|
2002
|
|
|
Bibliografia tratatzeko orduan, zenbait arlo eta bideezberdin jarraitu ditugu: euskal gizarte estamentala ezagutarazten duten obraklehen abiapuntua badira ere, gizarte-sareak, oeconomicaren funtzionamendua etafunts instituzionala aztertzen dituztenek ere analisi-ereduak ematen dizkigute.Lehenik eta behin, Antzinako Erregimeneko euskal gizarteari buruzko eta
|
emakumeari buruzko
lanek lehen abiapuntua eman digute. Zehazki emakumeari dagokionez, lanak gutxi izan dira orain arte, euskal historiografian behintzat.
|
|
2006
|
|
|
Beraz, Konstituzioan agertzen diren eskubide eta libertateen aurkakoa izango da publizitate ez-zilegia, bai Konstituzioaren berezko arauen kontra doalako bai arau horiek garatzen dituzten legeen aurkako publizitatea delako, besteak beste, ohorea, intimitatea, norberaren irudia, haurrak eta gazteak babesten dituen araudia urratzen dituelako (EK 18 eta 20.4 artikuluak). Era berean, 1/ 2004ko Genero Biolentziaren aurkako Babes-osorako Neurrien Legeak PLOren 3.a. artikuluaren testua aldatu zuen
|
emakumeari buruzko
babesa zehaztuz. Hau da, ez-zilegiak izango dira emakumearen irudia gutxietsi eta haren gorputza, osorik edo zatika, agerian uzten duten iragarkiak sustatu nahi den produktuarekiko inolako loturarik izan gabe.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, azken bolada honetan,
|
emakumeari buruzko
azterlanak nabarmentzen ari dira psikoanalisian, gai hori beste jakintza-eremu askotan nabarmentzenari den bezalaxe. Freud-en biografo ofizialtzat hartzen den Ernest Jones-ek (psikiatraeta psikoanalista ingelesa, 1879-1958) emakumearen sexualitateari buruzkoFreud-en beraren ikuspegia kritikatu zuenetik, hamaika lan argitaratu dira emakumearen sexualitateaz, eta lan horietan, ezinbestez, emakumearen moraltasunarengarapena eta eboluzioa eztabaidatzen da (J.
|
|
2008
|
|
|
Abantailak besterik ez dizkio eskuratzen lehen pertsona pluralaz baliatzeak; izan ere, batetik, hartzailearengana hurbiltzeko baliabide du; bestetik, ez du inolako eragozpenik lehen pertsona singularra plural horretara biltzeko, giza-ki legez hitz egiten ari baita eta ez subjektu partikular gisa. Etxeparek ez dara-ma bere kopletara bere esperientzia erlijiosoa edo
|
emakumeari buruzko
ikuskera berezia, baizik eta kristau doktrinak irakatsi diona edo emakumearen alde emanda zeuden argumentuak. Ez dago modu berezian bizi izandako esperientzien adierazpenik; adierazpen pertsonalik, berezitasunik, indibidua-lismorik12 Ez dago, ni, a abiapuntu duen koplarik,, ni, ak beti klaseren bat
|
|
2009
|
|
|
Baina gertatzen da halako elementu exogenoak badaudela. Nik pentsatzen dut horrelako portaera biolentoetan badaudela norberaren psikologiatik eta
|
emakumeari buruzko
pentsaeratik datozen jarrerak, eta bestetik, kanpotik datozen elementuen eragina dago. Lehendik datorren hori indartu edo lehertu egiten dituzten zirkunstantziak.
|
|
2010
|
|
|
Alaitz Arenzana eta Maria Ibarretxeren Exhibition 19 (Sra. Polarosika)
|
emakumeari buruzko
lan esperimental bat da, Varsovian filmatua eta elkarrizketarik gabea. Kote Camachoren La gran carrera (Txintxua Films) 1920ko hamarkada alaiaren birsortze nahiko berezia da, eta Lasarteko hipodromoan garai hartan egiten ziren lasterketetan girotua dago.
|
|
2011
|
|
|
Berez
|
emakumeari buruzko
kanta da. Etorkinei keinu gehiago egin beharrean, herrialdeen arteko elkartasuna aldarrikatu beharko genuke.
