|
2002
|
|
|
Ehun fabrikak iraultza industrialaren eta
|
emakumearen
askapenaren ikur bilakatu ziren.
|
|
2005
|
|
|
Baina, kontuan hartu behar dugu Espainian emakumearekiko zegoen ikuspegia aldatu baldin bazen, ez zela
|
emakumearen
askapenaren aldeko mugimenduengatik izan, Espainiaren egoera ekonomikoarengatik baizik. Francoren erregimenaren lehen urteetan, autarkia bultzatu zen; baina, argi gelditu zenean autarkia oso kaltegarria zela Espainiarentzat, II. Mundu Gerraren ondoriozko isolamenduarekin bukatzeko eta AEBen eta mendebaldeko Europaren laguntzak lortzeko ahaleginak nabarmendu ziren.
|
|
2006
|
|
|
Baliteke adineko emakume askoren krisi, depresio eta egonezinak hortxe izatea sustraiak. Eta" baliteke" ez, ziur nago
|
emakumearen
askapen edo burujabetasuna osasuntsu eta onuragarri dela, lehenik beretzat, baina baita gizonontzat ere, seme nahiz senar izan.
|
|
2008
|
|
|
Automobilak, zinema, irratia. Eta
|
emakumearen
askapena. Gizonen faltan, familia askotan emakumeak etxetik kanpo lan egiten hasi ziren.
|
|
2009
|
|
|
Europako Ezker Berria zen gai zentrala. Azpigaiak, berriz, marxismoa,
|
emakumearen
askapena, alienazioan oinarritutako neokapitalismoa, eta abar. Ekitaldi haiek erdi agerian egiten ziren.
|
|
2010
|
|
|
Pentsamendua askea denez, marxismoa askotan kontraesankorra bihurtu zen. Inperialismoa nahiz herrien askapena justifikatzeko balio izan zuen, edo
|
emakumearen
askapena askotan modu eraginkorrean suspertu zuen arren, hainbatetan langileriaren askapenaren atzetik datorkeelakoan atzendu egin zuen.
|
|
2012
|
|
|
Oraindik ere hala sinesten dute jazidi erlijioko kurduek, eta islama azaleko berniza da besteentzat, bai Mem eta Zin baso ardo batekin hasten zuten garaian, bai gaur egun feudalismoari ihesi parez pare borrokan diharduten emakume gerrillarien artean. Egongo da zer kritikatua Kurdistango mugimenduan, baina mundu egitasmo nazional gutxi daude hain loturik
|
emakumearen
askapenarekin. Kurdu zintzoak, kurdu gaiztoak dokumentala egin zuen Kevin McKiernan estatubatuarrak, AEBen joko bikoitza salatzeko:
|
|
2015
|
|
|
Emakumearen esparruan ere bi mundu horiek kontrajarriak ziren: M Cruz Rubio Liniers eta M del Rosario Francok aipatzen dutenaren arabera, alde nazionaleko Sección Femeninak emakume tradizionalaren goraipamena egin zuen; alde errepublikarreko erakunde eta elkarteek, aldiz,
|
emakumearen
askapenerako borroka egin zuten (esparru honetan, lan handiena Mujeres Libres erakundeak egin zuen).
|
|
2016
|
|
|
Parisko 68ko Maiatzaren olatua aparretan zenean, Francoren Seccion Femenina indarrean zen artean. Duela lauzpabost hamarkada ez al zineten Iparraldean Hegoaldean baino aurreratuago
|
emakumearen
askapen kontuetan?
|
|
2017
|
|
|
...a praktikak aztertzeko eta ulertzeko ezinbestekoa zaigu testuinguru sozio historikoari begiratzea. azken bi mendeetan euskal herrian hizkuntza ordezkapen prozesuak eta emakumeen bazterketak antzeko prozesuak izan dituzte. biak arlo publikotik kanpo geratu ziren, eta azken hamarkadetan" etxetik ateratzeko" ahalegina handia egin bada ere, oraindik, bai euskararen biziberritze prozesuan bai
|
emakumearen
askapenean ere bide luzea egiteke dago.
|
|
|
XX. mende hasieran euskararen transmisioa emakumearen ardurapean geratu zen euskal nazionalismoaren bidez (llona, 2002: 171). nazionalismoak amatasunaren aldarria egin zuen (ugalde, 1995: 141) emakumeentzat zaintza, transmisioa eta sozializazioa rol gako gisa agertuz (del Valle, 1999: 40). paper horiei lotuta ageri zen, besteak beste, hizkuntzaren biziraupena. euskararen transmisioaren eta zaintzaren papera emakumearen bizkar geratu ziren, nolabait euskararekiko ardura feAzken bi mendeetan Euskal Herrian hizkuntzaordezkapen prozesuak eta emakumeen bazterketak antzeko prozesuak izan dituzte. Biak arlo publikotik kanpo geratu ziren, eta azken hamarkadetan" etxetik ateratzeko" ahalegina handia egin bada ere, oraindik, bai euskararen biziberritzeprozesuan bai
|
emakumearen
askapenean ere bide luzea egiteke dago.
|
|
|
Garai hartan, Ukrainan jaiotako talde feministaren kide zen Sbui, eta biziki sinisten zuen
|
emakumearen
askapen eredu horretan. –Mendebaldeko feminismo modernoa zela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Biak arlo publikotik kanpo geratu ziren, eta azken hamarkadetan, etxetik ateratzeko? ahalegina handia egin bada ere, oraindik, bai euskararen biziberritze prozesuan, bai
|
emakumearen
askapenean ere, bide luzea egiteke dago.
