|
2005
|
|
|
Baina, kontuan hartu behar dugu Espainian emakumearekiko zegoen ikuspegia aldatu baldin bazen, ez zela
|
emakumearen
askapenaren aldeko mugimenduengatik izan, Espainiaren egoera ekonomikoarengatik baizik. Francoren erregimenaren lehen urteetan, autarkia bultzatu zen; baina, argi gelditu zenean autarkia oso kaltegarria zela Espainiarentzat, II. Mundu Gerraren ondoriozko isolamenduarekin bukatzeko eta AEBen eta mendebaldeko Europaren laguntzak lortzeko ahaleginak nabarmendu ziren.
|
|
2016
|
|
|
Argi dago: emakume indibidualek ezin dute jarraitu etxeko lanak beren ardura pribatutzat hartzen, eta helburu horrek estrategikoa behar du izan
|
emakumeen
askapen mugimenduarentzat. Hala ere, etxeko lanak sozializatzekotan, jatorduak prestatzea eta haurrak zaintzea barne?, aldez aurretik eten egin behar da ekonomia gobernatzen duen etekin gosea.
|
|
|
Gerora,, arrisku hirukoitzari? buruzko analisi hori berori erabili zuten emakume beltzek, eta
|
emakumeen
askapen mugimendu garaikideari helarazi; izan ere, mugimendu hartan eragin nahi izan zuten mugimendua abiatu orduko.
|
|
|
1970eko hamarkadaren hasieran erdietsi zuen bere garaipenik handienetako bat jaiotza kontrolaren aldeko mugimendu garaikideak, orduantxe legeztatu baitzen, azkenik, abortua.
|
Emakumeen
askapenaren aldeko mugimendu berriaren hastapenetan jaio zen abortua legeztatzeko borroka; ondorioz, mugimendu gaztearen gogo eta militantzia osoa bildu zen hor. 1973ko urtarrila iritsi orduko, gailurrera iritsi zen abortu eskubidearen aldeko kanpaina.
|
|
|
Abortu eskubidearen aldeko kanpainan ez zegoen koloreko emakume askorik. Ez zen inondik ere harritzekoa,
|
emakumeen
askapenaren aldeko mugimendu orokorrean ere ez zegoelako arraza ugaritasun handirik. Galdera jaurti zen ea mugimendu orokorrean eta abortu eskubidearen aldeko kanpainan zergatik ez zegoen arrazaren ondorioz zapaldutako emakumerik ia, eta bi azalpen nagusi agertzen dira garai hartako eztabaidetan eta idatzietan:
|
|
2017
|
|
|
2 Identifikazio horren erakusgarri da WITCH sarea (Women, s International Conspiracy from Hell) sortu izana; talde feminista autonomoak biltzen zituen sareak, eta funtzio garrantzitsua bete zuen AEBetako
|
emakumeen
askapenerako mugimenduaren hasierako fasean. Robin Morganek Sisterhood is Powerful lanean (1970) azaldu zuenez, WITCH sarea 1968ko Halloween egunean sortu zen, New Yorken, baina, laster,, akelarre?
|
|
2020
|
|
|
Beste aldean,
|
Emakumeen
Askapenerako Mugimenduaren bigarren olatua. 1968ko iraultza politiko, sozial eta kulturalak bultzatuta, eraldaketa esparru instituzionalera eramaten ahalegindu zen.
|
|
2022
|
|
|
Europa osoan,
|
emakumeen
askapen mugimendua XIX. mende amaieratik antolatu zuten erakunde nabarmenetako kideen ondorengo politikoetako ez kide gutxik ikusiko zuten errezeloz mugimendu hori 1970eko hamarkadatik aurrera. Antzera migrazioaren auzian, kolonialismoen kontrakoenen eta mundu osoa gizaki guztiena zela aldarrikatzen zutenen ondorengoek egingo zuten migranteen kontra 1980ko Frantzian (eskuin muturrean zegoen PCFko Georges Marchais buru).
