|
2000
|
|
|
Herri industrializatuetan, gero etagehiago, emakumeak gehiengo zabala dira langabetuen zerrendetan, soldata txikietan, kualifikazio eskasean, kanporaketa sozialean, prozesu produktibo tailoristetan, eta ezkutuko edo murgildutako ekonomian. Aldiz, Hirugarren Munduan bideratutako industrializazio prozesuetan, zonalde frankoetan edo enpresa makiladora horietan, 15 eta 25 urte bitarteko
|
emakumeak
modu masiboan erabiliak izaten dira, inolako eskubide sozio-politikorik gabe eta ikaragarrizko lan baldintzak eta bizi baldintzak ezarriz.
|
|
|
– Kolektiboko
|
emakumeak
modu berezian zaindu behar ditugu –esaten du Antxonek– Zintzoagoak dira eskutitzak idaztean, eta gainerakoan berdin. Ikusi besterik ez dago bisitetako kabinetan emakume eta gizonezkoen proportzioa.
|
|
2010
|
|
|
Hori bai, guztiz berria izateak askatasuna ematen du". Askatasun horretaz baliatuz, ahalik eta jende gehien parte har dezakeen dantza sortu zuten, gizonak eta
|
emakumeak
modu berean hartzen dituena. Alegia, XXI. mendeko euskaldunek bezala dantzatu nahi dute.
|
|
2011
|
|
|
Eta gogo guztia kendu zidan, esplikatu zidanean nola izan zen bonbardaketa hura, azoka egun batean, Condor Legioko hegazkinek sarraski izugarria egiten zutela, haurrak eta
|
emakumeak
modurik itsusienean garbituz, aitonak eta amonak.
|
|
2012
|
|
|
Dasilvak mugikorra berriz atera eta, hitz egiteko itxurak eginez, aurpegia estali zuen. Hala ere, iruditu zitzaion
|
emakumeak
modu arraroan begiratzen ziola. Atariko ispilu handian jakin zuen emakumearen harriduraren arrazoia.
|
|
2014
|
|
|
Jatorri ustez matriarkala izanik, tantrismoak ez du inolako mendekotasun eredurik aldarrikatzen, gizon
|
emakumeak
modu beran tratatzen ditu. Tantrismoa ez da dogmatikoa, ez dago sinesmen jakin bati atxikirik, eta, ondorioz, esperientzia pertsonala du oinarri.
|
|
2016
|
|
|
Bada obulutegian entzima bat, aromatasa izenekoa, beharrezkoa dena gonadotropinen bidez sexu hormonak sortzeko. Entzima horrek FSH eta LH hormonak erabiltzen ditu bere lana burutzeko, bai
|
emakumeak
modu naturalean sortzen dituenak, bai kanpotik artifizialki sartzen direnak.
|
|
2017
|
|
|
«Onartezina dena ez da emakume batek saria jasotzea gizon baten desira asetzeagatik, baizik eta
|
emakumeak
modu esplizituan eskatzea sari hori» idazten du Phetersonek.
|
|
2018
|
|
|
Alegia: zientzak dio gure bizimodu soziala kontratu sexual batean oinarrituta balego bezala dela, zeren kontratu horrek ezartzen baitu, batetik,
|
emakumeak
modu ordenatuan eskura eduki ahal izatea, eta, bestetik, lana sexuaren arabera banatuta egotea, halako moldez non emakumeak gizonen mende egongo baitira.
|
|
|
Erandioko Udalak kargu hartuko dio diskoteka bati,"
|
emakumeak
modu laidogarrian" aurkezteagatik
|
|
|
Negozio horrek iragarritako publizitateak Publizitateari buruzko azaroaren 11ko Lege Orokorra ez duela betetzen uste du, lege horren 3 artikuluak ez zilegitzat sailkatzen baititu
|
emakumeak
modu laidogarrian edo diskriminatzailean aurkezten dituzten iragarkiak, haien gorputza edo gorputzaren atalak partikularki eta zuzenean erabiliz sustatu nahi den produktuaz aske dagoen objektu soil bezala, edota emakumearen irudia gure ordenamenduaren oinarriak urratzen dituzten portaera estereotipatuei lotuta aurkeztuta, Genero indarkeriaren aurkako babes integraleko neurriei buruzko abenduaren ... " Lege honen arabera bereizkeriazko jokabidea eragiten duen publizitatea ez zilegitzat joko da, publizitateari eta instituzio publizitate eta komunikazioari buruzko legeria orokorrean ezarritakoarekin bat etorriz".
