2004
|
|
49bis artikulua. Eskumena galtzea,
|
emakumearen aurkako
indarkeria-egintzak gertatzen direnean
|
|
...riaren aurka Oso-osoko Babesa emateko Neurrien Lege Organikoak bere 1 artikuluan definitzen dituen horietarikoa, eta, egintza horren ondorioz, zigor-prozesua hasi edo babes-agindua eman bada, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, eskumenari utziko dio, eta auzi-paperak dauden-daudenean igorriko dizkio
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaile eskudunari, salbu eta ahozko epaiketaren fasea jadanik hasita dagoenean.
|
|
Epaileak, prozedurazibilarengainekoardura duen bitartean, jakin badaki indarkeriaegintzaren bat burutu ahal izan dela, eta, egintza horren ondorioz, ez bada zigor-prozesurik hasi, ezta babes-agindurik eman ere, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, alderdiei zitazioa egingo die, Fiskaltzarekin batera agerraldia egin dezaten; agerraldi hori hurrengo 24 orduetan egingo da, epaileak bil ditzan gertatutako egitateei buruz erabakigarri izan daitezkeen datuak. Agerraldiaren ondoren, Fiskaltzak berehala erabaki beharko du ea hurrengo 24 orduetan genero-indarkeriaren inguruko egintzak salatuko dituen, edo
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaitegi eskudunari babesagindua ematea eskatuko dion. Salaketa jarri edo babes-agindua eskatuz gero, Fiskaltzak salaketaren kopia edo eskariarena eman beharko dio auzitegiari, eta auzitegiak auziaren gaineko ardurari ekingo dio, harik eta, hala denean, emakumearen aurkako indarkeria-epaile eskudunak eskumenari uzteko eskatu arte.
|
|
Agerraldiaren ondoren, Fiskaltzak berehala erabaki beharko du ea hurrengo 24 orduetan genero-indarkeriaren inguruko egintzak salatuko dituen, edo emakumearen aurkako indarkeria-epaitegi eskudunari babesagindua ematea eskatuko dion. Salaketa jarri edo babes-agindua eskatuz gero, Fiskaltzak salaketaren kopia edo eskariarena eman beharko dio auzitegiari, eta auzitegiak auziaren gaineko ardurari ekingo dio, harik eta, hala denean,
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaile eskudunak eskumenari uzteko eskatu arte.
|
|
3 Genero-indarkeria dela eta,
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaileak, zigor-auzi baten gaineko ardura duen bitartean, jakin badaki prozesu zibilen bat bidean dagoela, eta Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatzen badu, orduan auzitegi zibilari agindeia egingo dio, eskumenari utz diezaion; auzitegi zibilak berehala erabaki beharko du eskumenari uztea eta agindeia egin ...
|
|
4 Artikulu honen 1 eta 2 paragrafoetan ezarri kasuetan, auzitegi zibilak auzi-paperak igorriko dizkio
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaitegiari, eta ez da aplikagarria izango Prozedura Zibilaren Legeko 48.3 artikuluan xedatutakoa; alderdiak, une horretatik, aipatu organoan agertu beharko dira.
|
|
ez da deklinatoria onartuko; alderdiek
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaitegiaren eskumena baliatu nahi badute, orduan, epaitegi horrek emandako ebazpenetatik edozein hartu, aurreko paragrafoaren azken lerrokadak aipatzen dituen horietarikoa, eta horren lekukotza aurkeztu beharko dute.
|
2005
|
|
Honetan ere,
|
emakumearen aurkako
bortxakerian bezala, kasuak salatzen direnean, zifrak ikaragarriak izango ote dira?
|
2006
|
|
5 Emakumearen aurkako indarkeria-epaitegiari badagokio auziaren gaineko ardura izatea, polizia judizialak hurbilen dagoen egun baliodunean egin beharko ditu, aipatu epaitegian, artikulu honetan adierazi zitazioak. Aurretik aipatutako zitazioak egiteko, poliziajudizialak agerraldia egiteko eguna eta ordua zehaztuko ditu,
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaitegiarekin koordinatuta.
|
|
Lege honen 544ter artikuluko 1 eta 7 paragrafoei idazkera berria eman die uztailaren 31ko 27/ 2003 Legeak; lege horrek arautzen du e txeko indarkeriarendarkeriaren epaileari egin zaizkiola uler biktimak babesteko agindua. Bada, paragrafo horietan instrukzio-epaileari eta lehenengo auzialdiko epaileari buruzko aipamenak egiten dira; aipamen horiek, hala denean,
|
emakumearen aurkako
intuko da.
|
|
Lege honen I V. liburuko III. tituluan eta 962 artikulutik 971 erakoetan guardiako epaileari buruzko aipamenakria-epaileari egin zaizkiola ulertuko da. egiten dira; aipamen horiek, hala denean,
|
emakumearen aurkako
indarke
|
|
Auziaren instrukzioa
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren epaitegiari dagokionean, epaia berehala igorriko da epaitegi horretara lekukotzaren bidez. Modu berean bidaliko zaio irmotasun-adierazpena, eta bigarren auzialdiko epaia ere, horrek aurretiaz emandako epaia erabat edo zati batez ezeztatzen duenean.