|
|
|
Gehienek 170 pertsonari ematen diete lana, eta “baliabide ekonomikorik gabeko emakumeak, irakaskuntza ertaina amaitu ez dutenak eta aurreko lanik ez dutenak” zehazten ditu. Tailer horietan, besteak beste, lan-eskubideei edo
|
emakumeari buruzko
prestakuntza ematen da, eta ikasketa-beken, etxebizitzen, kreditu-kooperatibaren eta langileen bizi-kalitatea hobetzen duten beste ekimen batzuen programak garatzen dira. Langileek berek erabakitzen dituzte ekoizpenari, tailerraren martxari, eskaera handiei edo diseinu-aldaketei buruzko gaiak.
|
|
|
Annaren ezpainetan irribarre txikia zabaldu zen, telefonoa eskegi zuenean. Jan Vogeten bulegora joan zenean Alemanian hilda aurkitutako
|
emakumeari buruzko
informazioa ematera, poliziak entzungor egin ziola iruditu zitzaion; baina, argi zegoen Voget hura bere bizitzan arakatzen ibilia zela; bazekien zertan jarduten zuen eta non egiten zuen lan; seguru blogean sartu-irten bat baino gehiago eginda zituela ordurako.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, Konstituzioan agertzen diren eskubide eta libertateen aurkakoa izango da publizitate ez-zilegia, bai Konstituzioaren berezko arauen kontra doalako bai arau horiek garatzen dituzten legeen aurkako publizitatea delako, besteak beste, ohorea, intimitatea, norberaren irudia, haurrak eta gazteak babesten dituen araudia urratzen dituelako (EK 18 eta 20.4 artikuluak). Era berean, 1/ 2004 Genero Biolentziaren aurkako Babes-osorako Neurrien Legeak PLOren 3.a artikuluaren testua aldatu zuen
|
emakumeari buruzko
babesa zehaztuz. Hau da, ez-zilegiak izango dira emakumearen irudia gutxietsi eta haren gorputza, osorik edo zatika, agerian uzten duten iragarkiak, sustatu nahi den produktuarekiko inolako loturarik izan gabe.
|
|
|
Ez diote, ordea, sinesten. Gainera, pintorea ez da
|
emakumeari buruzko
deus esateko gauza. Poliziak pintoreari buruzko ikerketa diskretu batzuk egin ditu eta laster jakingo du haren egoeraren berri.
|
|
|
Taxia desagertu zenean,
|
emakumeari buruzko
hipotesi asko egin nuen: haren posizio sozialaz, lanaz, izaeraz.
|
|
2014
|
|
|
" Nibelungoaren eraztun sobietar bat idatzi nahiko nuke:
|
emakumeari buruzko
tragedia operistiko bat, Lady Macbeth Rhineko urrea-ren korrelatua litzateke". Saint-Saens eta Gounod Wagnerren lagunak izan ziren.
|
|
2015
|
|
|
Ez gara horrelakoak?. Venezuelar
|
emakumeari buruzko
aurreiritziak banan-banan eta bakarka gainditu beharra nekeza gertatzen zaio.
|
|
|
Esan bezala, azaro ingurutik aurrera desagertu egin zen lan-jantzi urdina zeraman emakumearen defentsa eta goraipamena, eta horren ordez
|
emakumeari buruzko
artikulu gehienek haren eginkizuna erretagoardian zegoela defendatu zuten. Ildo horretan, ugariak dira emakumea erretagoardian parte hartzera animatzen duten artikuluak, haien zeregina derrigorrezkoa dela aipatuz eta «gizonak fronteetara eta emakumeak erretagoardiara» ideia behin eta berriz errepikatuz.
|
|
2016
|
|
|
Utz ditzagun ordea kontsiderazio filosofikoak, utz ditzagun Casablancan edo nahi duten tokian Ilsa eta Rick, Bergman eta Bogart, eta gatozen berriro hegazkineko emakumearengana; irakurleren bat aspertzen hasia ere izan dezakegu, hegazkineko emakumea gora eta hegazkineko emakumea behera, inoiz bere izenik esan gabe. ...zake; bestalde, ordea, hainbeste orritan zehar esan ez badugu, barregarri ere izango litzateke, bat-batean, ez bat ez bi plasta botatzea; hortaz, ezkutukeriazko tema badirudi ere, isildu egingo dugu oraingoz, baina ez luzerako; beraz, irakurle urduriari arren eskatzen diogu pazientzia pixka bat izateko, eta aldi berean esaten lasai egoteko, gure hitza baitu luze baino lehen hori ere argituko dela,
|
emakumeari buruzko
hainbat zertzelada argitzen eta agertzen ari diren bezala.