|
|
2019
|
|
|
Aurrerago, balio handiagoa emango zitzaion haurrari. Nolanahi ere, haurrak edukitzea, bularra ematea, horiek ez dira jarduerak, baizik natur funtzioak; ez dute inolako proiekturik; horregatik ez dute balio emakumeak bere existentzia harro berrets dezan;
|
emakumeak
modu pasiboan pairatzen du bere destino biologikoa. Etxeko lanei emana dago, besterik ezin duelako uztartu amatasunaren zamekin, eta halako lanek errepikan eta immanentzian giltzapetzen dute; berdin berdin egiten dira eguna joan eta eguna etorri, ia ezertxo ere aldatu gabe mende batetik bestera; ez dute ezer berririk ekartzen.
|
|
|
Nolanahi ere, taxu horren pean,
|
emakumeak
modua ematen dio gizarteari kosmosarekin eta jainkoekin komunikatzeko, nahiz eta haiengandik urrunduta dagoen. Beduinoen eta irokesen artean, orain ere emakumeak segurtatzen du soroak emankorrak izango direla; antzinako Grezian, lurpeko ahotsak entzuten zituen, eta haizearen eta zuhaitzen mintzaira aditzen zuen:
|
|
|
Inguruan jartzen dituen belusari, zetari, portzelanari esker,
|
emakumeak
modua izango du asetzeko, partez behintzat, bizitza erotikoak normalean gogobetetzen ez dion sentsualitate oratzaile hori; bere nortasunaren adierazpidetzat ere hartuko du dekoratu hori; berak aukeratu, fabrikatu,, aurkitu, ditu altzariak eta apaingarriak, eta berak atondu ditu simetriaren kezkak toki garrantzizkoa izan ohi duen estetika baten arabera; halakoek bere irudi singularra itzultzen diote, eta bere bizi maila islatzen gizartean.
|
|
|
Emakumea neke askotatik libratuko litzateke baldin eta gizonak arrastaka eramango ez balitu amodio saioa borrokatzat hartzea dakarkioten hainbat konplexu: hala balitz,
|
emakumeak
modua izango luke ohea borrokatoki gisa ez ikusteko.
|
|
|
Senatus consultum velleianuma aldatu egin zen: aurrerantzean,
|
emakumeak
modua izango zuen bitartekari izateko besteren alde, baina zuen inolako kontraturik egin senarraren izenean; dotea, berriz, besterenezina zen: haurren ondarea zen, eta emakumeak ezin zuen erabili ezertarako.
|
|
|
–Alaba galdua? esamoldeak oihartzun ilunak pizten ditu; gizon askok galbidean ibiltzearekin amesten dute, baina ez da hain erraza, Gaizkia ez baita aise eskuratzen irudi positibo batean, eta deabrutua bera ere beldurtu egiten da bere krimen gehiegizkoak direla kausa;
|
emakumeak
modua ematen du arrisku handirik hartu gabe meza beltzak egiteko eta Satan gogora ekartzeko, baina zehazki gonbidatu gabe; emakumea gizonen mundutik baztertuta dago: hari dagozkion ekitaldiek ez dute zinezko ondoriorik; hala ere, gizaki bat da, eta giza legeen kontrako matxinada ilunak egin daitezke haren bitartez.