|
|
Arlo horietan nabarmentzekoa da eredu elebidunak prestatzea, zigor-jurisdikzioaren epaitegietan, eta, zehatz esateko, epaitegi horietako prozesu-izapideetan, eredu elebidunak erabili ahal izateko. Sailaren barruan, Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak bultzatzen ditu halako ereduak, hala nola,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren jurisdikzio berriari dagozkionak.
|
|
1 Eskumena
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren epaitegiari badagokio, entzunaldiko orduetan gauzatu eta hartu beharko dira aurreko artikuluetan aipatu eginbideak eta ebazpenak.
|
|
2 Polizia judizialak
|
emakumearen aurkako
epaitegian egin beharko ditu 796 artikuluan aipatu zitazioak, arau bidez ezarritako egun baliodunen artean hurbilenean.
|
|
Dena den, atxilotua, halakoa izanez gero, guardiako instrukzio-epaitegiaren esku jarri beharko da, haren egoera pertsonala erregularizatzeko ondoreetarako bakarrik, betiere ezinezkoa denean
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren epaitegi eskudunaren aurrean hura aurkeztea.
|
|
3 Lehen aipatu zitazioak egin ahal izateko, polizia judizialak agerraldiaren eguna eta ordua finkatuko ditu,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren epaitegiarekin koordinatuta. Ondore horietarako, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak, Botere Judizialaren Lege Organikoaren 110 artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz, koordinazio hori ziurtatzeko araudi egokiak emango ditu.
|
|
Auziaren instrukzioa
|
emakumearen aurkako
indarkeria-epaitegiari badagokio, epaia berehalakoan igorriko zaio horri lekukotzaren bidez, epaia irmoa den edo ez den aipatuz.
|
|
3 artikuluan adierazten da Gobernuak laguntzak emango dituela bakeari buruzko azterlanak eta ikerketak egiteko, eta bakearen aldeko gizarte-ekimenen eta komunikabideen onarpena sustatuko duela. Azken artikuluak, laugarrenak, nazioarteko Konbentzioen edukiak garatzeko beharrezkoak diren ekintzak eta jarduerak sustatzea ezartzen du, arraza-bereizkeria,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria eta sexu-orientazioaren ondoriozko bereizkeria mota oro ezabatzeko, bai eta gatazketan inplikatutako adingabeak gizartean desmobilizatzen eta birtxertatzen laguntzeko ekimenak ere. Horrez gain, arauak xedatzen du, Nazio Batuen Batzar Nagusiak 2001-2010 hamarkadan «Munduko haurren aldeko indarkeriarik eta bakerik ezaren kultura sustatzeko nazioarteko hamarkada» aldarrikatzearen esparruan, Gobernuak bake-kulturaren arloko ekimen zehatzak garatzea bilatuko duela, Hezkuntzarako, Zientziarako eta Kulturarako Nazio Batuen (UNESCO) erakundeekin koordinatuta.
|
|
Kalitate handiagoko datuak eta azterketak behar dira, batez ere honako gai hauetan: amatasunak eragindako heriotza-tasa,
|
emakumearen aurkako
indarkeria, hezkuntza, enplegua, soldatak, ordaindu gabeko etxeko lana, denboraren erabilera eta politikan parte hartzea. Etxean erabakitzeko ahalmenik ez izatea Txostenaren arabera, emakumeek ez dute beti botere bera izaten etxean funtsezko erabakiak hartzeko, eta horrek ondorio negatiboak izan ditzake haurtzaroan.
|
2008
|
|
Halaber, lurraldearen batasunerako eta Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udalen garapenerako orain arte baino 15,2 milioi euro gehiago jarriko ditu Jaurlaritzak. Eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria borrokatzeko, berriz, 250.000 euro.
|
2009
|
|
Programa honetan osasun arloan sexu bien arteko desberdintasunak aztertu dituzte eta
|
emakumearen aurkako
indarkeriak emakumezkoengan duen eragina azpimarratu nahi izan dute.
|
|
Aurkezpen ekitaldian, Izaskun Moyua Emakundeko presidentea egon da eta azpimarratu du
|
emakumearen aurkako
indarkeriak osasun arazo larrienetako eragiten duela eta horregatik osasun programak egiterakoan gizarte baldintzak kontutan hartu behar direla.
|
2010
|
|
Biktimek ekintzak salatu behar dituztela nabarmendu du Rubalkabak. Aurten 58 emakume hil dira Estatuan
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren ondorioz.
|
|
Guztira,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren jarraipenerako datu-baseak 178.000 emakumeren informazioa du.
|
|
Amaitzeko, hainbat arte erakusketa bisitatuko dituzte: Nafarroan bat, Huarte Arte Garaikideko Zentroan, egile nafarren lanak biltzen dituena; Donostiako Koldo Mitxelenan bigarrena,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ardatz duena, eta azkena Gasteizko Artium museoan, Basado en hechos reales izenburua daramana.
