|
2002
|
|
|
Emakumeen artean, ohikoa izan da lan merkatuan sartzean gizonezkoek baino partaidetza txikiagoa izatea 25 urtera arte, eta, bereziki, gizonezkoek baino lehenago lan merkatua uzten joatea (30 urtetikgora). Azken urteotako joerak adin ezberdinetako gizonezkoen eta emakumeenjokabidea parekatzen doala adierazten du, gazteen jokabidea oso antzekoa izanik, eta adineko
|
emakumeak
lan merkatuan luzaroago mantenduz. Dena den, gizonezkoen eta emakumeen arteko aldeak oraindik ere nabarmenak dira; aukera pertsonalen bidez azaldu ezin diren aldeak dira, gainera.
|
|
2003
|
|
|
19 urterekin hasi nintzen. Garai hartan emakumeak ziren hartzaile nagusiak, eta orain espektroa zabalagoa da,
|
emakumeak
lan merkatuan sartu direlako. Lehen gizonezkoak bakarrik jarri ohi ziren esatari, bazirudien emakumeengana zuzentzea gizonezkoen gauza zela, edo emakumeei gizonezkoen ahotsa erakargarriago zaiela.
|
|
|
haurrek dieta mediterraneoa utzi badute, helduak aldez aurretik desegin dituztelako da. Presak,
|
emakumeak
lan merkatura sartzeak eta aurrez prestatutako plateren eta janari lasterren ugaritzeak osatzen dute sorgin gurpil bat, eta, espezialisten iritziz, gurasoen ardura da hori haustea. Frutak, barazkiak eta esnekiak “Elikadura ohiturak aldatzea gurasoen esku dago”, dio Serrak.
|
|
2006
|
|
|
Hori aurrerapen seinale garbia da. Azken finean, landa inguruen garapena eta oreka lortzeko, ezinbesteko baldintza da
|
emakumeak
lan merkatuan sartzea.
|
|
2009
|
|
|
–Ez bakarrik haurrak izan dituzten emakumeekin. Kapitalismoa nagusi den gizarte patriarkalak erabaki du une honetan ez dela interesatzen
|
emakumeak
lan merkatuan egotea, eta etxera bidali nahi gaituzte. Haurren zainketaz gain, mendekotasun legea jarri du horren adibide.
|
|
2010
|
|
|
Gaineratu zuen pentsio sistemaren erreformak “ez duela aldaketa bortitzik eragingo”, prozesu “neurritsua, denboran luzatua eta iraunkorra” izango dela. Espainiako Gobernua “kontrakoa” da Europako beste herrialde batzuek alarguntza pentsioak kentzeko hartutako erabakiaren aurka, uste baitute
|
emakumeak
lan merkatuan masiboki sartzeak ez duela beharrezkoa haiek mantentzea, esan zuen Granadok. Erabaki horrek “genero ekitaterako eragin negatiboa” izango luke Espainiako gizartean; beraz, Lan eta Gizarte Segurantza Ministerioak “heriotza eta biziraupen pentsioak mantenduko ditu” esan zuen.
|
|
|
Azterlanaren arabera, zenbait inguruabarrek bat egiten dute etxe berean langabezia handitzearekin. “Etxeen tamaina txikitu egin da, baina
|
emakumeak
lan merkatuan sartzeko prest dauden pertsonen kopurua handitu egin da” azaldu du azterketak. “Espainiako ekonomiaren langabezia tasa Europako beste herrialde batzuetakoa baino gehiago hondatu da”, nabarmendu du Espainiako Bankuak argitaratutako azterketak.
|
|
2011
|
|
|
Alde batetik, euskal pentsio sistema \" berton erabakitzeko\" beharra aldarrikatu zuten \" berton kotizatzen dugulako\". Fiskalitate justu eta progresiboa eskatu zuten eta gazteak eta
|
emakumeak
lan merkatuan sartzeko beharra ere bai, \" baina baldintza eta aukera berdinekin\". Azkenik, kalitatezko enpleguaren beharra azpimarratu zuten, \" zenbat eta soldata handiagoa izan, orduan eta gehiago kotizatuko delako\".
|
|
2014
|
|
|
talde ahulei etxebizitza politiken finantzazio eta lehentasun planak bermatzea, etxeek bizigarritasun baldintzak betetzen dituztenak eta higiezinen espekulazioa eragozten dutenak. Lanari dagokionez, lortu nahi da hiriek, «ahal duten neurrian», enplegu betea lortzea eta haurren lanari aurre egiteko baldintzak sustatzea,
|
emakumeak
lan merkatuan sartzea erraztea eta diru sarrera txikiko edo langabezian dauden pertsonen merkataritza informala pixkanaka integratzea.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, 328/ 2003 eta 329/ 2003 dekretuak indarrean sartu zirenetik, enplegua sustatzeko politikak bost ardatzen inguruan antolatu dira: zailtasun handienak dituzten taldeak laneratzeko kontratu bat,
|
emakumeak
lan merkatuan sartzeari arreta berezia emanda; langileak berritzea eta horien enplegu baldintzak hobetzea; lana partekatzea (aparteko orduak desagerrarazteko subsidioak); lana eta familia bizitza bateragarri egiteko neurriak sustatzea; eta lanbide heziketako proiektuekin lotutako kontratuetarako diru laguntzak ematea (Zubero, 2010: 262).