|
|
|
bat behar du, oraindik zirriborratu ez den forma baten lanketa, sistema klitorikoa ere barnean hartzen duena; denbora luzea behar izaten da osatzeko, eta, batzuetan, ez da sekula lortzen halakorik sortzea. Harrigarria da
|
emakumeak
modua izatea bi zikloren artean aukeratzeko: batak gaztetako independentzia luzatzen du; besteak, berriz, gizonarentzat eta haurrarentzat izatea dakarkio.
|
|
|
Stendhalek haurra zenetik maite izan zituen
|
emakumeak
modu sentsualean; haiengan proiektatu zituen nerabezaroko asmoak: gogoko zuen imajinatzea nola salbatzen zuen arriskutik emakume eder ezezagun bat, nola horri esker bereganatzen zuen haren amodioa.
|
|
|
bat kexu zen gorputzarengatik bakarrik maite zutelako, kontuan hartu gabe zeinen argia zen; beste bat, berriz, soilik adimena estimatzen ziotelako, haragizko erakarmena sekula aintzat hartu gabe. Kasu horretan ere,
|
emakumeak
modua izango badu gizona bezala maitemintzeko, hau da, bere izate bera auzitan jarri gabe eta aske, ezinbestekoa da emakumeak pentsatzea gizonaren berdina dela, eta halaxe izatea modu konkretuan: ezinbestekoa da emakumea kemen berberarekin engaiatzea bere ekinetan, eta hori, ikusiko dugun bezala, oso gutxitan gertatzen da.
|
|
2022
|
|
|
Azkenik, eta herritar batek grabatutako bideoa oinarritzat hartuta, Beatriz Eva Roman modu aski esanguratsuan ondorioztatzen du ertzainak" ez duela jakin izan azaltzen nola den posible
|
emakumeak
modu horretan heltzea (eskumurturretatik) besoak altxaturik bazituen paper batzuekin. Grabazioan ez da ikusten ere aipatzen den bularreko kolpearen unea.
|
|
|
Ikerlariak etnografia xehea egin zuen gizon zahar eta gazteagoen aldian aldiko erretiroen inguruan. Gertakari horren baitan, espirituen munduarekiko harremana aldatu egiten zen,
|
emakumeak
modu erritualean ekiditen ziren, eta tokiko gizartearen barne gatazkak baretzen ziren. Ehiza bidez lortutako haragi keztatuaren banaketa zeremoniaren zirrarak ematen zion amaiera.
|
|
|
Egitera noana ez da txiste bat, baizik eta gauzari zuztarretik heltzea, hitzaren zuztarretik hasirik. Parekidetasuna da, neretzat, kidearen parean ibiltzea, eta hori oso zaila dago gizon
|
emakumeak
modu ustez estuenean elkarganaturik dauden giza erakundean; hau da: bikotean.
|
|
|
Lekua testuinguru geografikoaz gaindi doa, eta kultura espazioarekin uztartuz, mundu ikuspegi jakin batean kokatzea dakar. McDowellen hitzetan (2000), geografia feministak dio gizonak eta
|
emakumeak
modu desberdinean kokatuta daudela munduan, eta bizi diren lekuekin duten harremana ere desberdina dela; eta desberdintasun horiek emakumea gizonarena baino beheragoko postu batean kokatzen duten desberdintasunen ondorio direla, non zapalkuntza jasaten duen hainbat espazio eta denboratan. Hortaz, prozesu sozioekonomikoek, politikoek eta ingurumenekoek, bizi garen lekuak ez ezik, gizonen eta emakumeen arteko harreman sozialak sortzeko, erreproduzitzeko eta eraldatzeko moduak aztertzen dituen geografia da generoaren geografia.
|
|
2023
|
|
|
Indarkeria matxista hizpide izan zuten atzo Eusko Legebiltzarrean. Iruditeria berriz eraiki, eta indarkeria mota hori jasan duten
|
emakumeak
modu koordinatuan nola lagundu behar diren erakutsi behar dela azpimarratu zuen Nerea Barjola ekintzaile feministak. Eusko Legebiltzarreko Berdintasun batzordean jardun zuen, krisi zentroei buruzko gogoeta eskatuta, EH Bilduren eskutik.
|