|
|
Kontuan hartuz, giza eskubideen esparruan Nazio Batuetako oinarrizko tresnek ezarritako printzipioak, bereziki, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Itunean, Eskubide Zibil eta Politikoen Itunean, arraza-bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazioarteko Konbentzioan,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioan eta haurren eskubideei buruzko Konbentzioan,
|
|
d) Gogoraturik, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Nazioarteko Ituna, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna, Arraza-bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazioarteko Konbentzioa,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa, torturaren eta bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarrien aurkako Konbentzioa, haurren eskubideei buruzko Konbentzioa eta langile migratzaile guztien eta horien familiakoen eskubideak babesteari buruzko Nazioarteko Konbentzioa,
|
|
Zergatiei dagokienez, ikusi dugu
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren azalpenen gehiengoa jatorri sozialari dagokiola. Badirudi emaitzak bat datozela genero-indarkeriaren sistema patriarkatu honen ondorio dela esaten denean (Corsi, 1995; Giffin, 1994; Heise, 1998).
|
|
Beharrezkoa izango da, beraz, arazo honen magnitudeaz, ezaugarriez eta larritasunaz informatu eta sentsibilizatzea (Gelles, 1999). Kontzientzia soziala sortzeko helburuarekin, komunikabideetan
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren inguruko informazioa zabaldu behar da, jendartean eraso hauek identifikatu eta salatzeko eta emakumeei laguntza eskaintzeko. Tratu txarren tipologien eta egoera bortitz horietatik irteteko dauden bide posibleen inguruan informazioa ematea, lehenengo pauso informatibo eta prebentiboa izango da.
|
|
Aipatutako guztiaren garrantziaz ohartuta, ezinbestekoa izango da berdintasunarekin edota
|
emakumearen aurkako
indarkeriarekin lotura duten gaiak unibertsitatemailanerabilikodirengaitegietanbarneratzea.Horrelaproposatzenbaitu
|
|
Heziketak komunikabideek
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren inguruan emandako ikuspegia (indibidualista, sentsazionalista eta izugarrizko karga emozionala duena) «desaktibatu» edota ezabatzeko prozesuan paper garrantzitsu bat jokatuko du, arazoa ulertzeko beste dimentsio bat eskainiz.
|
2011
|
|
Zaila dirudi
|
emakumearen aurkako
indarkeria kasu bortitz hau ikusita, eta atzetik izan zuen epaiketa mediatikoa gogora ekarrita, morboan ez erortzea. Eta egia da ikusleontzat gogorra dela Nagore, zinema-aretotik atera ondoren ere, luze irauten du korapiloak eztarrian, eta eszena batzuk bereziki dira garratzak:
|
|
Estatuek
|
emakumearen aurkako
indarkeria gaitzetsi behar dute eta ezin izango dute inolako usadio, tradizio edo erlijio arrazoirik aipatu, zertarako eta saihesteko indarkeria hori ezabatze-betebeharrak.Estatuek, eskura dituzten bide guztien bitartez eta atzerapenik gabe, emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako politika bat ezarri behar dute.Xede honekin, ondorengoa egin beharko dute:
|
|
Estatuek emakumearen aurkako indarkeria gaitzetsi behar dute eta ezin izango dute inolako usadio, tradizio edo erlijio arrazoirik aipatu, zertarako eta saihesteko indarkeria hori ezabatze-betebeharrak.Estatuek, eskura dituzten bide guztien bitartez eta atzerapenik gabe,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzera zuzendutako politika bat ezarri behar dute.Xede honekin, ondorengoa egin beharko dute:
|
|
c) Behar den arretarekin jardun,
|
emakumearen aurkako
indarkeria egintza guztiak saihestu, ikertu eta, nazio-legeriarekin bat etorriz, horrelako egintza guztiak zigortzeko, egintza horiek Estatuak edo partikularrek gauzatuak izan;
|
|
e) Nazioko ekintza-egitasmoak lantzeko aukera kontuan hartzea, edozein indarkeria motaren aurka emakumearen babesa bultzatzeko, edo helburu honekin, dagoeneko existitzen diren egitasmoetan xedapenak gehitzeko, kontuan izanda, kasuan-kasuan, gobernuz kanpoko erakundeek eskain dezaketen laguntza, bereziki,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren inguruan jarduten dutenak;
|
|
f) Izaera orokorrarekin, indarkeria mota guztien aurka emakumearen babesa susta dezaketen prebentzio motako ikuspuntuak moldatu eta neurri guztiak landu, horien izaera dela juridikoa, politikoa, administratiboa eta kulturala, eta legeen ondorioz, legea aplikatzearen egineren ondorioz eta
|
emakumearen aurkako
bereizkeria kontuan hartu ez duten beste esku-hartze batzuen ondorioz, emakumearen biktimizazioan berrerortzea eragingarritasunez saihestea;
|
|
i) Legea betearazi behar duten agintari arduradunek eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria saiheste-, ikerketa-eta zigortze-politikak ezarri behar dituzten funtzionarioek, emakumearen beharrizanen inguruan haiek sentsibilizatuko dituen heziketa jaso dezaten neurriak hartzea;
|
|
k) Ikerketa sustatzea, datuak jasotzea eta estatistikak biltzea, bereziki, etxeko indarkeriari buruzkoak,
|
emakumearen aurkako
indarkeria modu ezberdinen maiztasunari lotuak, eta zeri eta indarkeria horren arrazoiei, izaerari, larritasunari eta ondorioei buruz ikerketak sustatzea, halaber, indarkeria hau saihestu eta bere ondorioak konpontzeko ezarritako neurrien eragingarritasunari buruz, estatistika horiek argitaratu egin behar dira eta baita ikerketen ondorioak ere;
|
|
m) Giza eskubideei buruzko Nazio Batuen instrumentuen arabera aurkeztutako txostenetan,
|
emakumearen aurkako
indarkeriari buruzko informazioa eta Adierazpen hau praktikan jartzeko hartutako neurrien ingurukoa barneratzea;
|
|
o) Mundu guztian zehar, emakumearen aldeko mugimenduak eta gobernuz kanpoko erakundeek egiten duten lana,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren arazoaren inguruan kontzientzia sortzen eta arazo hori arintzeko burutzen duten zeregin garrantzitsua aitortzea,
|
|
q) Alderdi diren erregio mailako gobernuen arteko erakundeei eskatzea, euren programetan barneratzea, komeni den neurrian,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren ezabaketa.
