|
2002
|
|
|
Adituek genetika gisa aipatu arren, gaixotasun horren arrazoiak ez dira ezagutzen, eta kronikoa da, nahiz eta gaixotasun mota asko izan. “Ez dago gaixotasunik, gaixorik baizik”, gogoratzen du Doblasek espondilitis ankilosatzaileari buruz hitz egitean; gaur egun, gizonei eragiten die
|
emakumeei
baino gehiago, baina hainbat gradutan. “Gaixo askok minusbaliotasun handia dute, beste batzuek baliaezintasun absolutua eta mugitzeko, gidatzeko arazoak dituzte…”, azaldu du Adesdemako lehendakariak, eta adierazi du gizarteak harrokeriari buruz duen ezjakintasunagatik “zaila dela zer gertatzen zaizun azaltzea, jende askok nahas dezakeelako baja eta lotsagabekeria pixka bat”, zeren eta, dirudienez, bizkarreko, aldaketako edo begi hanturako mina besterik ez baitago, benetako borroka dagoenean.
|
|
2006
|
|
|
Egia esan, Onchocerca volvulus parasitoa endemikoa da Afrikako eremu tropikaletan (Yemengo zati txiki bat barne) eta Erdialdeko eta Hegoaldeko Amerikan (Guatemala, Mexiko, Venezuela, Kolonbia, Brasil eta Ekuador). Ezagutzen ez diren arrazoiak direla eta, onkozerkosiak gizonei eragiten die
|
emakumeei
baino gehiago, eta lesioak eragiten ditu azalean, larruazalpeko ehunean, gongoil linfatikoetan eta begietan. Gaixoek 10 edo 15 urtez transmiti dezakete gaixotasuna, tratatu ezean.
|
|
2017
|
|
|
Patriarkatuaren kasuan (hau da, gu geu bizi garen gizarte sistema, nahiz eta autore hauek modu sistematikoan ez aipatu), gizon zuriek soldata handiagoak eta izen ona dauzkate, haiek kudeatzen dituzte sistema politikoa, finantzarioa eta juridikoa, haiek kudeatzen dituzte bankuak eta enpresak, eta ez preseski emakumeak edo beltzak baino trebeagoak, azkarragoak edo arrazoimen handiagokoak direlako, baizik eta zakilarekin eta azal kolore jakin batekin jaio zirelako. Eta zakilak (edo azal kolore jakin batek), sistema patriarkal batean (edo sistema arrazista batean), zenbait pribilegio eskuratzeko aukera ematen dizulako, hala nola
|
emakumeei
baino gehiago ordaindu diezazutela (eta AEBetan beltzei baino gehiago, eta Turkian armeniarrei baino gehiago, eta Espainian eta Frantzian marokoarrei baino gehiago), hala nola herrialdeak eta bankuak goberna ditzazula, bai eta zeu izan zaitezela historiaren, jakintzaren eta zientziaren protagonista, emakumeak ez bezala (edo AEBetako beltzak, edo Turkiako armeniarrak etab. ez bezala).... Izan ere, berriz diogu:
|
|
2020
|
|
|
COVID, hasieran, pneumonia eragiten zuen gripe gaizto baten antza hartu zioten. Eta oso azkar ikusi zuten adinekoei eragiten ziela larrien, eta gizonei
|
emakumeei
baino gehiago. Haur gehienak asintomatikoak zirela ere baieztatu zuten, baina denbora gehiago behar izan zuten jakiteko nola eragiten dien birusak haurdunei eta fetuei.
|
|
2021
|
|
|
minerala garbitu eta dinamita kartutxoak fabrikatu. Gizon bat mutilatuta gelditzen zenean, lan horiek egiten jartzen zuten, baina
|
emakumeei
baino gehiago ordaintzen zieten lan beraren truke"
|
|
|
Oso gutxi ordaintzen zieten. Gizon batek istripu bat izan eta mutilatuta gelditzen zenean, lan horiek egiten jartzen zuten, baina
|
emakumeei
baino gehiago ordaintzen zieten lan beraren truke.
|
|
|
Ewing en sarkoma Hezurreko minbizi mota horrek hezurraren beste zati bati eragiten dio (diafisia edo hezurraren erdiko zatia), eta hezur luze eta hezur lauak ez diren hezurretan agertzen da. Osteosarkoma bezala, oro har 10 eta 25 urte bitartean izaten da, eta gizonei eragiten die
|
emakumeei
baino gehiago. Haurren minbiziari buruzko ikerketa Imagen:
|