|
|
2018
|
|
|
Baina, zalantzarik gabe, Abdula Ocalanen ideiek eta hark sortutako Kurdistango Langileen Alderdiak izan dute azken hamarkadetako eragin sakonena nortasun kurdu iraultzaile bat sortzeko lehendabizi, tribalismoaren eta erlijioen gainetik, eta Ekialde Hurbilerako proposamen integratzailea gerora, I. Mundu Gerraren ostean sorturiko estatu nazioen mapa bera gaindituko lukeena. Funtsean, hainbeste herri, kultura eta sinesmen harmonian eta elkarlanean eratzea da ideia, nork bere hizkuntza eta kultura landuz, herri eta auzuneetatik abiarazitako ideia komunal batean, betiere garrantzi berezia emanez
|
emakumearen
askapenari.
|
|
2019
|
|
|
Erresistentzia temati horiek, ordea, ezin izan dute geldiarazi historiaren martxa; makinismoak erreka joarazi dio lur jabetzari, emantzipazioa ekarri langile klaseari eta, ondorioz, emakumeari. Sozialismo orok
|
emakumearen
askapena laguntzen du, familiatik erauzten duen heinean: Platonek autonomia agindu zien emakumeei, Espartan zuten bezalakoa, amets zuen erregimen komunitarioan.
|
|
|
Fourierrek proposamen horrekin kontra egin zion gizatasuna kentzen zuen industrializazioari, lanean espezializatzeari, liberalismoari, patriarkatuari, familiari eta monogamiari, askatasun sexualaren, kooperatibismo integralaren, lanaren aniztasunaren,
|
emakumearen
askapenaren eta jai gozamenaren printzipioetan oinarritutako komunitate antolatuak sortuz.
|
|
2020
|
|
|
Uste dugu emakume aske batek gizarte aske bat sor dezakeela. Eredu honek talka egiten du estatuen sistema patriarkalekin, baita sistema kapitalistarekin ere, eta horregatik akabatu nahi dute,
|
emakumearen
askapenaz ere ari garelako, eta ahal duten guztia egingo dute proiektu honek porrot egin dezan. [Recep Tayyip] Erdoganen erasoen helburuetako bat emakumeen erresistentzia amaitzea da.
|
|
2021
|
|
|
Idazle hau ulertzeko une egokian gaudela aldarrikatu nahi nuke, alegia, aurreiritziak errazago utz ditzakegu alde batera, hori egiteko prest baldin bagaude. Sartreren itzalak ez digu jadanik horrenbesteko trabarik egingo, eta idazle huts bezala ikus dezakegu orain
|
emakumearen
askapenaren ama santuaren irudiarekin nahasten genuen sortzailea. Labur esanda, ikuspegi garbiagoa daukagu Beauvoir behar den lekuan kokatzeko.
|
|
|
Alabaina, ez zen horretara mugatu. Emakumea ere norbanako autonomo eta burujabea izatea ipar,
|
emakumearen
askapen ekonomiko, sexual eta sentimentalaren alde egin zuen.
|
|
|
" Halaber, blokearen baitan emakumearen antolakunde baten beharra ikusten da,
|
emakumearen
askapenerako KASeko antolakunde iraultzailean egituratuko dena, alegia; eta beste kide guztiak bezala, erabateko autonomiaz eta soberaniaz eraikiko dena". 39
|
|
2022
|
|
|
«Momentu horretan, feminismoaren bigarren olatuan, emakumeak gogoa zuten bezala hasi ziren kalera irteten; ez zuten ondo portatu behar, ondo eseri... Hori da
|
emakumearen
askapena. Erakusketa hau toki askotan egon da, eta beti izan du arrakasta handia», adierazi du Garridok.
|
|
|
Konbentzitua izan nahi zuen, komunitate horren parte sentitu, eta scrollarekin jarraitzen zuen. Digitalizazioa
|
emakumearen
askapena da!, egiten zuten aldarri. Denok gizon garenean generoak ez du zentzurik izango!
|
|
|
Dena soportatu duen emakumeak gehiago soportatu nahi ez duela erabakitzen du. Laudanoa edaten du –bere nobela bietan kontatuko duen esperientzia, eta ez dena, batzuek interpretatu bezala, keinu erromantiko gorena, baizik eta
|
emakumearen
askapenerako azken ahalegina, irteera bakarra–, eta badoa, badoa... baina Imlayren azken momentuko agerpenak bizia salbatuko dio. Imlayren atzamarrak Mary Wollstonecraften eztarrian barrena.
|
|
|
" Bere garaian ez nuen sekula irudikatuko
|
emakumearen
askapenean gaur egungo egoera hau. Gauzak azaleratuta daudelako, gutxienez, arazoek hor segitzen duten arren.
|
|
|
Eta nola ikusten dituzu
|
emakumearen
askapenerako egungo aldarriak?
|
|
2023
|
|
|
Kollontairen izena, SESBetik kanpora, 1920ko langileen oposizioarekin lotu ohi da, egungo Errusian gogoratuagoa da historiako lehenengo emakume enbaxadorea izan zela. Bere ekarpen nabarmenen artean egon zen, ordea,
|
emakumearen
askapenaz pentsatzea: askapen ekonomikoa eta askapen sexuala.
|