|
|
a) Nazioarteko eta erregio mailako lankidetza sustatzea indarkeriaren aurka egiteko, esperientziak elkar trukatzea eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzearekin zerikusia duten programak finantzatzea, hori guzti hau erregio estrategiak zehaztera zuzenduta.
|
|
b) Bilera eta mintegiak bultzatzea
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren inguruan biztanleria guztiarengan kontzientzia sortu eta hori sendotzera bideratutakoak;
|
|
c) Nazio Batuen sistemaren barnean, giza eskubideen hitzarmenak jarraituz sortutako organoen arteko koordinazio eta elkar trukatzea sustatzea,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren gaia eraginkortasunez ekiteko helburuarekin;
|
|
d) Gizarte-joera eta-arazoen inguruan Nazio Batuen sistemaren erakunde eta organoek egindako azterketetan, esaterako, munduko gizarte egoerari buruzko aldizkako txostenetan,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren joeren azterketa barneratzea;
|
|
e) Nazio Batuen sistemaren erakunde eta organoen arteko koordinazioa bultzatzea,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren arazoa aribideko programetan integratzeko, indarkeriaren aurrean bereziki ahulak diren emakume taldeei aipamen berezia eginez;
|
|
h) Gobernuz kanpoko erakundeekin lankidetzan aritzea
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren gaiari dagokion guztian.
|
|
Adierazpen honetan jasotako orok ez dio kalterik egingo Estatu baten legeriaren zatiren edozein xedapeni, ezta ere Estatu horretan indarrean egon daiteken nazioarteko Konbentzio, Hitzarmen edo instrumenturi, baldin eta halakoa
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeko eragingarriago bada.
|
|
Erreparatuz eskubide eta printzipio hauek nazioarteko instrumentuetan jaso eta horien artean daudela Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala 1/, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna 2/, Ekonomia, Gizarte eta Kultura Eskubideen Ituna 2/,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa 3/ eta Torturaren eta bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarrien aurkako Konbentzioa 4/,
|
|
Aitortuzemakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko hitzarmenaren aplikazio eragingarriak
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzen lagunduko lukeela eta emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenak, ebazpen honetan aipatutakoak, prozesu hori indartu eta osatuko lukeela,
|
|
Aitortuzemakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko hitzarmenaren aplikazio eragingarriak emakumearen aurkako indarkeria ezabatzen lagunduko lukeela eta
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenak, ebazpen honetan aipatutakoak, prozesu hori indartu eta osatuko lukeela,
|
|
Kezkaturik,
|
emakumearen aurkako
indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko, emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Kezkaturik, emakumearen aurkako indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko, emakumearen aurkako bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Kezkaturik, emakumearen aurkako indarkeria oztopoa dela, bateko, berdintasuna, garapena eta bakea lortzeko, emakumearen aurrerapenerako etorkizunera bideratutako Nairobiko Estrategietan 5/ aitortzen den bezala, bertan emakumearen aurkako indarkeria ezabatzera zuzendutako neurri multzoa gomendatu zirela, eta besteko,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria-mota guztiak ezabatzeko Konbentzioa osotasunez aplikatzeko,
|
|
Baieztatuz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko eskubideen urratzea dela, eta oso-osorik zein zati batean emakumeak eskubide eta askatasun horiek izateko oztopoa dela, eta kezkaturik emakumearen aurkako indarkeria kasuetan eskubide eta askatasun horien babesak eta garatzeak izan duten aspaldiko arduragabekeriaz,
|
|
Baieztatuz, emakumearen aurkako indarkeria giza eskubideen eta oinarrizko eskubideen urratzea dela, eta oso-osorik zein zati batean emakumeak eskubide eta askatasun horiek izateko oztopoa dela, eta kezkaturik
|
emakumearen aurkako
indarkeria kasuetan eskubide eta askatasun horien babesak eta garatzeak izan duten aspaldiko arduragabekeriaz,
|
|
Aitortuz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat, emakumearen aurkako indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mende...