|
|
|
|
Emakumeen
Askapenerako mugimendua campuseko erradikaltasunak hauspotuta ernatu zen 1960ko hamarkadaren hondarretan, eta aurretik zeuden emakume antolakundeei lekua kentzeaz bat, haren tamaina eta ikusgarritasuna azkar hazi ziren. 1975eko Nazioarteko Emakumeen Urterako, hedabideen hizketagai nabarmena zen feminismo berria.
|
|
|
Hainbat iturburu izan zituen liburuak, eta, gizarte zientziako lan gehienek bezala, autorea ez den beste jende ugariren ekarpenak ditu oinarri.
|
Emakumeen
Askapenerako mugimenduaren ondorenetan emakume eta gizonei buruzko eztabaida piztu zen; 1970eko hamarkadan Gizonen Askapenerako mugimendu bat ere egon zen," gizonezko sexu rola" erreformatzen saiatu zena. Gizonak, boterea eta aldaketa eztabaidagai zituzten debateei leku egin zien horrek.
|
|
|
Arrazoi asko zeuden kontzientzia hori mami zedin. Emakume ezkonduen enplegu tasak aldaketa itzela jasan zuen herrialde industrialetan,
|
Emakumeen
Askapen mugimendua ernatu aurretik; praktika heterosexualetan aldaketa gertatzen ari zen, kontrazepzio gero eta fidagarriagoa tarteko, eta familien egitura ere aldatzen ari zen, bizi esperantza luzeagoa, gorantz zihoazen dibortzio tasak eta ugalkortasun maila txikiagoa zirela eta233.
|
|
|
Maskulinitatearen inguruko ekintza politikoaren eredu nagusia" gizonen mugimenduaren" ideia da herrialde aberatsetan. 1970eko urteetan," Gizonen Askapenerako Mugimendua" deitzen zen hori, eta
|
Emakumeen
Askapenerako Mugimenduaren imitazio zuzena zen, Gayen Askapenaren bulkadatxo batekin. Mugimendu zabalagoaren oinarrian zeuden" gizonek kontzientzia hartzeko talde" autogestionatu txiki asko, zeinak garai hartan" gizonen talde" deitzen baitziren, besterik gabe.
|
|
|
Bada denbora bat Goode soziologo estatubatuarrak (1982)" Why men resist" [Zergatik egiten dute kontra gizonek?] saiakera esanguratsua argitaratu zuela; bertan,
|
Emakumeen
Askapenerako mugimenduari gizonek emandako erantzunen inguruko gogoeta jaso zuen. Goodek argudiatu zuenez, genero harremanetan talde pribilegiatua zirelako egiten zioten gizonek kontra aldaketari.
|
|
|
Mugimendu feministaren nazioarteko presentziak eta genero auzien inguruko eztabaidak mundu osoan izandako zabalkunde ukaezinak areagotu egin dute aldaketaren aldeko presio kulturala. Japonian, esaterako, emakumeen antolakundeak egon bazeuden 1970 urtearen aurretik, baina nazioarteko
|
Emakumeen
Askapenerako mugimenduak aktibismo berria piztu zuen (Tanaka 1977). Hainbat kultur generotan islatu zen hori, hala nola neskentzako fikzio eta komiki liburuetan, emakumeen irudi boteretsuak agertu baitziren.
|
|
2023
|
|
|
1960ko hamarkadaz geroztiko sexu iraultzak aitortu eta gizarteratu zuen emakumeek, gizonek bezala, bazituztela sexu premiak eta desirak eta askatasuna izan luketela haiei heltzeko.
|
Emakumeen
askapenaren aldeko mugimenduak, zeina askoz lehenago hasi baitzen, helburu zabalagoak zituen; esate baterako, genero berdintasuna, lan aukeretarako sarbidea izatea, eta lantokian eta etxean indarkeriarik eta jazarpenik ez sufritzeko askatasuna. 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, bi mugimenduak uztartu ziren, eta biak kolonizatu zituen kapitalismoak.
|