|
2002
|
|
|
90ko urteetako euskal literaturaren eta, batez ere, narratibaren ibilbidea errepasatzean, azpimarratzeko iruditzen zaidan beste alderdi bat da
|
emakume
idazleen presentziaren areago  tzea; badago emakumeen literaturaren boom batez hitz egin duenik ere. Izan ere, hamarkada horretan zehar (eta, batik bat, bigarren erdian) emakumezko egileen izen berriez hornitu da euskal literaturaren panorama:
|
|
|
Baina boom bezalako hitz potoloen erabilerak arriskuak ditu beti (izan ere, esapide berbera erabili izan da, baita ere, 80ko hamarkadako emakumezko idazleen ugaritzea deskribatzeko, Arantxa Urretabizkaiak"
|
emakume
idazle bakarra" izateari utzi ziolarik hain zuzen ere). Koantitatiboki, behintzat, zaila da eztanda izugarrizko batez hitz egitea, Mari Jose Olaziregik ondo azaldu duen bezala:
|
|
|
Atal honek, edonola ere, ez du konponduko gaiak beti planteatzen duen kontraesan intrinsekoa: alde batetik
|
emakume
idazleen bideen aniztasuna aldarrikatzen da, eta literatura orokorraren barruan aztertu behar direla baiesten, baina, bestetik, badirudi taldekatzeak, desberdintzeak berak(" emakumezkoen literatura" genero bezala aldarrikatzeraino) kokapen eszentriko batera kondenatzen duela egile hauen lana (are gehiago: liburu honetan halako atal bat sartzeak konpondu ez, perpetuatu egiten du kontraesana; baina, nola hitz egin 90eko hamarkadako literaturaz gaia ukitu gabe?).
|
|
|
bulkada hau gizonezko eleberrigileengan baino ez dut aurkitzen: 90eko hamarkadako
|
emakume
idazleen lanei erreparatuz, ez dut tamainarekiko grina hori topatzen...). Ez naiz hasiko ahalegin horien emaitzak banan banan azter  tzen:
|
|
2003
|
|
|
Egia esan, Elizak eta gizarteak emakumeari ezarritako bide estutik ateratzen den izen goraipagarri bakarra ezagutzen dugu garai hartan, bera ere biziki elizkoia: Bizenta Antonia Mogel (Azkoitia, 1782 Abando, 1854), euskarazko lehen
|
emakume
idazlea. Bete betean bizi izan zuen garai gatazka  tsu hori, eta gogotik hartu zuen parte euskara literatur  hizkuntza gisa goratzeko kontzientziatze lanean eta foruen aldeko aldarrikapen politikoetan.
|
|
2010
|
|
|
" Enbaxada linguistiko" bakoitzak kritiko bat eraman behar zuen bere literaturaz hitz egiteko, eta gero idazleok ipuin bana irakurri behar genuen. Jon Juaristik aukeratu zituen urte hartako euskal idazleak, eta nitaz gain Bernardo Atxaga, Jimu Iturralde, Mario Onaindia eta Eukene Martin Sanpedro eraman zituen, hau da, bere lagun batzuk eta bi lorontzi,
|
emakume
idazlea eta gazte idazlea. Garai hartan literatura aski abandonatuta neukan arren, nire fase pop rockeroan nengoelako, joatea erabaki nuen, zer edo zer interesgarri ikusi edo ikasiko nuelakoan.
|
|
2020
|
|
|
Kathy Ackerren narratzailea ez dago errealismo naturalismoz deskribaturiko egoera batean besteekin interakzioan, hau da, narratzailearen presentzia ez da inolaz ere erlazionala. Ackerren
|
emakume
idazle garaikideek, idazle aipatzeagatik, Margaret Atwood, Alice Munro, Janet Frame eta abarrek esate baterako, honezkero eraikiak dituzte emakumezko narratzaile ahots indartsuekin ipuinak eta nobelak, honezkero idazle errespetatuak dira. Ackerrek, ordea, beste estatus ikoniko bat lortu nahi du mendebaldeko literaturan:
|