|
|
Aitortuz, emakumearen aurkako indarkeria, historian zehar, gizonaren eta emakumearen artean ezberdinak izan diren botere harremanen adierazpena dela, eta horiek ekarri dutela emakumea menpean egotea eta gizonaren aldetiko diskriminazioa izatea, era berean, haren aurrerabidea eragotziz, eta orobat,
|
emakumearen aurkako
indarkeria gizartearen oinarrizko tresna dela, horren bitartez emakumea behartu egiten dela gizonarekiko mendekotasun egoera horretara,
|
|
Gogoratuz 1990ko maiatzaren 24ko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1990/ 15 ebazpenaren eranskinean jasotako 23 paragrafoko ondorioa; horretan aitortzen da familian eta gizartean
|
emakumearen aurkako
indarkeria orokortu egin dela eta diru-sarrera, gizarte-mailak eta kulturetatik haratago doala, eta presazkoak eta eragingarriak diren neurriekin aurkaratu behar dela, horien eragina ezabatzeko,
|
|
Gogoratuz, era berean, 1991ko maiatzaren 30eko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluaren 1991/ 18 ebazpena; horretan Kontseiluak esparru orokorra prestatzea gomendatu zuela,
|
emakumearen aurkako
indarkeriari modu esanbidezkoan heltzen dion nazioarteko instrumentu bat izateko,
|
|
Ikusiz atsegin handiz emakumearen aldeko mugimenduek bultzaturiko lana,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren arazoak dituen izaera, larritasuna eta handitasuna arreta gehiagorekin begira daitezen,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren definizio argia eta osoa, emakumearen aurkako indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeko,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste, emakumearen aurkako indarkeriaren definizio argia eta osoa,
|
emakumearen aurkako
indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeko,
|
|
Konbentziturik, aurrekoak aintzat hartuta behar direla, besteak beste, emakumearen aurkako indarkeriaren definizio argia eta osoa, emakumearen aurkako indarkeria bere forma guztietan ezabatzeko asmoarekin ezarri beharreko eskubideen adierazpen zehatza, estatuen konpromisoa euren erantzukizuna bereganatzeko, eta nazioarteko erkidegoaren konpromisoa
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeko,
|
|
Aldarrikatzen du, ospe handiz,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko ondorengo Adierazpena eta mundu osoan zehar ezaguna eta errespetatua izateko ahalegin guztiak egin daitezen agintzen du:
|
|
Adierazpen honen ondoreetarako,?
|
emakumearen aurkako
indarkeria, esamoldea honetara ulertzen da:
|
|
...statuei politika publikoak har ditzatela eta emakume eta haur indigenen mesedetan eta horiekin batera programak susta ditzatela, beraien eskubide zibil, politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalak sustatzeko; genero eta jatorri etnikoen arrazoiengatik desabantaila egoerekin amaitzeko; hezkuntza, osasun fisiko eta mentala eta bizitza ekonomikoan eragiten dizkieten arazo larriak konpontzeko eta baita
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren arazoa ere, etxeko indarkeria barne hartuta; eta arrazismoa eta sexu-diskriminazioa bateratzean emakume eta haur indigenek jasaten duten izugarrizko bereizkeria egoera ezabatzea;
|
|
«Hurbiltasun-epaitegiak, ordena zibilean, prozesuen burutzeaz lehen auzialdian, erabakitzeaz eta betearazpenaz arduratuko dira, eta legeak berariaz arautzen dituen adiskidetze-eta bitartekaritza-funtzioez. Zigor-ordenan, lehen auzialdian falta-epaiketen ezagutza, ebazpena eta betearazpena egokituko zaie,
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren gaineko epaitegien ardura direnak kenduta. Eta ordena administratiboan legeak berariaz egozten dizkien udalek ezarritako zehapenen kontrako helegiteen gaineko ardura izango dute».
|
|
Adierazi dutenez, berdintasuna lortzeko herritarrak kontzientziatu eta mobilizatzea dute helburu. Izan ere,
|
emakumearen aurkako
eraso fisikoez gain egungo sistemak ez du parekidetasuna bermatzen gazteen iritziz. Hori dela eta, herriko ikastetxeetan lan uztea deitu du biharko ikasle mugimenduak. 11: 00etan hitzaldi bat egingo dute Laudioko gaztetxean; Euskal Herriko Gazte Feministen ordezkari bat emakumeen borrokaz mintzatuko da.
|
|
Adierazi dutenez, berdintasuna lortzeko herritarrak kontzientziatu eta mobilizatzea dute helburu. Izan ere,
|
emakumearen aurkako
eraso fisikoez gain egungo sistemak ez du parekidetasuna bermatzen gazteen iritziz. Hori dela eta, herriko ikastetxeetan lan uztea deitu du biharko ikasle mugimenduak. 11: 00etan hitzaldi bat egingo dute Laudioko gaztetxean; Euskal Herriko Gazte Feministen ordezkari bat emakumeen borrokaz mintzatuko da.
|
2012
|
|
Azaroaren 25ean, genero indarkeriaren aurkako egunean, euren aletxoa jarri nahi dute Lasarte-Oriako Zentro Zibikoan elkartzen diren emakumeek, eta
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren aurka, zenbait ekitaldi antolatu dituzte, herritarren parte hartzea eta kontzientziatzea bultzatzeko. Gaur arratsaldeko 18:00etan hitzaldia eman du Nagore Vazquez psikologo eta psikoterapeutak," Emakumearen auto-estima historian zehar" gaiaren inguruan.