|
|
2019
|
|
|
Nolanahi ere, maitasunik ez zegoen batere gure artean. Dena dela, niri erakusten segitu zuen,
|
emakumeari buruzko
liburuak irakurrarazten, eta nire birjintasuna eman nion azkenean. Bi hilabete geroago, Speuzeko haur-eskolako andereño-lana onartu nuenean, haurdun nengoen.
|
|
|
Ikuspegi horren gainean sistema oso bat eraikitzen da; ez dugu asmorik sistema hori bere osoan hemen kritikatzeko:
|
emakumeari buruzko
ikerketari zer ekarri dion aztertu baino ez dugu egin nahi. Ez da lantegi samurra psikoanalisiA zalantzan jartzea.
|
|
|
Guztiarekin ere, uste izatekoa da jendearen ahaleginak, orain, dorrearen eraikuntzan metatuko direla, zeren, soldadu-aleak hain gutxi izanik, suizida bailitzateke arrakasta izateko aukerarik ez duten ekintzetan barreiatzea, denbora irabazteko egiten diren horiek alde batera utzirik, hauek beharrezkoak baitira etsaia apur bat xaxatzeko, zurginek beren lan arriskutsua onez bukatzeko behar duten lasaitasuna ziurtatu ahal izateko. Fray Rogeirok, Osbernori egingo zion gutunerako oharretan, Henrique zalduna Porta de Ferroko kanpamentura iritsi zenekoa xehetasunez idatzi zuen, behin betiko idazketan horrelakorik aipatu ez zuen arren, eta ohar horietan, berarekin zetorren
|
emakumeari buruzko
aipamen bat egiteko gogoari ezin izan zion eutsi, nonbait, Ouroana izena zuela, egunsentia bezain ederra zela, ilargiaren jaiotza bezain misteriotsua zela, horiek idatzi zituen fraideak, nahiz eta gero, ordenaren zuhurtziak, batetik, eta gutuna jasoko zuenaren ahalke dirudienez arduratsuak aipamen horiek bertatik kentzea komenigarri ikusi zuten. Alabaina, oso litekeena da hau eta hau bezalako arimaren beste hainbat mugimendu azpimarragarri izatea, sublimazioa zela medio, Fray Rogeirok zaldun alemaniarraren esan-eginak horren zehazki kontatu izanaren arrazoia, zehazki kontatu baitzituen alemaniarraren heriotza aurrekoak, baina baita ere, batez ere, heriotza dohakabearen ondokoak, heriotza dohakabea, diogu, ezen ez zoritxarrekoa, une egokian ikusiko den bezala.
|
|
2021
|
|
|
Desberdintasun garbi bat dago satiraren eta umore zapaltzailearen artean. Satirak, satira izatekotan, gorantz eta barrurantz apuntatu behar du; beherantz apuntatzen duena, bortxatutako
|
emakumeari buruzko
txiste tipikoa, beltzari buruzkoa... hori umore zapaltzailea da, pribilegiodunari grazia egiten diona eta gainerakooi grazia zipitzik egiten ez diguna.
|
|
2022
|
|
|
Baina figura horren atzean dagoenari erreparatzera deitu du: «Amei buruz baino gehiago, ama horien atzean dagoen pertsonari edo
|
emakumeari buruzko
narrazio batzuk direla esango nuke». Egoera edo hausnarketa jakin batetik abiatuta osatu ditu istorioak, eta argi izan du zer lortu nahi zuen:
|
|
|
Dena dela, iritzi kualifikatuagoa da Itxaro Bordarena, Emakunderen eskutik 1994an plazaratutako Emakumeak Euskadiko artegintzan txosten monografikoan emanikoa. Maddi Elizagaren" La Femme au Pays Basque" artikuluari buruz Itxaro Bordak dioenez," inork ere, ezein apaizek, ez luke
|
emakumeari buruzko
ideologia klerikala hark baino hobeto azalduko, euskal emakumearen patu lasaia". Uste horren berme, Itxaro Bordak artikuluaren lehen orrialdeko ondoko pasartea damaigu euskaratuta:
|
|
2023
|
|
|
Egitarauan ageri diren jarduerez gain, bertze zenbait espazio ere egonen dira kongresuan: azken hilabeteetako lana ikusteko erakusketa bat, Bizkaiko hainbat
|
emakumeari buruzko
argazki erakusketa, liburutegi feminista eta haurrendako txoko bat.
|