, eta daukaten indar handiago hori dagokion maila praktiko neurrizkora apaltzen denean, emakumeek beren borondatezko afekzioz emana izango da gizonek lortuko duten sexu sari bakarra?. Alegia:
|
|
|
Kontratu baten bi aldeek sexualki indiferenteak diren bi norbanako behar dute izan (jabeak biak ere, generoen ordezkariak), edo, bestela, kontratua ez da legitimoa izango, baizik eta ume salmenta kasu bat baino ez. Dena den, subrogazio kontratua posible bada, aldeetako bat emakumea delako soilik da posible,
|
emakumeek
baino ez baitute zerbitzu hori emateko gaitasuna (jabetza), beren sexuak integrala (naturala) duen gaitasun hori.
|
|
|
Esperimentu batean, emakume batzuek deskarga elektrikoak (faltsuak, noski) eman behar zizkioten biktimabatzuei: Ku Klux Klan enak bezalako kukurutxo txanoak jantzita zituztenek bi aldiz deskarga elektriko gehiago eman zizkieten biktimei aurpegia agerian zuten
|
emakumeek
baino. Era berean, aurpegia margotuta edo maskarak jarrita despertsonalizatzen diren tribuetako gerlariek probabilitate handiagoa izaten dute harrapatutako etsaiak hiltzeko, torturatzeko edo mutilatzeko aurpegia agerian daramatenek baino.
|
|
|
Ohikoa da gaztetxoek, helduek nahiz nagusiek kalean eta etxean hitanoa erabiltzea. Dena den, aski jakina da gizonek
|
emakumeek
baino gehiago erabiltzen dutela, eta Garbiñe Bereziartuak (Azpeitia, 1977) eta Beñat Muguruzak (Irun, 1987) kezka horretatik abiatuta hasi dute Azpeitiko hitanoaren erabileraren inguruko ikerketa.
|
|
2019
|
|
|
lurraldearen hedaduran, hiztun kopuruan eta erabileran. Azpeitiko datuei erreparatuta, hamar elkarrizketatik bi hika izan arren, beherakada begi bistakoa da, batez ere belaunaldien eta generoen artean. helduek gazteek baino gehiago egiten dute hika eta gizonek
|
emakumeek
baino gehiago, nabarmen.
|
|
|
Guri etengabe kapazak ez garela esaten digute, eta ideia hori buruan sartzen zaigu batzuetan. Gainera, nire tesietako ondorio bat zen, gizonak
|
emakumeek
baino formazio gutxiagorekin postu baterako gai ikusten zutela euren burua, eta emakumeei gehiago kostatzen zitzaiela.
|
|
|
Saskibaloiko araudi batzuetan soilik maskulino generikoa erabiltzen da; ikusezina sentitzen zara. Horrez gain, txapelketetan gizonek
|
emakumeek
baino ordutegi hobeak dituzte. Zergatik?
|
|
|
Ikerketak erakutsi zuen minbizia gainditu zutenek hipokanpo txikiagoa zutela beste
|
emakumeek
baino (bataz beste,% 8ko bolumen galera zuten). Horrekin batera, kontrolekoek baino gaitasun eskasagoa zuten bizipen autobiografiko negatiboak gogoratzeko(% 20 gutxiago gogoratzen zuten).
|
|
|
36 eta 45 urte artekoek uzten dute diru gehien, nabarmen. Gizonek
|
emakumeek
baino gehixeago gastatzen dute azokan, baina emakume gehiago joaten da. Gazteen artean ageri da desorekarik handiena:
|
|
|
Publiko konplazienterik izan ezean, aitor entzule bati zabaltzen dio bihotza, mediku bati, psikoanalista bati; aholku eske joaten zaie kiromantikoei, igarleei. . Ez dut sinesten halakoengan, esaten zuen zinemako izarra izan nahian zebilen batek?, baina hainbeste gustatzen zait nitaz hitz egin diezadatela!?; dena kontatzen die adiskideei; bestelako
|
emakumeek
baino grina biziagoz nahi du maitalea lekuko bat izan dadin. Emakume maiteminduak bizkor ahazten du bere burua, baina emakume asko ez dira gai egiazko amodiorik izateko, hain zuzen ez dutelako sekula ahazten beren burua.
|
|
2020
|
|
|
Genero arteko LZGn desoreka txikiena goi mailako ikasketak dituztenen artean gertatzen da. Unibertsitate ikasketak dituzten emakumeek LZG gizonena baino gehiago handitzen dute, hala ere (emakumeen LZG 1:17 minututan handitzen da eta gizonena, aldiz, 12 minututan), eta bigarren mailako ikasketak dituzten
|
emakumeek
baino denbora gehiago eskaintzen diote lan ordainduari (57 minututan handitzen dute azken hauek, eta aurrekoek 22 minututan).
|