|
|
30.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak, orobat, bere nahigabea eta gaitzespena adierazten ditu, munduko hainbat erregioetan oraindik ere ageriko urraketa sistematikoak egiten direlako eta giza eskubideak oso-osorik gozatzea oztopatzen duten egoerak gertatzen direlako.Urraketa eta eragozpen horiek, tortura eta tratu edo zigor krudel, anker eta apalesgarrien gain, honako hauek barneratzen dituzte: exekuzio sumario eta nahierarakoak, desagertzeak, nahieraren araberako atxiloketak, arrazakeria forma guztiak, arraza-bereizkeria etaapartheida, atzerritarren okupatze eta menderatzea, xenofobia, pobrezia, gosea eta eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalak ukatzea, erlijio-intolerantzia, terrorismoa,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria eta arau juridikoen gehiegikeria.
|
|
22.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak eskatzen die gobernu guztiei, euren nazioarteko betebeharrak betetzeko eta behar bezala kontuan hartuta kasuan kasuko sistema juridikoak, har ditzatela neurri egokiak intolerantziari eta indarkeria antzeko moduei aurre egiteko, modu horiek erlijioan edo sinesmenetan oinarritzen direnean, batik bat,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria-eginerak eta erlijio tokien profanazioa, eta aitor dezatela norbanako orok duen pentsamendu-, kontzientzia-, iritzi-eta erlijio-askatasunerako eskubidea.Konferentziak gonbitea luzatzen die, halaber, estatu guztiei abian jar ditzatela intolerantzia modu guztiak eta erlijioan edo sinesmenetan oinarritutako bereizkeria guztiak ezabatzeari buruzko Adierazpenaren xedapenak.
|
|
38.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak beren-beregi azpimarratzen du, besteak beste,
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzera bideratutako lana, bizitza publikoan nahiz pribatuan; sexu-jazarpen forma guztiak, esplotazioa eta emakumeen salerosketa ezabatzera bideratutakoa; justizia administratzeko orduan aurreiritzi sexistak ezabatzera bideratutakoa eta oro har, emakumearen eskubideen eta tradizioan eta ohituretan oinarritutako eginera batzuen, aurreiritzi kulturalen eta erlijio eremuan muturreko jo...
|
|
...ezabatzera bideratutakoa; justizia administratzeko orduan aurreiritzi sexistak ezabatzera bideratutakoa eta oro har, emakumearen eskubideen eta tradizioan eta ohituretan oinarritutako eginera batzuen, aurreiritzi kulturalen eta erlijio eremuan muturreko jokabideen ondorio kaltegarrien artean sor daitezkeen gatazkak ezabatzera bideratutakoa.Konferentziak Biltzar Orokorrari eskatzen dio onets dezala
|
emakumearen aurkako
indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenaren egitasmoa, eta estatuak bultzatzen ditu emakumearen aurkako indarkeriari aurre egin diezaioten, adierazpenaren xedapenekin bat etorriz.Emakumearen giza eskubideak gatazka armatu egoeretan urratzea giza eskubideen eta nazioarteko zuzenbide humanitarioaren oinarrizko printzipioak urratzea da.Gisa horretako delituei, bereziki, erailketei, bortxaketa sist...
|
|
...a oro har, emakumearen eskubideen eta tradizioan eta ohituretan oinarritutako eginera batzuen, aurreiritzi kulturalen eta erlijio eremuan muturreko jokabideen ondorio kaltegarrien artean sor daitezkeen gatazkak ezabatzera bideratutakoa.Konferentziak Biltzar Orokorrari eskatzen dio onets dezala emakumearen aurkako indarkeria ezabatzeari buruzko adierazpenaren egitasmoa, eta estatuak bultzatzen ditu
|
emakumearen aurkako
indarkeriari aurre egin diezaioten, adierazpenaren xedapenekin bat etorriz.Emakumearen giza eskubideak gatazka armatu egoeretan urratzea giza eskubideen eta nazioarteko zuzenbide humanitarioaren oinarrizko printzipioak urratzea da.Gisa horretako delituei, bereziki, erailketei, bortxaketa sistematikoei, sexu-esklabotzari eta behartutako haurdunaldiei erantzun zehatza eman behar zaie.
|
|
39.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak
|
emakumearen aurkako
bereizkeria modu guztiak, ezkutukoak nahiz agerikoak, ezabatzea eskatzen du.Nazio Batuen helburua da 2000 urterako emakumearen aurkako bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko konbentzioaren berrespen unibertsala lortzea, estatu guztien aldetik; horrexegatik helburu hori sustatu behar du.Irtenbideak bilatzea bultzatu behar da, kontuan harturik Konbentzioari egindako erreserben kopurua berezik...