|
|
|
Beste era batera esanda:
|
emakumeak
lan merkatura batu dira baina gizonek ez dute bere egin emakumeek etxean duten protagonismoa, hortaz, iraultza, erdizka, geratu dela diote adituek (Hochschild eta Machung 1998).
|
|
|
aritzea suposatzen du, hauek ez baitute gizonen ibilbide berdintsua egiten. Egoera honetan, gehienetan,
|
emakumeak
lan merkatura lotzen dira kontratu partzial eta aldikakoen bidez, hau da, baldintza prekarioagoetan (Torns eta Recio 2012). Hortaz, hainbat autorek diote emakumeen presentzia lan merkatuan bazterkerian oinarritua dagoela, langabezi tasa handiagoek zein kontratu, prekarioek?
|
|
|
euren ardura indibiduala izan den. Hortaz, azken hamarkadetan
|
emakumeak
lan merkatura sartzen doazen arren, eremu hau bazterkerian oinarritzen da oraindik. Hau guztia emakumeen eskubide sozialekin lotu daiteke, baita, hiritartasun?
|
|
2020
|
|
|
Iraultza industrialaren ondoren, mobilizazio jarraituari esker, eta bi Mundu Gerren ondorioz,
|
emakumeak
lan merkatuan sartzen hasiko dira masiboki. Merkantilizazio prozesuan sartzeak independentzia ekonomikoa ahalbidetu izan die emakume askori, gizonekiko independentzia lortze bidean, hau da, desfamiliarizazioa lortze bidean, nahiz eta merkantilizazioak beste esklabotza mota bat sor dezakeen (ikerketa honetan jorratuko ez duguna).
|
|
|
Hego Euskal Herrian, enplegua sustatzeko politikak bost ardatzen inguruan antolatu dira, nahiz eta ikerketa honetarako bi diren nagusiki interesatzen zaizkigunak: zailtasun handienak dituzten taldeak laneratzeko kontratu bat,
|
emakumeak
lan merkatuan sartzeari arreta berezia emanda, eta lana eta familia bizitza bateragarri egiteko neurriak sustatzea. Bi ardatz hauen garapenak estatu edo ongizate erregimenaren familiarizazio maila ematen digu, hau da, gure erakunde publiko eta pribatuen sexismo maila:
|
|
|
kontzeptu horrek ez du lanen batuketa xinple bat iradokitzen, baizik eta egunean egiten ditugun jardueren konplexutasuna handitu. Ez da bakarrik
|
emakumeak
lan merkatuan sartzen direnean lan ez ordainduarekin jarraitzen dutela, baizik eta merkatuan bertan beste modu batean aritzen direla (kontratu partzialak, bilakaera ez da lineala eta metagarria gizonena bezala, etab.). Horrek eraginak dauzka pentsioetan, lanetik eratortzen diren eskubide eta prestazioetan, etab. Bestalde, eskubide sozio-politikoetan pentsatzen badugu, ez daukate denborarik parte ... Eta hori oso zaila da kuantitatiboki neurtzea.
|
|
|
Jakina, laurogeiko hamarkada baino lehenago ere
|
emakumeak
lan merkatuan aritu ziren, esaterako, landa eremuko baserrietan produkzio zein erreprodukzio lanak burutzen zituzten eta, gerora, industrializazioarekin batera etxea eta produkzio eremua banatu arren, emakume asko herrietatik hirietara mugitu ziren. Bertan, batik bat, neskame gisa lanean edota fabriketan aritu ziren (oihalgintzan, esaterako){ 5}.
|
|
2022
|
|
|
. Baina kontziliazioaren kostua zifra horietatik haratago doa. Malasamen Klubeko Yo No Renuncio elkarteak badaki hori. Irabazi asmorik gabeko erakundea da, eta Espainian adiskidetze gabeziaren gizarte arazoa eta
|
emakumeak
lan merkatuan duen zigorra agerian jartzeko borrokatzen da. bere “Adiskidetzearen kostua” azterketa soziologikoa ugalketa lanak gizartean izan behar duen balio soziala eta ekonomikoa aldarrikatzeko datu gehiago ematen ditu. Horretarako, 76.000 emakumek otsailean erantzundako inkesta baten bidez, 51.627 baliozkotu ziren.
|
|
|
70eko eta 80ko hamarkadetan, hiri liberaletik hiri neoliberalera igarotzen hasiko gara. Industria murriztuko da, zerbitzuak handitu,
|
emakumeak
lan merkatuan sartzen hasiko dira masiboki, eta, aldi berean, espazio publikoak desagertzen hasiko dira. Hiria, hiritar liberal produktiboaren espazioa izatetik, edo produkzioaren eta esplotazioaren tokia izatetik, metaketa eta desjabetzearen espazioa izatera igaroko da.
|
|
2023
|
|
|
Estatuak presentzia gehiegi zuelakoan, pribatizazioen bultzada eta norbanakoaren ekimenaren garrantzia azpimarratu ziren beste ezeren gainetik, eta honek sekulako oihartzuna izan zuen mundu zabalean. Azkenik, ereduaren krisia,
|
emakumeak
lan merkatura sartzen hasi baitziren eta honek zalantzan jarri baitzuen urrezko aroan martxan jarritako eredua.
|