|
|
39.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak emakumearen aurkako bereizkeria modu guztiak, ezkutukoak nahiz agerikoak, ezabatzea eskatzen du.Nazio Batuen helburua da 2000 urterako
|
emakumearen aurkako
bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko konbentzioaren berrespen unibertsala lortzea, estatu guztien aldetik; horrexegatik helburu hori sustatu behar du.Irtenbideak bilatzea bultzatu behar da, kontuan harturik Konbentzioari egindako erreserben kopurua bereziki handia dela.Besteak beste, Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Komiteak jarraitu egin behar du Konbentzioari egindako erreserb...
|
|
Emakumearen Izaera Juridiko eta Sozialaren Batzordeak eta Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Komiteak aztertu behar dute berehala halako aukera, eskaerak egiteko eskubidea onetsia izan dadin; horretarako,
|
emakumearen aurkako
bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioaren hautazko protokolo bat egingo dute. Giza Eskubideen Munduko Konferentziak begi onez hartu du Giza Eskubideen Batzordeak hartutako erabakia, hau da, bere 50 bileren aldian, aintzat hartzea emakumearen aurkako indarkeriari buruzko errelatore berezia izendatzea.
|
|
Emakumearen Izaera Juridiko eta Sozialaren Batzordeak eta Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Komiteak aztertu behar dute berehala halako aukera, eskaerak egiteko eskubidea onetsia izan dadin; horretarako, emakumearen aurkako bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioaren hautazko protokolo bat egingo dute. Giza Eskubideen Munduko Konferentziak begi onez hartu du Giza Eskubideen Batzordeak hartutako erabakia, hau da, bere 50 bileren aldian, aintzat hartzea
|
emakumearen aurkako
indarkeriari buruzko errelatore berezia izendatzea.
|
|
41.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak aitortzen du zein garrantzitsu den emakumeak bizitza osoan osasun-maila ezin hobea izatea, fisikoa nahiz mentala.Emakumeari buruzko Munduko Konferentziaren testuinguruan eta
|
emakumearen aurkako
bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioaren testuinguruan eta baita 1968 urteko Teherango Aldarrikapenaren testuinguruan, Konferentziak, gizonen eta emakumeen arteko berdintasunean oinarrituta, berretsi egiten du emakumeak duen eskubidea osasun-laguntza egokia eta familia-plangintzari buruzko zerbitzurik zabalena eskura izateko; halaber, emakumearen eskubidea, hezkuntza maila guzt...
|
|
– Emakumearen aurkako indarkeria modu guztiei aurre egitea eta
|
emakumearen aurkako
bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioa aplikatzea.
|
2013
|
|
Senatuak, hain justu, atzo eman zion oniritzia lege horri, eta Indiako presidenteak sinatzean sartuko da indarrean. Bortxatzaileentzako zigorrak gogortzeaz gain, hizkera juridikotik sexu jazarpena adierazpena kendu eta bortxaketa-rekin ordezkatzea nahi dute, hobeto jasotzen baitu
|
emakumearen aurkako
erasoaren kontzeptua. Nazioarteko erakunde batzuek, hala nola Amnesty International eta Human Rights Watchek protesta egin dute lege berriaren aurka, esaten baitu heriotza zigorra ezarri ahal zaiola erasotzaileari muturreko kasuetan:
|
|
Hemezortzigarren kapituluan, Gerra Zibilaren krudelkeria eta
|
emakumearen aurkako
bortizkeria uztartzen dira. Aurrekoarekin alderatuta, diskurtsoak protagonistarekiko hartzen duen ikuspegia hurbilagoa denez istorioa lehenengo pertsonan kontatua egonagatik, narrazioa askozaz intimoagoa da.
|
2014
|
|
eta imajinatu bertzerik ez baituzu bi emakume gizon baten zerbitzuan: neure burua hil nahiago nuke,
|
emakumearen aurkako
bekatu larria egin baino lehen?!
|
|
Irudia: Osasun, Gizarte Zerbitzu eta Berdintasun Ministerioa Tratu txarren biktima diren gazteak Gazteen ia %30ek ziurtatu du beren bikotekideek nolabaiteko kontrola dutela Nazio Batuek
|
emakumearen aurkako
indarkeria honela definitzen dute: «sexu femeninoan oinarritutako edozein indarkeria-ekintza, emakumeei kalte fisiko, psikologiko edo sexuala eragiten diena».
|
2016
|
|
Gure herrialdeko feminizioen kopuruak behera egin du 2016an. Orain dela urtebete, emakume hilak 50 ziren, duela hamar urte, 61 Baina, edonola ere, zifrek erakusten dute oraindik asko dagoela
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren aurrean. Espainian, 2016 urtean, 86 emakume hil dira guztira.
|
|
Espainian, 2016 urtean, 86 emakume hil dira guztira. Munduko leku askotan,
|
emakumearen aurkako
indarkeria delitu ezkutua eta ikusezina izaten jarraitzen du. Oraindik ere uste da emakumea familiako gizonen jabetza-objektu bat dela, eta haiei lotuta egon behar duela, itzalean mantendu, itzalean mantendu eta gizakiaren premiak ase behar dituela.
|
|
Feminismotik ikasi dugu kapitalismoaren ideologia patriarkala dela. Patriarkatua, jendartearen estruktura ideologiko, politiko eta ekonomikoan integratua dago eta
|
emakumearen aurkako
zapalkuntza, esplotazio eta genero menderatzearen bidez adierazten da. Honela, sexuen arteko lanaren banaketaren bitartez, kapitalismoak, bere biziraupenerako eta erreprodukziorako, emakumeok erabiltzen gaitu.
|
2017
|
|
–Hori da erakundearen gaitzen artean txarrena. Ez dauka konparaziorik beste ezerekin, ez diru gaiekin, ez zelibatoaren gaiarekin, ez min ikaragarria eragin duten posizio doktrinalekin, ez
|
emakumearen aurkako
bazterkeriarekin... konparaziorik gabe, abusuena da okerrena?. Webgunean, hilean bost milioi bisita izaten dituztela zehaztu du Vidalek, Espainiakoak gehienak, baina Hego Amerikakoak ere bai gero eta gehiago:
|
|
Baina, egokiro eta trebetasunez, 2012/ 29/ EB Zuzentarauari jarraituz, BEk delituaren ikerketa-fasean eta epaiketan biktima jakinaren babes-beharrizan zehatzak aztertzea aurreikusten du. Lan hori dagokie, ikerketa-fasean, instrukzioko epaile edo
|
emakumearen aurkako
indarkeriakoari, fiskaltzari eta poliziari, eta, epaiketan zehar, epaile edo auzitegiari. Neurriok biktimaren bigarren mailako biktimizazioa ekidin nahi dute eta berauek erabakitzeko aipatutakoek kontuan hartu beharko dituzte (1) biktimaren ezaugarri pertsonalak, (2) delituaren izaera, (3) biktimari sorrarazitako kalteen larritasuna eta errepikatzeko arriskua eta (4) delituaren ingurumariak.
|
2018
|
|
Igandean estrenatuko da El sexto sentido antzezlana Iruñeko Baluarten, arratsaldeko 19:00etan. Lola Rodriguezek zuzendua, Sandra Iraizoz Eltzaburuarrak idatzi du
|
emakumearen aurkako
indarkeriaz hausnartzeko gidoia.
|
2019
|
|
Hasieran instrukzioan aritu nintzen,
|
emakumearen aurkako
bortizkeriaren epaitegi batean lan egiten nuen, eta terriblea zen. Terriblea.
|
|
Lanaren egiturari eta metodologiari dagokionez, abiapuntutzat hartu dugu, lehenik, historia literarioa, euskaraz eginiko fikzio kriminalean
|
emakumearen aurkako
erasoei buruzko narratiba gaingiroki aurkezteko. Ondoren, liburuaren egilea, sortze garaia eta harrera ezagutuko ditugu, narratologiaren laguntzaz, ezaugarri narratibo nagusiak aztertuko dira; azkenik, ikerketa psiko-soziologikoak laguntzat harturik, tratu txarrak jasan eta ematen dituzten pertsonen profil psikologikoak aztertu eta eleberriko pertsonaiengan ematen ote diren ikertzeko.
|
|
Horregatik, ez dirudi desegoki aurkezpena egiteari eskainitako lehen kapitulu honen ondoren eta bigarrenean euskal narratiba kriminalean
|
emakumearen aurkako
indarkeriari begirada orokorra eman ondoren, liburuaren beraren azterketari ekin aurretik, hirugarren kapituluan testuinguru pragmatikoari heltzea, mezuaren maila testualari ekin aurretik, eta biek testuaren esanahiaren moldaketan eginiko ekarpenak integratuz.
|
|
Antonio Cid adituak (2000), Juaristiren ondorio beretara iristeaz gain, azalpen interpretatiboak erantsi zituen euskal baladetako
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren frekuentzia kasuen inguruko hausnarketen ostean:
|
|
Antonio Cidek balada horietan
|
emakumearen aurkako
indarkeriak duen presentzia ugariaz eginiko hausnarketak abiapuntutzat hartuko ditugu. Argumentu nobeleskoetan gertaera lazgarriok korapiloaren" anekdota" hutsak izan badaitezke ere, gure baladen corpusean frekuentzia handia dutela ikusirik, pentsa genezake entzuleen balada gogokoenak izan direla, edota beraientzat auzi bizia zen gertaera batez aritzeko modua zela.
|
|
Gisa berean, literatura ohiturazalearen ezaugarriez luze ikertu duen Ana Toledo adituak ere Etxaideren eleberrietan mundu ikuskera kristaua eta moralizantea nagusitzen dela baieztatzen du (1989: 695). Horregatik, arrazoi gehiagoz azpimarra daiteke Etxaideren eleberrigintzan kristau moralak duen erabateko nagusitasuna eta
|
emakumearen aurkako
indarkeriaren aipamen lausoaren paradoxa; izan ere, alde batera eta bestera, pertsonaia nagusiak, katoliko ona baina errebelde erromantikoak, pairatzen dituen kartzelaldi eta arazo judizialak bere emazte Garaxiri emandako tratu txarren ondorio dira, eta bere jelosiak bultzaturik, auzoa hiltzen saiatzeagatik. Eleberriak bere egiten du Etxahunek" Mundian malerusik" bertsoetan islaturiko argumentua, hots, bere indarkeria-ekintzak defentsiboak zirela, emazte adulteroaren laidoei ohorearen lege patriarkalak eskatzen zuen moduan erantzuteko.
|